Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн 19-мӗш сессийӗнче 2017 ҫулта республика Правительстви епле ӗҫлени пирки отчет турӗ. Доклада итлесе пӗтернӗ хыҫҫӑн ыйтусем те пулчӗҫ. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ Сергей Семенов Михаил Васильевича хӑш-пӗр усламҫӑна хӗсеҫҫӗ тесшӗнни сисӗнчӗ. Ыйтӑвӗнче депутат хӑш-пӗр хушамата асӑнса кайрӗ.
Михаил Васильевич Чӑваш Енри усламҫӑсене меллине ӗнентерчӗ. «Сӑрӑ» мелпе ӗҫлекенсене, шалу тивӗҫлипе тӳлеменнисене вара сӑнаса тӑрассине асӑрхаттарчӗ. Сергей Семенов асӑннӑ Михаил Резникова (Чапаев ячӗллӗ савутӑн ӗҫ тӑвакан директорӗ) патшалӑх награди пама йышӑннине аса илтерчӗ, Владимир Свешников («Август» фирмӑн Вӑрнарти филиалӗн пуҫлӑхӗ) ертсе пыракан предприяти ура ҫинче ҫирӗп тӑнине, Анатолий Князевпа (Коми Республикинчи ял хуҫалӑх министрӗ) унччен те туслӑ пулнине, халӗ те туслине палӑртрӗ. Сергей Семенова та никам та кӳрентермен терӗ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем иртнӗ ҫулта мӗн чухлӗ ӗҫлесе илни, тӑкаклани тата харпӑрлӑхри ҫурчӗ-хваттерӗ пирки деклараци панӑ. «Халӑх тарҫисенчен» чи пуянни Андрей Углов пулса тӑнӑ, чи сахал ӗҫлесе илекенни вара — Вячеслав Соловьев. Кун пирки «Правда ПФО» (чӑв. «Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи Тӗрӗслӗх») интернет-кӑларӑм хыпарлать.
Хайхи «Элара» пӗрлешӗвӗн тӗп директорӗн Андрей Угловӑн тупӑшӗ пӗлтӗр 38,7 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Унсӑр пуҫне депутатӑн харпӑрлӑхӗнче «Porshe Panamera» ҫӑмӑл машина тата икӗ хваттер пур.
2016 ҫул пӗтӗмлетӗвӗпе республикӑри чи пуян депутат пулнӑ Олег Мешков вара ку хутӗнче унчченхинчен виҫӗ хут сахалрах тупӑш кӑтартнӑ. Ҫапла майпа Шупашкарти эрехпе ликер савучӗн тата «Агро-Инвест» пӗрлӗхӗн ертӳҫи 6 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ пек курӑнать. Унӑн харпӑрлӑхӗнче — 28 пин тӑваткал метр ҫӗр, 811,7 тӑваткал метр калӑпӑшлӑ пурӑнмалли ҫурт, тӑватӑ хваттер, вунӑ хуралтӑ, чукун ҫул, йывӑр тиевлӗ тӑхӑр машина, автовышка, автобус, икӗ автофургон тата тӑватӑ прицеп. Арӑмӗн енчӗкне вара иртнӗ ҫул 41,4 миллион тенкӗ кӗнӗ. Унӑн 27 транспорт хатӗрӗ пур.
Депутатсенчен чи сахал укҫа ӗҫлесе илнӗ Вячеслав Соловьев вара «Песок» пӗрлешӳре юрист пулса ӗҫлет, унӑн тупӑшӗ — 140 пин тенкӗ.
Паян Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн 19-мӗш сессийӗ иртет. Унта республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Правительствин иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗлне тишкерчӗ.
Михаил Игнатьев тухса калаҫнӑ хыҫҫӑн ыйтусемпе доклада сӳтсе явасси пуҫланчӗ. Микрофона тивӗҫнисенчен пӗри, Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташӗ Григорий Данилов, шкулсенче чӑваш чӗлхи вӗрентес ыйтӑва чӑвашла хускатрӗ. Депутатӑн чӑвашла ыйтӑвне Михаил Игнатьев тӑван чӗлхепе хуравларӗ. Сурдокуҫаруҫӑна ӗлкӗрсе пыма йывӑррине асӑрхаттаракан та, сӑмах май, залра тупӑнчӗ. Валерий Филимонов спикер прокурорсен тата ытти хӑшӗ-пӗрисен сурдокуҫарӑва итлеме май ҫуккишӗн пӑшӑрханчӗ.
