Шупашкарти 7-мӗш ача пахчинче «Key to Learning» программӑпа акӑлчан чӗлхине тарӑн вӗренес енӗпе ушкӑн уҫӑлнӑ.

Ачасемпе ятарлӑ воспитательсем ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсен педагогика дипломӗ пур, акӑлчанла ирӗклӗн калаҫаҫҫӗ. Ку программа 3–7 ҫулсенчи ачасем валли. Унпа Аслӑ Британире, Шотландире, Польшӑра, Сингапурта, Уэльсире, Индонезире, Малайзире, АПШра, Индире тата ытти ҫӗршывра анлӑ усӑ курнӑ ӗнтӗ.

Программа тӗллевӗсенчен пӗри — вӗренӗве интереслӗ тӑвасси. Ача тулли кӑмӑлпа вӗрентӗр чӗлхене. Ҫавӑн пек вӑл кирлӗ информацие ӑса хывать.

«Key to Learning» программа кирек мӗнле ачапа та ӗҫлеме май парать. Унӑн пултарулӑхне кура мар — пурне те чӗлхене ӑса хывма майсем туса параҫҫӗ.

Шупашкарти «Шанхай» микрорайон (Мясокомбинат проездӗнче ҫынсем хӑй тӗллӗн ҫуртсем ҫӗкленӗ тӑрӑха халӑхра ҫапла калаҫҫӗ) ҫаплах лӑпланма пӗлмест. Унти ҫынсене микрорайон хӑпартакан организаци шучӗпе хваттер пама та пулнӑччӗ. Пӗтӗмпе 282 ҫуртран ҫынсене куҫармалла пулсан, 90-шӗпе килӗшӗве алӑ пуснӑ-ха. Теприсенчен хӑшӗсем те кӗҫех, тен, куҫӗҫ. Ҫаплипех кутӑнлашакансем те пурри пирки «Правда ПФО» интернет-ҫӑлкуҫ хыпарлать.

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Андрей Кулагин «Шанхайри» кӑмӑлсӑр юлнисемпе Мускава каясси пирки пӗлтернӗ. Кулагин депутат ҫав районта юрлӑрах пурӑнакансемпе пӗрлех ытлӑ-ҫитлӗ пурӑнакансем те пуррине палӑртнӑ-ха. Ҫӗре аукционта сутса янӑ хыҫҫӑн унти хуралтӑсене йӳнӗпе ятарласа туяннӑ ҫынсем те пур тесе шухӑшлать депутат. Унсӑр пуҫне вӑл строительство предприятине шелленине те палӑртнӑ. Ара, ҫӗре илнӗ чух лешӗн ҫынсене хваттерпе хӑй шучӗпе тивӗҫтермелле пулса тухасса пӗлмен-мӗн.

Велосипедсем чупма хатӗр

Ҫурлан 8-мӗшӗнче Шупашкарта педаль пӗрле ҫавӑрӗҫ. «Пирӗнпе пӗрле педаль ҫавӑр!» ят панӑскер каҫхи 8 сехетре пуҫланмалла. Унччен Республика лапамӗнче «Велосипед — вӑл ансат» ятпа парад иртмелле. Унта тӗрлӗ велотранспорта илсе тухма шантараҫҫӗ: ҫав шутра — историлле модельсемпе хальхисем, ту ҫинче ярӑнмаллисемпе спорт велосипечӗсем, ачасен, хӑй тӗллӗн ӑсталанисем.

Велочупӑва хутшӑнакансем Республика лапамӗнче хускалса Ҫеҫпӗл Мишши скверне кайӗҫ, унтан — Вырӑс драма театрне, «Спартак» стадиона, Художество музейӗпе Союзсен ҫурчӗ енне. Маршрут Республика лапамӗнче вӗҫленӗ.

Парад вӑхӑтӗнче спорт федерацийӗ маҫтӑр-классем ирттерӗ, ди-джейсемпе ҫамрӑксен рок-ушкӑнӗсем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартӗҫ. Ҫутӑ тетарӗпе фаер-шоу пуласса та шантараҫҫӗ.

Проект пирки кашнин расна шухӑш

Шупашкар ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ еннелле сарӑлӗ. Унта «Соляное» микрорайон тӑвассине хула влаҫӗсем халӑхпа пухӑнса сӳтсе явнӑ.

Микрорайон Шупашкарӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ пайӗнче Шупашкар шыв управлӑхӗн ҫыранӗнчи 51 гектар ҫинче вырнаҫмалла. Территорин самай пайӗ хальлӗхе пушӑ.

