Шупашкарта каллех тислӗк шӑрши кӗрет. Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче пурӑнакан ҫынсем унашкаллине пӗрре мар тӳсеҫҫӗ. Урамра ырӑ мар шӑршӑ сарӑлни унччен те пулнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Мир проспектӗнче, «Виҫӗ юман» микрорайонта, пурӑнакансем япӑх шӑршӑ тухнине сиснӗ. Ку ҫил вӑйлансан уйрӑмах лайӑх палӑрма тытӑннӑ.
«Фермӑри пек пурӑнатпӑр. Каллех ҫӑвӗпе нушаланмалла-им?» — ҫапла ӳпкелешнӗ ҫынсем. Аса илтерер: пӗлтӗр те ҫулла ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче япӑх шӑршӑ тӑнӑ. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ тӗрӗслев ирттернӗччӗ. Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗнче пурӑнакансем те ырӑ мар шӑршӑ пулнине туйнӑ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Шупашкар районӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) чӑх-чӗп хапрӑкне Тутарстанри «Агросила» агрохолдинг туянассине, каярах вара ку сӑмах тӳрре килменнине пӗлтернӗччӗ.
Ҫав вӑхӑтрах Шупашкар районӗнчи Лапсарта вырнаҫнӑ «Юрма» предприятие унӑн хуҫи, Владимир Ермолаев усламҫӑ, сутса ярасшӑнни пирки те маларах сӑмах тухнӑччӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев Инвестици климатне лайӑхлатассипе ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗнче пӗлтернӗччӗ. Шупашкар район пуҫлӑхӗпе тӗл пулсан та ку ыйтӑва хускатнӑччӗ. «Ӗҫ коллективӗнче социаллӑ йывӑрлӑх пулмалла мар. Хуҫа улшӑнать, анчах предприяти ӗҫӗ ҫавах юлать», — тенӗччӗ Элтепер.
«Правда ПФО» интернет-хаҫат паян хыпарланӑ тӑрӑх, «Агросила» Лапсарти хапрӑка туянмӗ. Шухӑша мӗн сӑлтавпа ылмаштарнине коммерци вӑрттӑнлӑхӗ тесе уҫӑмлатма килӗшмен.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Шупашкар районӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) чӑх-чӗп хапрӑкне Тутарстанри «Агросила» агрохолдинг туянассине пӗлтернӗччӗ. Анчах халӗ ку сӑмах тӳрре килменни палӑрнӑ. «Правда ПФО» интернет-хаҫатра ӗнер ҫырнӑ тӑрӑх, «Агросила» халь «Чувашский бройлер» обществӑна туянма палӑртмасть. «Унта право енчен йывӑр лару-тӑру», — тенӗ «Агросилӑн» nӗg директорӗ Светлана Барсукова Хусанти «БИЗНЕС Online» кӑларӑма.
Ҫав вӑхӑтрах тутарсем Владимир Ермолаевӑн «Юрма» агрохолдингне туянас процедура малалла пырать. Ҫак ӗҫе пуш уйӑхӗн ҫурринче вӗҫлесшӗн. «Агроинвестор» портал пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкар районӗнчи «Юрма» «Агросилӑна» 8 миллиард тенке кайса ларма пултарать.
Нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен пуҫласа «Чӑваш бройлерӗ» акционерсен уҫӑ обществи ӗҫлеме тытӑнӗ. Чӑх пусса сутас ӗҫ ҫӗнӗрен вӑй илесси пирки чӑх-чӗп хапрӑкӗн официаллӑ сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.
Предприяти чутах панкрута тухманни пирки унччен пӗлтересех тӑнӑччӗ. Телее, унӑн ӗҫӗ-хӗлӗ ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрӗ. Ӑна ҫак кунсенче урӑх ҫын ертсе пыма тытӑнӗ. Предприятие Тутарстанри «АГРОСИЛА» ял хуҫалӑх холдингӗ туянӗ.
Ҫак холдингах Владимир Ермолаевӑн «Юрма» агрохолдингне туянасси пирки те нумаях пулмасть пӗлтернӗччӗ. Хуҫа улшӑнсан та вӑл ҫак енӗпех ӗҫлӗ.
Чӑваш агрохолдингӗн ҫӗнӗ хуҫа пулӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкар район пуҫлӑхӗпе тӗл пулнӑ. «Юрма» хуҫи улшӑнасси пирки ҫавӑн чухне тепӗр хут пӗлтернӗ. Михаил Васильевич каланӑ тӑрӑх, Владимир Ермолаев «Юрма» агрохолдинга сутма шут тытнӑ.
«Ӗҫ коллективӗнче социаллӑ йывӑрлӑх пулмалла мар. Хуҫа улшӑнать, анчах предприяти ӗҫӗ ҫавах юлать», — тенӗ Элтепер. Компание Тутарстанри «Агросила» ял хуҫалӑх холдингне сутӗҫ. Михаил Игнатьев ЧР Правительстви лару-тӑрӑва сӑнаса тӑрассине пӗлтернӗ.
Аса илтеретпӗр, «Юрма» чӑх-чӗп хапрӑкне тутарсене сутасси пирки маларах та пӗлтернӗччӗ, кун пирки сас-хура Инвестици климатне лайӑхлатассипе ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗнче Михаил Васильевич каланӑччӗ.
Шупашкар районӗнчи Лапсарта вырнаҫнӑ «Юрма» предприятие унӑн хуҫи, Владимир Ермолаев усламҫӑ, сутса ярасшӑн. Кун пирки Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев Инвестици климатне лайӑхлатассипе ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗнче пӗлтернӗ.
Экспертсем шухӑшланӑ тӑрӑх, кайӑк-кӗшӗк ӗрчетекен предприятие ярӑнтарни вӑл хупӑнассине, ҫынсем ӗҫсӗр тӑрса юлассине пӗлтермест. Владимир Ермолаевӑн аллинче пулнӑ услама Тутарстанри «Агросила» компани илме пултарать-мӗн. Кӳршӗллӗ регионти ҫав предприяти ӑнӑҫлӑ ӗҫлет тесе калаҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи тепӗр чӑх-чӗп хапрӑкӗпе вара уҫӑмлӑх сахалтарах. Аса илтерер, унти «Чӑваш бройлерӗ» обществӑна панкрута кӑларасшӑн. Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ «Корма и концентраты» (чӑв. Выльӑх апачӗ тата концентрат) тулли мар яваплӑ обществӑн тавӑҫне иртнӗ уйӑхра пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн предприятире панкрут умӗнхи сӑнав процедурине кӗртме йышӑннӑччӗ.
«Юрма» агрохолдингра тата Чӑлха харпӑкӗнче парӑмсем пысӑк. Ҫавна май вӗсенче сивӗ шыва чарса лартма йышӑннӑ.
«СУОР» компанин пӗр объектӗнче сивӗ шыва вӑхӑтлӑха пама чарнӑ ӗнтӗ. Асӑннӑ организацисем парӑма ку эрне вӗҫӗнче татма шантарнӑ-ха. Унсӑрӑн «Водоканал» АУО вӗсене сивӗ шыв пама пӑрахӗ.
Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Юрма» агрохолдингӑн парӑмӗ 2,6 миллион тенкӗрен иртнӗ. Чӑлха харпӑкӗн вара сахалрах — 929 пин тенкӗ.
Шыв пама пӑрахни - парӑмсене татма хистени. «Водоканал» ку мелпе сайра хутра ҫеҫ усӑ курать – парӑма татма ыйтнин усси пулмасан.
Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ «Юрма» агрохолдинг ӗҫ саккунне пӑснӑ.
Асӑннӑ район прокуратури предприятире ҫурла уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне ҫу уйӑхӗшӗн те ӗҫ укҫи тӳлесе тытманнине палӑртнӑ. Парӑмӗ 62 ҫын умӗнче тӑрса юлнӑ. Вӗсене пурӗ 420 пин тенкӗ ытла тӳлемелле пулнӑ.
