Чӑваш Енре пурӑнакансене патша саманинчи укҫапа паллаштарӗҫ тата хальхи вӑхӑтри ултавҫӑсенчен асӑрханма вӗрентӗҫ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне Раҫҫей Тӗп банкӗн Атӑлҫи-Вятка тӑрӑхӗнчи тӗп управленийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнче пӗлтерчӗҫ.

Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче унта Уҫӑ алӑксен кунӗ иртӗ. Ҫынсене Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 25-мӗш ҫуртра ирхи 10 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен йышӑнӗҫ. Банка кӗрес тесен ҫумра паспорт пулмалла. Уҫӑ алӑксен кунне (8352) 39-12-12 телефонпа шӑнкӑравласа ҫырӑнмалла.

Банк ҫынсене Раҫҫей империйӗ вӑхӑтӗнчи укҫа-тенкӗ куравӗпе паллаштарӗ. Ҫав вӑхӑтрах хальхи саманари касса апарачӗсене те кӑтартӗҫ. Унсӑр пуҫне банк карттисене ҫаратакан ултавҫӑсенчен хӳтӗленме вӗрентӗҫ.

Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи полномочиллӗ представителӗ пулнӑ Леонид Волкова кӑштах айӑпсӑр тесе йышӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем ӑна икӗ эпизод тӗлӗшпе айӑпсӑр тесе йышӑннӑччӗ. Кун пирки эпир «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫата Леонид Волковӑн ваккачӗ Евгений Райков пӗлтерни тӑрӑх ҫырнӑччӗ.

Леонид Волковпа ҫыхӑннӑ тата тепӗр ҫӗнӗ хыпар пӗлтӗмӗр. Ӑна Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Мускаври ӗҫченӗсем тытса чарнӑ. Суд Леонид Волкова хупса усрама йышӑннӑ. Ку хыпара «Ҫыхӑнура» форум журналисчӗсене Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗнче ҫирӗплетнӗ.

Леонид Волкова хыснаран 1,6 миллион вӑрланӑ тесе айӑпласшӑн.

Икӗ ҫул каялла «Данон» АО Шупашкарти производствине хупнӑ. Ун хыҫҫӑн савут пӗр вӑхӑт пушӑ ларнӑ. Кӑштахран инвестор тупӑннӑ. Вӑл инвестици килӗшӗвӗ алӑ пусса савута ҫӗнетме пуҫланӑ. Предприятире хальхи йышши оборудовани вырнаҫтарнӑ. Савута юсама 500 миллион тенкӗ ытла тӑкакланӑ. Ун чухне инвестици 1,2 миллиард тенкӗрен кая мар пулассине палӑртнӑ.

Акӑ авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче савут уҫӑлӗ. Икӗ ҫул каялла савут пурлӑхне туяннӑ «Сарӑтури сӗт комбиначӗ» сӗт юр-варне «Добрая буренка» брендпа кӑларӗ. «Шупашкарти сӗт савучӗ» уйӑхне 1625 тонна продукци кӑларасшӑн. Малашне производствӑна тата ӳстересшӗн.

Чӑваш Енри тухӑҫлӑ ӗҫлекен район-хуласене укҫан хавхалантарӗҫ. Ку ыйтӑва, сӑмах май, республикӑн Министрсен Кабинечӗн ҫак эрнери ларӑвӗнче пӑхса тухнӑ.

2017 ҫулта тухӑҫлӑ ӗҫленӗ вырӑнти хай тытӑмлӑх органӗсене грант уйӑрӗҫ. Район-хуласене хаклас йӗркене вара РФ Президенчӗн указӗсене пурнӑҫлас тӗллевпе палӑртнӑ. Хӑш ене тӗпе хурассине ҫӗршыв Правительствин шайӗнчех йышӑннӑ.

Иртнӗ ҫул лайӑх ӗҫленӗ тесе Канаш хулине 2,488 миллион тенкӗ парӗҫ. Районсенчен Етӗрнепе Вӑрнара лекӗ. Етӗрнесене — 1,46 миллион тенкӗ, вӑрнарсене — 1,052 миллион тенкӗ.

Район-хулана хавхалантармалли укҫана республика бюджетӗнче пӑхса хӑварнӑ. Пурӗ — 5 миллион тенкӗ.

Ҫӗнтерӳҫӗ район-хулан укҫа-тенке социаллӑ, инженери тата транспорт инфрструктурине аталантарма тӑкаклама юрать.

Авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи заправкӑра ӗҫлекен хӗрарӑм ҫынна ырӑ тӑвас тенӗ те шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ.

31 ҫулти кассир каланӑ тӑрӑх, ун патне дальнобойщик пынӑ та инкеке лекни пирки юмах ҫаптарнӑ, 20 пин тенкӗ кивҫен ыйтнӑ. Хӗрарӑм ӗненнӗ, укҫа кӑларса тыттарнӑ. Ҫакӑн хыҫҫӑнах «инкеке лекнӗ» дальнобойщикӑн шӑрши-марши те пулман.

Юмах ҫаптарма юратакан водитель нумай вӑхӑт тарса пурӑнайман. Ӑна, Челепи облаҫӗнчи 46 ҫулти арҫынна, авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче тытса чарнӑ. Ӑна хӑйӗн тӑрӑхӗнче те полици шыранӑ-мӗн. Халӗ вӑл ытти преступленипе ҫыхӑннипе ҫыхӑнманнине тӗрӗслеҫҫӗ.

