Ултавҫӑсем ҫынсене шӑнман пӑр ҫине лартмалли ҫӗнӗ меслет шыраса тупнӑ. Вӗсенчен тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ икӗ хӗрарӑм шар курнӑ ӗнтӗ.

Авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнче полицие 73 ҫулти хӗрарӑм килнӗ. Шупашкарта пурӑнаканскер кӑнтӑрла банкра пулнине, унта 90 пин тенкӗ илнине пӗлтернӗ. Киле утнӑ чухне ӑна арҫын хӑваласа иртсе кайнӑ, унӑн пӗр тӗрке укҫа ӳксе юлнӑ. Кинемей ӑна чӗннӗ, анчах лешӗ хӑнк та туман. Тӗркене тепӗр арҫын илнӗ, укҫана пайлама сӗннӗ.

Ҫав вӑхӑтра вӗсем патне леш арҫын таврӑннӑ. Вӑл кинемее тата арҫынна мӗнпур укҫине кӑтартма ыйтнӑ. Вӗсем пӗр пайне хӑйсене илнӗ тесе каланӑ. Хӑйӗн укҫине ҫӑмӑллӑнах паллать-мӗн вӑл: паллӑ тунӑ имӗш. Ҫапла майпа йӗксӗк кинемейӗн укҫине тӗрӗсленӗ чухне «шӳт банкӗ» укҫана чӑн-чӑннипе ылмаштарма ӗлкӗрнӗ. Ҫапла майпа кинемейӗн 67 пин тенкине йӑкӑртнӑ.

Ҫак мелпех Шупашкарта пурӑнакан 63 ҫулти арҫынна улталанӑ. Вӑл каланинчен ҫак ӗҫе ҫав йӗксӗксемех туни паллӑ.

Чӑваш Енри пӗр ҫын суд сакки ҫине ларӗ. Ӑна ют ҫын килне кӗрсе кӑлпасси ҫинӗшӗн айӑпласшӑн.

Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнче пурӑнакан 37 ҫулти арҫын ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн пӳртне кӗнӗ. Вӑл ун чухне ӳсӗр пулнӑ.

Хайхи арҫын пӳрте кӗнӗ, анчах унта никам та пулман. Нумай шухӑшласа тӑман вӑл — холодильник уҫнӑ. Унта пӗр татӑк кӑлпасси выртнӑ. Арҫын ӑна ҫисе янӑ. Тутӑ хырӑмпа хайхискер верандӑра ҫывӑрма выртнӑ.

Тӳре-шара киле ҫитсен арҫынна асӑрханӑ. Вӑл хӑнана кайма ыйтнӑ, анчах лешӗ итлемен. Ирӗксӗрех полицейскисене чӗнме тивнӗ.

Палӑртмалла: ҫак арҫынна 2016 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче урапа вӑрланӑшӑн 1 ҫул та 4 уйӑхлӑха тӗрмене янӑ.

Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм ултавҫӑсем хӑйне шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварнине полицейскисене пӗлтернӗ.

49 ҫулти хӗрарӑм телекуравпа экстрасенс пулӑшу сӗннине курнӑ. Вӑл рекламӑра кӑтартнӑ телефон номерӗпе «парапсихолога» шӑнкӑравланӑ. Лешӗ хӑйӗн яланхи юррине пуҫланӑ: хӗрарӑма питӗ вӑйлӑ пӑснӑ имӗш, ӑна пӗтермелле.

«Парапсихолог» пӑснине телефонпа калаҫсах илнӗ-мӗн. Хӗрарӑм тӑватӑ йӑлана ирттермешкӗн кӗсйинчен 150 пин тенкӗ ним мар кӑларса панӑ, усси пуласса шаннӑ. Хӑйне улталанине вӑл, шел те, кая юлса ӑнланнӑ. Кун хыҫҫӑн тин вӑл йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче полицие 18 ҫулти хӗр пулӑшу ыйтма килнӗ. Халӗ тӗнче тетелӗнче шӑнман пӑр ҫине лартакан ултавҫӑ нумай. Тен, вӑл та вӗсен аллине ҫакланнӑ.

Хӗр халӑх тетелӗнчи пӗр ушкӑнра чаплӑ смартфон саккас панӑ. Вӑл официаллӑ компани сутаканнинчен самай йӳнӗрех пулни ҫамрӑкскере илӗртнӗ ахӑртнех.

Посылкӑна илсен ҫеҫ укҫа тӳлемелле пулнӑ. Хӗр ҫапла тунӑ та – 6,5 пин тенкӗ кӑларса хунӑ. Анчах курупкана уҫсан пике унта телефон вырӑнне стакан выртнине курнӑ.

Халӗ полицейскисем лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ. Тен, ку упаковщик йӑнӑшӗ. Е пике ултавҫӑсен аллине лекнӗ? Унччен те кунашкал пӑтӑрмах пулнӑ-мӗн. Пӗр ҫын тӗнче тетелӗнчи саккаспа кирлӗ япала вырӑнне газлӑ пылак шыв илнӗ. Кайран фирма йӑнӑша тӳрлетнӗ.

Иртнӗ эрнере Шупашкарти 1-мӗш полици уйрӑмне 29 ҫулти хӗр пынӑ. Ӑна ултавҫӑҫем шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварнӑ. Хайхискер полицейскисене йӳнӗ путевка туянас тесе вӑл тата унӑн икӗ пӗлӗшӗ укҫа-тенкӗсӗр тӑрса юлни пирки каласа кӑтартнӑ.

Вӗсем хӑйне Раҫҫейӗн Испанири посольствин ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ арҫынпа калаҫнӑ. Лешӗ укҫа куҫармалли счета пӗлтернӗ. Шупашкар ҫыннисем йӳнӗ путевкӑна ҫухатас темен — ултавҫа 33 пин те 700 тенкӗ куҫарса панӑ.

Йӳни йӳнеҫтерет. Ҫакна кайран ҫеҫ ӑнланнӑ вӗсем. Ултавҫӑсен серепине лекнине ӑнкарсан хайхискерсем полицирен пулӑшу ыйтнӑ. Йӗрке хуралҫисем тимлӗхе ҫухатмалла маррине пӗлтереҫҫӗ. Палламан ҫынсене укҫа куҫарса памалла марри ҫинчен тепӗр хутчен аса илтереҫҫӗ.

Вӑрнар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Республикӑри прокуратура вӑл ӗҫ вырӑнӗпе ытлашшипех усӑ курнӑ тесе шухӑшлать.

Следстви версийӗ тӑрӑх, 2014 ҫулхи юпа уйӑхӗнче Леонид Григорьевич район хыснинче укҫа ҫителӗклӗ пулманнине пӗлсе тӑрсах подряд организацийӗпе стадион тумашкӑн килӗшӳ алӑ пуснӑ. Вӑл Вӑрнарти ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗ ҫумӗнче вырнаҫмалла пулнӑ. Контрактра палӑртнӑ укҫа виҫи — 30 миллион тенкӗ. Ӑна 15 кунра тумалла пулнӑ. Анчах укҫа ҫуккине пула ӗҫ чарӑнса ларнӑ.

Ҫав ҫулах пуҫлӑх подрядчикпе 2 миллион та 800 пин тенкӗлӗх ӗҫ пурнӑҫланӑ тесе алӑ пуснӑ. Анчах кун чухлӗ ӗҫ туман. 2015 ҫулта организаци 1 миллион та 900 пин тенкӗлӗх ӗҫ пурнӑҫланӑ, ун хыҫҫӑн унпа килӗшӗве татнӑ. Ҫапла майпа Вӑрнар районӗн хыснине пуҫлӑх 880 пин тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.

Ҫӗмӗрле районӗнчи Егоркино ялӗнче нимӗҫ овчарки вӑрӑ ҫулӗ ҫине лекме пулӑшнӑ.

Унти ял лавккине пӗр каҫхине такамсем чӳречерен кӗрсе апат-ҫимӗҫ ҫаклатса тухнӑ. Чӗнмен хӑнасем ҫимеллипе пӗрлех пылак апата та илнӗ, эрех-сӑра таврашне те тиркесе тӑман. Лавкка хуҫи йӗрке хуралҫисене ӗнентернӗ тӑрӑх, кукӑр ӑллисем 20 пине яхӑн тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ.

Вӑрра шырама йӗрке хуралҫисем хӑйсен шанчӑклӑ тусне, «Мухтар» ятлӑ нимӗҫ овчаркине ертсе кайнӑ. Лавккана вӑрӑ чӳрече тимӗр решеткине касса кӗнине асӑрханӑ вӗсем. Ҫак ӗҫпе аппаланнӑ ҫыннӑн йӗрӗ ҫине кинологпа йытӑ часах лекнӗ. Пӗр километр шыраса кайсан вӗсем ялти пӗр киле пырса ҫитнӗ. Унта вӑрланӑ пурлӑха асӑрханӑ та. Пӗр пайне кил хуҫисем пахчана тухса пытарнӑ.

