Юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнчен112 тытӑм Чӑваш Енре те туллин ӗҫлесе кайнӑ. Ҫапах та ҫакна палӑртмалла: пушар сӳнтерекенсен, йӗрке хуралҫисен, васкавлӑ пулӑшӑвӑн, газ службин кӗске номерӗсем те (01, 02, 02, 04 — стационарти телефонсенчен, 101, 102, 103, 104 — карас телефонӗсенчен) малтанхиллех ӗҫлӗҫ.

112 тытӑм Шупашкарти Калинин урамӗнчи 112-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ.

Пӗлменнисене пӗлтерер: 112 тытӑм Раҫҫейри васкавлӑ службӑсемпе ҫыхӑнтарать. Инкек, пушар, обществӑри йӗркелӗхе пӑссан ҫав номерпе хыпарлама пулать. Унтисем тивӗҫлӗ службӑсене хыпарлӗҫ.

СИМ-карттӑ лартнӑ телефонпа шӑнкӑравласан тытӑм ҫын ӑҫтине те палӑртать. СИМ-карттӑ пулмасан та инкек пирки хыпарлама май пур. Диспетчер инкек пирки тӗплӗн ыйтнишӗн кӳренме ыйтмаҫҫӗ, ку вӑл лару-тӑрӑва хаклама кирлӗ.

Ӗнер, юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Шупашкарта халиччен пулман лаборатори уҫнӑ. Вӑл — ДНК анализӗ тума май параканскер. Халиччен пирӗн республикӑра ун пекки пулман. Ӑна Шалти ӗҫсен министерствинче уҫнӑ.

Лабораторине ӗҫлеттерсе янӑ май хӗрлӗ хӑю касма тӗрлӗ шайри пысӑк пуҫлӑхсем пуҫтарӑннӑ. Пакунлисем кӑна мар, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев та унта пулнӑ.

Экспертпа криминалистика центрӗн пуҫлӑхӗ Александр Сергеев полковник лабораторин тӗллевӗпе паллаштарнӑ.

ДНК-лабораторире тӑвакан анализ преступниксене, ҫав шутра пусмӑрҫӑсене те, палӑртма май парӗ. Шалти ӗҫсен министерствинче Шупашкарта кун пек лаборатори ӗҫленине кура ют хулана (пирӗннисем ДНК-анализа Хусанта тутарнӑ) илсе ҫӳресе вӑхӑт иртмӗ тесе пӗлтереҫҫӗ.

Чӑваш программисчӗсем хатӗрленӗ программӑна Раҫҫейри программӑсен пӗрлехи реестрне кӗртнӗ. Раҫҫейри ӗҫсем унта 100 ытла кӗнӗ. Реестрти программӑсене влаҫ органӗсенче, патшалӑх учрежденийӗсенче усӑ курма сӗннӗ. Вӗсен шутӗнче «Omni-UtilitieS» автоматизациленӗ комплекс пур. Ӑна «ISERV» компанин ушкӑнӗ хатӗрленӗ. Приказа Раҫҫей Федерацийӗн ҫыхӑну тата массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Николай Никифоров иртнӗ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

«Omni-UtilitieS» автоматизациленӗ комплекс топливӑпа энергетика комплексӗн предприятийӗсенче расчет тума тата бизнес-процессене тытса пыма йӗркеленӗ. Хальлӗхе ку продуктпа Раҫҫейӗн 70 ытла регионӗнче усӑ кураҫҫӗ.

Раҫҫей программисен Пӗрлехи реестрне пӗлтӗрхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче ӗҫлеттерсе янӑ.

Шупашкарти тӑватӑ вулавӑша ҫыравҫӑсемпе сӑвӑҫсен сӑнӗсем ҫӗнӗ сӑн кӗртӗҫ. Вӗсене юпа уйӑхӗнче ӳкерсе пӗтермелле. Ҫӗнӗ ӗҫе ҫитес уйӑхӑн ҫуррисенче пуҫӑнӗҫ.

Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗ бензин-топливо сутакан пысӑк компанисенчен пӗри ирттернӗ социаллӑ тата культура проекчӗсен конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.

Укҫа ҫӗнсе илме пултарнӑ «ART-Libraries» проекта В. Маяковский ячӗллӗ вулавӑшӑн пай ертӳҫи Юлия Шелтукова хатӗрленӗ. Проект партнерӗсем — Шупашкар хула администрацийӗ, «FreeArt» аэрографи студийӗ, Шупашкарти Элли Юрьев ячӗллӗ ача-пӑчан 4-мӗш ӳнер шкулӗн преподавателӗсем. Юлия Шелтукова ӑнлантарнӑ тӑрӑх, дизайна вӗсем пӗрле татса парӗҫ. Хӑш ҫыравҫӑпа сӑвӑҫ сӑнне ӳкересси те каярах паллӑ пулӗ.

Чӑваш халӑх сайчӗ ҫӗнӗ укҫа конверчӗсем сутлӑха кӑларчӗ. Хальхинче пӗрине юбилейпа саламлама, тепӗрне ҫӗнӗ ҫемье ҫавӑрнӑ ятпа чыслама хатӗрленӗ.

Укҫа конверчӗсене чӑваш эрешӗсемпе илемлетнӗ, чӑвашла салам сӑмахӗсене вырнаҫтарнӑ. Сӑвӑ авторӗсем: Геннадий Дегтярёвпа Лариса Петрова. «Ҫемье ҫавӑрнӑ ятпа» ятлинче вара — харӑсах икӗ сӑвӑ. Капла тунӑ май саламлакан икӗ сӑвӑран пӗрине суйласа илме пултарӗ.

Ҫӗнӗ укҫа конверчӗсене, маларах кӑларнисене пекех, «СУМ» лавккара, «Чӑвашпичет» киоскӗсенче тата ытти вырӑнсенче туянма май пур. Хакӗ — 35 тенкӗ.

Паянтан Чӑваш Енӗн наци телекуравне «Орион» платформӑпа кӑтартма пуҫланӑ. Тепӗр майлӑ каласан, малашне ӑна «Телекарта» абоненчӗсем те пӑхма пултарӗҫ.

Республикӑн Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникаци министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, трансляци паян 14 сехетре пуҫланнӑ.

Наци телекуравне тупас тесен ӗнерлеве (настройкӑна) кӗрсе ҫӗнӗрен йӗркелемелле. Чӑваш телеканалне «Стандарт», «Безлимитный», «Легкий» пакета суйланисем пӑхайӗҫ. «Телекарта» суйланисем Раҫҫейӗн Европа пайӗнче тата Ҫӗпӗрпе Урал тӑрӑхӗнче те Чӑваш наци телекураве пӑхайӗҫ.

Аса илтерер, кӑҫалхи ҫуркунне, пуш уйӑхӗнче, Чӑваш наци телекуравне «Триколор-ТВ» урлӑ кӑтартма пуҫланӑччӗ. Чӑваш Енрен кабель сечӗн телекурав пульчӗн 21-мӗш пускӑчне илме Наци телекуравӗ тата «Телеканал 21+» ӗмӗтленнӗччӗ.

Шупашкар хулинчи загс хӑйӗн ӗҫ пӳлӗмӗнче кӑна мар, Шупашкарти тӗрлӗ вырӑна ҫитсех ҫынсене пӗрлештерӗ. Ун пеккисене нумаях пулмасть пилӗк лапам палӑртнӑ. Тивӗҫлӗ хушӑва хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков нумаях пулмасть ҫирӗплетнӗ.

Пӗрлешес шухӑшлисем малашне «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) мемориал комплексӗнче, «Лакрей вӑрманӗ» культурӑпа кану паркӗнче, Хӗрлӗ лапамра, Юрӑ хирӗнче тата Шупашкарти юханшыв порчӗ умӗнчи лапамра ҫырӑнайӗҫ. Унччен загссем ҫынсене хӑйсен ӗҫ пӳлӗмӗнче кӑна йышӑннӑ. Савӑнӑҫлӑ пулӑм валли палӑртнӑ вырӑнсене хитрелетессишӗн Шупашкар хула администрацийӗн культурӑпа туризм аталанӑвӗн управленийӗ яваплӑ.

Сӑмах май, маларах Хусанкай ячӗллӗ тата «Салют» культура керменӗсене те ҫырӑнмалли вырӑнсем тесе палӑртнӑ, анчах хальхи йышӑнупа вӗсене ку списокран кӑларнӑ.

