Шупашкарти «Новый город» (чӑв. Ҫӗнӗ хула) микрорайона троллейбуссем ҫӳрӗҫ. Анчах паян-ыранах мар.

Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Шупашкарти 20-мӗш шкулта республикӑн тӗп хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — аппарат ертӳҫи Алексей Маклыгин хула ҫыннисемпе тӗл пулнӑ. Унта тӗрлӗ ыйтӑва хускатнӑ. Ҫав шутра — троллейбус управленийӗпе ҫыхӑннине те. Предприятин тӑкакӗ, Алексей Маклыгин пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ҫур ҫултинчен 40 миллион тенкӗ чакнӑ. Апла пулин те ыйту татӑлсах пӗтмен — упарвлени энергетиксен умӗнче 140 миллион тенке яхӑн парӑмлӑ.

Шупашкарта кӑҫал 200-е яхӑн ҫӗнӗ автобус туянма палӑртнӑ. Вӗсем 18 маршрутпа ҫӳрӗҫ. «Садовӑй» микрораойнта пурӑнакансене турттарма автономлӑ майпа ҫӳрекен 5 троллейбус туянмалла. 2019 ҫулта «Ҫӗнӗ хула» микрорайонта троллейбус линийӗ кармалла.

Шупашкар хулин Атӑл ҫыранӗ ҫултан ҫул хитреленсе пырать. Унта тӗрлӗ ҫулхисем тата тӗрлӗ ӗҫре тӑрӑшакансем ирпе ирех пухӑнаҫҫӗ. Спортпа туслисемпе Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби паян вырӑна тухсах паллашнӑ.

Унтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ирхи улттӑрах велосипедпа тата йӗлтӗр роллерӗпе ярӑнакансем, скандинави мелӗпе утакансем, чупакансем, сивӗ шывпа чӳхенекенсем пухӑнаҫҫӗ. Михаил Игнатьев Элтепер те йӗлтӗр роллерӗпе ярӑнать, велосипед ҫине те ларать. Чупма е утма тухакансем хушшинче чӑваш парламенчӗн депутачӗсем те пур. «АККОНД» предприятин пуҫлӑхӗ Валерий Иванов, акӑ, чупма тухать. «Дентамед» клиникӑн тӗп врачӗ Юрий Зорин ҫемйипе кашни ир пӗр сехет ҫурӑ утса ҫӳрет, ҫакна ҫирӗплетекен сӑнӳкерчӗксене вӑл Фейсбукра тӑтӑшах лартать.

Элӗк районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан 55 ҫулти хӗрарӑмпа унӑн 32-ри ывӑлне ҫынна каварлашса ирӗкрен хӑтарнӑшӑн явап тыттарнӑ. Ҫамрӑк арҫынна вӗлерессипе хӑратнишӗн те айӑпланӑ.

Ҫемьери пӑтӑрмах ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче сиксе тухнӑ. Хуҫалӑха тирпейлеме килӗшменшӗн арӑмӗ упӑшкине хытах кӳреннӗ курӑнать. Ӑна вӑл вӗренпе ҫыхса лартнӑ та сӗтел ҫумне туртса ҫыхнӑ. Амӑшне ывӑлӗ пулӑшнӑ. Арҫын хӑйне кӑмӑлпах ҫыхтарманнине кура ывӑлӗ ашшӗн пӳрнине пӑрса лартнӑ, ӑна хуҫса пӑрахнӑ. Тата вӑл ашшӗн куҫне чавса шӑтарассипе, пӗвене кайса путарассипе хӑратнӑ.

Тарӑхнипе усалланнӑ амӑшӗпе ывӑлне суд ирӗкрен хӑтармасӑр айӑпламалла тунӑ. Хӗрарӑма — 3 ҫуллӑха, ывӑлне — 3 ҫул та 3 уйӑхлӑх. Чӑваш Ен прокуратуринче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗслев вӑхӑтне 2 ҫул та 6 уйӑхлӑха палӑртнӑ.

Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнче Кадет паркӗ уҫӑлнӑранпа вӑхӑт нумаях та иртмен-ха. Унта хула ҫыннисем вӑхӑта хаваспах ирттереҫҫӗ. Тӗп хуламӑрта ҫук типӗ фонтан та ӗҫлет, ача-пӑчана выляса савӑнмалли лаптӑксем те пур, аслисем те унти илемпе киленме пултараҫҫӗ.

Анчах Шупашкар хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, энергетика, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗ парка япӑхлатакансем пирки хыпарлать. Ҫавна май вӑл хула ҫыннисемпе хӑнисем валли ятарлӑ йӗрке ҫырса хатӗрленӗ, ӑна паркра ҫакса хунӑ.

Хулари тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, чечексене таптаса пӗтернӗ, саксене ватнӑ, илемшӗн сарнӑ гранит ваккине сапаланӑ, пӗр чуччу ҫинчи 3-4 ача, ҫутӑ хунарӗсене тӗкӗнекенсем... Ҫакӑн пек кӑмӑлсӑр ӳкерчӗк тӗл пулать иккен ҫӗнӗ паркра.

Муркаш районӗнчи Куҫки ялӗнче пурӑнакан 85 ҫулти кинемейӗн килӗ умӗнче пысӑк йывӑҫсем ӳснӗ. Вӗсем кирек хӑш вӑхӑтра та хуҫӑлса ҫурт ҫине ӳкме пултарнӑ.

Ӗнер ҫӑлавҫӑсен дежурнӑй смени ун патне ҫитнӗ. Вӗсем тӑватӑ пысӑк йывӑҫа касас тесе альпинистсен ятарлӑ хатӗрӗсемпе усӑ курнӑ. Ара, йывӑҫа кассан вӑл пӳрт ҫине ӳкме, электролиние сиенлетме пултарать вӗт.

Икӗ йывӑҫа тӗппипех каснӑ, тепӗр иккӗшӗнне турачӗсене иртнӗ. Ҫӑлавҫӑсем пулӑшнӑшӑн кинемей шутсӑр савӑннӑ. Халӗ вӑл лӑпкӑ пурӑнӗ: йывӑҫсем ӳкес хӑрушлӑх ҫук.

Шупашкарти 130-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Лев Гренадёрский Максим Галкин ертсе пыракан «Лучше всех» кӑларӑма хутшӑннӑччӗ. Кӑларӑм ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче эфира тухнӑ. Халӗ 5 ҫулти ача Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра «Гид любитель. До 18 лет» номинацире тупӑшать.

Конкурса Раҫҫейри географи обществи йӗркелет. Унта хутшӑнакансен икӗ минута тӑсӑлакан ролик-видеоэкскурси ӳкерсе ярса памалла. Лев хутшӑнакан номинацие 600 ытла заявка панӑ.

5 ҫулти ача видеора Шупашкарти паллӑ вырӑнсем пирки сӑвӑласа каласа кӑтартать. Ӑна вӗсем амӑшӗпе ҫырнӑ. Лев Гренадёрские ҫӗнтерме пулӑшас килет-и? Youtube-канала кӗрсе курӑр. Жюри ҫӗнтерӳҫе палӑртнӑ чухне ролике миҫе ҫын пӑхнине, мӗнле хак панине шута илӗ.

Шупашкарти Мускав ҫыранне реконструкцилеҫҫӗ. Ӗҫ мӗнле пынине ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тӗрӗсленӗ.

Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче Элтепер ҫакна асӑрханӑ: ҫынсем ҫырана Мускав ятне панипе килӗшмеҫҫӗ иккен. Чылайӑшӗ ӑна мӗншӗн шӑпах ҫак ята пани пирки ыйтать-мӗн. Ҫавна май Михаил Васильевич хула влаҫӗсене ку ы йтӑва пӑхса тухма сӗннӗ.

Элтепер Мускав ҫыранне реконструкцилес ӗҫе хӑвӑртлатмаллине те палӑртнӑ. Чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗччен 80 миллион тенкӗпе усӑ курмалла. Ӗҫ пур-ха: брусчатка хумалла, перила тумалла, ҫутӑ хута ямалла. Ӗҫе пурнӑҫлаканӗ – «Автодор» тулли мар яваплӑ общество. Унӑн Атӑл хӗрринчи 1,9 ҫухрӑма хӑтлӑлатмалла

Олег Долгов 1976 ҫулта Шӑмӑршӑ районӗнче ҫуралнӑ. Каярахпа унӑн ҫемйи Самар облаҫне куҫса кайнӑ. Ҫара кайсан вӑл Дагестанри Кизляр хулине лекнӗ. Ун чухне унта шӑпах ҫапӑҫусем пынӑ. Шел те, Чӑваш Ен каччин ӗмӗрӗ кӗске пулнӑ – вӑл 1996 ҫулта спецоперацире паттӑрла вилнӗ. Ӑна кун хыҫҫӑн Раҫҫей Геройӗн ятне панӑ.

Нумаях пулмасть Чӑваш Енре ҫуралнӑ каччӑ ячӗпе Раҫҫей почти марка кӑларнӑ. Унта Олег Долговӑн портретне, «Ылтӑн Ҫӑлтӑр» медале сӑнланӑ. Маркӑна 115 пин тиражпа кӑларнӑ, вӑл 27 тенкӗ тӑрать.

Шӑмӑршӑ районӗн каччи 20 ҫул та тултарса ӗлкӗреймен. Паттӑрӑн ятне ҫапла хисеп туни чӑннипех те мӑнаҫлӑх туйӑмӗ ҫуратать.

Ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин Игорь Комарова Атӑлҫи федераллӑ тӑрӑхӗн полномичиллӗ представителӗ пулма шаннӑ. Кун пирки «РИА Новости» агентство хыпарлать.

Игорь Комаров М.В. Ломоносов ячӗпе хисепленекен Мускав патшалӑх университетӗнче экономиста вӗреннӗ, 1987-1992 ҫулсенче ҫар хӗсметӗнче тӑнӑ. 2002 ҫулччен банк тытӑмӗнче, ертӳҫӗ должноҫӗсенче вӑй хунӑ, ун хыҫҫӑн «Норильский никель», «Ростех» тата «АвтоВАЗ» предприятисенче карьера тунӑ. 2013-2014 ҫулсенче Игорь Анатольевич Федераллӑ космос агентствин ертӳҫин ҫумӗ пулнӑ, 2014-2015 ҫулсенче Пӗрлештернӗ ракета-космос корпорацийӗн гендиректорӗ пулса ӗҫленӗ. 2015 ҫулта «Роскосмос» директорне ларнӑ. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче «Энергия» ракета-космос корпорацийӗн директорсен канашне суйланнӑ. Тепӗр уйӑхран ӑна Раҫҫей ӑслӑлӑхпа вӗренӳ министрӗн ҫумне лартса хунӑ.

Палӑртса хӑвармалла, унччен Атӑлҫи федераллӑ тӑрӑхӗн полномичиллӗ представителӗ Михаил Бабич пулнӑ, ӑна ҫурла уйӑхӗнче Раҫҫейӗн Беларуҫри посолне лартнӑ.

Шупашкарта ретро-машинӑсен музейне тӑвасшӑн. Ӑна Трактор историйӗн музейне хирӗҫ, Мир проспектӗнчи скверта, вырнаҫтарасшӑн.

Музейра 30 машина пулмалла. Ҫак кунсенче Шупашкар хула администрацийӗ проектпа смета документацийӗсене тумашкӑн аукцион ирттерни пирки пӗлтернӗ. Хакӗ – 300 пин тенкӗ.

Аукцион ҫӗнтерӳҫин кӑҫал раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗччен 80 метр тӑршшӗ, 12,5 метр сарлакӑш, 5,65 метр ҫӳллӗш павильон проектне кӑтартмалла.

Мэрире палӑртнӑ тӑрӑх, хальлӗхе музея хӑҫан уҫасси пирки калама иртерех, мӗншӗн тесен ӑна тӑвасси пирки татӑклӑ йышӑну ҫук-ха.