Тутарстанри Кайпӑҫ районӗнче пурӑнакан 44-ри арҫынна ют пурлӑха вӑрланӑшӑн айӑпланӑ. Кун пирки Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова пӗлтерет.
Вӑйпитти уйран утӑ вӑрласа Чутай районӗнчи «Чутей» ял хуҫалӑх кооперативне 5 пин те 600 тенкӗлӗх сӑтӑр кӳнӗ.
Пӗр кунхине ҫав арҫын хире машинӑпа икӗ хутчен вӗҫтерсе ҫитнӗ: малтанах тӑватӑ рулон, кайран тата тепӗр виҫҫӗ тиесе кайнӑ. Анчах уй куҫлӑ та вӑрман хӑлхаллӑ теҫҫӗ. Рулона куҫ хывнӑ ҫыннӑн урапине хуҫалӑх ӗҫченӗсем асӑрханӑ та часрах йӗрке хуралҫисене систернӗ.
Выльӑх-чӗрлӗх валли апат хатӗрлесшӗн ҫунакан арҫын утта туянас тесе хуҫалӑх кантурне те кайнине пӗлтернӗ. Никам пулман пирки ку ыйтӑва унӑн уҫӑмлатма май килмен-мӗн. Вара вӑл вӑрлас шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.
Арҫын судра айӑпа йышӑннӑ, куляннине пӗлтернӗ. Суд ӑна 10 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пирӗн республикӑра та суйлав иртесси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе хутчен те пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, ун чухне эпир республика пуҫлӑхне тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене депутатсене суйлӑпӑр.
Суйлава хатӗрленнӗ май йӗркене пӑсакансем те тупӑнаҫҫӗ. Шупашкар район прокуратури ҫавӑн пек тӗслӗхе асӑрхани пирки пӗлтерет. Сарапакасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ суйлав прави ҫинчен калакан федераци саккунне пӑсни пирки прокуратурӑна систерекен тупӑннӑ. Ку фактпа прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ те ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ вырӑнти ял тӑрӑхне депутата суйланас шухӑшлӑ кандидатсенчен пӗриншӗн алӑ пустарса ҫӳрени ҫиеле тухнӑ. Хастар пуҫлӑх пирки прокуратура пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ та суда ярса панӑ.
Шупашкарта 64 тенкӗлӗх пурлӑха пула тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кун чухлӗ тенкӗлӗх вӑрланӑшанах пуҫиле майпа айӑпламаҫҫӗ-ха. Административлӑ майпа явап тыттараҫҫӗ. Юрӗ, йӗркипех каласа парар-ха.
Ҫак уйӑхӑн 17-мӗшӗнче вӑл Шупашкарти Ҫӗнӗкӑнтӑр раойнӗнчи лавккасенчен пӗринчен икӗ булка тата салат илсе тухас тенӗ. Тӳлемесӗрех. Ҫакна лавкка хуралҫисем сиснӗ. Пурлӑхӗ 64 тенкӗлӗх кӑна пулин те суту-илӳ точкинчи пурлӑхшӑн яваплӑскерсем полицейскисенех пӗлтерме йышӑннӑ. Лешсем 64 тенкӗлӗх тавара вӑрлакана тытса чарма персе ҫитнӗ.
64 тенкӗлӗх тавара пӗчӗк ача е выҫӑ студент куҫ хывнӑ пуль текенсем йӑнӑшаҫҫӗ. Ирпе апатланма шутласа лавккаран вӑрлама тӑни – 24 ҫулти ӳсӗр хӗр.
Вӑрлакана йӗрке хуралҫисем шалти ӗҫсен пайне илсе каяс тесе машинӑна лартма тӑнӑ. Лешӗн каяс килмен те вӑл малтан пӗр полицейские алӑран ҫыртса лартнӑ, кайран теприне.
Вӑрӑ ӗҫӗпе аппаланнӑшӑн ӑна административлӑ майпа айӑпласа пӗр пин тенкӗлӗх явап тыттармалла тунӑ. Пуҫиле ӗҫне вара влаҫри ҫынсене хирӗҫ тӑнӑшӑн пуҫарнӑ.
Канашра пурӑнакан 38 ҫулти арҫынна суд 13 ҫуллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ямалла тунӑ. Вӑл 2013-мӗш, 2014-мӗш ҫулсенче темиҫе хутчен те хӑйӗн хӗрӗ ҫумне ҫулӑхнӑ. Лешӗ ун чухне 5 ҫулта пулнӑ. Пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнчи тӗслӗхӗнче арҫын хӗрӗнкӗ пулнине палӑртать РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри Следстви управленийӗн пуҫлӑхӗн пулӑшуҫи Олег Дмитриев.
