Чӑваш Енри профсоюзсем малашне професси кунне палӑртма тытӑнӗҫ. Ҫакӑн пек хушӑва республикӑн Элтеперӗ паян, ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута, (ӑна «О Дне профсоюзов Чувашской Республики» (чӑв. Чӑваш Республикинчи профсоюзсен кунӗ) тенӗ) Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗне вырнаҫтарнӑ. Хушу йышӑннине саккунсен ярӑмӗнче ҫеҫ мар, хыпарсен колонкинче те курӑнмалла вырӑнта пӗлтернӗ.

Ҫӗнӗ датӑна палӑртни профсоюзсем ҫынсен ӗҫри правине хӳтӗлессине ӳстерессе, социаллӑ ыйтусемпе килӗштерсе ӗҫлессине лайӑхлатасса, Чӑваш Енри тӑнӑҫлӑха витӗм кӳрессе шанаҫҫӗ.

Михаил Игнатьев Элтеперӗн хушӑвӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, профсоюзсен професси кунне ҫулсерен авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче палӑртӗҫ.

Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Министрсен Кабинечӗн пайташӗсемпе канашлу ирттернӗ. Шӑпах ҫавӑнта Михаил Васильевич наставниклӑх институтне аталантарасси пирки, хушӑва алӑ пусни ҫинчен пӗлтернӗ.

Влаҫ ку тытӑма укҫан та, урӑх енпе те пулӑшу пама хатӗр. Наставниклӑхпа вырӑнти организацисене ӗҫлеттерӗҫ. Элтепер хӑй те ҫамрӑк чух ҫакӑн витӗр тухнине, ку питӗ усӑллӑ пулнине палӑртнӑ.

Каласа хӑвармалла: наставниклӑх институтне Чӑваш Енре 2015 ҫулта йӗркеленӗ. Анчах ун чухне ӑна сӑнав ирттерме ҫеҫ тунӑ. Малашне вара ку енпе ҫанӑ тавӑрса ӗҫлекенсем наградӑсем те илейӗҫ.

Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Улатӑр хула администрацийӗн сайтӗнче сасӑлав ирттерме тытӑннӑ. Ыйтӑвӗ ҫапларах: Улатӑрта Хаяр Иван палӑкне лартнипе килӗшетӗр-и эсир? Ҫапла, улатӑрсем ҫак палӑка лартасшӑн ахӑртнех.

Унччен ӑна Шупашкарта вырнаҫтарасшӑнччӗ. Анчах ку пурнӑҫа кӗмерӗ. Чылай хула ку палӑка лартма хирӗҫ-мӗн. «Ҫыхӑнура» форумра пӗри ҫапларах комментари ҫырнӑ: «Ку Грозный хуласем тӑрӑх вирус пекех ҫӳрет».

Сасӑлава тишкерес тӗк, Улатӑрсем вара палӑка вырнаҫтарассине хирӗҫ мар. Паянхи кун тӗлне унта 48 ҫын хутшӑннӑ, вӗсенчен 44-шӗ палӑка хулара курасшӑн.

Палӑртмалла: сасӑлава хула администрацийӗн культура, национальноҫ ӗҫӗсен, туризм тата архив ӗҫӗсен пайӗ пуҫарнӑ.

Шупашкарти электромеханика колледжӗнче Чӑваш Енри ватӑсен конкурсӗ иртнӗ. Тӑнлавне пас тытнӑ ҫынсем компьютер умне ларса ҫак техникӑпа усӑ курма епле пӗлнине кӑтартса панӑ.

Раҫҫейӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурсра лайӑх кӑтартупа палӑрнисем Раҫҫей шайӗнче компьютер ӑсталӑхӗ енӗпе иртекен VIII чемпионата хутшӑнӗҫ.

Республикӑри конкурса 18 районти тата Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенчи ваттисем хутшӑннӑ. Вӗсен компьютер ӑсталӑхне икӗ категорие пайласа палӑртнӑ: «Компьютерпа усӑ курма пуҫлакан» тата «Компьютерпа пӗлсе усӑ куракан».

Компьютера лайӑх пӗлекенсенчен «Чи лайӑх хӑтлав» номинацире Шупашкар районӗнчи Константин Иванов ҫӗнтернӗ, тинтерех усӑ курма тытӑннисенчен — Шупашкарти Калинин районӗнчи Татьяна Ярлыкова.

«Компьютерпа усӑ курма пуҫлакан» категорире 1-мӗш вырӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Елена Ястребова тухнӑ, 2-мӗш вырӑна – Ҫӗнӗ Шупашкарти Валентина Пронина, 3-мӗш вырӑна – Шупашкарти Калинин районӗнчи Валерий Логинов.

«Компьютерпа пӗлсе усӑ куракан» категорире 1-мӗш вырӑнта — Етӗрнери Елена Аникина, 2-мӗш вырӑнта – Шупашкарти Калинин районӗнчи Татьяна Ярлыкова, 3-мӗш вырӑнта – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Венера Федорова.

Малалла...

Паянтан пирӗн республикӑра тепӗр министерство туса хунӑ. Ҫакӑн пек хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ. Паянах ҫӗнӗ ведомствӑн министрне ҫирӗплетнӗ.

Ҫӗнӗ терӗмӗр те, министерстви, чӑн та, ҫӗнӗ. Анчах ун пек тытӑм унччен те пулнӑ. Сӑмахӑмӑр Чӑваш Енӗн Граждан хӳтӗлевӗн тата инкеклӗ лару-тӑру комитечӗ пирки пырать. Малашне вӑл комитет пулмӗ, министерство шутланӗ.

Михаил Игнатьев Элтепер паянах министра ҫирӗплетнӗ. Ку пукана халиччен Чӑваш Енӗн Граждан хӳтӗлевӗн тата инкеклӗ лару-тӑру комитечӗн ертӳҫинче тӑрӑшнӑ Вениамин Петрова шаннӑ.

«Министр, Правительство пайташӗ пулнӑ май эсир Чӑваш Ен территторийӗнчи хӑрушсӑрлӑхшӑн хӑвӑртан мӗн килнине пурнӑҫласса шанатпӑр», – тенӗ Михаил Васильевич Вениамин Петрова.

ЧР Министрсен Кабинечӗн йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн, пӗвесене тата пушар тухсан усӑ курмалли пӗвесене тасатмалли проектсене пуҫаруллӑ бюджетировани программине кӗртме пултараҫҫӗ. Ҫавна май республикӑри темиҫе пӗвене (списока ҫынсем хӑйсем сӗннӗ) тасатма палӑртнӑ.

ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, 2018 ҫулта ҫынсен унашкал пуҫарӑвӗсем ведомствӑна килнӗ, анчах саккун ҫуккине пула вӗсене конкурса кӗртеймен.

Кӑҫал ҫак районсенче пӗвесене тасатма палӑртнӑ: Вӑрнар районӗнчи Ҫӑкаллӑ Явӑшра, Красноармейски районӗнчи Анаткасра, Хӗрлӗ Чутай районӗнче, Йӗпреҫ районӗнчи Костер ялӗнче, Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче, Шӑмӑршӑ районӗнчи Кивӗ Шӑмӑршӑра, Канаш районӗнчи Сухайкассинче.

Ҫӗнӗ Шупашкарта ӗҫ сыхлавне пӑхӑнманнисем пуринчен йышлӑ. Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернине шута илсен ҫапларах пӗтӗмлетме пулать.

Паян, ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ӗҫ сыхлавӗн кунне палӑртаҫҫӗ. Ҫав кун умӗн тӗпчевҫӗсем Чӑваш Енри предприятисенче ӗҫлекенсем производствӑра инкек тӳснине тишкернӗ.

Ӗҫ сыхлавӗпе ҫыхӑннӑ инкексем тӗлӗшпе 2018 ҫулта пуҫиле 19 ӗҫ пуҫарнӑ. 2017 ҫулта ун пек фактсем, сӑмах май, 23 пулнӑ. Ӗҫре вилнӗ тӗслӗхпе пӗлтӗр пуҫиле 10 ӗҫ пуҫарнӑ (2017 ҫулта — 5).

Ӗҫ сыхлавне Ҫӗнӗ Шупашкарта пӑснӑ тӗслӗхсемпе 8 хутчен пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Асӑннӑ хулара производствӑри инкекре виҫӗ ҫын вилнӗ. Шупашкарта 7 инкек тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, Йӗпреҫ, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав тата Елчӗк районӗсенче — пӗрер.

Чӑваш Ен арҫынни 10 ҫул вилнисен йышӗнче шутланнӑ. Анчах вӑл чиперех утса ҫӳренӗ. Арҫын Хабаровскри суд тӗрӗс мар йышӑну тунине 10 ҫул ӗнентерме тӑрӑшнӑ.

