Раҫҫей тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Виктор Бритвин пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Унӑн чӗри утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче тапма чарӑннӑ. Вӑл 2 эрне каялла 68 ҫул тултарнӑ.
Хурлӑхлӑ хыпара тӑванӗсем ӳнерҫӗн халӑх тетелӗнчи страницинче пӗлтернӗ. Вӑл мӗншӗн вилнине палӑртман.
Виктор Бритвинпа ыран сывпуллашӗҫ. Кӑнтӑрла арҫынсен Ҫветтуй Троица мӑнастирӗнче кӗлӗ вулӗҫ. Унтан Шупашкарти ӳнер училищинче сывпуллашӗҫ. Вӑл ӑна иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче 3 ҫул ертсе пынӑ.
Кокель плэнерӗ кӑҫал 16-мӗш хут иртнӗ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, вӑл Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче пулнӑ.
Ку таранччен унашкалли пулман. Ӑна харӑсах ӳнерӗн икӗ метрне халалланӑ: Алексей Кокель ӳнерҫе тата Степан Эрьзя скульптора.
Плэнера Мускаври, Тюменьти, Орелти, Шупашкарти, Мускав ҫывӑхӗнчи, Хабаровск крайӗнчи тата Беларуҫри 12 ӳнерҫӗ хутшӑннӑ. Вӗсем Степан Эрьзян тӑван кӗтесӗнче те, Мӑкшӑ Республикинче, пулнӑ. Ӳнерҫӗсем сывпуллашнӑ май 17-мӗш плэнерта тӗл пулма калаҫса татӑлнӑ.
Нумаях пулмасть Антонина Мордвинова ӳнерҫӗн «Будущее не спешило ко мне... Художник Анатолий Миттов» кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Кӗнеке содержанине ятӗнченех тавҫӑрма пулать. Чӑваш Енри паллӑ искусствовед кӑларӑма Анатолий Миттов художник ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, паллӑ чӑваш художникӗ — чӑваш ӳнерӗн ылтӑн фондне кӗме тивӗҫ произведенисен авторӗ. Пултарулӑх ӗмӗрӗ кӗске килсе тухнӑ пулин те вӑл хӑйӗн хыҫҫӑн тарӑн йӗр хӑвармалӑх пӗлтерӗшлӗ ӗҫ туса хӑварнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗ уҫӑлнӑ. Куравра Мускав, Питӗр, Смоленск, Ижевск хулисенчи тата Чӑваш Енри 19 пултарулӑх пӗрлешӗвӗн 23 ӳнерҫин ӗҫӗпе паллашма пулать.
Шупашкарти ӳнер училищинче вӗренекенсем, акӑ, «Аслӑ юман» коллекци хатӗрленӗ. «Кӗпесемпе, капӑрлӑх-эрешӗсене те хӑйсемех ҫӗленӗ. Чӑвашсен наци тумне, юмах-халапри ӗҫ-пуҫа ҫӗнӗлле кӑтартма тӑрӑшнӑ. Пӗр енчен, йӑла-йӗрке те упранса юлать, тепринчен, ҫӗнӗлӗхсем те пурнӑҫа кӗреҫҫӗ», — пӗлтернӗ чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗпе паллашнӑ «Чӑваш Ен» нацителекуравӗн журналисчӗсем.
Юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 16 сехетре Ӳнер музейӗнче Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн Фёдор Мадуровӑн куравӗ уҫӑлӗ. Ӑна художник ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Федор Мадуров 1942 ҫулхи ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шӑмӑршӑ районӗнчи Баскак ялӗнче ҫуралнӑ. 1960-1965 ҫулсенче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче вӗреннӗ. Унӑн ӗҫӗсем паян Третьяков галерейинче, Вырӑс музейӗнче, Чӑваш ӳнер музейӗнче упранаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Художник Станислав Юхтар» кӗнеке-альбома хӑтланӑ. Мероприятие пухӑннӑ художниксем, писательсем, искусствоведсем, педагогсем, кӗнеке кӑларакансем Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗн Станислав Юхтарӑн пултарулӑхне тата унӑн культурӑпа ӳнерти пӗлтерӗшне пысӑка хурса хакланӑ.
Сумлӑ кӑларӑма художникӑн мӑшӑрӗ, этнограф, педагог, художник Елена Енькка хатӗрленӗ. Ӑстан ҫемье альбомӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе нумай усӑ курнӑ. Елена Енькка кӗнеке кӑларассипе 5 ҫул ӗҫленӗ.