Ҫакӑн пек ирсӗрленекен ашшӗ килте никам ҫуккипе усӑ курнӑ е арӑмӗ тепӗр пӳлӗмре ҫывӑрнӑ чух хӑйсен тӑван ачи ҫумне ҫыпӑҫса ҫӳренӗ. Ашшӗ тӑван хӗрӗ ҫумне ҫулӑхнине унӑн арӑмӗн хӗр-тусӗ асӑрханӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ирсӗрлӗх ҫиеле тухнӑ.
Психиатрсем арҫын сывлӑхне тӗрӗсленӗ те унӑн пӗчӗк хӗрачасем ҫумне ҫулӑхас йӑла пуррине асӑрханӑ. Ҫавна кура арҫыннӑн колонире айӑплава ирттернипе пӗрлех психиатр патӗнче сипленме тивӗ. Кун пек йышӑнӑва та суд кӑларнӑ.
Унтанпа 13 ҫул иртрӗ… Ҫапах ҫав хурлӑхлӑ кун ҫынсен асӗнчен тухас ҫук. Уйрӑмах – Тӑвай районӗнче пурӑнакан халӑх асӗнчен. Сӑмахӑм - 13 ҫул каялла, 2002 ҫулхи ҫурлан 18-мӗшӗнче, Тӑвай патӗнче автобус ҫырмана анса кайни пирки.
Шӑпах ҫав кун «Тӗнеяль — Канаш» рейспа ҫӳрекен автобус Тӑвай ҫывӑхӗнчи ҫырмана анса кайнӑ. Ку ирхи 8 сехет те 20 минутра пулнӑ. «ПАЗ» маркӑллӑ автобус салонӗнче ун чухне 61 ҫын пулнӑ.
Автобусӑн тормозӗ пусӑнман тесе палӑртнӑ сӑлтавне. 59 ҫулти водитель хӑвӑртлӑха пӗчӗклетес тесе тӗмеске ҫине кӗрсе кайнӑ. Анчах автобус чарӑнман — ҫулран пӑрӑнса тарӑн ҫырмана сикнӗ. Ҫапла ҫырнӑ тепӗр кунхине «Газета.Ру» хаҫат.
Хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, транспорт чарӑниччен темиҫе хут ҫаврӑннӑ. Ҫынсем ҫырма тӑршшӗпе тухса ӳкнӗ. 20 ҫын вырӑнтах вилнӗ. Тепӗр 5-шӗ пульницӑра куҫне хупнӑ. Ҫав йышра — 5 ҫулти ача та. Вилнисенчен чылайӑшӗ — ватӑ ҫынсем. Вӗсем Йӑнтӑрчӑ тата Тӗнеяль ялӗсенчен пулнӑ. Ун чухне 30 ытла ҫын йывӑр суранланнӑ. Халӗ ҫав вырӑнта часавай туса лартнӑ.
Пирӗн республикӑпа кӳршӗллӗ Чӗмпӗр хулинче инкеклӗ лару-тӑру сиксе тухнӑ. Унта 90 ҫулхи ватта шалтан питӗрсе хунӑ. Мучи хӑй тӗллӗн ҫӳрейменскер пулнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗ ҫитменнине 1-мӗш ушкӑн инваличӗ шутланнӑ.
Ашшӗне пӑхма хӗрӗ пынӑ та алӑка уҫайман — ӑна шалтан питӗрсе хунӑ. Аптӑранӑ хӗрарӑм ҫӑлавҫӑсенчен пулӑшу ыйтнӑ. Лешсем пусма йӑтса пырса ҫитнӗ. Унпа вӗсем иккӗмӗш хута хӑпарнӑ, балкон витӗр хваттере кӗнӗ. Старик, Турра шӗкӗр, таса-сывах пулнӑ. Вӑл хӑйӗн пӳлӗмӗнче пӗчӗк ача пек лӑпкӑн ҫывӑрнӑ.
Хваттере шалтан питӗрекенни кушак пулнӑ. Вӑрҫӑ ветеранӗн хӗрӗ ҫӑлавҫӑсене ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫак янавар алӑк тӑрӑх унччен те чакалтанма юратнӑ. Ҫавӑн пек аташнӑ вӑхӑтра тимӗр сӑвӑса куҫарса янӑ курӑнать.
Ҫул-йӗр ҫинче кашни кун тенӗ пекех авари пулать. Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пысӑк инкек пулнӑ. Аварире виҫӗ хӗр пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ 18 ҫул та тултарман пулнӑ.
Авари ҫав кун 17 сехет ҫурӑра «Ҫӗрпӳ – Чӗмпӗр» автоҫул ҫинче пулнӑ. Комире пурӑнакан 36 ҫулти арҫын Mercedes-Benz урапапа малта пыракан Toyota Corolla урапапа ҫапӑннӑ. Лешӗ вара транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса тепӗр урапапа ҫапӑннӑ.