Григорий Данилов чӑваш чӗлхине шкулта вӗрентес ыйтупа халӑхра темле калаҫакан та пуррине аса илтерчӗ. Пӗрисен шучӗпе факультатив мелӗпе вӗрентмелле, теприсем пурне тет вӗрентмелле тесе шухӑшлаҫҫӗ. Григорий Данилов шучӗпе чи лайӑх вариант — «таҫта варринче». Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ пулнӑ май Элтепер республика Конституцийӗн гаранчӗ шутланнине аса илтерчӗ депутат.
Михаил Васильевич каланӑ тӑрӑх, «пирӗн нимле пӑтӑрмах та ҫук», тӑван чӗлхене саккунпа килӗшӳллӗн суйласа илеҫҫӗ.
Хальхи вӑхӑтра иртнӗ ҫулхи тупӑшсене кӑтартмалли вӑхӑт, РФ Патшалӑх Думине суйланнӑ депутатсем те декларацисем хатӗрленӗ. Чӑваш Енӗн РФ Патшалӑх Канашӗнчи «халӑх тарҫисенчен» Николай Малов ыттисенчен сахалтарах ӗҫлесе илнӗ: унӑн ҫулталӑкри тупӑшӗ — 3,5 миллион тенкӗ. Мӗншӗн ӑна ыттисенчен катӑкрах тӳленӗ тесе пӑшӑрханма кирлӗ мар — депутат тивӗҫне вӑл ыттисенчен каярах кӳлӗннӗччӗ.
Ҫав вӑхӑтрах Николай Малов хӑйӗн мӑшӑрӗпе чӑннипех мухтанма пултарать. Вӑл иртнӗ ҫул 17,6 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. 2016 ҫулхи деклараципе танлаштарсан Маловӑн арӑмӗн харпӑрлӑхӗнче техобслуживани станцийӗ те, ҫул хӗрринчи сервиспа тивӗҫтерекен машинӑсен чарӑнӑвӗ те, магазинлӑ кафе тата унччен пулнӑ тепӗр кафе те юлман. Малтан шыв алтмалли икӗ скважина пулнӑ, халӗ вӗсем те, хуралҫӑ ҫурчӗ те ҫук.
Ӗнер Чӑваш Енри Халӑхсен туслӑх ҫуртӗнче Тани Юн киноактриса ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалласа «Я актриса из Чербай» (чӑв. Эп Чурпай ялӗнчи актриса) ятпа астӑвӑм каҫӗ иртнӗ.
Савӑнӑҫлӑ пулӑма Чӑваш Енӗн культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Константин Яковлев, чӑваш парламенчӗн спикерӗ Валерий Филимонов, Шупашкар хула пуҫлӑхӗн ҫумӗ Николай Владимиров, Чӑваш Енри Кинематографистсен пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Олег Цыпленков хутшӑннӑ. Тани Юнӑн тӑванӗн хӗрӗ Светлана Березкина поэт та пулнӑ.
Тухса калаҫакансем Тани Юн киноактерӑн пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑ май ун пеккисен ятне асра тытмаллине палӑртнӑ. Сӑмах май, Чӑваш Енри кинематографистсен пӗрлешӗвӗн хастарӗсем 2016 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче Шупашкарти урамсенчен пӗрне чӑвашран тухнӑ пӗрремӗш актриса ятне пани вырӑнлине асӑннӑччӗ. Ҫак ӑнтӑлу пурнӑҫа кӗнӗпе пӗрех.
Улатӑр хула пухӑвӗн депутачӗ тӗлӗшпе ЧР Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл пысӑк укҫа вӑрланӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Следовательсем тӗпченӗ тӑрӑх, ҫак арҫынна 2015 ҫулта тулли мар яваплӑ обществӑн конкурс директорӗн тивӗҫӗсене шанса панӑ. Фирма Байкал тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ, кӑмрӑк кӑларас енӗпе ӗҫлет. Депутат 2016 ҫулхи ҫурларан пуҫласа 2017 ҫулхи ҫу уйӑхӗччен Улатӑрта пулнӑ, ҫав вӑхӑтра банк пулӑшӑвӗн тытӑмӗпе усӑ курса панкрута тухнӑ организацирен хӑйӗн счечӗ ҫине 4,5 миллион тенкӗ куҫарнӑ.