Хӑй чӗрӗ-сывӑ пулнине арҫын суда хӑй тӗллӗн ӗнентереймен. Чылай вӑхӑт усӑсӑр тӑрӑшнӑ хыҫҫӑн вӑл Чӑваш Енри ҫынсен прависене хӳтӗлекен уполномоченнӑйран Надежда Прокопьевӑран пулӑшу ыйтнӑ.

Кун хыҫҫӑн специалистсем унпа ҫыхӑннӑ, кун пек лару-тӑрура мӗн тумаллине ӑнлантарнӑ, суда тавӑҫ ҫырма пулӑшнӑ.

Ҫакӑн хыҫҫӑн тин Ҫӗмӗрле районӗн арҫыннине суд чӗррисен йышне кӗртнӗ. Ҫапла майпа арҫын документсем илме пултарнӑ.

Шупашкарта, Ҫӗрпӳре тата Шупашкар районӗнче ача пахчисем хута яма палӑртнӑ. Ҫак тӗллевпе Чӑваш Енӗн резерв фондӗнчен 396,1 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Документа ЧР премьер-министрӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ.

Ҫӗрпӳ хулинче 240 шӑпӑрлан ҫӳремелӗх ача пахчи пулмалла. Ӑна тумашкӑн 162,1 миллион тенкӗ парӗҫ. Шупашкарта вара 160 шӑпӑрлан вырнаҫмалӑх ача пахчи хута ярасшӑн. Ку тӗллевпе 145,3 миллион тенкӗ тӑкаклӗҫ. Шупашкар районӗнчи Атайкасси ялӗнчи ҫӗнӗ ача пахчине вара 110 пепке ҫӳрӗ. Унти строительство валли 88,6 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ.

Палӑртмалла: 2018-2019 ҫулсенче 17 ача пахчи тума Чӑваш Ен хыснинчен – 2,4 миллиард, федераци хыснинчен 1,8 миллиард тенкӗ ярӗҫ.

Ҫӳп-ҫап тиесе тухнӑшӑн укҫа тӳлеме чӑрмавлӑччӗ: комисси те илетчӗҫ. Халӗ Чӑваш Енре кашни районта ку тӳлеве йышӑнмалли пунктсем уҫӑлнӑ. Вӗсенчен комисси илмеҫҫӗ. Офиссем ҫак адрессмпе вырнаҫнӑ:

Шупашкар, Мускав проспекчӗ 19-мӗш ҫурт, 11-мӗш корпус;

Ҫӗнӗ Шупашкар, Винокуров урамӗ, 10-мӗш ҫурт;

Улатӑр, Комсомол урамӗ, 17-мӗш ҫурт;

Элӗк, Совет урамӗ, 25-мӗш «А» ҫурт;

Патӑрьел, Ленин проспекчӗ, 16-мӗш ҫурт;

Вӑрнар, Чукунҫул урамӗ, 20-мӗш ҫурт;

Йӗпреҫ, Кооператив урамӗ, 5-мӗш ҫурт;

Канаш, Пушкин урамӗ, 14-мӗш ҫурт;

Куславкка, Ленин урамӗ, 55-мӗш ҫурт;

Комсомольски, Куйбышев урамӗ, 15-мӗш ҫурт;

Красноармейски, Ленин урамӗ, 26\1-мӗш ҫурт;

Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗнтерӳ лапамӗ, 9-мӗш ҫурт;

Сӗнтӗрвӑрри, Июль урамӗ, 27-мӗш ҫурт;

Муркаш, Гагарин урамӗ, 2-мӗш ҫурт;

Пӑрачкав, Колхоз урамӗ, 11-мӗш ҫурт;

Вӑрмар, Ленин урамӗ, 6-мӗш «А» ҫурт;

Ҫӗрпӳ, Куйбышев урамӗ, 41-мӗш ҫурт;

Шӑмӑршӑ, Карл Маркс урамӗ, 54-мӗш «А» ҫурт;

Ҫӗмӗрле, Октябрь урамӗ, 25-мӗш ҫурт;

Етӗрне, Октябрь: 50 ҫул урамӗ, 71-мӗш «А» ҫурт;

Елчӗк, Иванов урамӗ, 9-мӗш ҫурт;

Тӑвай, Ленин проспекчӗ, 40-мӗш ҫурт.