Пукшӑртстанри Владислав Юсупов блогер Аргентинӑпа Франци вылякан матча курма Мускавран Хусана кайма тухнӑ Бразили ҫыннисене пирӗн республика территорийӗнче тытса чарнӑ тесе хӑй вӑхӑтӗнче Фейсбукра пӗлтернӗччӗ. Ҫак сӑмах-юмах тухсанах Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пирӗн республикӑра Бразилинчен футбол курма килнӗ хӑнасене тытса чарманнине пӗлтернӗччӗ.
Халӗ вара Пушкӑртстанри Кушнаренково районӗн судӗнче Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин тавӑҫне пӑхса тухнӑ. Ӗпхӳри блогера ҫырнине суд суя тесе йышӑннӑ.
Владислав Юсуповӑн хӑй маларах ҫырса хунине хуратмалла, 4 пин тенкӗ укҫа тӳлемелле. Чӑваш Ен ШӖМӗ унран 40 пин тенкӗ шыраса илесшӗн пулнӑ, суд 4 пинпе ҫырлахма йышӑннӑ.
.
Чӑваш Ен ертӳҫисем «Мускав – Чулхула – Хусан» автоҫул валли ултӑ районта ҫӗр уйӑрма палӑртаҫҫӗ. Объекта «Европа – Хӗвеланӑҫ Китай» транспорт коридорӗ проекта пурнӑҫланӑ май тӑвасшӑн.
Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ТАСС хыпарланине ӗненсен, Китайпа Чӑваш Ене ҫыхӑнтаракан автомобиль ҫулӗ валли Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Канаш тата Тӑвай районӗсенче «Мускав – Чулхула – Хусан» ҫул валли ҫӗр уйӑрмалла.
Мускавран Хусана каякан автомагистраль тӑршшӗ 729 км пулмалла. Ӑна тума 550 млрд тенкӗ уйӑрмалла. Ҫула 2024 ҫул тӗлне туса пӗтересшӗн.
Правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлусенчен пӗринче ку проекта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «аслӑ стройка» тесе хакланӑ.
Чӑваш Ен полицейскийӗсем Раҫҫейри темиҫе регионта наркотик саракан ҫынсен ӗҫ-хӗлне чарса лартнӑ. Ятарлӑ операцисем ирттернӗ вӑхӑтра 50 килограмм ытла сиенлӗ хутӑш туртса илнӗ. Ку пӗтӗмпе – 100 миллион ытла тенкӗлӗх.
Кӑҫал утӑ уйӑхӗн вӗҫӗнче Чулхулара пурӑнакан арҫынна пирӗн республикӑра тытса чарнӑ. Вӑл ун чухне 1,5 килограмм наркотик сутма хатӗрленнӗ. Хайхискер Шупашкарти темиҫе районта «закладкӑсем» хунӑ. Юрать, унӑн машинине полицейскисем чарнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын курьер пулнӑ, Мускав облаҫӗнчен наркотик партине илсе кайса вырнаҫтарнӑ.
Кӑшт каярах оперативниксем Орел облаҫӗнче пурӑнакан 26 ҫулти арҫынна Мускавра тытса чарнӑ. Унӑн тара тытнӑ хваттерӗнче 30 килограма яхӑн наркотик упраннӑ. Хайхискер ӑна Мускавра, Питӗрте, Мускав, Чулхула, Тула, Калуга облаҫӗсенче, Чӑваш Енре сутма палӑртнӑ.
Хальлӗхе полицейскисем наркобизнесри 12 ҫынна тытса чарнӑ. Вӗсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Карачурапа Лапсар хушшинчи М7 ҫул ҫинчи паян пулса иртнӗ пӑтӑрмахра вилнисен шучӗ 13 ҫитнӗ. Кун пирки пульницӑри ҫӑлкуҫсем хыпарланӑ — шар курнисенчен тепӗр ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Суранланнисене Шупашкарти васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницине илсе ҫитернӗ. Ҫиччӗшӗнчен тӑваттӑшӗ йывӑр сурансемпе. Тепӗр икӗ ҫынна амбулатори майӗпе пулӑшу панӑ, ҫав шутра пӑтӑрмахшӑн айӑплӑ йывӑр тиевлӗ машина водительне те. Ӑна тытса чарнӑ.