«Соляное» микрорайон нумай хутлӑ тата 2 хутлӑ ҫуртсенчен, коттеджсенчен, 250 тата 130 вырӑнлӑх 2 ача пахчинчен, 1100 вырӑнлӑ шкултан, суту-илӳ, йӑла пулӑшӑвӗ кӳрекен предприятисенчен, физкультурӑпа культура объекчӗсенчен, кашнинче 300-шер машина лартмалла икӗ хутлӑ автостоянкӑран тӑрӗ. Ҫӗнӗ вырӑнта 9,1 пин ытларах ҫын пурӑнасса шанаҫҫӗ.

Проекта тума «Ҫыран» ассоциацие шаннӑ, ӗҫне пурнӑҫлаканӗ — «Полиспроект» архитектурӑпа конструктор бюровӗ.

Сӑнсем (7)

Шупашкарти ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхӑн хӑш-пӗр тытӑм компанийӗсем ҫурт-йӗре тӗплӗн юсама тесе пухакан тӳлевшӗн тата коммуналлӑ пулӑшушӑн пӗр квитанци ярса пама тытӑнӗҫ. Иккӗшӗ расна килни нумай хваттерлӗ ҫуртра пурӑнакансемшӗн меллӗ марччӗ. Пӗрлехи квитанци ҫакна ансатланасса шанмалла.

Шупашкар хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, энергетика, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрлехи квитанципе тӳлеттерес тытӑм ҫине чи малтан «Кӑмӑл» управляющи компани куҫнӑ.

Квитанци тӑрӑх компанире, Перекет банкӗн уйрӑмӗсенче, пуштӑра тӳлеме май килӗ. Уншӑн комисси илмӗҫ.

Кунсӑр пуҫне Чӑваш Енре пурӑнакансем Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх порталӗнче Потребителӗн уйрӑм пӳлӗмне кӗрсе счетпа тӳлев пирки хыпарланипе паллашайӗҫ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти приставсен ҫурчӗ ҫинче Чӑваш Республикин ялавӗ вӗлкӗшет. Анчах вӑл… кутӑн май ҫакӑнса тӑнӑ-мӗн. Паянхи ирхи 9 сехетчен. Паян ялава йӗркеллех ҫакнӑ-мӗн.

Ялав кутӑн ҫакӑнса тӑнине Алексей Свеклов асӑрханӑ. Вӑл нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкара тусӗсем патне хӑнана килнӗ. Ӑна чӑваш паллипе ҫапла хӑтланни шутсӑр килӗшмен.

Управлени ертӳҫин ҫумӗ Антон Антонов каланӑ тӑрӑх, паян 9 сехетре ҫакна тӳрлетнӗ. Ӑна ҫакнӑ чухне унти ӗҫчен кутӑн пулнине асӑрхаман тен.

Антон Батраков тунӑ сӑн

Шупашкарта «Николаев урамӗ» текен чарӑнура ватӑ хӗрарӑм ыйткаласа ларнине ҫынсем асӑрханах пулӗ. «Про Город» редакцине темиҫен те шӑнкӑравланӑ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, чӑннипе ҫав ҫын ватӑ мар, ҫамрӑк хӗрарӑм-мӗн.

Утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Юлия ҫав ҫынна курнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, вӑл арҫын е хӗрарӑм, ыйткалакан ватӑ мар. Ун чухне пӗр хӗрарӑм вӑл суйнине тӑрӑ шыв ҫине куҫарнӑ, анчах лешӗ малалла та ним пулман пекех ларнӑ.

Хаҫат корреспонденчӗсем вырӑна тухнӑ. Хӑйне сӑн ӳкернине курсан ҫавскер пуҫтарӑнма тытӑннӑ. Питне вӑл тутӑрпа хупланӑ, куҫлӑх тӑхӑннӑ. Анчах алли вӑл ҫамрӑкрах пулнине кӑтартать. Тутӑр айӗнчен сӑрланӑ ҫӳҫӗ те курӑнать-мӗн.

Хӗрарӑм хӑйне Украинӑри таркай тесе калать, анчах чикан акценчӗ пур унӑн. Унӑн 8 мӑнук имӗш, анчах тарса килнӗ вӗсем, хальлӗхе пурӑнмалли те, ӗҫ вырӑнӗ те ҫук.

Корреспондентсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, вӑл чикан майри, ватӑ хӗрарӑм пек тӑхӑннӑ ҫеҫ.

Шупашкарта хальхи вӑхӑтри крематори тума палӑртаҫҫӗ. Крематори тесе вилнӗ ҫынсене ҫунтармалли ҫурта тата кӑмакана каланине вулакансем пӗлеҫҫех ӗнтӗ. Крематори кирли пирки Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ ларусенчен пӗринче каланӑ.

Хула тӳре-шари сӗннипе крематори, вилнисене пытармалли вырӑн валли ҫӗр лаптӑкне палӑртма проектсене хатӗрлеме пуҫланӑ тесе «Про город» портал ӗнентерет. Хӑй вӑл ку хыпара влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче курни пирки палӑртать.

Хулари 11-мӗш тата 12-мӗш масарсене Шупашкар районӗнчи Явӑш ялӗ ҫывӑхӗнче 2005 ҫулта уҫнӑ. Паянхи куна илсен 11-мӗшӗнче пытарма вырӑн юлман, леш тӗнчене ӑсаннисене 12-мӗшӗнче кӑна пытарма пулать. Анчах унти лаптӑк та кӑҫалхи раштав уйӑхӗсенче тулса лармалла тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Ҫак уйӑхра хула администрацийӗ 2-шер гектарлӑ лаптӑксене ҫӑва валли хатӗрлеме тытӑннӑ. Вӗсенчен пӗринче крематори те пулӗ. Халӗ ӑна тума хатӗр укҫаллӑ ҫынна шыраҫҫӗ.

Украинӑри политика лару-тӑрӑвӗ пирки Раҫҫейре кӑна мар, тӗнчипех калаҫаҫҫӗ. Унта ахаль ҫынсем те вилни нумайӑшне хумхантарать. Ку условисенче ачасем те пурӑнаҫҫӗ-ҫке-ха.

Йывӑр лару-тӑрӑва кура Раҫҫейри чылай регионта Донбасс валли гуманитари пулӑшӑвӗ пухаҫҫӗ. Шупашкарсем те айккинче юлман. Хулара гуманитари пулӑшӑвне пухмалли 26 пункт уҫӑлнӑ.

«Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, Лилия Панычева мӑнукӗпе палаткӑна курса пынӑ. Кӑнтӑрла хыҫҫӑн вӑл пысӑках мар хутаҫ йӑтса таврӑннӑ. Утиял, тетте илсе пынӑ вӑл. Унӑн тӑванӗсем Мариупольте пурӑнаҫҫӗ-мӗн.

Гуманитари пулӑшӑвӗ пухмалли палаткӑсем ӗҫлеме тытӑнсан пирвайхи кунсенчех унта 100 ытла ҫын пынӑ.

Волонтерсене апат-ҫимӗҫ, гигиена хатӗрӗсем, шкул хатӗрӗсем пама юрать. Акцие хутшӑннӑ кашни ҫынна «эпӗ Донбаса пулӑшрӑм» кӑкӑр палли параҫҫӗ.

Палаткӑсем ирхи 10 сехетрен ӗҫлеме тытӑнаҫҫӗ.

Шупашкарти 8-мӗш ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем пӑта ҫапма, пӑчкӑ тытма, дрельпе ӗҫлеме тата ытти ӗҫе тума хӑнӑхаҫҫӗ. Унта хӑйсен мастерскойӗ уҫӑлнӑ.

Мастерской, паллах, чӑнни мар, вылямалли ҫеҫ. Ачасене чӑн инструментсене тытма иртерех-ха. Анчах вӗсемпе мӗнле ӗҫлемеллине ачасем пӗлеҫҫӗ. Мӑлатукпа та вӗсем ҫӑмӑллӑнах ҫапаҫҫӗ.

Мастерскойне ытларах арҫын ачасем ҫӳреҫҫӗ. Ача пахчин заведующийӗ Елена Яндимиркина каланӑ тӑрӑх, ҫакна йӑлтах йӗркелеме республика ертӳлӗхӗ тата «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти проекчӗ пулӑшнӑ. Ку мастерской ачасене ӗҫе хисеплеме вӗрентет.

Ачасене инструментсемпе ӗҫлемелли йӗркене ӑнлантараҫҫӗ. Хӑрушсӑрлӑх техникине те пӗлеҫҫӗ вӗсем. Акӑ Савелий Царев дрельсем пирки пӗр вӗҫӗм калаҫма пултарать. Вӑл унӑн юратнӑ инструменчӗ. Савелий инженер пуласшӑн.

Ачасене инструментсемпе вӗрентес ӗҫе ашшӗсем те хутшӑнаҫҫӗ. Ав, Николай Николаев ачасене хӑш инструментпа мӗнле ӗҫлемеллине ӑнлантарать.