ЧР Сывлӑх министерствин ӗҫченӗсем Чӑваш Енри халӑхӑн сывлӑхӗ пирки пӗтӗмлетӳ тӑваҫҫӗ. Ку 2014 ҫулхи кӑтартусене пырса тивет.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр республикӑра наркологи служби 21180 ҫынна тӗрӗслесе тӑнӑ. Вӗсенчен 13640-шӗ хуласенче пурӑнать. Теприсем — ялсенче.
Ведомствӑн официаллӑ сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, алкоголизм чирӗпе аптӑракансен йышӗ Канашра тата Вӑрмар районӗнче нумай. Унта 100 пин ҫын ҫине ку чирпе 168,2 тата 197,1 ҫын аптӑрать. Алкоголизм психозӗпе чирленисенчен 90,4 проценчӗ виҫӗ ҫул ниҫта та ӗҫлемен. 70,2 проценчӗн вӗренӳ статусӗ пӗчӗк.
Алкоголизм психозӗпе чирлекенсенчен ытларахӑшӗ вӑйпиттисем — 40 ҫултан пуҫласа 59 ҫулччен. Чӑваш Енре, шел те, алкоголизм чирӗпе аптӑранӑ ачасем те, 18 ҫул тултарманнисем, пур. Вӗсем 303 ҫын. Юлашки виҫӗ ҫулта республикӑра ҫул ҫитменнисен хушшинче алкоголизм психозӗпе аптӑракансем пулман.
Аслисене пула ачасем вилеҫҫӗ. Иртнӗ уйӑхӑн ҫурринчен пуҫласа ӗнерччен кӑна пирӗн республикӑри ҫулсем ҫинче ҫул ҫитмен 8 ача вилнӗ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа вара 14 ача леш тӗнчене ӑсаннӑ. Вилнисенчен чылайӑшӗ урапара пассажир евӗр ларса пыраканскерсем пулнӑ тесе пӗлтерет республикӑн Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн патшалӑх инспекцийӗ.
Инкекӗ пӗри тепринчен хӑрушӑрах сиксе тухать. Шӑмӑршӑра, ав, ҫурлан 2-мӗшӗнче ӳсӗр водитель малта пыракан МАЗран иртме хӑтланса ҫулӑн сылтӑм енне тухса кайнӑ. Унти ҫуран утакансем ҫине пырса кӗрсе пӗр ҫемьери виҫӗ ҫынна вӗлернӗ. Ҫав шутра 37 ҫулти ашшӗн аллинчи 4 ҫулти арҫын ача та пулнӑ.
Унччен икӗ кун маларах Ҫӗрпӳ районӗнчи Михайловкӑпа Лапра ялӗсем хушшинче 18 ҫулти водитель МАЗпа пырса ҫапӑннӑ та урапари 17 тата 13 ҫулти ачасем вилнӗ. Ҫурлан 5-мӗшӗнче ӳсӗр ашшӗне пула виҫӗ ҫулхи арҫын ача вилнӗ. Тепӗр виҫӗ ача пульницӑна лекнӗ.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм упӑшкине вӗрекен шывпа сапнӑ. Тӗпчевҫӗсем пӗлтерни тӑрӑх хакласан ку пӑтӑрмах хӗрсе кайнӑ самантра ӑнсӑртран сиксе тухнӑ темелле мар.
Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, ҫурҫӗр ҫитеспе, ҫемьере харкашу сиксе тухнӑ. Кайран арҫын ҫывӑрса кайнӑ. Тарӑхнӑ арӑмӑн, вӑл хӑй ӳсӗр пулнӑ, ыйхи вӗҫсе кайнӑ курӑнать. Вӑл 15 литр кӗрекен савӑтпа шыв ятарласа вӗретнӗ тесе пӗлтереҫҫӗ тӗпчевҫӗсем. Ҫав шывпа 49 ҫулти хӗрарӑм хуп турттаракан упӑшкине пырса сапнӑ та.
Арҫыннӑн кӗлетки 75 процент таран пиҫсе кайнӑ. Кӗлеткин 40 проценчӗ уйрӑмах сиенленнӗ.
Ҫынна ятарласа йывӑр сиен кӳнӗ фактпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна Шупашкар район прокуратури нумаях пулмасть ҫирӗплетсе суда ярса панӑ.
Ҫынна вӗлересси шӑна вӗлересси пек кӑна тейӗн Шупашкарта пурӑнакан 50 ҫулти хӗрарӑмшӑн. Ҫак ҫула ҫитиччен вӑл икӗ ҫынна вӗлерме ӗлкӗрнӗ.
1997 ҫулта ӑна ҫынна вӗлернӗшӗн 12 ҫуллӑха хупнӑ пулнӑ-ха. Тӗрмерен иртерех кӑларнӑ курӑнать, 2005 ҫулта каллех ӑна айӑпланӑ. Ун чухне ҫынна йывӑр суран кӳрсе вӗлернишӗн тепӗр хутчен суд тенкелӗ ҫине лекнӗ. Иккӗмӗш хут айӑпланӑ чух 8,5 ҫуллӑха кирпӗч шутлама ӑсатма йышӑннӑ. Ирӗке вӑл 2013 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче тухнӑ. Анчах кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче хӗрарӑм каллех тепӗр преступлени тунӑ.
