Шупашкар хулинче пурӑнакансем хӑш-пӗр автомобилист хӑйӗн машинине Ҫӗнтерӗве 40 ҫул скверӗнче лартма юратнине асӑрханӑ. Хастарсем кун пирки ҫул-йӗр инспекторӗсене систернӗ.
Пакунлисем тӗрӗслеме вырӑна пырса ҫитнӗ. Темиҫе машинӑна Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунисене асӑнса лартнӑ мемориалпа юнашар тротуар ҫине лартса тухнине йӗрке хуралҫисем хӑйсен куҫӗпе хӑйсем курнӑ.
4 водитель тӗлӗшпе административлӑ протокол шӑрҫаланӑ май вӗсене пиншер тенкӗ штраф тӳлеттерӗҫ.
Ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти Ф.П.Павлов ячӗллӗ музыка училищинче паллӑ совет тата Раҫҫей композиторне, пианистне, педагогне, СССР халӑх артистне Андрей Эшпая халалласа концерт иртӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Андрей Эшпай Чӑваш Ене хӑйӗн иккӗмӗш тӑван ҫӗршывӗ тесе каланӑ. Унӑн амӑшӗ, Александр Тогаев чӑваш композиторӗн тӑванӗн хӗрӗ, Шупашкар районӗнчи Шемшер ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн ашшӗ — ҫармӑссен профессиллӗ пӗрремӗш композиторӗ. Вӑл фольклор пухнӑ. Ҫемье Степан Максимов чӑваш композиторӗпе туслӑ пулнӑ.
Пӗчӗк Андрей кашни ҫуллах Сӗнтӗрвӑррине Тогаевсем патӗнче пурӑннӑ. Унта Родион Щедрин тата Ростислав Бойко композиторсем те пӗрре ҫеҫ мар хӑнана килсе ҫӳренӗ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артистне Леонид Семенова аса илнӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа кӑҫал 115 ҫул ҫитнӗ.
Леонид Федорович 1910 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чикме уесӗнчи (халӗ – Шупашкар районӗ) Ҫӗньял ялӗнче ҫуралнӑ.
1934 ҫулта Чӑваш патшалӑх музыкӑпа театр техникумӗн театр уйрӑмне пӗтернӗ хыҫҫӑн Чӑваш театрӗнче вӑй хунӑ.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, 36 ҫул хушшинче 200 ытла роль калӑпланӑ: «Хӗн-хур айӗнче» спектакльте Чакка тата Пахомка, «Тутимӗрте» Тутимӗр, «Тӗпӗнче» драмӑра Васька Пепел, «Аслатире» Тихон, «Ялта» спектакльте Ванюк тата нумай-нумай сӑнар.
Театра Леонид Семеновӑн тӑванӗсем те ҫитрӗҫ, ӑна ӑшӑ сӑмахсемпе саламларӗҫ.
Ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, чӑваш поэчӗ Валентин Урташ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ кун, чӑваш писателӗсем, поэчӗсем, журналисчӗсем унӑн вил тӑприйӗ ҫине ҫитсе ӑна асӑннӑ. Калем ӑстисемпе пӗрле Анатолий Князев та пулнӑ. Анатолий Пантелеймонович – Елчӗк чӑвашӗ, вӑл Шупашкар районӗнчи Апашра пурӑнать.
Анатолий Князев поэтпа хурӑнташлӑ иккен. Кун пирки Лидия Филиппова журналист халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, чӑваш драматургӗ Николай Терентьев ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Николай Терентьевич 1925 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кӑшнаруй ялӗнче ҫуралнӑ. А.В. Луначарский ячӗллӗ ГИТИСра чӑваш студинче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче, А.М. Горький ячӗллӗ Литература институтӗнче вӗреннӗ.
Николай Терентьевич пурӗ 50 ытла пьесӑпа сценари ҫырнӑ. Вӗсене 15 чӗлхене куҫарнӑ – пушкӑртла, украинла, эстонла. Вӑл ҫырнӑ пьесӑсене Чӑваш Енри, ҫавӑн пекех Чӗмпӗр, Брянск, Барнаул тӑрӑхӗнчи театрсенче лартнӑ. Хӑш-пӗрне Мускаври МХАТра та кӑтартнӑ. «Сансӑр пурнӑҫ ҫук» пьесине вара ҫӗршывӑн 10 ытла хулинче лартнӑ
Чӑваш театрӗн чи ҫывӑх тусӗ пулнӑ Николай Терентьевич! Унӑн пьесисем тӑрӑх лартнӑ «Арканнӑ юрату», «Куккук ҫаплах авӑтать», «Кайри-мала, хур кайӑксем», «Хумсем ҫырана ҫапаҫҫӗ», «Ыйӑх ҫухатнисем» тата ытти спектакльсем паян кун та халӑх асӗнче!
Хӑй те сцена ҫинче Сентиер («Айтар»), Ахмар («Эндип»), Ваня Земнухов («Ҫамрӑк гварди») сӑнарӗсене калӑпланӑ!
Николай Терентьев пирки тӗплӗнрех РУВИКИн чӑваш уйрӑмӗнче вуласа пӗлме пулать.
Шупашкар хулинче Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ ветерансем ҫинчен фильм ӳкереҫҫӗ. Ку ӗҫе ачасене те явӑҫтарнӑ.
Хулари шкулсенче вӗренекен, асӑннӑ социаллӑ центрпа туслӑ ҫыхӑну тытакан хастар ачасем вӑрҫа хутшӑннӑ ветерансемпе тӗл пулаҫҫӗ, вӗсенчен интервью илеҫҫӗ, хӑйсен аллипе ӑсталанӑ открыткӑсемпе савӑнтараҫҫӗ, сӑвӑ вуласа параҫҫӗ. Вӗсемпе пӗрле центрӑн пресс-секретарӗ ҫӳрет.
Кайран ҫав кӗске видеосенчен та видео хатӗрлеме палӑртаҫҫӗ. «Ку ӗҫ питех те калӑпӑшлӑ та яваплӑ. Хамӑр та пӑлханатпӑр», — теҫҫӗ центрта.
Пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Леонид Никонорович Родионова тата СССР халӑх артистне Алексей Константинович Ургалкина халалланӑ пултарулӑх каҫӗ иртнӗ.
Культура учрежденийӗн халӑх тетелӗнчи ушкӑнӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «тӗлӗнмелле кӑмӑллӑ аса илӳсем, архиври видеосем, спектакльсен сыпӑкӗсем янӑранӑ теарта». Астӑвӑм каҫне камсем пырса ҫитнине кӗске хыпарта пӗлтермен,театрӑн сайтӗнче те ун пек хыпара курмарӑмӑр.
Чӑваш академи драма тетарӗнче Леонид Родионов ҫуралнӑранпа 110 ҫул, Алексей Ургалкин ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалланӑ каҫ иртӗ. Мероприяти пуш уйӑхӗ 21-мӗшӗнче пулӗ.
Леонид Родионов — РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Алексей Ургалкин — СССР халӑх артисчӗ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче калашле, вӗсем иккӗшӗ те — асӑннӑ театрӑн легендисем.
Леонид Родионов 1915 ҫулхи пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Самар облаҫӗнче ҫуралнӑ. Шупашкарти музыкӑпа театр училищинче, Мускаври театр ӳнерӗн институтӗнче вӗреннӗ. 1940 ҫултанпа Чӑваш академи драма театрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. 1941-1947 ҫулсенче труппӑн илемлӗх ертӳҫи пулнӑ, 1968-1979 ҫулсенче — тӗп режиссер. Театрта вӑл 1987 ҫулччен тӑрӑшнӑ. 100 ытла спектакль лартнӑ, 20 ытла драма хайлавӗ ҫырнӑ.
Алексей Ургалкин 1910 ҫулхи пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӗмпӗр облаҫӗнче ҫуралнӑ. 1932 ҫулта Магнитогорскри ӗҫлекен ҫамрӑксен театрӗнче вӗреннӗ, кайран унта актер пулнӑ.
1938-1940 ҫулсенче Чӑваш патшалах театр училищинче режиссёр ассистентӗнче тӑрӑшнӑ. 1943-1947 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн Театр студийӗ ҫумӗнче преподаватель пулса ӗҫленӗ.
Чӑваш халӑх поэчӗн Петӗр Хусанкайӑн тӑван тӑрӑхӗнче кӑҫал пуҫласа «Хусанкай вулавне» ирттернӗ.
Тутарстанри Элкел районӗнчи Сиктерме ялӗнче нумаяхьпулмасть поэтӑн сӑввисем чӑвашла ҫеҫ мар, вырӑсла, тутарла тата акӑлчанла янӑранӑ.
Поэт ҫуралнӑранпа 118 ҫул, вӑл леш тӗнчене уйралса кайнаранпа 55 ҫул ҫитсен те унӑн сӑввисене ватти-ветти юратса вулать. Унӑн сӑввисене чехла, румынла, хрантсусла, вьетнамла та куҫарнӑ.
Патӑрьел районӗнче Геннадий Айхи сӑввисене вулакансен ӑмӑртӑвӗ иртнӗ.
Поэт ҫуралса ӳҫнӗ ялта, Ҫӗньялта, унӑн сӑввисене вулакансен ӑмӑртӑвне йӗркелесси йӑлана кӗнӗ. Поэт 2006 ҫулта ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. тепр ҫухине вара Айхи сӑввине вулакансен конкурсне пуҫарса янӑ.
Хальхи конкурса Ҫӗнтерӳпе патриотизм ҫулталӑкне халалланӑ та ачасем сӑвӑҫӑн вӑрҫӑ ҫинчен ҫырнӑ хайлавӗсене те вуланӑ.
Марина Карягина тележурналист пӗлтерне тӑрӑх, ӑмӑртӑва хутшӑнакансем Патӑрьел тӑрӑхӗнчи мӗнпур шкултан килнӗ: пурӗ 57-ӗн. Кашниех суйласа илсе вӗреннӗ сӑвва витӗмлӗн, янӑравлӑн калама тӑрӑшнӑ.
+26.3 °C