Элӗк районӗнче ӗнер пушар деповӗ уҫӑлнӑ. Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара: район администрацийӗн пуҫлӑхӗнчен пуҫласа Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗнче тӑрӑшакансем таранах пухӑннӑ. Аслисемпе пӗрлех унта ача-пӑча та пулнӑ, вырӑнти юрӑ-ташӑ ӑстисем те чӑвашла капӑрланса пуҫтарӑннӑ.

Ҫӗнӗ депо Чӑваш Сурӑм ялӗнче вырнаҫнӑ. Ӑна ӗҫлеттерсе ярассишӗн халӑхран укҫа пухнӑ. Тата, паллах, хыснаран та кӗмӗл уйӑрнӑ.

Пушар деповӗ уҫӑлни пушар вырӑнне ятарлӑ машинӑна хӑвӑртрах ҫитме май парӗ. Ҫапли ҫапла-ха та, ҫапах та хӗрлӗ автан ташламасан лайӑхраххи каламасӑрах паллӑ. Пушар деповӗн ҫуртне хӗрлӗ хӑю кассах уҫма пухӑннисем пушар машинин ҫула тухма сӑлтав ан пултӑр тесе ырӑ суннӑ.

Шупашкар районӗнчи «Чӑваш бройлерӗ» хапрӑк ниепле те ураланса каяймарӗ. Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ ӑна панкрут тесе йышӑннӑ. Ҫавна май предприятире конкурс производстви йӗркеленӗ.

Кайӑк-кӗшӗк предприятийӗшӗн тата унта ӗҫлекенсемшӗн, район экономикишӗн кӑмӑллах мар хыпара «Правда ПФо» тӗнче тетелӗнчи хаҫат ЧР Арбитраж сучӗ хыпарлани тӑрӑх паян пӗлтернӗ.

Аса илтерер, предприятин акцийӗсенчен 49 проценчӗ — Чӑваш Республикин харпӑрлӑхӗ.

Предприятири конкурс производстви 2019 ҫулхи пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пырӗ.

Утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче хапрӑкри ҫынсем пилӗк уйӑхшӑн ӗҫ укҫи илнине Чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑччӗ. Чӑваш Ен прокуратури, республикӑри Патшалӑхӑн ӗҫ инспекцийӗ ҫине тӑнипе унтисене 4 миллион тенкӗ те 625 пин тенкӗ тӳленӗччӗ.

Тутарстан Республикинче пурӑнакан виҫӗ арҫын Патӑрьелте пуйма шухӑш тытнӑ. Унтисем пек севок ҫинче тар тӑкса мар. Вӑйӑ салонӗ уҫнипе. Ӑна хайхисем пурӑнмалли мар ҫуртсенчен пӗринче вырнаҫтарнӑ. 2016 ҫулхи раштав уйӑхӗнче уҫнӑ та кӑҫалхи ҫу уйӑхӗччен шик шӑхӑрса пурӑннӑ.

Вӑйӑ выляса пуяс кӑмӑллисем Патӑрьел тупӑнсах тӑнӑ. Вӗсем вӑйӑ салонӗн хуҫисене ҫулталӑк ҫурӑра 2 миллион тенкӗ ытла тупӑш кӳнӗ.

Укҫа кӗсьене кӗни усламҫӑсене хавхалантарнӑ пулӗ те, анчах кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче вӗсем патне пакунлисем ҫитсе кӗнӗ. Асӑх вӑййа йӗркелеме юраман ҫӗрте салон уҫнӑ ҫынсен тӗлӗшпе кӗҫех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ айӑплава Патӑрьел районӗнчи прокуратура ҫирӗплетнӗ те пӑхса тухма вырӑнти суда ярса панӑ.

Чӑваш Ене ҫывӑх вӑхӑтра васкавлӑ пулӑшу машинисем тепӗр 9 единица килсе ҫитмелле. РФ Правительствин авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнчи йышӑнӑвӗпе Раҫҫейӗн 75 субъектне 895 машина уйӑрнӑ. Машинӑсене хамӑр ҫӗршыври «ГАЗ» тата «УАЗ» савутсенчен туянӗҫ.

Пӗлтӗр пирӗн республикӑна федераци укҫи-тенки шучӗпе 26 автомобиль килсе ҫитнӗ. Кӑҫал республика хысни шучӗпе 84 машина туянма палӑртса хунӑ. Кун валли 230 миллион тенкӗ ытла уйӑрнӑ.

Республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов васкавлӑ пулӑшу машинисен пӗлтерӗшне пысӑка хурса хаклать. Чирлесе ӳкнӗ е инкеке лекнӗ ҫын патне тухтӑрсем хӑвӑрт ҫитейсен этем пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма пулать-ҫке. Кунта васкавлӑ пулӑшу автомобилӗсем ҫителӗклӗ пулни питех те паха.

Авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ЧР Экономика аталанӑвӗн министерствинче «Юрма» агрохолдинга ҫӑмӑллӑхлӑ займ парас ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Ку укҫапа хапрӑкра каяша утилизацилессипе тата какай хатӗрлессипе ҫыхӑннӑ проектсене пурнӑҫа кӗртесшӗн.

Тӗрӗссипе, агрохолдинг ертӳҫи Владимир Ермолаев пӗлтӗр юпа уйӑхӗнче те проекта пурнӑҫа кӗртмешкӗн 300 миллион тенкӗ ыйтса заявка ҫырнӑ. Хальхинче мӗн чухлӗ укҫа кирлине пресс-релизра палӑртман.

Палӑртмалла: республика аталанӑвӗн фончӗ тӗллевлӗ займсене 5 процентпа 7 ҫул таран 50-500 миллион тенкӗ парать.