Ҫав кунхине вӑл хӑй килӗнче пӗр арҫынпа эрех ӗҫсе ларнӑ. Сӑра сакки сарлака теҫҫӗ те, тем пайлайман икӗ ӳсӗр — хирӗҫсе кайнӑ. Хӗрарӑм тарӑхса кайса алла ҫӗҫӗ ярса илнӗ, унпа арҫынна вилмеллех чикнӗ. Халӗ хӗрарӑма каллех суд тенкелӗ ҫине лартӗҫ. Тӗпчевҫӗсем ӗҫе вӗҫне ҫитернӗ.
Комсомольски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Михаил Афанасьев отставкӑна кайнӑ. Кун пек йышӑнӑва асӑннӑ районти Депутатсен пухӑвӗн ҫӗртмен 19-мӗшӗнче йышӑннӑ иртнӗ черетлӗ ларӑвӗнче тунӑ. Ӗҫрен хӑй ирӗкӗпе пӑрахасси пирки М. Афанасьев хӑй ыйтса ҫырнӑ иккен.
Ҫав кунах депутатсем район администрацине вӑхӑтлӑх ертсе пыракан ҫынна палӑртнӑ. Пуҫлӑх пуканне район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче — ял хуҫалӑх тата экологи пайӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшакан Илдус Миннетуллина вӑхӑтлӑх шанса панӑ. Илдус Хадзятович 1954 ҫулта ҫуралнӑ.
Ларура район администрацийӗн пуҫлӑхне палӑртмалли конкурс комиссийӗ йӗркелеме йышӑннӑ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Комсомольски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Михаил Афанасьев руль умне ӳсӗрле ларса йӗрке хуралҫисен аллине ҫакланни пирки пӗлтернӗччӗ.
Пӗр кунра Чӑваш Енре виҫӗ ҫын путса вилнӗ. Кун пирки РФ МЧСӗн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтерет. Ку ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулнӑ.
Инкексем Канаш, Улатӑр, Шупашкар районӗсенче пулнӑ. Улатӑрта 23 ҫулти каччӑ вырӑнти савут ҫывӑхӗнчи пушар кӳллинче шыва кӗме шутланӑ та путса вилнӗ. Унӑн виллине каҫхи 9 сехет тӗлне тупнӑ.
Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял Покровски ялӗнче вара 33 ҫулти хӗрарӑм эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн чӑмпӑлтатма шухӑшланӑ. Ишлейре пурӑннӑскер путса вилнӗ. Унӑн виллине ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче шырама пуҫланӑ.
Канаш районӗнчи Кипеч ялӗнче вара 47-ри арҫыннӑн виллине тупнӑ. Вӑл та чӑмпӑлтатнӑ чухне шыв айне кайнӑ.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри управленийӗ шывра асӑрхануллӑрах пулма, шыва кӗнӗ чухне эрех ӗҫме юраманни пирки асӑрхаттарать.
Преступлени тӑвакан ҫын правӑна сыхлакан органсене хӑй пирки хӑй евитлени сайра-тӑр. Канаш районӗнче вара 39 ҫулти арҫын ҫавӑн пек хӑтланнӑ та.
Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче каҫхине пулса иртнӗ. Ӗҫсе ӳсӗрӗлнӗ арҫын Канашри культурӑпа кану паркӗнче пӗр хӗрпе паллашас тенӗ. 16-рискерпе. Ҫулӗпе ашшӗ евӗр лекекен арҫынпа пике калаҫас темен курӑнать, ҫитменнине, хӗрпе паллашас шутлӑскер ӳсӗр пулни пирки маларах палӑртрӑм ӗнтӗ.
Иккӗшӗн ним пирки те сӑмах сыпӑнтармалли ҫуккине кура хӗр арҫынпа ӑш пиллӗ пулман, хӑйӗнчен хӑпма ыйтнӑ. Итлемесен электрошокерпа усӑ курасси пирки асӑрхаттарнӑ. Арҫынна ку та шиклентерменнине кура хӗр унтан тарса хӑтӑлас тенӗ. Анчах лешӗ хӑваласа ҫитсе хӗре юр ҫине ӳкернӗ, унӑн электрошокерне туртса илме хӑтланнӑ. Ҫав самантра пике электрошокера ӑнсӑртран ӗҫлеттерсе янӑ, хӑй тарнӑ. Тӑна кӗрсен арҫын патруль машини иртсе кайнине асӑрханӑ та ӑна чарса хӑйне шар кӑтартни пирки ӗнентерме пӑхнӑ. Йӗрке хуралҫисем ӗҫе тӗпченӗ вӑхӑтра тӗрӗслӗх ҫиеле тухнӑ. Арҫынна суд 2 ҫул та 6 уйӑхлӑха тӗрмене хупмасӑр айӑплама тата 10 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Канаш районӗнчи Чакаҫ ялӗнче пурӑнакан арҫын ывӑлне вӑратас тесе хӑйӗн пӳртне чӗртсе янӑ. Инкекӗ Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун пулса иртнӗ. Ирхи 8 сехет иртсен.
51 ҫулти кил хуҫи хӑйӗн вун ҫиччӗри ывӑлне вӑратма хӑтланнӑ. Анчах яш ӳсӗр ашшӗн сӑмахне хӑлхана чикмен — малалла хуп турттарнӑ. Итлемен ывӑлне тӑн кӗртес тесе киккирикне ирех хӗртнӗ ашшӗ хайхи ҫывӑракан пӳлӗме чӗртсе янӑ. Пушар кӑларнӑ вӑхӑтра килте арҫыннӑн арӑмӗ те пулнӑ. Вӗсем виҫҫӗшӗ те ҫунакан пӳртрен тухса тарма ӗлкӗрнӗ, анчах 17-ри каччӑ сулахай енчи хулпуҫҫипе пӗҫҫине пӗҫертсе янӑ. Сурана 1–2-мӗш степеньлӗ тесе хакланӑ тухтӑрсем. Ҫемьери тепӗр ача вӑл вӑхӑтра шкулти уйхӑхра пулнӑ.
Пушара сӳнтерме пырса ҫитнӗ ҫӑлавҫӑсем хуралтӑсене тата ВАЗ–2110 автомашинӑна ҫӑлса хӑварнӑ. Пӳрте вара юсама май килмӗ.
«Про Город» редакцинчен Ҫӗнӗ Шупашкарти хими савутӗнче ӗҫлекенсем пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем пӑшӑрханса ӳкнӗ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, кашни кун, ӗҫ кунӗ вӗҫленес умӗн, темӗнле хӗрарӑм пӗр ҫурт патне пырса спиртлӑ шӗвексем сутать. Арҫынсем ӗҫке ярӑнаҫҫӗ.
Оксана Сергеева (ятне улӑштарнӑ) каланӑ тӑрӑх, вӗсен килӗнчен инҫех мар юрӑхсӑр ҫурт пур. Тунтикунран пуҫласа эрнекун таран, 15 сехетрен пуҫласа ӗҫ кунӗ вӗҫлениччен, унта темӗнле хӗрарӑм пысӑк сумкӑсемпе килет, ҫур литрлӑ кӗленчесемпе спирт сутать.
Ҫынсем кунпа мӗнле кӗрешмеллине пӗлмеҫҫӗ. Ара, арҫынсем ӗҫсех вилеҫҫӗ вӗт. Иртнӗ эрнекун унта халӑх темӗн чухлех пулнӑ. Вӗсем хыҫҫӑн пӗр купа ҫӳ-ҫап юлнӑ.
Хаҫат корреспонденчӗсем Ҫӗнӗ Шупашкар хала администрацийӗн экономика аталанӑвӗн пайне шӑнкӑравланӑ. Унта ку ӗҫпе полици ӗҫленине пӗлтернӗ.
Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнче Магницкий урамӗнчи 20-мӗш ҫурт патӗнче — чӑн-чӑн ҫӳп-ҫап купи. Ӑхаль ӑпӑр-тапӑр йӑваланмасть унта. Чӳрече умӗнче «фанфурик» кӗленчисем сапаланса выртаҫҫӗ.
Кун пирки «Про Город» хаҫата Дмитрий Смирнов пӗлтернӗ. Ахӑртнех, ҫуртра пурӑнакансем кӗленчене пушатнӑ хыҫҫӑн ҫӳп-ҫап витрине ывӑтман — чӳречерен кӑна пенӗ.
Дмитрий Смирнов ҫав общежитие тӑванӗсем патне пӗрремӗш хут килнӗ-мӗн. Тӗлӗннипе йӑванса кайманни кӑна. Ара, кун пеккине нихӑҫан та курман-ҫке вӑл.
Димӑна халӑх ӗҫке ярӑнни пӑшӑрхантарать. Кун ҫине вара никам та ҫаврӑнса пӑхмасть имӗш. Ҫуртпа юнашарах аптека. Вӑл пуять, халӑх ӗҫсе пӗтет.
«Фанфурик» сутма чармаҫҫӗ вӗт. Пӗлтӗр ака уйӑхӗнче кӑна темиҫе аптека ӑна сутмасси пирки меморандум алӑ пуснӑ. Аптекӑра спирт сутнине хам та пӗрре мар асӑрханӑ. Вӑрттӑн хӑтланаҫҫӗ ҫакна, никам курмалла мар.
Ҫав аптекӑн заведующийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем 100 грамлӑ спирт настойкине 10 ҫул сутмаҫҫӗ. Сентре ҫинче 25 грамли кӑна пур-мӗн. Вӗсене вара ытлах туянмаҫҫӗ. Вӑл «фанфурика» Кӑнтӑр пасарӗнче туянаҫҫӗ тесе шутлать.
+12.5 °C