Toyota Corolla салонӗнче, ку йӗркене пӑсни пулсан та, 5 пассажир пулнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ – Патӑрьел районӗнчен – авари вырӑнӗнчех вилнӗ. 20 ҫулти водитель тата унӑн 13-ри йӑмӑкӗ, тепӗр пассажир аманнӑ, вӗсене пульницӑна илсе кайнӑ.
«Иномаркӑсен» водителӗсем ӳсӗр пулни палӑрман. Халӗ аварири лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан 25 ҫулти арҫын арӑмне япӑх вӗреннӗшӗн хӗненӗ.
Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче сиксе тухнӑ. Республикӑри аслӑ шкулсенчен пӗринче вӗренекен хӗрарӑм упӑшкине сесси тытайманни пирки пӗлтернӗ. Ҫакӑншӑн арҫын хытах тарӑхнӑ курӑнать — каҫхине арӑмне чышкӑпа хӗнесе пӗтернӗ, унтан 2 сехетлӗхе коридора кӑларса тӑратнӑ.
Пӗрре кӑна хӗнемен-ха вӑл ӑна. Виҫҫӗмӗш хут «тытса юсанӑ» хыҫҫӑн хӗрарӑм йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Студентка-хӗрарӑм кӑвак питпе ҫӳренине унпа пӗрле вӗренекенсем те асӑрханӑ. Хӗрарӑм пичӗ, хӑлхи патӗнчи юнӑхса ларнӑ вырӑнсене ҫӳҫпе пытарма тӑрӑшнӑ. Тусне шелленипе ӑна вӗсем йӗрке хуралҫисене пӗлтерме сӗннӗ.
Арҫын тӗлӗшпе кӗҫех ӗҫ суда ҫитнӗ. Анчах нумаях пулмасть пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ. Ача пӗрле ӳстермелле тесе хӗрарӑм упӑшкине каҫарнӑ тесе пӗлтерчӗ Шупашкар районӗн прокурорӗн ҫумӗ Анатолий Иванов.
Ҫӗнӗ Шупашкарта 33 ҫулти арҫын халӑха турттаракан транспорт кӗтекен арҫынтан укҫа ыйтнӑ. «Ыйтма аван мар, 19 текнӗ ҫук-ши?» — тесе тӑман-ха, тӳрех ҫӗҫӗ туртса кӑларнӑ. Памасан вӗлерессипе хӑратнӑ.
Ҫӗҫӗпе хӑмсарса 19 тенкӗ тапӑнакана лешӗ хӑйӗн ӗҫ удостоверенине кӑларса кӑтартнӑ. Арҫын ахаль-махаль ҫын пулман, йӗрке хуралҫинче тӑрӑшать-мӗн. Ҫак хута курсан вӑрӑ-хурах тарма пикеннӗ, анчах инҫе каяйман, йӗрке хуралҫи ӑна ярса илсе хӑйӗн ӗҫтешӗсен аллине панӑ.
Ҫӗҫӗпе хӑратса 19 тенкӗ тапӑнакан хурах тӗлӗшпе халӗ РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленийӗн тӗпчевҫисем тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Пуҫтахланнӑшӑн вӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ та ӗнтӗ. Хӑратса укҫа тапӑнакана пуҫран шӑласси иккӗленӳллӗ.
Ҫуллахи каникулта ачасем чылай вӑхӑта урамра ирттереҫҫӗ. Ун чухне ашшӗ-амӑшӗн питӗ тимлӗ пулмалла, вӗсенчен куҫ вӗҫертмелле мар та… анчах яланах ун пек пулмасть ҫав. Ав пӗр районта ача хӑйне евӗр киленӗҫ тупнӑ. Анчах вӑл чутах инкекпе вӗҫленмен.
Ку Канаш районӗнче пулнӑ. 11 ҫулти арҫын ача урапаран ҫакланса ял тӑрӑх ярӑннӑ. Ача пӑрӑхран тытӑннӑ та ярӑннӑ.
Анчах арҫын ача кайнӑ ҫӗртех аллине вӗҫертнӗ те урапа хӑвӑртлӑхпа пынӑ чухне ҫӗре ӳкнӗ. Ҫавна май арҫын ачан пуҫ мими кисреннӗ тата суранланнӑ. Ӑна пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (13.07.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 755 - 757 мм, 16 - 18 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ҫулӗҫ Анатолий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Фролов Андрей Игнатьевич, Вӑтам Азире Совет влаҫӗшӗн кӗрешекен вилнӗ. | ||
| Чӑваш облаҫӗн РКП(б) комитечӗ ӗҫлеме пуҫланӑ. | ||
| Кузьмин Афиноген Иванович, литература тӗпчевҫи, ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |