
Ют машинӑпа ларса кайнӑшӑн Тӑвай район хӗрне явап тыттарнӑ. Вӑл пӗлтӗрхи раштавӑн 1-мӗшӗнче ирхи виҫҫӗре ҫын машинине хускатса кайнӑ.
1993-мӗш ҫулта ҫуралнӑ хӗр Шупашкарти «Грубиян» кафе-бар умӗнче ларакан «VW Jetta» автомобиле кӗрсе ларнӑ. Салонта хуҫи ҫуккине кура вӑл водитель вырӑнне куҫса ларнӑ та машинӑна хускатса кайнӑ. Хӑй вӑл ӳсӗр пулнӑ.
Пуҫтахланнӑ хӗре Шупашкарти Ленин районӗнчи суд 50 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Пикен ваккачӗ ку йышӑнупа килӗшмесӗр Чӑваш Енӗн Аслӑ судне ҫитнӗ. Апла пулин те унтисем те ӳсӗр хӗр тыткаларӑшне ӑнланасшӑн пулман. Тепӗр майлӑ каласан, ют ҫын машинипе хуҫи ирӗк памасӑр хуҫаланнӑ хӗре ЧР Аслӑ сучӗ шеллемен, пӗрремӗш инстанцири суд йышӑнӑвне унчченхиллех хӑварнӑ.

Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ «Роса» (чӑв. Сывлӑм) коллективлӑ пахчари дача хаҫисем хӑйсен пурлӑхӗ ҫитнине пӗрин хыҫҫӑн тепри сиснӗ. Аптӑранӑскерсем пакунлисене евитлеме тытӑннӑ. Йӗрке хуралҫисем вӑрах шутласа тӑман — вӑрра вырӑнта тытас тенӗ. Ара, пӗрре иленнӗскер тата тепре пыма пултарӗ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пакунлисен аллине 25 ҫулти ҫамрӑк арҫын ҫакланнӑ. Вӑл пӗр вырӑнтӑ тӗпленсе пурӑнмасть иккен. Дачӑсем патне вӑл машинӑпа пырса ҫитнӗ. Вӑрланӑ япаласене вӑрттӑн вырӑна пытарса хунӑ. Анчах тиесе кайма май килмен — ҫакланнӑ.
Ҫамрӑксер тӑватӑ дачӑри пурлӑха пӗр ҫӗре пухса хатӗрленӗ иккен. Каччӑ унччен те судпа айӑпланнӑ. Хӑш статьяпа айӑпланнине уҫӑмлатман та, анчах пурлӑхпа ҫыхӑннӑ преступлени туни паллӑ.

Чулхула облаҫӗнче пурӑнакан хӗрарӑм калаҫма тесе телефон илнӗ те... йӗп пек ҫухалнӑ.
Йӗрке хуралҫисенчен Шупашкарта пурӑнакан 27 ҫулти арҫын юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл вӗсене ӑнлантарнӑ тӑрӑх, телефонсӑр тата банк картти ҫинчи 34 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Телефона пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма усӑ курма панӑ иккен. Лешӗ вара — Чулхула облаҫӗнче пурӑнакан хӑйӗн пӗлӗшне. Лешӗ шӑнкӑравласшӑн тесе каланӑ та. Кӳршӗ регионти хӑна ют ҫыннӑн смартфонӗ-мӗнӗ ҫухалнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче хӗрарӑма тытса чарнӑ. Вӑл федераци шыравӗнчискер пулнӑ. 29 ҫултискере вӑрӑ тунӑ тесе йӗрке хуралҫисем шыранӑ. Хӗрарӑм судпа унччен темиҫе хут та айӑпланнӑ. Вӑл ытти ҫынна та шар кӑтартма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Супермаркетсенче япала вӑрланӑ арҫынна полицейскисем тытса чарнӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.
31 ҫулти арҫын Раҫҫейри хуласем тӑрӑх ҫӳренӗ, лавккасене кӗрсе апат-ҫимӗҫ вӑрланӑ.
Юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарти лавккасенчен япала вӑрлани пирки полицие хыпар ҫитнӗ. Хайхи арҫын 9 лавккаран йӑкӑртма ӗлкӗрнӗ. Тытса чарнӑ чухне унӑн машининче 300 банка кофе, 100 флакон шампунь тупнӑ.
Арҫын хӑйӗн тӑван хулинче кунашкал хура ӗҫпе аппаланнӑ, куншӑн ӑна административлӑ майпа явап тыттарнӑ. Хальхинче вара ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Юпа уйӑхӗн 8-мӗш ирхине Ҫӗмӗрле районӗнчи йӗрке хуралҫисене пӗр ватӑн килӗнчи пурлӑх ҫухални пирки систернӗ. 83 ҫулти старик шыв насусӗр юлнӑ. Вӑл унпа ҫӑлтан шыв уҫласа пурӑннӑ.
Старик ирхи пиллӗк сехетре йытӑ вӗрнӗ сасӑпа вӑраннӑ. Кил хушшине тухсан ют ҫын йӗрӗсене асӑрханӑ. Ҫав йӗр ҫӑл патне кайнӑ. Шыв помпи унта пулнӑ та.
Япала ҫухалнӑ киле Ҫӗмӗрлери шалти ӗҫсен пайӗнче кинологра ӗҫлекен Степан Богомазов полици лейтенанчӗ ӗҫри Мухтар йыттипе персе ҫитнӗ. Овчарка 37 ҫулти арҫын пурӑнакан кил енне ертсе кайнӑ. Судпа унччен темиҫе хут та айӑпланнӑ арҫын вӑрланӑ компрессора сутса ярса эрех туянма та ӗлкӗрнӗ. Халӗ пакунлисем арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Ку ыйту ҫывӑх вӑхӑтра татӑлмалла.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗр полицейскисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Пакунлисене вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, унӑн картти ҫинчен такам укҫа илсе каять.
Хӗр ӑнлантарнӑ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче унӑн картти ҫинчен 177 тенкӗ таксишӗн тӳлеме куҫса кайнӑ. Тепӗр темиҫе кунтан ҫав тӗллевпе — 105 тенкӗ.
Таксипе ҫӳремен хӗр карттӑпа укҫа илӗнмелле мар тунӑ та пакунлисем патне васканӑ. Унта ҫитсен утӑ уйӑхӗнче карттӑ ҫинчен 89 тенкӗ ҫухални те ҫиеле тухнӑ.
Пысӑк укҫа мар пулин те, полицейскисем вӑрра шырама пикеннӗ. Хӗр шучӗпе таксипе ҫӳрекен этем — Шупашкарта пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 27 ҫулти каччӑ иккен. Пӗррехинче хӗр хӑнара чухне телефонпа банк карттине хӑйӗнсӗр йӑпӑртлӑха хунӑ иккен. Ҫав самантпа усӑ курса каччӑ таксишӗн хӗрӗн карттипе тӳлемелле туса ӗлкӗрнӗ.
Ҫамрӑк ҫын 371 тенке саплаштарнӑ. Вӑрланӑшӑн халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Чӑваш Енри йӗрке хуралҫисем Казахстанра ҫул ҫитмен ача тӗлӗшпе йывӑр преступлени тунӑ тесе шухӑшлакан ҫынна тытса чарма пулӑшнӑ. Арҫынна Чулхула облаҫӗнчен конвойпа илсе килсе арестленӗ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗнче Шупашкар ҫывӑхӗнчи районсенчи дачӑсенчен пурлӑх ҫухални пирки пӗлтерекенсем йышланнӑ. Пакунлисем вӑрӑ ӗҫӗпе 46 ҫулти арҫын аппаланать тесе тӗшмӗртме тытӑннӑ. Вӑл Казахстанра ҫул ҫитмен ача тӗлӗшпе йывӑр преступлени тунӑ-мӗн. Ӑна тупас тесе лерисем патшалӑхсем хушшинчи шырав ирттерме йышӑннӑ. Вӑрӑ еплерех ҫын пулма пултарнине пирӗн республикӑри уголовлӑ шырав управленийӗн ӗҫченӗсем федерацин Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионӗсенчи ӗҫтешӗсене систернӗ. Ҫапла вара арҫынна Чулхула облаҫӗнче тытса чарма май килнӗ.

Шупашкар хӗрарӑмӗсем ют ҫынсен банк карттипе усӑ курнӑ. Ҫавӑншӑн вӗсене йӗрке хуралҫисем явап тыттарасшӑн.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑмсем хӑйсем тупнӑ ют карттӑпа суту-илӳ точкисенче усӑ курнӑ.
Шупашкарта пурӑнакар 24-ри хӗрарӑм 18 ҫулти каччӑн карттине тупнӑ. Хуҫи кулянать пуль, ӑна шыраса тупса карттӑна парасчӗ темен вӑл. Ют ҫыннӑн банк карттипе лавккана вӗҫтернӗ. Унта 2 пине яхӑн тенкӗлӗх тавар туяннӑ та каччӑн укҫипе тӳленӗ. 34 ҫулти хӗрарӑм та ют ҫыннӑн банк карттипе усӑ курнӑ. Унччен судпа айӑпланнӑскер 53 ҫулти Шупашкар арҫыннин карттипе лавккасенче 8 пине яхӑн тенкӗлӗх тӗрлӗ тавар илнӗ.
Ют ҫыннӑн банк карттисемпе хуҫаланнӑскерсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ.

Эх, ҫав ӗҫкӗ! Мӗн чухлӗ ҫынна минретсе тӑнран кӑлармасть-ши тульккӑш... Элӗк районӗнчи Писӗп ялӗнче ҫуралнӑ каччӑ та эрехе пула минренӗ.
Унччен те судпа айӑпланма ӗлкӗрнӗскер ҫурла уйӑхӗн пӗр кунхине пӗлӗшӗ патӗнче хӑналаннӑ. Кӗҫех вӑхӑт ҫурҫӗр енне ҫывхарнӑ. Тусӗпе эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн юлташӗ ҫывӑрса кайнӑ. Хӑна кил хуҫин телевизорне куҫ хывнӑ. Ытарайми туйӑннӑ-ши — йӑтса тухса кайнӑ. Пурлӑха 20 пин тенкӗлӗх хакланӑ.
Урӑлсан, тен, ӳкӗннӗ пулӗ. Анчах чавса ҫывӑх та ҫыртма ҫук. Вӑрра кӗҫех тытса чарнӑ. Ҫамрӑк ҫын хӑй айӑпне йышӑннӑ. Ют пурлӑха хуҫине тавӑрса панӑ. Судпа унччен те айӑпланнине кура каччӑна ҫирӗп режимлӑ колоние ҫулталӑклӑха ӑсатма йышӑннӑ. Приговор саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.

Шупашкарти полицейски канмалли кун лавккана кайнӑ та… темиҫе преступление уҫӑмлатма пултарнӑ. 2-мӗш полици уйрӑмӗн уголовлӑ шырав уйрӑмӗн оперуполномоченнӑйӗ Антон Кубиков Тукташ урамӗнчи пӗр лавккара икӗ каччӑ касса умӗнчен чупса иртнине асӑрханӑ. Вӗсен ҫумӗнче вара апат-ҫимӗҫ пулнӑ, куншӑн тӳлемесӗрех урама тухса тарнӑ.
Каччӑсем машинӑна ларса лавкка умӗнчен тарнӑ. Полицейски вара ӑна астуса юлнӑ та кун пирки дежурнӑй чаҫе пӗлтернӗ. Ҫул-йӗр инспекторӗсем ҫак автомашинӑна Ярославль урамӗнче чарнӑ. Багажнике уҫнӑ, унта вара – апат-ҫимӗҫ, эрех-сӑра, йӑлара усӑ курмалли хими, косметика.
Ҫак каччӑсем Тутарстанран иккен. Унччен вӗсем уголовлӑ майпа явап тытнӑ. Хальхинче те вӗсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