Станислав Юхтар нумай кӗнекене илемлетме пулӑшнӑ. Ҫав шутра Иосиф Трерӑн «Хӗрӗх Чалӑш Хӗрлӗ Ту» сӑвӑсен пуххине те. Вӑл кӑларӑм 2021 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
Кӗнеке-альбом пичетленсе тухнӑ ятпа ӑстана чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай; Марина Карягина поэт, прозаик, драматург; Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ Владимир Степанов, Миша Григорян, Николай Енилин художниксем тата ыттисем саламланӑ.
Питӗр хулинче «Сӑвар тӑрӑхӗн юмахӗсем» курав уҫӑлнӑ.
Император завочӗн галерейинче Атиллпа Хӗвелпи Балтаев ҫамрӑк ӳнерҫӗсен ӗҫӗпе паллашма май пур.
Вӗсем хӑйсен ӗҫӗсем урлӑ чӑваш халӑхӗн юмахӗсене, кун-ҫулне кӑтартаҫҫӗ.
Хӗвелпи Балтай – ӳнерҫӗ-ювелир, асамлӑ ҫӗрӗсене, хӑлха
ҫаккисене тӑратнӑ. Унӑн коллекцийӗн ячӗсем – «Нухрат», «Юмах», «Ейӳ» тата ытти те.
Атилла Балтай – тимӗр ӑсти, Питӗрти А.Л. Штиглиц ячӗллӗ ӳнерпе промышленнӑҫ академийӗнче вӗрентет.
Курава Атилла чӑваш NFT Юписене тӑратнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Чӑваш тӗррин музейӗнче Галина Изратован «Недопетая песня» (чӑв. «Юрласа пӗтереймен юрӑ) куравӗ уҫӑлӗ.
Автор хӑйӗн ӗҫӗсене тӗрлӗ материалтан хатӗрленӗ. Вӗсем чӑваш аваллӑхне тӗпе хурса тунӑ нумай фигурӑллӑ композицисем пулса тухнӑ.
Экспозицире чӑваш халӑхӗн теми тӗп вырӑн йышӑнӗ. Тӑмран, пир-авӑртан хатӗрленӗ наци пуканисем, ҫӑмран йӑваласа тунӑ килти выльӑх-чӗрлӗх, чӑваш ялӗн пурнӑҫне сӑнлани — пурте пулӗҫ унта. Масмаксемпе сурпансем таранах.
Курава художник ҫуралнӑранпа 65 ҫул ҫитнине халаллӗҫ. Ӳнерҫӗ, шел те, ҫав куна пурӑнса ҫитеймен.
Курав 16 сехетре уҫӑлӗ.
Ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Ирина Кузьминӑн «Тӗлӗнмелле япаласем-2» курав уҫӑлӗ.
Экспозицире 25 жанрлӑ ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсене тӗлӗнмелле техникӑпа – ҫӑм акварельпе — тунӑ.
Ирина Кузьмина — Пӗтӗм тӗнчери XXIV куравпа хальхи ӳнер искусствин «Раҫҫей ӳнер эрни» конкурса хутшӑннӑ, Будапештра иртнӗ «Венгрири ӳнер эрни» конкурс ҫӗнтерӳҫи. Ирина Кузьмина Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче, Шупашкарти гуманитарипе экономика университечӗн филиалӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Никита Сверчков живописец, график ҫуралнӑранпа кӑҫал 130 ҫул ҫитрӗ.
Паллӑ ӑста 1891 ҫулхи кӑрлачӑн 27-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ уесӗнчи (халӗ Тӑвай районӗ) Енӗш Нӑрваш ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл 1912 ҫулта Хусанти ӳнер шкулне, 1917 ҫулта Санкт-Петербургри ӳнер академийӗн аслӑ ӳнер училищине вӗренсе пӗтернӗ. 1931 ҫулта вӑл Омскри чукун-ҫул транспорчӗн инженерӗсен институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Бийск тата Омск хулисенче ӗҫленӗ. 1923-1941 ҫулсенче «Капкӑн» журналта художникра тӑрӑшнӑ. 1940-1951 ҫулсенче Шупашкарти ӳнер училищинче вӗрентнӗ, 1948-1951 ҫулсенче Шупашкарти пӗрремӗш ача-пӑча ӳнер шкулӗн директорӗ пулнӑ.
Паян Шупашкарти Мичман Павлов урамӗнчи 4-мӗш ҫурт ҫинче ӳнерҫӗ ячӗпе асӑну хӑми уҫнӑ. Ҫав ҫуртра Никита Сверчков хӑйӗн пурнӑҫӗн юлашки 12 ҫулне пурӑнса ирттернӗ.
Рельеф авторӗ – Игорь Голубев ҫамрӑк скульптор.
+24.3 °C