Раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫӳп-ҫап уйӑракан комплексра ӗҫлекенсем хӑрушлӑх кӑларса тӑратакан япала тупнӑ. Вӑл – мина.
Вырӑна экстреннӑй служба ӗҫченӗсем ҫитнӗ. Комплексри хатӗр-хӗтӗре ӗҫлеме чарнӑ. «Чӑваш Ен» Патшалӑх телерадиокомпанийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, йӗрке хуралҫисем лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Сӑмах май, кӑҫал ҫулла шӑрӑх ҫанталӑка пула ҫӳп-ҫап куписем ҫуннӑччӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Ҫӗмӗрлере ҫӳп-ҫап купи ҫунма пуҫлани пирки пӗлтернӗччӗ. Юрать-ха, пушарнӑйсем тата ҫав вырӑнта ӗҫлекенсем ҫулӑма сарӑлма паман, сӳнтернӗ.
Ун чухне вырӑнти тӳре-шара ҫӳп-ҫап купи хӑй тӗллӗн ҫунма тытӑнма пултарни пирки каланӑччӗ. Анчах пӗр эрнерен вӗсен шухӑшӗ улшӑннӑ, пушар урӑх сӑлтава пула тухнине каланӑ.
Ҫӳп-ҫап купине пӑхса тӑракан «Коммунальщик» предприяти директорӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, свалкӑна ятарласа чӗртсе яма пултарнӑ. Специалистсем ҫакна ахальтен палӑртман: ҫулӑм питӗ хӑвӑрт сарӑлнӑ, унччен вара нимӗн те мӑкӑрланман. Коммунальщиксем полицие заявлени ҫырнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 14 сехет те 20 минутра пӗрлехи диспетчер службине Ҫӗмӗрлери ҫӳп-ҫап полигонӗ ҫунни пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.
Вырӑна пушарнӑйсем ҫитнӗ. Вӗсем тата свалкӑра ӗҫлекен ҫынсем ҫулӑма сӳнтерме пултарнӑ. Пушар вырӑнне Ҫӗмӗрле районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Шигашев та ҫитнӗ.
Аса илтерер: кӑҫал ҫулла Улатӑрти ҫӳп-ҫап купи нумай вӑхӑт ҫунчӗ. Унти ҫулӑмпа пушарнӑйсем 1,5 уйӑх кӗрешнӗ.
Улатӑрти ҫӳп-ҫап полигонӗ каллех ҫунма пуҫланӑ.
Аса илтерер: полигон ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ҫунма пуҫланӑччӗ. Ҫав вӑхӑтра республикӑра шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑччӗ. Экспертсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӳп-ҫап малтан шалтан ҫунма тытӑннӑ, кайран ҫиеле тухнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма ҫав кунах сӳнтернӗ, анчах тӗтӗм йӑсӑрланма пӑрахман. Улатӑрти районсен хушшинчи прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче ҫӳп-ҫап полигонне тӗрӗс мар пӑхса тӑни палӑрнӑ – ҫӳп-ҫапа вӗтетмен, таптаман тата тӑпрапа хупламан, шӑрӑх ҫанталӑкра ҫӳп-ҫапа нӳретмешкӗн шыв сапман.
Халӗ полигонта каллех йӑсӑрланма тытӑннӑ. Кун пирки яваплисене паян хыпарланӑ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ӑна такам юри чӗртсе яма пултарнӑ. Ку хыпара йӗрке хуралҫисем тӗрӗслеҫҫӗ.
Улатӑрти ҫӳп-ҫап полигонӗнче пушара халӗ те сӳнтереймен. Унта тӗтӗм йӑсӑрланать – ҫапла пӗлтернӗ «Советская Чувашия» хаҫата хула ҫыннисем.
Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнчех ҫунма пуҫланӑ вӑл. Ҫав вӑхӑтра республикӑра шӑпах шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑ. Экспертсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӳп-ҫап малтан шалтан ҫунма тытӑннӑ, кайран ҫиеле тухнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма ҫав кунах сӳнтернӗ, анчах тӗтӗм йӑсӑрланма пӑрахман-ха.
Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, полигона пӗрмай тӑпра турттараҫҫӗ. Утӑ уйӑхӗн 13-21-мӗшӗсенче унта 200 тонна тӑпра кайса тӑкнӑ. Тӳре-шара пушара сӳнтерме хушма техника та уйӑрнӑ.