Республикӑри ача-пӑча клиникинче пӑралуксӑр ӗҫлекен ультрасасӑллӑ диссектор килсе ҫитнӗ. Килсе ҫитнӗ кӑна мар-ха. Нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗ тӗлне унпа икӗ операци тума та ӗлкӗрнӗ.

Специалистсем каланӑ тӑрӑх, хирургинче унтан ирттерекен аппарат тӗнчере те ҫук. Пирӗн республикӑри пульницӑсенчен ӑна пуринчен малтан хута янӑ иккен. Ҫӗнӗ йышши хирурги приборӗ шалти органсен тӗртӗмне асӑрханса уйӑрма май парать. Ультрасасӑ вара тӗртӗмсене массаж та тӑвать, юн ҫаврӑнӑшне те лайӑхлатать теҫҫӗ.

Ҫак кунсенче «Аксар» студи ҫӗнӗ DVD-диск сутлӑха кӑларнӑ — «Франци хӗрӗ тыткӑнларӗ чӗрене» камит. Сценари авторӗсем: Андрей Василевскийпе Александр Степанов-Пӑртта. Камит тӑршшӗ — 1 сехет те 25 минут.

Мӗн ҫинчен-ха ҫак илемлӗ фильм? «Хӗрпе каччӑ хушшинчи юратушӑн нимӗнле чару та ҫук. Пӗри Францинчен тепри Чӑвашран пулсан та. Юрату чӗлхи вӑл — пӗрре — чун, чӗре чӗлхи. Ҫитменнине геройсем пӗр шухӑшпа, пӗр тӗллевпе пурӑнаҫҫӗ пулсан. Франци хӗре Ализэ Шупашкарта вӗренет, чӑвашла ирӗккӗнех калаҫать. Тус-тантӑшӗсем те ӑна кӑмӑллаҫҫӗ. Мӗн хӗтӗртнӗ-ха ӑна чӑваш чӗлхине вӗренме, чӑваш ҫӗршывне юратса пӑрахма, кунта чӑваш каччине Атиллӑпа танлаштарса ӑна качча тухма! Чӑннипех те тӗлӗнмелле!» — пӗлтерет диск хуплашкинчи кӗске ӑнлантарӑвӗ.

Вылякансем: Сергей Иванов, Владимир Григорьев, Светлана Савельева, Наталия Иванова, Оксана Драгунова, Валерий Кузьмин, Дмитрий Петров, Эмилия Ильина, Катерина Васиярова, 0льга Почалкина, Николай Дмитриев, Александр Петров, Вевея Егорова, Зинаида Петрова, Валентин Захаров, Леонид Яргейкин, Валерий Софронов, Сергей Никитин, Александр Степанов-Пӑртта.

Туянма кӑмӑл тупӑнчӗ пулсан эсир ӑна «СУМ» лавккара та туянма пултаратӑр — хакӗ яланхи пекех 100 тенкӗ. Аякрисене почтӑпа ярса параҫҫӗ, Шупашкартисене килне ҫитерсе пама та пултараҫҫӗ.

Малалла...

Паянтан пуҫласа тетелти «СУМ» лавккари кашни тавар пирки эсир хӑварӑн шухӑшӑра хушма пултаратӑр. Шухӑша кӗртнӗ май эсир тавара хак пама, ӑна сӗнме пултаратӑр. Ҫапла май, сирӗн шухӑшӑрсене шута илнӗ май тавара пӑхакан тен ӑна туянма та шутлӗ.

Комментари, е шухӑш хушасси тетелти чылай лавккан пур, халӗ унашкал хатӗр «СУМ»-ӑн та ӗҫле пуҫларӗ.

Кӗскен: «СУМ» лавккара эсир терлӗ кӗнекесем (200 яхӑн), DVD (100 ытла!) тата CD дисксем туянма пултаратӑр. Ҫӗнӗ таварсем шутӗнче: «Нараста юмахӗсем» (200 тенкӗ), «Повествование о чувашах» (2-мӗш кӑларӑм, 132 тенкӗ), Н.И.Ашмаринӑн «Болгары и чуваши» (135 тенкӗ), Юхма Мишшин «Реют знамена Волжской Болгарии» (400 тенкӗ, 2 историллӗ романӑн вырӑсла куҫӑрӑвӗ).