Раççейĕн Патшалăх Думине коммунистсен партийĕн депутачĕсем «Вăрçă ачисем çинчен» саккун проекчĕ тăратнă. Ун пеккине пĕр вăхăтра пирĕн Чăваш Енри хăш-пĕр депутат та республика шайĕнче йышăнтарасшăнччĕ. Анчах дотациллĕ регион хысни ун пек яваплăха хăй çине илеймест тесе вăрçă ачисене пулăшас ыйту калаçу-тавлашу шайĕнче вĕçленчĕ.

Халĕ вара çĕршыв шайĕнче ун пек проект хатĕрленĕ. Пĕтĕм Раççейри асăннă категорири çăмăллăхçăсене тĕкĕ кÿме 135 миллиард тенкĕ кирлĕ пулать иккен.

Саккун проектĕнче хăш çулхисене пулăшасси пирки каланă.

Малалла...

Нумаях пулмасть манăн пульницăна лекмелле пулса тухрĕ. Хам чупса кайнипе мар-ха. Унтан-кунтан темле ыратсан та эмел çăтнипех чăтатпăр та, хальхинче эмел ĕçни те пулăшманнине кура васкавлă пулăшу кÿрекенсем ырă сĕнÿпе пулăшмĕç-ши тесе шăнкăравлас терĕм малтанласа. Пур чухне те йăпăр-япăр вĕçтерсе çитмеççĕ те вĕсем, килессе шанманччĕ. Мĕн ыратни, хăçантанпа кансĕрлени пирки итлесе пĕтернĕ хыççăн адреса ыйтрĕç. Унтан нумай та кĕттермерĕç – шур халатлисем ĕç пÿлĕмне кĕрсе те тăчĕç.

Чи малтанах эпĕ вĕсем епле калаçнине сăнарăм. Ара, ыратнипе ахаль те асапланакан çынна пĕр кăнттам сăмаха та чăтма йывăр.

Малалла...

Ĕнер эпĕ Елчĕк районĕнче пултăм. Ĕçпе унччен те тĕрлĕ района сахал мар çитнĕ-ха, çав шутра Елчĕк районĕнче те пулман мар. Хальхинче вара официаллă икĕ мероприятие хутшăнма тÿр килчĕ.

Пĕрремĕшĕ, "Чыслăх салтакĕсем" кĕнеке хăтлавĕ, районти вулавăшра иртрĕ. Чăвашла кĕнекене чăвашла хăтланинче тĕлĕнмелли çук та тейĕн. Анчах хăш-пĕр çĕрте ял пухăвне те вырăсла ирттернине шута илсен елчĕксен чăвашла хăтлавĕ савăнтармаллипех савăнтарчĕ.

Унтан, кăнтăрла иртни 2 сехетре, район активĕ социаллă пурнăçпа экономика аталанăвне тишкерме пухăнчĕ.

Малалла...

Çула тухсан тĕрлĕ çынпа тĕлпулма, тĕрлĕ лару-тăрăва лекме тивет. Общество транспорчĕпе çӳренĕ май пĕр-пĕрин кăнттамлăхĕ, çав шутра водительсен те, куç тĕлне час-часах лекет. Пĕррехинче çапла Кӳкеçрен Шупашкара килекен 162-мĕш маршрутпа пыратăп. «20 минутран çитейĕпĕр-ши?» – кăсăкланчĕ пĕр хĕрарăм. «Васкатăр пулсан иртерех тухмалла. Эп кунта сире валли такси мар!» – касса татрĕ водитель. «Ахаль кăна ыйтрăм, ун пекех ан тарăхăр», – лăплантарма пăхрĕ çулçӳрен. «Эп те ахаль кăна каларăм», – чарăнмарĕ водитель.

Водительсем кăмăлласах кайман йыш – ватăсем.

Малалла...

1. Тĕнчери чи çамрăк профессор, ăна Ньютона та ирттерет тесе ххаклаççĕ, – Алия Сабур. Тĕлĕнмелел пултаруллĕ хĕрача 4 çулта университета вĕренме кĕнĕ. Шкул программине вăл 2 çултах ăша хывса пĕтернĕ. Кунне вăл темиçешер кĕнеке вулама пултарнă. Халĕ вăл – 25-ре, университетра ертсе пыракан преподаватель шутланать, «профессор» ячĕпе çÿрет.

2. Чи хаклă йытă ÿпли – виçĕ метр çÿллĕш, ăна хрантсус стилĕпе капăрлатнă. Ăна Тамми Кассис текен пуян хăйĕн юратнă чĕрчунĕсем валли пултăр тесе коттедж евĕрех ăсталанă. Хăй вара çав хĕрарăм çынсене пурăнмалли чи илемлĕ те хăтлă çурт-йĕр туса парассипе специалист шутланать иккен.

Малалла...

Ҫӗнӗ ҫул умӗн республикӑри 46 ҫын тӗрлӗ шайри патшалӑх наградине тивӗҫрӗ. Вӗсен хушинче тухтӑрсемпе вӗрентекенсем те, ӑслӑлӑх ҫыннисем те, промышленноҫра тата ял хуҫалӑхӗнче тӑрӑшакансем те пур. Ҫавсенчен пӗрне те чыс-хисепе тивӗҫ мар тесшӗн мар-ха. Шухӑшӑм – урӑххи пирки. Награда илес тесен епле ӗҫлемелли пирки. Тепӗр тесен, ку ыйту «Пурте иртен пуҫласа каҫчен ӗҫлетпӗр, тупӑшӗ вара тӗрлӗрен», – текен шухӑшпа пӗр пекрехӗн туйӑнать.

Нумаях пулмасть пӗр районта пултӑм. Ял хуҫалӑхӗнче ӗҫлекен пӗр ҫамрӑк механизатора «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ял хуҫалӑх ӗҫченӗ» хисеплӗ ят илтерессишӗн районтан сӗнсе ҫырчӗҫ.

Малалла...

Этем, этеме ан пул ытлашши тесе ҫырнӑччӗ Митта Ваҫлейӗ «Анатри юрӑ» сӑввинче. Шӑпах ҫавӑн пирки шухӑша кайрӑм та эпӗ паян. Шухӑша путараканӗ ӗҫтешӗм пулчӗ. Иртнӗ эрнере вӑл упӑшкин асламӑшне пытарма кайнӑ. 89 ҫул тултариччен икӗ уйӑх пурӑнса ҫитереймен ватӑ хӑй вӑхӑтӗнче Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫине те хутшӑннӑ иккен. Ӗҫлеме вӑл Шупашкарти паллӑ предприятисенчен пӗринче тӑватӑ теҫетке ҫула яхӑн ӗҫленӗ. «Предприяти пуҫланса кайнӑ кунтанпах темелле», – ӗнентерет леш тӗнчене ӑсаннӑ кинемейӗн мӑнукӗн арӑмӗ.

Кинемей вилни пирки унӑн ҫывӑх ҫыннисем хайхи ӗмӗрне пӗр вырӑнта ӗҫлесе ирттернӗ организацие шӑнкӑравланӑ, юлашки ҫула ӑсатма пыма чӗннӗ.

Малалла...

Ҫын алли пымасан пурте юхӑнать ҫав. Ҫав шутра – чулран ҫавӑрнӑ ҫурт-йӗр те. Ҫакӑнта илсе кӑтартнӑ вырӑнсенчен хӑшӗсене ҫут ҫанталӑк стихийӗ, вӑрҫӑ-харҫӑ е техногенлӑ инкек хур тунӑ, теприсем саманапа килӗшсе тӑманнипе манӑҫа тухнӑ.

Ҫӗр ҫинче шыв айне путарнӑ Христос статуйи е Намиби ҫеҫехирӗнчи Колманскоп пек хитре вырӑнсем те пур. Халӗ вӗсем ҫынсене сайра-хутра кӑна илӗртеҫҫӗ. Акӑ, сӑмахран, пӗр арҫын Болгаринчи коммунистсен партийӗн Тӗп комитечӗн ишӗлме пуҫланӑ ҫуртне ӳкерет.

Коммунистсен партийӗ ҫӗршыва тӗрӗслесе тытса пыма пӑрахнӑ хыҫҫӑн ҫурт та кирлӗ мар пулса юлнӑ.

Малалла...

Нумаях пулмасть Краснодарти Куҫару бюровӗн сайтӗнчи ҫак информаципе паллашма тӳр килчӗ. Унта чӑваш чӗлхипе паллаштаракан справка илсе кӑтартнӑ. Унта епле ҫырнипе килӗшекенсем те, килӗшменнисем те пулӗҫ-тӗр. Акӑ епле ҫырнӑ унта (кӗскетсе куҫартӑм):

«Чӑваш чӗлхи – чӑвашсен чӗлхи, тӗрӗк чӗлхе тытӑмӗнче пӑлхарпа хасар ушкӑнне кӗрет, ҫак ушкӑнри чӗрӗ юлнӑ пӗртен-пӗр чӗлхе.

Чӑваш чӗлхи Чӑваш Республикинче, Тутарстанра, Пушкӑртстанра, Самар, Чӗмпӗр облаҫӗсенче, ҫавӑн пекех Урал, Атӑлҫи, Ҫӗпӗр тӑрӑхӗсенчи хӑш-пӗр облаҫре, крайра, республикӑра сарӑлнӑ.

Малалла...

Ӑсчахсем темле тӗпчев те ирттереҫҫӗ те, халӗ, ав, вӗсем ҫын телейлӗ пуласси мӗнрен килнине тӗпченӗ. Ҫак туйӑм кӳршӗсен ар ҫыхӑнӑвӗн пахалӑхӗпе ҫыхӑннӑ имӗш.

Ҫӗнӗ тӗпчев палӑртнӑ тӑрӑх, арлӑ-арӑмлӑ хутшӑнусем тупӑш виҫи евӗрех: унӑн пахалӑхне ӗненсен кӑна вӑл телей кӳрет-мӗн. Пурнӑҫра ар ҫыхӑнӑвне ҫын мӗн чухлӗ ытларах кӗрет, хӑйне вӑл ҫавӑн чухлӗ телейлӗрех туять иккен.

Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи Колорадори университетӑн социологи профессорӗ Тим Вадсдорф 1993 ҫултан пуҫласа 2006 ҫулччен пухнӑ кӑтартусене сӑнаса пӗтӗмлетнӗ те тӗлӗнмелле шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.

Малалла...