Чӑваш Республикин Элтеперӗ Михаил Игнатьев пӑтӑрмахпа ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва хӑй сӑнаса тӑрасси пирки пӗлтернӗ, шар курнӑ ҫынсене пӗтӗм енчен пулӑшма хушнӑ.
Аса илтеретпӗр, Канашран Мускав ҫула тухнӑ Fiat микроавтобуспа Мерседес тев машини (маларах Камаз тесе хыпарлатчӗҫ) 19 сехетсенелле ҫапӑннӑ. Пӑтӑрмах йывӑр тиевлӗ машина хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑран пулнӑ тесе пӗлтереҫҫӗ. Мӗн сӑлтава пула вӑл унта лекни пирки хальлӗхе калани ҫук.
Муркаш районӗнчи халӑх Китай ҫыннисем килнӗшӗн кӑмӑлсӑрланни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ку ыйту федераци кӑларӑмне те кӑсӑклантарнӑ.
Аса илтерер: Эхветкасси ялӗ ҫывӑхӗнче Китай ҫыннисем сӗт савучӗ хута ярасшӑн. Юпасем лартма пуҫласан кӑна вырӑнти халӑх кун пирки пӗлнӗ. Халӗ унта карта та туса лартнӑ.
Юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче муркашсен ыйтӑвне «Настоящее время» (чӑв. «Хальхи вӑхӑт») ҫутатнӑ. «Неизвестная Россия» автор проектӗнче Китай ҫыннисем чӑваш ҫӗрне ярса илни пирки видеорепортаж кӑтартнӑ.
Китай ҫыннисем савут кӑна мар, 500 ҫын вырнаҫмалӑх общежити те тӑвасшӑн-мӗн. Республика влаҫӗ ирӗк панӑ. Халӗ колхозӑн чи лайӑх 40 гектарӗ Китай ҫыннисен аллинче.
Муркашсен шухӑшӗпе, савут вӗсен сывлӑхне япӑх витӗм кӳрӗ. Ҫывӑхри ял ҫыннисем те савут строительствине хирӗҫ. Вырӑнти халӑх вӗсен шухӑшне ыйтмасӑрах ҫӗре ют ҫӗршыв ҫыннисене панӑшӑн кӑмӑлсӑр.
Ҫынсем ҫӑлсенчи шыв тасамарланасран хӑрать. Кашнин тенӗ пекех пахча, выльӑх-чӗрлӗх пур. Эхветкассисем парӑнасшӑн мар, вӗсем пӑшӑрхантаракан ыйтӑвӗ пирки Мускава та ҫырса пӗлтересшӗн.
Паян Атнер Хусанкай филолог, литература критикӗ, публицист 70 ҫул тултарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Хисеплӗ ҫынна хисеп туса Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн Геннадий Айхи залӗнче «Геннадий Айги тата Атнер Хузангай» пӗчӗк курав уҫӑлнӑ.
Вулавӑшра пӗлтернӗ тӑрӑх, Атнер Петровичпа Чӑваш халӑх поэчӗ Геннадий Айхи питӗ туслӑ пулнӑ. Вӗсене чӑваш чӗлхине, чӑваш, вырӑс, тӗнче поэзийӗпе культурине юратни питех те ҫывӑхлатнӑ. Ӑслӑ-тӑнлӑ икӗ ҫын 1970 ҫулхи ҫулла Мускаври В. Маяковский музейӗнче паллашнӑ. Ун хыҫҫӑн тӗлпулусемпе уйрӑлусем, аякри тата инҫетри калаҫусем пӗрре кӑна мар пулнӑ. Ҫирӗп туслӑх никӗсӗнче — Петӗр Хусанкай, Атнер Петровичӑн ашшӗ, Геннадий Лисинӑн (ун чух вӑл Айхи хушма ятпа ҫӳремен) хреснашшӗ пулни те.
Паян, авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, ҫанталӑк ӑшах пулмарӗ. Ҫапах ку «моржсене» пӗрре те хӑратмасть. Паян Шупашкарта сивӗ шывра ишме юратакан спортсменсен хушшинче ӑмӑрту иртнӗ.
Тупӑшӑва ӳт-пӗве пиҫӗхтермелли тата хӗллехи спорт федерацийӗ йӗркеленӗ. Спортсменсем Атӑлта ишнӗ.
Ӑмӑртӑва тӗрлӗ регионти спортсменсем ҫитнӗ. Шупашкара Мари Республикинчен, Чӗмпӗр облаҫӗнчен, Тутар Республикинчен, Мускавран килнӗ. Спортсменсем 100, 800 тата 1600 метрлӗ дистанцисене парӑнтарнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене медальпе тата дипломпа чысланӑ.
Ача-пӑча батута питех те килӗштерет. Халӗ вара Шупашкарти Ҫӗнӗ хула микрорайон картишӗнче урамри батут пур иккен. Ҫакна Евгения Федорова Фейсбукра пӗлтернӗ. Вӑл хӑй те ун ҫинче сиксе пӑхнӑ. Вӑл ҫырнӑ тӑрӑх, строительсем те сикнӗ, анчах сӑпайлӑскерсем сӑн ӳкерӗнме килӗшмен.
Картишӗнчи батута хурлакансем те тупӑннӑ. Георгий Богуславский ятлӑ ҫын ун пек хатӗре никам пӑхса тӑмасан вӑл ҫынсемшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратасран шикленет. «Инструкцинче е паспортра мӗн ҫырнӑ?», — ҫамрӑк пулин те ват ҫынла тӗплӗн шухӑшлать вӑл. Темиҫе ача пӗр харӑс сиксе суранлансан мӗн пулӗ тесе те пӑлханнӑ май кирек епле пулӑшу та хӑрушсӑр пулмалла тесе пӗтӗмлетнӗ. Анна Первушина Мускавра ун пек батут пуррине пӗлтернӗ. Vera Yurokina вӑл батутран тухса ӳкме май ҫуккине ӗнентернӗ.
Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи полномочиллӗ представителӗ пулнӑ Леонид Волкова кӑштах айӑпсӑр тесе йышӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем ӑна икӗ эпизод тӗлӗшпе айӑпсӑр тесе йышӑннӑччӗ. Кун пирки эпир «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫата Леонид Волковӑн ваккачӗ Евгений Райков пӗлтерни тӑрӑх ҫырнӑччӗ.
Леонид Волковпа ҫыхӑннӑ тата тепӗр ҫӗнӗ хыпар пӗлтӗмӗр. Ӑна Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Мускаври ӗҫченӗсем тытса чарнӑ. Суд Леонид Волкова хупса усрама йышӑннӑ. Ку хыпара «Ҫыхӑнура» форум журналисчӗсене Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗнче ҫирӗплетнӗ.
Леонид Волкова хыснаран 1,6 миллион вӑрланӑ тесе айӑпласшӑн.
Шупашкартан Мускава тата ҫӗршывӑн тӗп хулинчен Чӑваш Енӗн тӗп хулине вӗҫекен самолетсен расписанине хушма рейссем кӗртнӗ. Анчах халех мар. Улшӑну юпа уйӑхӗнче пулӗ.
Расписанипе Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви Шупашкарти аэропорт хыпарлани тӑрӑх пӗлтернӗ.
Хушма авиарейс кӗртекенни — «Победа» авиакомпани. Рейссене вӑл авӑн уйӑхӗн 14, 21, 26-мӗшӗсем валли уҫнӑ. Ҫав кунсенче самолет Мускавран 10 сехетре хускалӗ, Шупашкара 11 сехет те 20 минутра ҫитӗ. Шупашкартан 11 сехет 45 минутра вӗҫсе кайӗ, ҫӗршывӑн тӗп хулине 13 сехет 5 минута ҫитӗ.
Ҫакна та шута илмелле: аэропорт хальлӗхе ҫуллахи расписанипе ӗҫлет. Хӗллехи ҫине авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче куҫӗ. Ун пек йӗрке пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗччен пырӗ.
+6.3 °C