Тӗрӗслев ытти кӑлтӑка та ҫиеле кӑларнӑ. Хапрӑкра тӑрӑшнисенчен пӗри ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ӗҫрен кайнӑ. Ун пек чухне шалӑва ҫав кунах парса татмалла. Хӗрарӑм вара укҫана тепӗр кун кӑна илейнӗ. Ӗҫрен пӑрахнӑ тепӗр хӗрарӑма та ҫавӑн пекех кӗттернӗ. Предприятире грузчикра тӑрӑшакана ҫу уйӑхӗнче каннӑ отпуск укҫине утӑ тата ҫурла уйӑхӗсенче икӗ пая уйӑрса тӳленӗ. Ҫав вӑхӑтрах канма кайиччен виҫӗ кунтан маларах куҫарса памалла тесе пӗлтерет Шупашкар район прокурорӗ Зелфинас Карама.
Саккуна пӑхӑнманшӑн предприятин тӗп директорне 5 пин тенкӗлӗх штрафланӑ, агрохолдинга хӑйне — 40 пин тенкӗлӗх.
Шупашкарта ырӑ мар шӑршӑ кӗни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑччӗ. Сывлӑш таса маррине Шупашкар районӗнче пурӑнакансем те сисеҫҫӗ. Роспотребнадзор ӗҫченӗсем ӗнер 19 сехет тӗлӗнче асӑннӑ районти Арккасси ялӗн хӗвеланӑҫ районӗнчи сывлӑша тӗрӗслеме илсе пӑхнӑ. Роспотребнадзорӑни республикӑри управленийӗ хальтерех пӗлтернӗ тӑрӑх, сывлӑшри аммиак виҫи виҫерен 4 хут, сероводород 2 хут пысӑкраххи палӑрнӑ. Специалистсем ҫакӑнта «Юрма» агрохолдинг витӗм кӳрет тесе шухӑшланӑран асӑннӑ кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче паян планпа пӑхман тӗрӗслев пуҫарнӑ.
Ӗнер тата виҫӗмкун, сӑмах май каласан, Кӳкеҫӗн Советски урам вӗҫӗнчи ҫӗнӗ ҫуртсем патӗнче те ырӑ мар шӑршӑ самай тӑчӗ, паян та халӗ сӑмсана ҫуракан ҫав шӑршӑ килет. Выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетекен пысӑк комплекссем пур ытти тӑрӑхра та тислӗк шӑрши сарӑлмасӑр пулмасть-тӗр. Шупашкар районӗнчи Мамӑш ялӗ ҫывӑхӗнчи ялсенче пурӑнакансем те вырӑнти сысна ферминчен шӑршӑ сарӑлни пирки каланине час-часах илтме тивет.
Шупашкар ҫыннисем темиҫе кун ӗнтӗ нимӗн те ӑнланмаҫҫӗ: урамра мӗн шӑрши кӗрет? Ирхине урама тухсан тӳрех ырӑ мар шӑршӑ сӑмсана ҫурать. Ӑҫтан килет вӑл? Ҫак ыйту чылайӑшне канӑҫ памасть. Ҫавна май ҫынсем РФ Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри упраленине шӑнкӑравланӑ.
Ведомство ӗҫченӗсем паян хулари тӗрлӗ кӗтесре сывлӑша пробӑна илнӗ. Роспотребнадзор та, пӗрлӗхлӗ диспетчер служби те ырӑ мар шӑршӑ пирки нумай ҫӑхавланине ҫирӗплетнӗ.
Хӑшӗ-пӗри ку Лапсарти чӑх-чӗп хапрӑкӗнчен кӗрет тесе шухӑшлать. Чӑнах та-и? «Пулма пултарать», — хуравланӑ Роспотребнадзор ӗҫченӗсем.
+12.5 °C