Авӑн уйӑхӗччен нумай юлмасть вӑхӑт. 13-мӗшӗ Чӑваш Еншӗн пӗлтерӗшлӗ кун пулӗ. Ун чухне халӑх ЧР Элтеперне суйлӗ. Халӗ суйлава камсем хутшӑнасси паллӑ ӗнтӗ. Унччен суйлав хутшӑнма кӑмӑллӑ кадидатсем пирки пӗлтерсех тӑнӑччӗ.
Халӗ Элтепер пуканӗшӗн 9 кандидат кӗрешесси паллӑ. Вӗсем – 9 политика партийӗсенчен.
Суйлава хутшӑнакан кандидатсен йышне ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ пулассишӗн ҫаксем кӗрешӗҫ: «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейрен» - Элтепер тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев, КПРФран — Валентин Шурчанов, «Тӗрӗслӗхлӗ Раҫҫейрен» — Олег Николаев, «Раҫҫейри пенсионерсен партийӗнчен» — Валерий Сапожников, «Ӗҫлӗх пӗрлӗхӗнчен» — Анатолий Коршунов, «Яблоко» партирен — Владислав Аркадьев, «Симӗссисен тата социал-демократсен альянсӗ» партирен — Юрий Малов, «Граждан пуҫарӑвӗнчен» — Андрей Броницын, ЛДПРтан — Константин Субботин.
Чӑваш Ен Элтеперӗн пуканӗшӗн кӗрешӗве кӑлармалли кандидата палӑртма «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пилӗк муниципалитетра праймериз ирттерни тата кандидатсем суйлавҫӑсемпе тӗлпулни пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
Халӗ вара камшӑн мӗн чухлӗ ҫын сасӑлани те паллӑ. Парти хушшинчи сасӑлавра сакӑр кандидатран чи нумай сасӑ Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев пухнӑ. Уншӑн парти пайташӗсенчен 93,5 проценчӗ, е 1015 ҫын, сасӑланӑ. Спортсмен республикӑна ертсе пыма пултарасса шанакансем 207 ҫын тупӑннӑ — вӗсем Елена Николаева Олимп чемпионӗшӗн хӑйсен сассине панӑ. «Базис» общество директорне Алексей Львова Элтепер пуканӗшӗн кӗрешӗве 141 ҫын кӑларттарас тенӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн пуканӗшӗн кӗрешӗве кӑлармалли кандидата палӑртма «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пилӗк муниципалитетра праймериз ирттересси пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
Ҫӗртмен 20-мӗшӗнче асӑннӑ парти ячӗпе праймериза хутшӑнакан кандидидатсем Патӑрьел, Канаш, Ҫӗрпӳ районӗнчи суйлавҫӑсемпе тӗл пулнӑ. Курнӑҫӑва Элтепер пулас шухӑшлӑ ҫичӗ кандидат пырса ҫитнӗ: ЧР Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политика енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ Елена Николаева, гуманитари ӑслӑлӑхӗсен пуҫлӑхӗ Юрий Исаев, «Дентамед» обществӑн тӗп врачӗ Юрий Зорин, Шупашкарти 5-мӗш гимназин пуҫлӑхӗ Инна Исаева, «Базис» тулли мар яваплӑ общество управляющийӗ Алексей Львов, Афганистан вӑрҫин сусӑрӗсен общество организацийӗн регионти ертӳҫи Геннадий Матвеев, республикӑн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев. Саккӑрмӗш кандидачӗ, Игорь Поручиков, суйлавҫӑсемпе тӗл пулма пыман.
Элтепер пуканӗшӗн «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти хӳттипе тухас ӗмӗтлисем хӑйсен программипе паллаштарнӑ.
Сӑмах май каласан, ҫӗртмен 20-мӗшӗнче иртнӗ парти хушшинчи сасӑлавра патӑрьелсенчен 97 проценчӗ Михаил Игнатьевшӑн пулнӑ, ҫӗрпӳсенчен — 93,9 проценчӗ, канашсенчен — 92 проценчӗ.
Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче — Чӑваш Енӗн Элтеперне суйламалли кун. Халӗ партисем хӑйсен кандидачӗсене ку кӗрешӗве тухма палӑртса пӗтернӗпе пӗрех. Ӗнер «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин тӗп канашӗн президиумӗ ку тӗлӗшпе йышӑну тунӑ. Элтепер пуканӗшӗн Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, асӑннӑ партин фракцийӗн пайташӗ Олег Николаев тухать.
Президиум ларӑвӗ Мускавра иртнӗ. Парти О. Николаев кандидатурине ырланине «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫейӗн» РФ Патшалӑх Думинчи фракцийӗн ертӳҫи Сергей Миронов ӑнлантарса панӑ. С. Миронов каланӑ тӑрӑх, халӗ ҫӗршыв экономика аталанӑвӗн ҫӗнӗ парадигми йӗркеленет. Вӑл технологи хӑватне, финанс ҫирӗплӗхне, тулаш вӑйсене пӑхӑнманнине тӗпе хумалла. Патшалӑх тӗллевӗсене ҫав енӗпе пурнӑҫлама партин пайташӗ Анатолий Аксаков кирлине шута илсе ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗн пуканӗшӗн кандидата тӑратас темен. Аса илтеретпӗр, Анатолий Аксаков паян РФ Патшалӑх Думин тӗп комитетне – экономика политики енӗпе ӗҫлекеннине, ертсе пырать.
Чӑваш Ен Элтеперӗн пуканӗшӗн кӗрешӗве кӑлармалли кандидатсене «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти праймериза епле ирттерессипе вӗҫне-хӗрне тухнӑ. Ку суйлав валли парти пайташӗсем виҫӗ кун уйӑрма шухӑшлаҫҫӗ. Праймериз тӑватӑ меслетрен 3-мӗшӗпе иртӗ. Ку меслете хӑшӗсем чи вӑрттӑнни тата уҫҫӑн марри тесе хаклаҫҫӗ иккен.
Парти хушшинчи суйлав пилӗк муниципалитетра пулӗ: Етӗрне районӗнче — ҫӗртмен 18-мӗшӗнче, Шупашкарта — ҫӗртмен 19-мӗшӗнче, Патӑрьел, Канаш тата Елчӗк районӗсенче — ҫӗртмен 20-мӗшӗнче.
Партирен кама Элтепер пулма кандидата суйлассине «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» пайташӗсемсӗр пуҫне партин регионти уйрӑмӗпе килӗштерсе ӗҫлесси пирки килӗшӳ тунӑ организацие хутшӑнакансемпе пайташсем хутшӑнайӗ.
Парти хушшинчи кандидатсене хӑш-пӗр регионта 1-мӗш меслетпе суйланӑ. Ӑна чи демократилли тесе калаҫҫӗ. Вӑл тӗслӗхре парти пайташӗ мар ҫын та, енчен ӑна партин 10 пайташӗ ырласан, хӑйӗн кандидатурине сӗнме пултарать. Суйлава вара кирек кам та хутшӑнаять.
Хальлӗхе ултӑ ҫын Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пуканне йышӑнма ӗмӗтленет иккен. Ӗнер, ҫӗртмен 3-мӗшӗнче, суйлава хутшӑнас шухӑш пуррине «Тӑван ҫӗршыв» парти пайташӗ, «Сталинград» социаллӑ патриот клубӑн ҫум ертӳҫи Алексей Рылеев пӗлтернӗ. «Тӑван ҫӗршыв» парти хӑйӗн порталӗнче Рылеев ку шухӑша республикӑра пурӑнакансен пуҫару ушкӑнӗ ыйтнӑ хыҫҫӑн тытнине пӗлтернӗ.
Алексей Рылеев ӑна Чӑваш Енпе тӑван-хурӑнташлӑ, ӗҫлӗ, туслӑ хутшӑнусем ҫыхӑнтарнине пӗлтернӗ. Унӑн арӑмӗ кунтан иккен. Хӗрӗ те каникула Чӑвашра ирттерет имӗш. Рылеев Чӑваш Енри тӗп ҫивӗч ыйту шутне кунти ҫынсем ют регионсене ӗҫлеме тухса кайнине кӗртет-мӗн. Ҫав вӑхӑтрах вӑл пирӗн республика хӑйӗн промышленноҫӗпе, электроникипе тата тракторӗсемпе мӑнаҫлине палӑртнӑ.
Чӑваш Ен Элтепер пуканӗшӗн ултӑ ҫын кӗрешӗве тухма хатӗррине палӑртрӑмӑр та, ҫав шутра либерал-демократсен партийӗн пайташне, Свердловск облаҫӗнче ҫуралнӑ, 33 ҫулти Константин Субботина, Валентин Шурчанов коммуниста, «Сӗтев» хаҫат тӗп редакторне Эдуард Мочалова тата хальхи Элтепере Михаил Игнатьева асӑнмалла. Кунсӑр пуҫне «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Анатолий Аксаков кӗрешӗве тухма хатӗррине пӗлтереҫҫӗ.
Шупашкарта Чапаев скверӗнче коммунистсемпе эссерсем митинга тухнӑ. Халӑха пухасси пирки эпир унччен пӗлтернӗччӗ. 500 яхӑн ҫын апат-ҫимӗҫ хакланнине, ЖКХ тӳлевӗ хӑпарнине хирӗҫ пулнӑ, Дмитрий Медведева малашне республикӑра инфляцие аталанма чармашкӑн чӗнсе каланӑ.
Митинга Чӑваш Енри КПРФ йӗркеленӗ. Унта «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» партин элчисем те курӑнкаланӑ-мӗн.
Митинга пухӑннисем ача пахчинчи воспитательсен шалӑвне пӗчӗклетнине, капюсавшӑн укҫа пухма тытӑннине, апат-ҫимӗҫ хакӗ ӳснине хирӗҫ ҫырнӑ плакатсем йӑтса тухнӑ. Кун пирки «Правда ПФО» корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Сӑнсем (4)
Ӗнер каҫхине Шупашкарта ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗн Андрей Кулагинӑн автобусне ҫунтарса янӑ. Кун пирки депутат хӑй пӗлтернӗ.
Ку пулӑма ӑнсӑртран пулнӑ темелле мар ахӑртнех. Андрей Кулагин каланӑ тӑрӑх, икӗ кун маларах унӑн ятлӑ автобусне чулпа пенӗ, малти кантӑкне ҫӗмӗрнӗ. Андрей Кулагин ЧР ШӖМӗн министрне Сергей Семенова хӑйне пулӑшу кирли пирки пӗлтернӗ. «Акӑ мӗн пулса тухрӗ», — тенӗ Кулагин.
Тӗрӗссипе, Кулагинӑн автобусне пӗрре мар чулпа пенӗ. Анчах ҫунтарни… Андрей Кулагина питех те кӑмӑлсӑрлантарнӑ. Ку ӗҫе вӑл политикӑпа ҫыхӑнтарать-мӗн. Ку автобус агитаци тумалли пулнӑ. Вӑл коммерци енӗпе ӗҫлемен. Ку ӗҫе халӗ тӗпчеҫҫӗ.
Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин Оборона енӗпе ӗҫлекен комитечӗн пайташӗ Алексей Журавлев («Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти) ҫара ҫулталӑкра пӗр хутчен кӑна илсе кайма сӗнет иккен. Хальхи вӑхӑтра вӑл ҫавӑн йышши саккун проектне хатӗрлет-мӗн.
Призыв вӑхӑтне ҫулталӑкра пӗрре кӑна йӗркелени ҫарта ҫамрӑксене аслисем хӗсӗрлессинчен сыхлама пулӑшать тата призывпа тӑкакланассине чакарать имӗш.
Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра ҫара ҫуркунне тата кӗркунне илсе каяҫҫӗ. Унта 18-тан пуҫласа 28-а ҫитичченхисене пухаҫҫӗ. Служба вӑхӑчӗ — ҫулталӑк. Ку йӗркене 2008 ҫулта йышӑнчӗҫ. Ҫар прокуратури пӗлтернӗ ӑрӑх, уставпа пӑхман хутшӑнусен шучӗ ҫулсерен 15–20 процент чакать.
Маларах асӑннӑ комитетӑн тепӗр пайташӗн, Вячеслав Тетекинӑн (Коммунистсен партийӗ) шучӗпе кун пек саккун кӑларни укҫана перекетлеме кӑна пулӑшӗ. Либерал демократсен партийӗн комитечӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Сергей Жигарев вара «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗпе пӗр шухӑшлӑ.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн РФКП фракцийӗн ертӳҫи Дмитрий Евсеев Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра пурӑннӑ ҫынсем ыйтнипе РФ Президентне Владимир Путина телеграмма янӑ.
Дмитрий Евсеев унта авариллӗ ҫуртра пурӑннӑ ҫынсемпе тӗлпулу ирттерме, вӗсене ҫурт уйӑрса парас ыйтӑва уҫӑмлатма ыйтнӑ.
Телеграммӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче авариллӗ ҫуртри ҫынсем митинг ирттернӗ. Вӗсем ҫурта аркатма тытӑннӑ хыҫҫӑн йывӑрлӑхра-мӗн. Вӗсем Владимир Путин юпа уйӑхӗнче Шупашкара килнӗ май тӗлпулу ирттерме ыйтнӑ.
+18.3 °C