Налук служби тӗрӗслесен йӑлтах тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Кайран Арбитраж сучӗ ӑна ку тивӗҫрен кӑларнӑ. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Муркаш районӗн сучӗ Муркаш ял тӑрӑхӗн депутатне айӑплӑ тесе йышӑннӑ. Вӑл 18 ҫул тултарман ывӑлӗшӗн алимент тӳлемен. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, депутата юсанмалли ӗҫе 6 уйӑхлӑха янӑ.
37 ҫулти арҫын пӗлтӗр ывӑлне алимент тӳлеменшӗн административлӑ явап тыттарнӑ. Анчах депутата ку та тӳрӗ ҫул ҫине тӑма хистемен: пӗрех ывӑлӗшӗн унчченхи арӑмне укҫа паман. Унтанпа вӑл 3400 тенкӗ ҫеҫ алимент тӳленӗ. Унӑн вара уйӑхсерен 8 пин тенке яхӑн памалла.
Арҫыннӑн парӑмӗ 80 пин тенкӗрен иртнӗ. Депутат судра хӑйӗн айӑпне тунман. Хальлӗхе приговор вӑя кӗмен-ха.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Игорь Моляков Федерацин вӑрман хуҫалӑхӗн агентствине Тӑвай районӗнчи вӑрман хуҫи камне пӗлес тесе ыйтса ҫырнӑ. «Халӑх тарҫи» ҫак участок вӑрман фончӗн шутланнипе шутланманнине тӗпчет иккен. Ҫыру авторӗ ҫав лаптӑк е, тен, ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ мар-ши е тата пӗр-пӗр урӑх категорие кӗмест-ши тесе пуҫ ватнӑ.
10 гектар йышӑнакан лаптӑкра Тӑвай районӗнче ҫуралнӑ, Мускавра сумлӑ вырӑн йышӑнакан пӗр ҫын хуҫаланать иккен. Унта вӑл ял туризмне аталантарать-мӗн.
Хӑй вӑхӑтӗнче Федерацин вӑрман хуҫалӑхӗн агентстви Мускавра тӗпленнӗ чӑваш усламҫи ҫӗре хӑй тӗллӗн ярса илнӗ тесе судлашма хӑтланса пӑхнӑ. Анчах ун чух тавӑҫҫӑ пӗрремӗш инстанцири судра та, Чӑваш Енӗн Аслӑ судӗнче те выляса янӑ.
Чӑваш Енри вӑрмансене кӗрсен вӗсем кӑмӑрпа тулнине пирӗнтен кашниех асӑрханӑ-курнӑ. Ура айӗнче кансӗрлесе выртакан хӑрӑк йывӑҫсемпе туратсене вӑрманҫӑсем те пуҫтарса ӗлкӗреймеҫҫӗ, ҫынсен те илсе тухма юрамасть. Ҫакӑн пек кутӑнла йӗрке пирӗн ҫӗршывра темиҫе ҫулах тӑсӑлчӗ.
Халӗ вара Раҫҫейӗн Патшалӑх Думи ҫынсене вӑрмана хӑрӑк туратран иртме тинех ирӗк пачӗ. Саккуна депутатсем ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче виҫҫӗмӗш вулавпа йышӑннӑ. Ҫапла вара вӑрманти хӑрӑка йӑтнишӗн штрафламӗҫ. Анчах ку саккун килес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен ҫеҫ вӑя кӗрет.
Чӑваш Енӗн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, федераци саккунӗпе килӗшсе тӑракан ӗҫлӗ хута регионсен те ҫывӑх вӑхӑтра йышӑнмалла.
Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗ Ильяс Калмыков И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн юридици факультечӗн студенчӗсемпе тӗл пулнӑ. Ҫамрӑксем депутата ыйтусем панӑ.
Ильяс Калмыков Чӑваш Енре политика карьерине малалла тӑсасшӑн маррине пӗлтернӗ. Вӑл студентсене хӑйӗн округӗнчи муниципалитет суйлавне хутшӑнса хӑйсен вӑйне тӗрӗслеме сӗннӗ. Вӑл вара чи маттуррисене пулӑшма шантарнӑ.
Ҫавӑн пекех ҫамрӑк депутат хӑйӗн пурнӑҫӗпе паллаштарнӑ, ӗҫри йывӑрлӑхсем пирки каласа кӑтартнӑ.
Ильяс Калмыковӑн депутат тивӗҫӗсем 2020 ҫулта вӗҫленеҫҫӗ. Сӑмах май, унӑн амӑшӗ «МАЧ» тулли мар яваплӑ обществӑн пӗр хуҫи шутланать.
+14.3 °C