Пирӗн республикӑра автотуризма аталантарасшӑн. Ӗнер Чӑваш Енӗн Суту-илӳпе промышленность палатинче Ростуризм валли валли хатӗрленӗ инвестици проектне сӳтсе явассипе ӗҫлӗ лару иртнӗ. Унта «Развитие внутреннего и въездного туризма (2019-2025 годы)» (чӑв. Шалти тата тулашри туризма (2019-2025 ҫулсем) аталантарасси)» федераци программине тишкернӗ. Пирӗн республика «Чувашия – сердце Волги» (чӑв. Чӑваш Ен — Атӑл чӗри) туризм кластерне йӗркелесшӗн.
Туризмӑн тӗп направленийӗсен шутӗнче юханшыв круист туризмне, сиплев туризмне, услам туризма тата автотуризма асӑнаҫҫӗ. Автотуризма суйлакансем валли Чӑваш Енре «симӗс чарӑну» йӗркелесшӗн, Атӑл ҫыранӗн хӗрринче туристсене меллӗ канма май туса парасшӑн.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, Шупашкарта пурӑнакан 93 ҫулти Юрий Петров Мусквари парада хутшӑннӑ. Шурсухала ҫӗршывӑн тӗп хулинчи Хӗрлӗ лапамри тӗп трибуна ҫинчен уяв мероприятийӗсене сӑнама май килнӗ.
«Правда ПФО» журналисчӗ Александр Белов ҫырса кӑтартнӑ тӑрӑх, ҫӗршыври 8 ветерана темле ыр кӑмӑллӑх организацийӗ Мускава чӗннӗ. Анчах унта ҫитсен пӑтӑрмах сиксе тухнӑ: ватӑсем валли йыхрав хучӗ ҫук-мӗн. Ресторанта апатлантарма шантарнӑ-ха. Анчах ватӑ ҫын апат ҫиессишӗнех Мускава кайманни паллӑ ӗнтӗ.
Пӑтӑрмах пирки вӑрҫӑ ветеранӗн мӑнукӗ Мария Тишина халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ҫырса кӑтартнӑ. Ҫакна Мускав мэрӗ Сергей Собянин асӑрханӑ, ыйтӑва татса пама шантарнӑ. Ыр кӑмӑллӑх организацийӗ урлӑ кайнӑ ветерансем ҫапла вара Мускаври парада лекнӗ.
Паян, ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, Мускавра Telegram мессенджера блокировка тӑвассине хирӗҫ ҫынсем митинга тухнӑ. Акци йӗркелӳҫисем унта 5 пине яхӑн ҫын хутшӑнассине пӗлтернӗ, митинга вара 10 пине яхӑн ҫын ҫитнӗ.
Мессенджера шухӑшласа кӑлараканӗ – Павел Дуров. «Пин-пин ҫамрӑк тата малашлӑха шанакан ҫын халӗ тӗнче тетелӗ ирӗклӗхне хӳтӗлесе Мускавра акцие тухнӑ. Пин-пин ҫын митинга утать. Эпӗ ҫак ҫынсемпе пӗр ҫӗршывра ҫуралнӑшӑн мӑнаҫланатӑп. Сирӗн вӑй-хал тӗнчене улӑштарать, - ҫырнӑ Павел Дуров «Контактра» халӑх тетелӗнче.
Акцие хутшӑннисем тӳпенелле хутран ӑсталанӑ самолетсем вӗҫтернӗ. Аса илтерер: ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Мускаври Таганка район сучӗ Роскомнадзор ҫак мессенджера хупма ыйтнине тивӗҫтернӗ. Кӗҫех ҫыхӑну операторӗсем ӑна блокировка тума тытӑннӑ.
Мускавӑн ҫурҫӗр пайӗнче Чӑваш Енри ҫынна пӑшалтан пенӗ. Рен-ТВ телеканал пӗлтернӗ тӑх, арҫын килсӗр-ҫуртсӑрскер пулнӑ. Ӑна автоматран пенӗ. Пӑтӑрмах ҫӗршывӑн тӗп хулинчи нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗринчи подъездра пулса иртнӗ.
Мускав ҫынни Чӑваш Ен арҫыннине автоматран пенӗ. Вӑл пирӗн ентешӗмӗрӗн пуҫне суранлатнӑ. Турра шӗкӗр, хайхи кипкепе ҫуралнӑ курӑнать — шар курни вилмелле аманман.
Чӑваш Ен этемӗ арҫынни Мускав арҫыннине мӗншӗн тарӑхтарнине пӗлтермен те сӑлтавне тӗшмӗртмелли ҫеҫ юлать. Подъездра вӑл ани, тен, килӗшмен-тӗр... Апла-и, капла-и, килсӗр ҫын та ҫынах, саккун ӑна та хӳтӗлет. Автомат ярса илнӗ арҫын тӗлӗшпе йӗрке хуралҫисем ҫийӗнчех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, халӗ тӗпчев пырать.
Паян пӗтӗм чӑваш тӗнчи тӑван халӑхӑмӑра ҫырулӑх парнеленӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалласа тӗрлӗ мероприяти ирттерет. Асла вӗрентекенӗмӗрӗн Шупашкарти палӑкӗ патӗнче «Анлӑн янӑра, чӑваш чӗлхи!» флешмоб иртнӗ, Шупашкарти оперӑпа балет театрӗнче вара ҫак ятпа савӑнӑҫлӑ уява пуҫтарӑннӑ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫитнӗ. Ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗсенчи хастар йӑхташӑмӑрсем те ҫак куна асра тытса тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ. Шупашкара та, сӑмах май, тӗрлӗ регионтан килсе ҫитнӗ.