Улатӑрти районсен хушшинчи прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ. Ҫакӑ палӑрнӑ: ҫӳп-ҫап полигонне тӗрӗс мар пӑхса тӑнӑран та пушар тухма пултарнӑ – ҫӳп-ҫапа вӗтетмен, таптаман тата тӑпрапа хупламан. Ҫитменнине, шӑрӑх ҫанталӑкра ҫӳп-ҫапа нӳретмешкӗн шыв сапман. Пӗр сӑмахпа, полигона пӑхса тӑракан организаци ҫӳп-ҫап хӑй тӗллӗн ҫунма ан тытӑнтӑр тесе мерӑсем йышӑнман. Ҫавна май прокуратура административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Ӗнер каҫхине, 7 сехетре, Тӑвай районӗнче ҫӳп-ҫап полигонӗ ҫунма тытӑннӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтерет.
Юрать-ха, ҫулӑма хӑвӑртах сӳнтерме май килнӗ. Халӗ ҫӳп-ҫап мӗншӗн ҫунма пуҫланине тӗпчеҫҫӗ.
Сӑмах май, кӑҫал ҫӳп-ҫап ҫуннӑ пӗрремӗш тӗслӗх мар ку. Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Улатӑрти ҫӳп-ҫап полигонӗнче ҫулӑм тухнӑ. Ӑна 7 кунран ҫеҫ сӳнтерме пултарнӑ. Сӑлтавне палӑртнӑ – шӑрӑх ҫанталӑка пула вӑл хӑйех ҫунма пуҫланӑ.
«Экоцентр» тӗп директорӗ Виктор Лагуновский «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫата интервью панӑ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре пурӑнакансем пурте ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн тӳлемен, парӑм 300 миллион ытла тенкӗ пухӑннӑ.
2020 ҫул «Экоцентршӑн» ӑнӑҫлах пулман. Халӗ те республикӑра пурӑнакансен 90 прценчӗ ҫеҫ ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн тӳлет. «Ҫӗршывӗпе илес тӗк, кӑтарту вӑтамринчен пысӑкрах», - палӑртнӑ организаци ертӳҫи.
Ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Красноармейски ҫывӑхӗнчи полигона хупнӑ. Мӗншӗн? Мӗншӗн тесен унта ҫӳп-ҫап тулса ҫитнӗ.
Пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Кузнецов полигона хупасси пирки йышӑну тунӑ.
Малашне организацисене тата ҫынсене хытӑ каяшсене илсе тухасси пирки «МВК» Экоцентр» тулли мар яваплӑ обществӑпа килӗшӳ тума сӗннӗ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ пирӗн республикӑра 12 полигон тӑрса юлнӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнче мӗншӗн тӗтӗм тӑрать? Ҫынсем ҫӑра тӗтӗм тӑнине асӑрханӑ.
Раштав уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Кӑнар поселокӗ ҫывӑхӗнчи ҫӳп-ҫап полигонӗ ҫунма пуҫланӑ. Ӑна пӑхса тӑракан организаци ҫулӑма хӑй тӗллӗн сӳнтереймен. Ҫавна май ҫулӑм сарӑлсах пынӑ.
Раштавӑн 30-мӗшӗнче вырӑнти влаҫ лару-тӑру йӗркеллех пулнине пӗлтернӗ. Ҫӳп-ҫап купине сӳнтерме 6 грузовик, 2 поогрузчик, 2 экскаватор хутшӑннӑ.
Раштавӑн 31-мӗшӗнче унта йывӑр техника ӗҫленӗ. Ҫулӑма сӳнтерес тесе 550 кубла метр тӑпра турттарса килнӗ. Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫынсемшӗн хӑрушлӑх ҫук.
Муркаш районӗнче ҫӳп-ҫуп полигонӗ ҫуннӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтерет.
Пушар ӗнер, чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, пулнӑ. Ӗнертенпе унта ҫунма пуҫлакан вырӑнсене сапса тӑраҫҫӗ. Кун тӗлӗшпе ятарлӑ бригада йӗркеленӗ. Пушара сӳнтерес ӗҫе ҫӑлавҫӑсем, коммуналлӑ службӑсем тата хӑйсен ирӗкӗпе пушар командине кӗнӗ ҫынсем хутшӑннӑ.
Паян вара ҫӳп-ҫап полигонне икӗ эскаваторпа бульдозер тӑпра турттарнӑ. Ҫӳп-ҫуп купине тӑпрапа хупланӑ.
+12.5 °C