Чӑваш Енре арҫын ултавҫӑсене 900 пин тенкӗ куҫарса панӑ та хӑйӗн ҫине алӑ хунӑ. Тӑванӗсем полицие кайса заявлени ҫырнӑ. Вӗсен шухӑшӗпе, арҫын ултавҫӑсене пула пурнӑҫпа сывпуллашнӑ.
Вӑл кун пирки вилес умӗн ҫырнӑ хут ҫинче те палӑртса хӑварнӑ. Арҫын 40 ҫулта пулнӑ. Вӑл хӑйӗн ҫине алӑ хунӑ хыҫҫӑн тӑванӗсем ҫакна пӗлнӗ: вӑл 900 пин тенкӗ кредит илнӗ те палламан ҫынна куҫарса панӑ. Кун пирки вӗсем пӗлмен. Арҫын хӑй те полицие кайса пулӑшу ыйтман.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет.
Шупашкарти 24 ҫулти медсестра ултавҫӑсене 2,8 миллион тенкӗ куҫарса панӑ.
Ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та сим-карттӑн срокне тӑсмалли пирки каланӑ. Вӑл вӗсене ӗненнӗ, смс-ҫырупа килнӗ парольсене каланӑ. Ҫапла вӑл «Госуслуги» портала кӗрейми пулнӑ.
Кайран ун патне татах шӑнкӑравланӑ. Хальхинче унӑн ячӗпе такамсем кредит илме, пухнӑ укҫине вӑрлама пултарнине каланӑ. Ӑна хайне кредит илсе пӗтӗм укҫана «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма хушнӑ. Ҫапла вӑл 2,8 миллион тенкӗ ҫухатнӑ.
Шупашкарта ватӑ хӗрарӑм ултавҫӑсене ӗненсе 1 миллион тенке ҫухатнӑ. Укҫине вӑл Мускавах кайса панӑ.
Унпа палламан ҫын мессенджерта ҫыхӑннӑ. Вӑл ӗҫленӗ пульницӑра даннӑйсене такамсем илнӗ-мӗн. Кайран хӗрарӑмпа «ФСБ» ӗҫченӗ ҫыхӑннӑ, хушнине итлемесен явап тыттарассипе хӑратнӑ.
Ватӑскер палламан ҫын хушнине итлесе пуйӑса ларма билет туяннӑ, Мускава ҫитнӗ те темӗнле курьера 1 миллион тенкӗ тыттарнӑ. Киле таврӑнсан пиччӗшӗпе калаҫҫан тин вӑл ултавҫӑсен серепине лекнине ӑнланнӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 25 ҫулти арҫын ют ҫӗршыври машина туянма шутланӑ. Вӑл тӗнче тетелӗнче пӗлтерӳ тупнӑ.
Кӗҫех вӑл «сутуҫӑпа» калаҫма тытӑннӑ. Килӗшӳ ҫырмалла тесе палламан ҫын унран укҫа ыйтнӑ та ыйтнӑ. Ҫапла арҫын вӑл калана счетсем ҫине 1 миллиона яхӑн тенкӗ куҫарнӑ. Анчах машинӑна кӗтсе илеймен.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ултавҫӑсен капкӑнне йӗрке хуралҫисем те, усламҫӑсем те ҫакланаҫҫӗ. Ун пек авӑра ватӑ ҫынсем ытларах лекеҫҫӗ тесе шухӑшлас килет пек те, анчах апла мар иккен.
РФ Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗн 3-мӗш пайӗн пуҫлӑхӗ Александр Осокин каланӑ тӑрӑх, такам та ӗненсе лартма пултарать. Ҫынсем хӑйсен хваттерне, машинине салука хывса кредит илеҫҫӗ. Унтан укҫана ултавҫӑҫене куҫарса параҫҫӗ.
«Улталамалли меслет нумай. Пӗр-тен пер ӑнӑҫлӑ та тухӑҫлӑ канаш параймӑн, — тенӗ вӑл. — Эпӗ ҫапах та пӗлмен ҫынсемпе телефона калаҫма тӑхтама сӗннӗ пулӑттӑм».
Шупашкарти 56 ҫулти хӗрарӑм ӗҫри пуҫлӑх ҫырнӑ тесе ӗненнӗ те шар курнӑ. Мессенджерта пуҫлӑх ятӗнчен ун патне ҫыру килнӗ: такамсем унӑн харпӑр даннӑйӗсене пӗлнӗ те хӑрушлӑх сиксе тухнӑ-мӗн, Украинӑна укҫа куҫарма пултараҫҫӗ, банксенче темиҫе кредит илме пултараҫҫӗ имӗш. Хайхискер кӗҫех унпа йӗрке хуралҫисем ҫыхӑнассине пӗлтернӗ.
Хӗрарӑм банксене кайса кредитсем илнӗ. Лешсем хушнипе укҫа машина туянма кирлӗ тесе суйнӑ. Укҫине куҫарсан тин ывӑлне кун пирки каласа кӑтартнӑ. Ҫапла вӑл 3 миллион та 300 пин тенкӗсӗр юлнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 68 ҫулти хӗрарӑм патне мессенджерсенчен пӗринче такам шӑнкӑравланӑ, ҫав вӑхӑтра «поликлиника» тесе ҫырни тухнӑ.
Шӑнкӑравлаканни кинемее медицина тӗрӗслевӗ тухма сӗннӗ, ун валли регистрациленмелле тесе ӗнентернӗ.
Ют ҫын каланине итлесе хӗрарӑм телефона приложени вырнаҫтарнӑ, вӑл сиенлӗскер пулнӑ май ватӑ ҫыннӑн счёчӗпе усӑ курма май панӑ.
Ҫапла вара такамсем хӗрарӑмӑн 800 пине яхӑн тенкине вӑрланӑ.
Шупашкарти косметолог Патшалӑх пулашӑвӗсен порталӗн ӗҫченӗпе калаҫатӑп тесе ӗненнӗ. Ҫапла вӑл пысӑк укҫа ҫухатнӑ.
Хайхискер 50-ри хӗрарӑма страхлав полисне пластикпа ылмаштарма сӗннӗ. Калаҫнӑ вӑхӑтра Шупашкар хӗрарӑмӗ телефон ҫине килнӗ кода пӗлтернӗ, ҫапла ултавҫӑ порталти унӑн харпӑр кабинетне кӗнӗ.
Кайран ӑна ултавҫӑсем унӑн счетне хапсӑннине, кредит илме хатӗрленнине пӗлтернӗ. Хӗрарӑма пухнӑ укҫине йӑлтах «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма хушнӑ. Ҫапла туса вӑл 7,5 миллион тенкӗ ҫухатнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти хӗрарӑм полицие пынӑ. Вӑл ултавҫӑсен аллине лекнӗ.
Вӑл тӳлевсӗр пӗлтерӳсен сайтӗнче ӗҫ шыранӑ, резюме хӑварнӑ. Кӗҫех ун патне хӗр шӑнкӑравланӑ, килтен тухмасӑрах тупӑш тума сӗннӗ. Анчах малтан онлайн мелпе вӗренмелле, унта вара укҫа хывмалла имӗш. Кайран ку тупӑш пама тытӑнассине ӗнентернӗ.
Хӗрарӑм ӑна ӗненсе темиҫе банкра кредитсем илнӗ, укҫине лешӗ каланӑ счет ҫине куҫарнӑ. Темиҫе уйӑхра вӑл пӗр пус та ӗҫлесе илеймен, укҫине вара самаях хывнӑ – 2 миллион тенке яхӑн.
Улатӑрта пурӑнакан 72 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене 1 миллион ытла тенкӗ куҫарса панӑ. Вӑл полицире ҫапла каласа кӑтартнӑ: 2 кун каялла ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ, такамсем унӑн укҫине чикӗ леш енне куҫарма тӑни пирки каланӑ. Вӗсен ҫулне пӳлес тесен кредит илсе маларах «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫармалла-мӗн.
Ватӑ хӗрарӑм хӑйӗн 300 пин тенкине тата кредит илнӗ 422 пин тенкине палламан ҫын каланӑ счет ҫине куҫарнӑ. Кун пирки вӑл тӑванӗсемпе те калаҫнӑ. Лешсем ӑна ку ултавҫӑсем пулнине каланӑ. Анчах кинемей ӗненмен.
Палӑртмалла: 2021-2023 ҫулсенче вӑл ултавҫӑсен аллине виҫӗ хутчен лекнӗ, ун чухне вӗсене 430 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (14.04.2025 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 759 - 761 мм, 10 - 12 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Евстафьев Николай Филиппович, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |