Иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче Калининград облаҫӗнчи Балтийск хулине ҫарпа тинӗс флочӗн ветеранӗсен союзӗн ертӳҫипе Владимир Крюковскийпе Чӑваш Ен представителӗсем ҫитсе килнӗ. Аслисемпе пӗрле йышра А.В. Кочетов ячӗллӗ Шупашкарти кадет шкулӗнче вӗренекенсенчен хӑшӗсем те пулнӑ. Ҫавӑн чухне делегатсем пирӗн республикӑри чи лайӑх кадетсем «Р-2» катер ҫинче практика тухасси пирки калаҫса татӑлнӑ.

Кунсӑр пуҫне республикӑн Вӗренӳ тата Культура министерствисем Балтинчи ҫарпа тинӗс базин 20963-мӗш чаҫӗпе килӗштерсе ӗҫлеме килӗшӳ тунине те палӑртмалла. Унта шефла ҫыхӑну тытасси пирки сӑмах пырать. Пирӗннисем гвардин «Р-2» ракета катерне пӑхса тӑрӗҫ. Ҫар чаҫӗ ҫӗршывӑн ҫарпа тинӗс флочӗн тӗп командирӗ патне катера «Чӑваш Ен» ят парасси пирки ходатайствӑпа тухмалла.

Патӑрьелти шкул ачисене вырӑнти ЗАГС ҫутта кӑларать. Ачасене право воспитанийӗ парас, ҫемье пахалӑхӗпе кирлӗлӗхӗ ҫинчен ӑнлантарса парас тӗллевпе ирттерекен мероприятие паян пуҫласа йӗркелемеҫҫӗ-ха. Хальхинче вырӑнти ЗАГС ӗҫенӗсем асӑннӑ ялти 1-мӗш вӑтам шкулти 11-мӗш класра вӗренекенсемпе тӗлпулнӑ.

Ачасемпе право урокӗ ирттерме пынӑ Ольга Гусарова гражданла тӑрӑм ҫинчен калакан саккунӑн, РФ Ҫемье кодексӗн хӑш-пӗр статйисемпе паллаштарнӑ. Унтан вӑл ҫемье телейлӗ пуласси пӗринчен кӑна килменнине аса илтернӗ. Ҫемьене упраса хӑварассишӗн, шӑкӑл-шӑкӑл пурӑнассишӗн кашни кун тӑрӑшмалли пирки чарӑнса тӑнӑ. Пӗрне пӗри каҫарма тата ӑнланма пӗлсен кӑна телейлӗ ҫемье пирки калаҫма пулать. Ҫирӗп ҫемьесенче хуйхи-суйхине те, савӑнӑҫне те пӗрле пайлаҫҫӗ, ун пек йышпа пурӑнакансене йывӑрлӑха тӳссе ирттерме те ҫӑмӑл.

Чӑваш Енре нумаях пулмасть шкул ачисем сочинени ҫырнӑ. Унӑн пӗтӗмлетӗве паллӑ.

ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов пӗтӗмпе 58 яш-хӗр сочинени ҫырайманнине пӗлтернӗ. Вӗсен ППЭ тытмашкӑн сочинение нарӑс е ҫу уйӑхӗнче ҫырма тивӗ.

Министр экзаменсен вӑхӑтӗнче пӳлӗмсене карас телефон ҫыхӑнӑвне пӗтерекен хатӗрсем лартассине те пӗлтернӗ. Ҫапла майпа экзамена телефон вӑрттӑн йӑтса кӗнин усси пулмӗ. Кӑна ачасемшӗнех тӑваҫҫӗ-мӗн. Пӗлтӗр 29 ҫынна телефонпа тытнӑ. Куншӑн вара пуҫран шӑлмаҫҫӗ.

Сочинение пӗтӗмпе 11-мӗш класра вӗренекен 6089 яш-хӗр ҫырнӑ. Ятарлӑ шкулсенчи 30 вӗренекен изложени суйланӑ. Пӗтӗмӗшле илсен, 1 проценчӗ ҫеҫ ӗҫе пурнӑҫлайман. Ыттисен — зачет. Ку Раҫҫейӗпе илес пулсан — лайӑх кӑтарту.

Раштавӑн 9-мӗшӗнче Тӑван ҫӗршыв паттӑрӗсен кунӗ иртнине пурте, тен, пӗлмеҫҫӗ-тӗр. Муркашри тури чӑвашсен музейӗнче ҫак кун ячӗпе «Вӗсен ячӗпе урамсем хисепленеҫҫӗ» ятпа асӑну каҫӗ ирттернӗ. Унта Муркашри вӑтам шкулта 6-мӗш класра вӗренекен ачасене йыхравланӑ. Кадет класӗ шутланакан ҫав класс музея ытти чух та час-часах пырать-мӗн.

Муркаш районӗнчи тӗп вулавӑшра ӗҫлекенсемпе пӗрле «Муркаш районӗн паттӑрӗсем» хӑтлав йӗркеленӗ. Унта кадетсене уяв историйӗпе паллашнӑ, Совет Союзӗн Геройӗсен, Раҫҫей Федерацийӗн Социализмла ӗҫ паттӑрӗсен ячӗсене аса илнӗ. Тӗлпулӑва Совет Союзӗн Геройӗн Алексей Воробьевӑн мӑнукне Наталия Ястребована йыхравланӑ. Ачасене вӑл Алексей Иванович ҫинчен каласа кӑтартнӑ, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин паттӑрӗн ячӗпе Ҫурла Тырри ялӗнче урам хисепленсе тӑнине пӗлтернӗ. Ачасене ача-пӑча вулавӑшӗн ертӳҫи Е.И. Налимова «Пысӑк вӑрҫӑн пӗчӗк паттӑрӗсем» кӗнеке куравӗпе паллаштарнӑ май ҫӗнтерӗве ҫыхартма пулӑшнӑ ачасем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Сӑнсем (4)

Елена Солдатовӑна чыслаҫҫӗ

«Литобраз» литературӑпа тишкерӳ порталӗ Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫӗнтерӳ сӑмахӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Ӑна кӑҫал ака-ҫу уйӑхӗсенче ирттернӗ.

Конкурса хутшӑнакансен Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫисем, ҫар ҫыннисем, геройсем, салтаксем пирки сӑвӑлла е прозӑлла ҫырмалла пулнӑ.

Йӗпреҫри 1-мӗш шкулта 7-мӗш «б» класра вӗренекен Елена Солдатова конкурса хӑй шӑрҫаланӑ сӑвва ярса панӑ. Савӑнмалла — Елена ҫӗнтернӗ!

Елена Солдатовӑн «Ҫамрӑк герой» сӑввине «Литобраз» электронлӑ журналӑн 3-мӗш кӑларӑмӗнче пичетленӗ. Пирӗн ентеше ҫӗнтерӳҫӗ дипломӗпе тата хаклӑ парнепе — электронлӑ кӗнекепе — чысланӑ.

Патреккелти шкул

Елчӗк районӗнчи Патреккелти пӗтӗмӗшле пӗлỹ паракан тӗп шкулта уҫӑ уроксен кунӗ иртни пирки асӑннӑ район хаҫачӗ хыпарлать.

Ачасем патӗнче филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, орфографи словарьне редакциленӗ Ю. Виноградов тата Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, 4 томлӑ «Чӑваш энциклопедине» йӗркелеме хутшӑннӑ А. Долгова хӑнара пулнӑ.

«Вӗренекенсем несӗлсенчен юлнӑ тупрана курма, хаклама пӗлни вӗсем ҫырнӑ сӑвӑсенчен те, хӑйсен тӑрӑхӗсенче пухнӑ такмаксенчен те, туйпа ҫӗнӗ хӑта юррисенчен те, халапӗсенчен те лайӑх курӑнчӗ. Чӑваш халӑх юррисене кӑмӑлласа юрлани те хӗпӗртỹ туйӑмне вӑратрӗ», — тесе ӗнентерет хаҫат.

Ӗлӗк чӑвашсем пӗр-пӗрне тӗл пулсан сывлӑх суннине те тишкернӗ. Пӗр-пӗрне тӗл пулсан «Сывӑ-и?», «Сывлӑхӑр епле?», «Ӗҫсем епле пыраҫҫӗ?» — тенӗ. Ялсенче ватти-вӗтти палламан ҫынпа тӗл пулсан та: «Ӑҫта каян?», «Ӑҫта каятӑр?», «Ӑҫтан килетӗн?», «Ӑҫтан килетӗр?», «Мӗнле туятӑр хӑвӑра?», «Сывлӑхӑрсем епле?» — тесе саламланӑ. Вӗренекенсем хӑйсем те тренингсем ирттерсе вӗсем евӗр сывлӑх сунса пӑхнӑ.

Малалла...

Шкулсемпе ача-пӑча пахчисем тӗрлӗ конкурса хутшӑннипе никама та тӗлӗнтереймӗн. Ҫав самантсем шалӑва та витӗм кӳнӗрен те вӗрентекенсемпе воспитательсем хастар-тӑр. Шкулсемпе шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗсем хастар.

Акӑ, иртнӗ уйӑхӑн вӗҫӗнче Санкт-Петербург хулинче «Пуласлӑх шкулӗ» ятпа Пӗтӗм Раҫҫейри вӗренӳ канашлӑвӗ иртнӗ. Унта ҫӗршывӑн 60 регионӗнчи 200 ытла ҫын хутшӑннӑ. Форум вӑхӑтӗнче «Раҫҫейри чи лайӑх 100 вӗренӳ организацийӗ» конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Ӑмӑртӑва Пӗтӗм тӗнчери пахалӑхпа маркетинг академийӗ йӗркеленӗ иккен.

Шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗсенчен хисепе тивӗҫнисен шутӗнче Шупашкарти «Ачалӑх утравӗ» 201-мӗш тата «Ҫӑлтӑрлӑх ушкӑнӗ» 7-мӗш ача уйлӑхӗсем тата вӗсен ертӳҫисем Ирина Никитина тата Наталия Спиридонова пур. Пуҫлӑхсене «Ҫулталӑк заведующийӗ — 2014» хисеплӗ ят панӑ. «Ҫӑлтӑрлӑх ушкӑнӗ» ача уйлӑхӗ «Вӗренӳре, аталанура тата воспитанире мультимедийлӑ информациллӗ технологисене пурнӑҫа кӗртессипе малта пыракан» номинацире палӑрнӑ.

Сӑнсем (2)

Вӑрмарти ача пахчи

Иртнӗ уйӑхӑн юлашки шӑматкунӗ вӑрмарсемшӗн ҫӗнӗ ача пахчи уҫнипе асра юлӗ. Кермен пек капӑр ҫурта район центрӗнче хӑпартса лартнӑ.

Шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденине уҫма Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьевпа мӑшӑрӗ, район пуҫлӑхӗсем, тӗрлӗ шайри депутатсем пырса ҫитнӗ.

«Ку вӑл — ахаль пахча мар, пӗчӗккисене аталанмалли хальхи вӑхӑтри центр», — теҫҫӗ вырӑнтисем. Унта физкультура, музыка залӗсем, медицина блокӗ, ачасене психологи тӗлӗшӗнчен лӑпланмалли пӳлӗмсем те уҫнӑ. Ача пахчине пӗлтӗр тума пуҫланӑ. Ӑна хута яма 82 миллион тенкӗ ытла тухса кайнӑ. Укҫине мӗнпур хыснаран уйӑрнӑ, Мускавран та, рсепубликӑран та, район «кӗсйинчен» те.

Сӑмах май каласан, кӑҫал пурӗ 15 ача пахчи уҫмалла пулнӑ. Анчах хальхи вӑхӑта илсен вӗсенчен тӑваттӑшне кӑна хута янӑ. Строительство ӗҫӗсем епле пынине Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе нумаях пулмасть ирттернӗ канашлура та сӳтсе явнӑ. Республикӑн вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов ача пахчисене тӑвассипе йывӑрлӑхсем пуррине палӑртнӑ-ха, ҫапах та палӑртнисене ҫулталӑк вӗҫлениччен пурне те уҫма вӑл шантарнӑ.

Юнкун, сӑмахран, Шупашкарти Крылов урамӗнчине уҫмалла.

Малалла...

Хусанта паян Раҫҫей Федерацийӗн халӑхӗсен чӗлхисемпе шкул ачисен вулавӗ тата ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртрӗ. Ӑна Тутарстанӑн вӗренӳпе ӑслӑлӑх министерстви, Тутарстан халӑхӗсен ассамблейи, Тутарстанри халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ йӗркеленӗ. Унта чӑваш ачисем те хутшӑнчӗҫ. Унта ҫичӗ чӗлхепе докладсем турӗҫ.

Чӑвашла пайра Тутарстанри чӑвашсемсӗр пуҫне Чӑваш Енрисем те килнӗ - Шупашкартан, Йӗпреҫ тата Патӑрьел районӗсенчен. Темӑсенче чӑваш чӗлхи пуласлӑхӗ, К. Ивановӑн пултарулӑхӗ тата ытти пулчӗ.

Мероприяти хӑнасене Хусан тӑрӑр экскурси ирттерсе паллаштарнӑ.

Студент ҫулӗ — лекци, семинар тата тати-сыпписӗр экзаменпа зачет вӑхӑчӗ кӑна мар, вӑренӳ хыҫҫӑнхи хаваслӑ самант та, ҫӗнӗ паллашу та. Студентсен пурнӑҫӗн ҫав енӗшӗн Студентсен канашӗ яваплӑ.

Студенстен хӑй тытӑмлӑх органӗсен хушшинчи ушкӑнсем пӗр уйӑх ӗнтӗ студентсен «ылтӑн фончӗ» ята ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. «Финала ҫитме ҫӑмӑл пулман», — тесе ҫирӗплетет республикӑн Вӗренӳ минситерстви. Конкурса хутшӑнакансем информаци карттисем, отчетcем, ҫулталӑклӑх плансем, тем тӗрлӗ ролик хатӗрленӗ. «КВЕСТ» шырав вӑййин тӗрӗслевне те тухма тивнӗ. Кунта диктант тӗрӗс ҫырнинчен тытӑнса Студенстен канашӗн эмблеми таранах хатӗрлеме тивнӗ.

«Студканаш — ӑнӑҫу картлашки» ятпа чи лайӑх видеоролик хатӗрленӗ тесе И.И. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне палӑртнӑ. Чӑваш патшалӑх культурӑпа искусство институчӗ «КВЕСТ» тӗрӗслеве пиллӗклӗх тухнӑ. Тӳрен ятарлӑ парнипе И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи ҫамрӑксене хавхалантарнӑ. 2014 ҫулхи чи лайӑх Студканаш вара — Автоҫул-йӗр институчӗн Атӑлҫи филиалӗн ушкӑнӗ.