Ӗнер Чӑваш халӑх сайчӗ РФ Патшалӑх Думине ҫӗнӗ саккун проектне пӑхса тухма сӗннине пӗлтернӗччӗ. Ӗҫлӗ хутра сӑмах вӗренӳ ҫулӗн пуҫламӑшне куҫарасси пирки пыратчӗ.
Саккун проектне хатӗрлекенсем муниципалитетсене вӗренӳ ҫулне юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ ҫине куҫарма ирӗк парасшӑн. Йышӑнӑва ҫанталӑка, наци уйрӑмлӑхне тата ытти сӑлтава кура тумалла-мӗн.
Халӗ кӑна ОТР каналпа Сергей Лесков тишкерӳҫӗ, журналист калаҫрӗ. Телеертӳҫӗсене вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗршывӑн Вӗренӳ тата аслӑлӑх министерстви саккун проектне хирӗҫ пулнине татӑклӑнах палӑртнӑ иккен.
Мӗнех, проекта депутатсем РФ Патшалӑх Думинче пӑхса тухӗҫ. Унччен ӑна профиль комитечӗнче сӳтсе явасси каламасӑрах паллӑ. Унтан та ытларах: халӑхпа та сӳтсе явассӑн туйӑнать.
Ҫак уйӑхӑн вӗҫӗнче чӑваш парламенчӗн депутачӗсем Крымра тата Севастопольте пулнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, унта пулнӑ чух Крым Республикипе Чӑваш Ен парламенчӗсем килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен калакан ӗҫлӗ хута алӑ пуснӑ. Ӑна, сӑмах май, тӑватӑ чӗлхепе: чӑвашла, вырӑсла, украинӑлла тата Крымри тутарсеннипе — хатӗрленине те эпир ҫырнӑччӗ.
Кӑнтӑр енти региона чӑваш парламентӗнчи мӗнпур фракци пайташӗсем кайнӑччӗ.
Паян Чӑваш Ен парламенчӗн спикерӗ Валерий Филимонов Крымра тата Севастопольте мӗн тӗллевпе пулнине журналистсене пухса каласа кӑтартнӑ.
Унта Василий Чапаевӑн ятне Крымри ҫар пӗрлешӗвӗсенчен пӗрне парассипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва та сӳтсе явнине (ун пирки те эпир ҫырнӑччӗ) асӑнса хӑварнӑ.
Валерий Филимонов спикер депутатсем килес ҫул та Крыма каяс ӗмӗтлине пӗлтернӗ.
РФ Патшалӑх Думине ҫӗнӗ саккун проектне пӑхса тухма сӗннӗ. Документра вӗренӳ ҫулӗн пуҫламӑшне куҫарасси пирки каланӑ.
Саккун проекчӗпе килӗшӳллӗн, муниципалитетсене вӗренӳ ҫулне юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ ҫине куҫарма ирӗк параҫҫӗ. Ҫак йышӑнӑва ҫанталӑка, наци уйрӑмлӑхне тата ытти сӑлтава кура тумалла.
Кӗскен каласан, ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗн пуҫламӑшӗ авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ шутланӗ. Муниципалитетсем ӑна юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ ҫине куҫарассине хӑйсем татса парӗҫ. Ку ачасене ӑшӑ ҫанталӑкра туллин канма май парать-мӗн.
Депутатсем саккун проектне пӑхса тухсан йышӑну тӑвӗҫ.
Чӑваш Ен Крым тӑрӑхӗнчи ҫар чаҫӗсенчен пӗрне легендарлӑ ентешӗмӗр, дивизин командирӗн Василий Чапаев ятне парасшӑн.
Аса илтерер, ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин тата Крым республикин парламенчӗсен депутачӗсем тӗл пулнӑ. Ӗнерех Крым Республикипе Чӑваш Ен килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен калакан ӗҫлӗ хута алӑ пуснӑ. Ӑна, сӑмах май, тӑватӑ чӗлхепе: чӑвашла, вырӑсла, украинӑлла тата Крымри тутарсеннипе — хатӗрленӗ.
Икӗ регионӑн парламенчӗсен тӗл пулӑвӗнче Валерий Филимонов спикер Крымри ҫар чаҫӗсенчен пӗрне Василий Чапаев ятне парас ыйтупа РФ оборона министрӗ Сергей Шойгу патне тухас ыйтӑва тишкерме сӗнсе каланӑ.
Кӑҫал Чапаев ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитет. 1941–1942-мӗш ҫулсенче 25-мӗш Чапаев дивизийӗ Севастополе тӑшмансенчен хӳтӗленӗ.
Паян, ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин тата Крым республикин парламенчӗсен депутачӗсем тӗл пулнӑ. Чӑваш Енри йыша Валерий Филимонов спикер ертсе пырать. Пирӗн тӑрӑхри делегацие Патшалӑх Канашӗнчи мӗнпур фракцин пайташӗ лекни паллӑ. Чӑваш парламенчӗн сайтӗнчи сӑнӳкерчӗк тӑрӑх хакласан, йыша коммунистсенчен Александр Андреев, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партирен Сергей Семеновпа Игорь Моляков лекни курӑнать.
Крым Республикин Патшалӑх Канашӗн Ертӳҫи Владимир Константинов хӑнасене ӑшшӑн кӗтсе илнӗ, пӗрле килӗштерсе ӗҫлес шухӑша ырласа йышӑннине тата палӑртнӑ.
Крым Республикипе Чӑваш Ен килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен калакан ӗҫлӗ хута тӑватӑ чӗлхепе: чӑвашла, вырӑсла, украинӑлла тата Крымри тутарсеннипе — хатӗрленӗ.
Ҫитес уйӑхран Каҫал тӑрӑхне Александр Осипов ертсе пыма пуҫлӗ. Комсомольски районӗнче 1974 ҫулта ҫуралнӑ ҫак ҫынна тӑван тӑрӑхри муниципалитета сити-менеджер пулса ертсе пыма паян суйланӑ.
Районти Депутатсен пухӑвне конкурс комиссийӗ икӗ кандидата сӗннӗ: район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫнӗ вӑхӑтлӑх пурнӑҫланӑ Александр Краснова (вӑл – капиталлӑ строительствӑпа ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх пайӗн пуҫлӑхӗ) тата Шупашкарти «Спартак» спорт шкулӗн директорне Александр Осипова. Уҫҫӑн ирттернӗ сасӑлавра Александр Осипов ҫӗнтернӗ.
Комсомольски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Алексей Самаркинпа тунӑ контракта вӑхӑчӗ тухнӑ тесе кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче тӑсса паманччӗ. А. Самаркин тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарни те паллӑ.
Вӑрмар район администрацине паянтанпа ҫӗнӗ ҫын ертсе пырать. Ҫак должноҫе Андрей Васильева лартнӑ. Вӑрмар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулма тӗв тунӑ кандидатсем хушшинче Петр Айвенов ятлӑ ҫын та пулнӑ. Анчах вӑрттӑн сасӑлавра Вӑрмар районӗнчи депутатсем Андрей Васильева кӑмӑлланине палӑртса уншӑн ытларах сасӑланӑ. Районти Депутатсен пухӑвӗн ларӑвӗ ӗнер иртнӗ. Ҫӗнӗ пуҫлӑхӑн биографине район администрацийӗ сайтӗнче хальлӗхе вырнаҫтарманччӗ-ха.
Вӑрмар район администрацийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ Александр Тихонова ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ӗҫрен хӑтарнӑччӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗ тӑрӑх, официаллӑ верси тӑрӑх, Александр Васильев хӑйне ӗҫрен хӑтарма ыйтса вырӑнти Депутатсен пухӑвӗн ячӗпе заявлени ҫырнӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсен пысӑк йышӗ этем правине унччен юстици министрӗ пулнӑ Надежда Прокопьевана хӳтӗлеттересшӗн. Маларах министр пулнӑ ҫын юлашки вӑхӑтра республикӑн Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫинче тӑрӑшать.
Этем правине хӳтӗлеме ӗнерхи министрсӑр пуҫне Эдурад Васильев, Виктор Ильин та ӑнтӑлнӑ. Сӑмах май, Виктор Ильин — Надежда Прокопьеван унчченхи упӑшки иккен. Депутатсем вӑрттӑн сасӑласа чылайӑшӗ Надежда Прокопьевашан пулнине палӑртнӑ. Ку кандидатурӑна этем правине хӳтӗлекен ҫӗршыври уполномоченнӑй пӑхса тухӗ.
Аса илтерер, республикӑра пурӑнакансене Чӑваш Енри ҪҪХПИ управленийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Владимир Ежеев та хӳтӗлес тенӗччӗ. Омбудсмен кандидатурине Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнчи сессийӗнче пӑхса тухнӑччӗ. Владимир Ежеев ЧР Патшалӑх Канашӗн ҫӗртме уйӑхӗнчи сессире хӑйӗн унчченхи заявленине илессине пӗлтернӗ, депутатсем унӑн ыйтӑвне тивӗҫтернӗччӗ. Теприсем пӑшӑлтатнӑ тӑрӑх, Ежеев кандидатурине Мускавра ырламан имӗш.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем сессие пуҫтарӑнӗҫ. Унта «Чӑвашавторанс» предприятие республика бюджетӗнчен укҫа уйӑрас ыйтӑва пӑхса тухмалла. Республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хыснаран 64,7 миллион тенкӗ уйӑрасшӑн. Вӑл укҫа предприяти ӗҫченсене шалу илме унччен кредит илнин тӗп парӑмне тата процента тӳлеме каймалла.
Минтрансӑн «Чӑвашавтотранс» предприятийӗ паянхи куна финанс енчен ансат мар лару-тӑрура. Апла пулин те ӗҫ укҫипе парӑма унта тӳлесе татма пултарнӑ.
Аса илтеретпӗр, унччен эпир «Чӑвашавтотранс» ӗҫченӗсем ҫу уйӑхӗнчи ӗҫ укҫине илнӗ, анчах вӗсене ҫӗртме уйӑхӗнчине тӳлеменнине пӗлтернӗчччӗ. Ун чухне ҫӗртмере пӗр пайне ҫеҫ панӑччӗ: 20 миллион тенкӗрен 12-шне.
Шупашкарти депутатсем хулан ҫӗнӗ пуҫлӑхне суйламан. Кунашкал йышӑнӑва Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн ларӑвӗнче тунӑ.
Лару ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче иртнӗ. Кун йӗркине пилӗк ыйту кӗртнӗ. Малтанах хулан ҫӗнӗ пуҫлӑхне суйласси пирки хушма ыйту кӗртнӗ. Анчах чылайӑшӗ ҫакна ырламан.
Аса илтерер: экс-мэр Ирина Клеменьева хӑйӗн тӗлӗшпе тӑватӑ пуҫиле пуҫарсан ӗҫ вырӑнӗнчен хӑйӗн ирӗкӗпе кайнӑ. Унтанпа мэр тивӗҫӗсене Николай Владимиров пурнӑҫлать.
Ҫитес лару авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнче иртӗ. Тен, хулан ҫӗнӗ пуҫлӑхне ун чухне суйлӗҫ.
+24.3 °C