Чӑваш Енӗн пӗрремӗш президенчӗ, халӗ Раҫҫейӗн Федераци Канашӗн ертӳҫин ҫумӗнче тӑрӑшакан Николай Федоров Мускаври Ваганьково ҫӑви ҫинчи Иван Яковлевӑн вил тӑпри ҫине чечек ҫыххи хунӑ.
Ӗнер Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн пӗчӗк залӗнче Елена Рябцеван «Юман» фильмне кӑтартрӗҫ. Шупашкарта иртекен пӗтӗм чӑвашсен «Асам» кинофестивалӗ тӑрӑх пӗлекен ҫак авторӑн черетлӗ ӗҫӗпе паллашма СССР халӑх артистки Вера Кузьмина таранах пуҫтарӑннӑ. Чӑваш тӗнчин ытти паллӑ ҫыннисем те, тӑван халӑхӑмӑрӑн киноӳнерне хаклакан куракан та йышлӑччӗ. «Ҫамрӑксен ҫӗнӗлле шухӑшлавӗпе паллашма тесех килтӗм», — терӗ ҫак йӗркесен авторне, сӑмахран, Надежда Осипова журналист.
Фильмра чӑваш сценин ҫутӑ ҫӑлтӑрӗсем тата Мускаври артистсем ӳкерӗннине эпир малтан пӗлтернӗччӗ-ха. Ӗнер вӗсенчен хӑшӗсемпе: Иосиф Дмитриев-Трерпа, Нина Яковлевӑпа, Вероника Айхипе — тӗл пулма май килчӗ.
Тепрехинче «Юмана» Мускавра кӑтартӗҫ.
HeadHunter компани аналитикӗсем Раҫҫейре чи нумай укҫа ӗҫлесе илекен професси ҫыннисене палӑртнӑ. Хӑш специалистем нумайрах ӗҫлесе илнине пӗлес килет-и?
Кӑҫалхи пӗрремӗш квартала пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, программистсен шалӑвӗ чи пысӑкки пулнӑ. Ҫавӑн пекех услама аталантаракан менеджерсем, система администраторӗсем, шалти аудиторсем сахал мар укҫа илеҫҫӗ.
Мускаври программистсем уйӑхсерен 100-100 пин тенкӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ, регионсенче вара – 60-70 пин тенке яхӑн. Услама аталантаракан менеджерсен шалӑвӗ 70-80 пин тенкӗпе танлашать. Регионта вара – 60-70 пин тенкӗ.
Нумаях пулмасть Шупашкарти 47-мӗш вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литературине верентекенсен республикӑри конкурсӗн финалӗ иртнӗ. Ҫӗнтерме 10 педагог, вӗсен шутӗнче Тутарстанри те пулнӑ, ӑнтӑлнӑ.
Вӗрентекенсем чӑваш чӗлхи урокне епле ирттернине кӑтартса панӑ, тӳресен умне чӑваш тумӗпе тухнӑ. Пуринчен ытла балл пухса Шупашкарти 40-мӗш шкулта ӗҫлекен Александр Степанов ҫӗнтернӗ. Каярах вӑл Мускавра иртекен наци чӗлхисен учителӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри ӑсталӑх сехетӗнче хӑйӗн профессири пултарулӑхне кӑтартӗ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкарта «Ҫулталӑк вӗрентекенӗ — 2018» конкурса пӗтӗмлетнине пӗлтернӗччӗ. Хулари 40-мӗш шкулта чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен Александр Степанов унта «Педагог дебючӗ» номинацире ҫӗнтернӗччӗ.
52 ҫулти арҫын «Шупашкар – Мускав» ҫулпа чылай ҫӳрнӗ. Хайхискер ҫул-йӗр правилисене пӑхӑнма юратман ахӑртнех – штраф 130 пин тенкӗ пухӑнса кайнӑ. Анчах водитель парӑма тӳлесе татма васкаман.
Арҫын ҫакна пула машинӑсӑр тӑрса юлнӑ. Унӑн «Мерседесне» приставсем арестленӗ.
Штрафа вӑхӑтра тӳлеменшӗн водителӗн ӳкӗнмелле те пулӗ-тӗр. Ара, куншӑн унӑн тепӗр 150 пин тенкӗ те тӳлеме тивӗ. Хальлӗхе вара, парӑма татиччен, арҫыннӑн ҫуранах ҫӳреме тивӗ: приставсем унӑн иномаркине штрафстоянкӑна илсе кайнӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Игорь Моляков Федерацин вӑрман хуҫалӑхӗн агентствине Тӑвай районӗнчи вӑрман хуҫи камне пӗлес тесе ыйтса ҫырнӑ. «Халӑх тарҫи» ҫак участок вӑрман фончӗн шутланнипе шутланманнине тӗпчет иккен. Ҫыру авторӗ ҫав лаптӑк е, тен, ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ мар-ши е тата пӗр-пӗр урӑх категорие кӗмест-ши тесе пуҫ ватнӑ.
10 гектар йышӑнакан лаптӑкра Тӑвай районӗнче ҫуралнӑ, Мускавра сумлӑ вырӑн йышӑнакан пӗр ҫын хуҫаланать иккен. Унта вӑл ял туризмне аталантарать-мӗн.
Хӑй вӑхӑтӗнче Федерацин вӑрман хуҫалӑхӗн агентстви Мускавра тӗпленнӗ чӑваш усламҫи ҫӗре хӑй тӗллӗн ярса илнӗ тесе судлашма хӑтланса пӑхнӑ. Анчах ун чух тавӑҫҫӑ пӗрремӗш инстанцири судра та, Чӑваш Енӗн Аслӑ судӗнче те выляса янӑ.
+8.3 °C