Ҫӗркаҫ 22 сехет те 3 минутра Шупашкар районӗнчи диспетчер тытӑмне Ишек ял тӑрӑхӗн территорийӗнче кӑмпаҫӑ ҫухални пирки хыпар ҫитнӗ. Вырӑнти район хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 1941 ҫулхи кӑмпаҫӑна тепӗр сехетрен шыраса тупнӑ. Арҫын халтан кайманнине, сывлӑхӗ те йӗркеллех пулнине кура ӑна тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухман.

Вӑрмана кайса ҫӗтсе ҫӳрес мар тесен хӑш-пӗр ансат правилӑна шута илни пӑсмӗ. Ал айӗнче компас пулмалла, хутпа кӑранташ та чикмелле, эмел те ҫумрах пултӑр. Шӑхлич, хунар, спичка чикме сӗнеҫҫӗ. Ҫӗҫӗ те ал айӗнче пултӑр. Ҫумӑр ҫусан шӑнса пӑсӑласран йӗпе яма тумтир илмелле. Ӑш хыпнине ирттерме шыв та кирлӗ. Пӗлмен-туман пысӑк вӑрмана кӗрсе кайиччен кайманни, мӗншӗн тесен кӑмпа тесе тем курса ларасси пулӗ.

Паян Шупашкарти 2-мӗш ача-пӑча пульницине кӑнтӑрла ҫитес умӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри управленийӗн машинисем тата васкавлӑ пулӑшу кӳрекен тухтӑрсем персе ҫитнӗ. Вӗсем сиплев учрежденийӗнче тӗтӗм тухать тесе пӗлтернипе вырӑна васканӑ. Чӑн та, путвалта мӑкӑрланнӑ. Анчах хыпса ҫунман.

Пульницӑра сипленекен 126 ачана, пӗчӗккисемпе пӗрле выртакан 97 амӑшне тата шурӑ халатлисене, пурӗ 66 ҫынна, пульницӑран урама кӑларса тӑратнӑ. Чирлӗ ачасенчен пӗри йывӑр аптӑранине кура ӑна урӑх пульницӑна ӑсатнӑ.

Пушарпа кӗрешекенсем тӗтӗмленекен вырӑна часах сӳнтернӗ. Яваплӑ службӑсем инкек сӑлтавне татса калама хальлӗхе тӑхтаҫҫӗ. Вӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, инкек путвалти пӑралуксем пӗрлешнипе тухма пултарнӑ.

Ӗнер Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкасси патӗнчен инҫех мар вырнаҫнӑ чукун ҫул урлӑ иртекен каҫӑ ҫинче ют ҫӗршывра кӑларнӑ «Шакмен» грузовикпа рельс тӑрӑх ҫӳрекен чукун ҫул пуйӑсӗ ҫапӑннӑ. Инкекре машина водителӗ вилнӗ. на пульницӑна илсе кайнӑ-ха, анчах унта чӗри тапма чарӑннӑ. Пуйӑс машинисчӗпе пассажир аманнӑ. Пӗтӗмпе вара пуйӑсра 20-ӗн пулнӑ.

Авари сӑлтавне палӑртма тата инкеке сирме ятарлӑ тытӑм ӗҫченӗсем пырса ҫитнӗ. Кӑнтӑрла иртни икӗ сехет тӗлӗнчи инкеке каҫхи ултӑ сехет валли йӗркене кӗртнӗ, пуйӑссене ҫӳреме ҫула юсанӑ.

Тӗпчевҫӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, автомашина водителӗ светофорӑн ҫул урлӑ каҫма чаракан ҫутине шута илмен.

Аса илтерер, ыран Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ Шупашкарӑн 9-мӗш километрӗнчи чукун ҫул каҫҫи патӗнче хӑрушсӑрлӑх рейчӗ ирттересси эпир пӗлтернӗччӗ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Правительство пайташӗсемпе Михаил Игнатьев Элтепер ирттернӗ канашлура ҫул-йӗр ҫинчи инкексем пирки те калаҫнӑ. Республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов унта каланӑ тӑрӑх, ҫул-йӗр ҫинчи инкексенчен самайӑшӗнче ҫынсем васкавлӑ пулӑшу кӳрекен тухтӑрсем ҫитиччен вилеҫҫӗ. Ку вӑл «03» тытӑм майӗпен ҫӳренипе е машина ҫула кая юлса тухнипе ҫыхӑнман. Аварисем йывӑртан этем пурнӑҫӗ инкек вырӑнӗнчех татӑлать.

Ҫапах та лӑплантаракан цифра та илсе панӑ министр: ҫул-йӗр ҫинчи инкекре вилекенсен шучӗ кӑҫалхи ҫичӗ уйӑхра 23,3 процент чакнӑ. Тата тепӗр цифра та палӑртнӑ: 100 пин ҫын пуҫне вӑтамран 10,2-ӗн леш тӗнчене ӑсаннӑ. Сӑмах май, пӗрремӗш пулӑшу кӳме ҫул-йӗр инспекторӗсене те вӗрентеҫҫӗ иккен.

Владимир Викторов пульницӑна илсе ҫитернисенчен йывӑр суранланнӑ 230 ҫын пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май килнине пӗлтернӗ.

Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, 17 сехет тӗлӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи пӗр ялта пурӑнмалли пӗр хутлӑ ҫурт ҫунса кайнӑ. Вута сӳнтернӗ хыҫҫӑн икӗ хӗрарӑм виллине тупнӑ.

Шар курнисенчен пӗри 66-ра пулнӑ, тепри — 93-ре. Инкек вӑхӑтӗнче, малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, кил хуҫи арҫынӗ мунча хутма тухнӑ. Ҫӑвӑнмалли ҫав ҫурта пӳрт ҫумӗнче, ҫенӗкпе юнашар пулнӑ. Пушар ҫавӑнта тухнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Икӗ хӗрарӑм сӗрӗмпе шар курма пултарнӑ. Ҫапах та пысӑк инкекӗн тӗп сӑлтавне тӗпчевҫӗсем тӗрлӗ экспертиза хыҫҫӑн ҫеҫ палӑртӗҫ. Вӗсем ӗнерех тӗпчев умӗнхи тӗрӗслев пуҫарнӑ. Пушар сӑлтавӗ хальлӗхе темиҫе те пулма пултарнине палӑртаҫҫӗ.

Сӑмах май, вутра кӳршӗсен пӳрчӗ те шар курнӑ. Икӗ хуҫалӑхӑн та хуралтисем ҫуннӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 25-мӗшӗнче кӑнтӑрла Шупашкарти Эльгер урамӗнчи тӑхӑр хутлӑ ҫуртри пиллӗкмӗш хутри хваттерсенчен пӗринче пушар тухнине асӑрханӑ. Алӑк питӗрӗнчӗкне пула ҫулӑма сӳнтерме ҫӑлавҫӑсем чӳречерен кӗнӗ. Вутра виҫӗ пӳлӗмрен пӗри кӗлленнӗ. Пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн ҫӑлавҫӑсем диван ҫинче хӗрарӑм виллине асӑрханӑ. Вӑл 46 ҫулти хваттер хуҫи пулнӑ. Унта вӑл пӗчченех пурӑннӑ.

Хӗрарӑм мӗнле вилнине палӑртас тесе Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем ӗҫе кӳлӗннӗ. Вӗсем малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, хӗрарӑма вӗлернӗ теме сӑлтав ҫук. Хваттерте пирус туртнине пула пушар тухман-ши, хӗрарӑм сӗрӗмпе вилмен-ши тесе шухӑшлаҫҫӗ. Тӗпчев малалла пырать, тӗрлӗ экспертиза ирттерсе пушар тата вилӗм сӑлтавне палӑртӗҫ.

Ӗнер Шупашкарти Ботаника пахчин пӗвинче пӑтӑрмах пулса иртнӗ — арҫын путнӑ. Вӑл ӳсӗр пулнӑ. Ӗҫнӗ пуҫпа шыва кӗрекене тусӗсем темиҫе хутчен ҫӑлнӑ, кайран тек пулӑшайман. Шывпа чыхӑнса кайнипе вӑл путнӑ. Вилӗм пирки кӑнтӑрла иртни икӗ сехетре пӗлтернӗ.

39 ҫулти арҫын виллине тепӗр сехетрен шывран туртса кӑларнӑ. Ӑна кӑларма водолазсене чӗннӗ.

Тӗпчевҫӗсем арҫын юлташӗсемпе эрех ӗҫнине пӗлтереҫҫӗ. Ӗҫнӗ пуҫпах вӑл шыва кӗме хӑтланнӑ. Путма пуҫласан юлташӗсем шывран турта-турта кӑларнӑ. Черетлӗ хутчен шыва кӗрсе кайсан ҫырантан пӗр 30 метра ишсе кӗнӗ, унтан куҫран ҫухалнӑ. Юлташне тупайман енне туссем йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.

Ӗҫе тӗпчекенсем арҫынна ирӗксӗрлесе вӗлернин палли ҫуккине калаҫҫӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкарти стройкӑра 17-ри каччӑ вилнӗ. Ӗҫе вӑл вӑхӑтлӑх килӗшӳпе вырнаҫнӑ. Каччӑ балконти эвакуаци шӑтӑкне персе аннӑ. 9 метр ҫӳллӗшӗнчен ӳкнӗскер ҫавӑнтах вилсе кайнӑ.

2000 ҫулта ҫуралнӑ яш Шупашкарти Хӗвелтухӑҫ районӗнчи стройкӑра ӗҫленӗ. 16 хутлӑ пурӑнмалли ҫурта хӑпартнӑ ҫӗрте вӑл пулӑшакан рабочи пулса тӑрӑшнӑ.

Производствдӑри инкек сӑлтавне халӗ тӗпчевҫӗсем тӗрӗслеҫҫӗ. Вӗсем ҫамрӑк рабочин ҫӳллӗ хутра ӗҫлеме ирӗк пулнипе пулманнине, ӗҫ вырӑнӗ хӑрушсӑрлӑх нормине тивӗҫтернине шута илӗҫ. Патшалӑхӑн ӗҫ инспекцийӗн специалисчӗсем те стройкӑри тӑрӑма хак парӗҫ.

Строкӑри ӗҫ вилӗмпе вӗҫленнӗ инкек пирки РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, халӗ тӗпчев малалла пырать.

Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкара пырса кӗнӗ ҫӗрте «васкавлӑ пулӑшу» машинипе «Калина» маркӑллӑ автомобиль пырса ҫапӑннӑ. Инкекре ҫӑмӑл машина лапчӑннӑ, «васкавлӑ пулӑшу» урапи тӳнсе кайнӑ.

Инкек пулнӑ вырӑна тухтӑрсем, ҫул-йӗр инспекторӗсем вӗҫтерсе ҫитнӗ. Аманнисене улттӑшне те тухтӑрсем пулӑшнӑ. Хальхи вӑхӑтра, эпир хамӑр ҫӑлкуҫсенчен пӗлнӗ тӑрӑх, пульницӑра «Калина» машина водителӗ тата «васкавлӑ пулӑшури» хӗрарӑм кӑна. Юлашкинчен калани, Сӗнтӗрвӑрринче пурӑнакан 24-ри хӗрарӑм, ача ҫуратма кайма тухнӑскер пулнӑ. Хӗрарӑм чиперех ҫӑмӑлланнӑ.

Инкек сӑлтавне ҫул-йӗр инспекторӗсем палӑртӗҫ. Вӗсем малтанласа пӗлтернӗ тӑрӑх, инкекшӗн «Калина» машинӑн 66 ҫулти водителӗ айӑплӑ: сулахай енне пӑрӑннӑ чух вӑл асӑрханусӑр пулнӑ.

Паян Ҫӗрпӳ районӗнчи Тапанар ялӗ патӗнчен иртекен федераци трасси ҫинче пысӑк инкек сиксе тухнӑ. Унта виҫӗ ҫын вилнӗ, ултӑ ҫынна пульницӑсене ӑсатнӑ. Сӑмах май, вӗсенчен пӗрин сывлӑхӗ уйрӑмах начар — вӑл реанимацире выртать.

Инкек кӑнтӑрла иртни пӗр сехет ҫурӑсенче пулнӑ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, инкек сӑлтавӗ йывӑр тиевлӗ «MAN» машинӑра. Унӑн урапи шӑтса кайма пултарнӑ, ҫавна май вӑл «Peugeot» пӗчӗк автобуспа ҫапӑннӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Ҫул-йӗр ҫинчи йывӑр инкеке лекнисене тухтӑрсем епле пулӑшнине Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов Михаил Игнатьев Элтепере каласа кӑтартнинчен вырӑна васкавлӑ пулӑшу машинисем тӑваттӑн тан пырса ҫитни паллӑ. Аманнисен пурнӑҫне ҫӑлассишӗн шурӑ халатлисем тӑрӑшаҫҫӗ.