Кил хуҫийӗ 35 ҫулти, унччен судпа айӑпланнӑ хӗрарӑм пулнӑ. Ун патӗнче хӑй пекех тахӑҫан суд тенкелӗ ҫинче пулнӑ хӑнасем пулнӑ. Вӗсенчен пӗри Етӗрне районӗнченех пырса ҫитнӗ. Эрех пӗтсе ҫитсен ҫавсем ялти лавккана ҫаратма шутланӑ.

Телевизорпа пӗлтерӳ курнӑ та 663 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Муркаш районӗнче пурӑнакан 33 ҫулти хӗрарӑм ҫак укҫана йӑлтах экстрасенса панӑ.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ака уйӑхӗнче ҫак хӗрарӑм телевизор курнӑ чухне экстрасенс пулӑшу пани пирки пӗлтерӳ асӑрханӑ. Лешӗ йывӑр лару-тӑрӑва лекнисене пулӑшма хатӗр-мӗн.

Хайхи хӗрарӑм ун патне шӑнкӑравланӑ. Лешӗ унӑн ыйтӑвӗсене татса пама шантарнӑ. Ҫакна курнӑҫмасӑрах пурнӑҫлать-мӗн.

Укҫа тӳлесен ултавҫӑсем сеанс ирттернӗ. Унтан усал-тӗселрен сыхлакан япаласем туянма сӗннӗ. Ҫапла майпа ҫак хӗрарӑм пӗлтӗрхи ака-юпа уйӑхӗсенче «экстрасенса» 663 пин тенкӗ панӑ. Халӗ кун тӗлӗшпе следстви тата оперативлӑ шырав мероприятийӗсем ирттереҫҫӗ.

Вӑл Абхазире канма шухӑшланӑ. Анчах ҫунатлӑ ӗмӗчӗ ӑна ҫука хӑварнӑ. Арҫын тӗнче тетелӗпе усӑ курса укҫа-тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.

59-ти арҫын кӑҫалхи ака уйӑхӗнче тӗнче тетелӗнче Абхазири санаторире канмалли путевка туяннӑ. Ӑна укҫа-тенкӗн пӗр пайне маларах тӳлеме ыйтнӑ.

Хайхи арҫын тӗнче тетелӗнчи ҫынна 25 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Кун хыҫҫӑн лӑпках пурӑннӑ-ха вӑл. Утӑ уйӑхӗнче вӑл ҫав пансионатпа ҫыхӑнма шухӑшланӑ. Анчах лешсем пӗлтернӗ тӑрӑх, санаторий ҫурла уйӑхӗнче канмалли путевкӑшӑн тӳленӗ укҫана илмен. Тепӗр «санаторие» шӑнкӑравласан никам та тытман.

Йӗрке хуралҫисем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, ултавҫӑсем ҫав санаторин суя сайтне йӗркеленӗ.

И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн экс-ректорӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ, тӳре приговор вуланӑ. Суд вӑл айӑплӑ тесе йышӑннӑ. Экс-ректор должноҫри полномочипе ытлашшипе усӑ курнӑ, укҫа-тенке кӗсьене чикнӗ.

Следстви тата Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ректор 2007–2009 ҫулсенче хӑйне преми парасси пирки хушусем алӑ пуснӑ. Ҫапла майпа вӑл кӗсйине 8 миллион та 600 пин тенкӗ чикнӗ.

Следстви умӗнхи следствире 11 том ӗҫ хатӗрленӗ, 30 ытла кӳнтеленрен ыйтса пӗлнӗ, бухгалтери экспертизи ирттернӗ.

Айӑпланнӑ ректор следстви вӑхӑтӗнче тӑкакӑн пӗр пайне, 3 миллион та 200 пин тенке, саплаштарнӑ. Суд приговорӗпе килӗшӳллӗн, унӑн пӗтӗмӗшле режимлӑ колонире 1,5 ҫул ларма тивӗ. Кунсӑр пуҫне унӑн 50 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Аслӑ шкул элчи ун тӗлӗшпе тӑратнӑ тавӑҫа та (5 миллион та 400 пин тенкӗ) суд йышӑннӑ. Ҫапла айӑпланнӑ экс-ректорӑн урапине, ҫӗр лаптӑкне арестленӗ.