«НТВ» телеканалпа кӑтартакан «ДНК» кӑларӑмра Паян Чӑваш Енри хӗрарӑмпа ывӑлӗ пулчӗҫ.
Светлана Иванова – Шупашкар районӗнчи Кӗҫӗн Турхан ялӗнчен. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл Хусанти аслӑ шкулта ветеринара вӗреннӗ. Унта Олег ятлӑ студентпа туслӑ пулнӑ. Кӑштахран Светлана качча тухнӑ, унӑн хӗр те ҫуралнӑ. Ун чухне Светлана пиллӗкмӗш курсра вӗреннӗ. Вӑл вӑхӑтра Олег та авланса ӗлкӗрнӗ. Вӑл пӗрле вӗреннӗ хӗрпе ҫемье ҫавӑрнӑ.
Пӗррехинче Светланӑпа Олег общежитири пӳлӗмре тӑрса юлнӑ. Кӑштахран ҫамрӑк хӗрарӑмӑн ача, ывӑл, ҫуралнӑ. Ӑна Пётр тесе ят панӑ. Халӗ вӑл 41 ҫулта. Вӑл ҫемьеллӗ, хӗрпе ывӑл ӳстерет. Петя Шупашкарта пурӑнать.
Олег 2000 ҫултах вилнӗ, анчах арҫыннӑн тӑватӑ хӗр: Елена, Надежда, Дарья, Любовь – юлнӑ. Вӗсем – Чӗмпӗр облаҫӗнчи Красносельскран.
Телекӑларӑмра Петьӑн ашшӗ Олег, апла пулсан унӑн тӑватӑ хӗрӗ чӑваш арҫыннипе ашшӗ енчен пӗр тӑван иккенне ДНК-анализ ҫирӗплетсе пачӗ. Пӗр тӑвансем чунтан савӑнчӗҫ, пӗр-пӗринпе туслӑн хутӑшса пурӑнма шантарчӗҫ.
Чӑваш Енри паллӑ ҫулҫӳревҫӗн, Никита Тӗнчене, ҫемйи Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи Флорида штатӗнче тӗпленнӗ. Тепӗр енчен, тӗпленни пирки тата калама йывӑр-ха – туслӑ та йывӑрлӑхран хӑраман йыш пӗр вырӑнтан тепӗр ҫӗре куҫса ҫӳреме кӑмӑллать.
Нумаях пулмасть ҫемье хӑй туяннӑ машина ҫине ларса Пенсильвани штатӗнчи Питтсбург хулинчен ҫула тухнӑччӗ. Вӗсем вӑрманта та ҫӗр каҫнӑччӗ.
Пысӑках мар машинӑра (седанра) ҫемьепе ҫул ҫӳреме питех маррине Никита Ютубри хӑйӗн каналӗнче вырнаҫтарнӑ видеора маларах палӑртнӑччӗ-ха. Халӗ ҫемье АПШри кӑнтӑр енчи штатра, Флоридӑра, чарӑннӑ.
Никитӑн мӑшӑрӗ Настя Инстаграмра хыпарланӑ тӑрӑх, ҫак утӑма тума вӗсене океан хистенӗ. Халӗ йыш океанпа юнашар вырнаҫнӑ хулара хваттер тара илсе пурӑнать. Питтсбургри ҫуртра пурӑннинчен унта хаклӑрах тӳлеме тивет иккен. Настя пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем Никитӑпа иккӗшӗ те ӗҫлеҫҫӗ, анчах ӗҫ укҫи малтанхинчен пӗчӗкрех.
Сӑмах май каласан, Питтсбургран ҫемье сӗтел-пукан, япаласем, теттесем хӑварса тухса кайнӑччӗ. Анчах мӑшӑр пуҫ усмасть, ирӗклӗхпе киленсе пурнӑҫпа туллин савӑнать.
Йывӑрлӑха лекнӗ хӗрарӑмсем валли Улатрта ятарлӑ центр уҫӑлнӑ. Кризис центрӗ йывӑрлӑха лекнӗ амӑшӗсене, ача кӗтекен тата килте пусмӑр тӳсекен хӗрарӑмсене йышӑнӗ.
Кризис центрне Улатӑр районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта уҫнӑ. Вӑхӑтлӑх приютра ҫывӑрмалли пӳлӗмсем, кану пӳлӗмӗсем, кухня пур. Кризис центрне пыракан хӗрарӑмсене специалистсем психологи, право тӗлӗшӗнчен тата медицина енӗпе пулӑшӗҫ.
Шупашкарта, сӑмах май, ун пек центр пур ӗнтӗ. Чӑваш Енӗн ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Алёна Елизарова Улатӑрта пулнӑ май Кризис центрӗсене республикӑн тӗрлӗ районӗнче уҫасшӑннине пӗлтернӗ.
Ӗнер И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн Культура керменӗнче «Ҫулталӑк ҫемйи» республика шайӗнчи конкурс ҫӗнтерӳҫисене чыслама пухӑнчӗҫ. Унта регион ертӳҫи Олег Николаев, унӑн мӑшӑрӗ Наталья Николаева тата ыттисем пырса ҫитрӗҫ. Наталья Николаева та сӑмах каларӗ, сцена ҫине вӑл Чӑваш Енри хӗрарӑмсен канашӗн ертӳҫи пулнӑ май тухрӗ.
Кӑҫал «Ҫулталӑк ҫемйи» ята Шупашкарти Шиловсем тивӗҫрӗҫ. Алексей тата Наталья пӗрлешнӗренпе — 21 ҫул. Вӗсем 6 ача ӳстереҫҫӗ.
«Социаллӑ яваплӑ ҫемье» диплома Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Богатеевсене чысларӗҫ, «Спорт ҫемйи» — Ҫӗрпӳ районӗнчи Солодёновсем, «Туслӑ ҫемйи» — Канаш районӗнчи Петровсем, «Пултаруллӑ ҫемье» — Шупашкарти Черновсем, «Ӗҫчен ҫемье» — Улатӑр районӗнчи Лысовсем.
Куславкка районӗнчи Васильевсене Пӗтӗм Раҫейри конкурсра «Ҫемье — йӑла-йӗрке управҫи» номинацире палӑртнӑ.
Куславкка тӑрӑхӗнче пурӑнакан Васильевсем «Ҫулталӑкри ҫемье» Пӗтӗм Раҫҫей конкурсӗнче ҫӗнтернӗ. Вӗсем «Ҫемье – йӑла-йӗрке управҫи» номинацире мала тухнӑ.
Конкурса чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пӗтӗмлетнӗ. Пилӗк номинаци пулнӑ: «Нумай ачаллӑ ҫемье», «Ҫамрӑк ҫемье», «Ялти ҫемье», «Ылтӑн ҫемье», «Ҫемье – йӑла-йӗрке управҫи». Васильевсем юлашки номинацире маттур пулнӑ. Юрий Дементьевичпа Валентина Петрвна 32 ҫул пӗрле пурӑнаҫҫӗ.
Палӑртмалла: кӑҫал конкурса пӗтӗм регионти 3 пин ытла ҫемье хутшаннӑ. Финала 366 ҫемье тухнӑ, вӗсенчен 85-шӗ ҫӗнтернӗ.
Ача кӗтнӗ чухне кӑшӑлвируспа чирленӗ хӗрарӑма тинех пульницӑран кӑларнӑ. Унӑн ӳпки 100 проценчӗпех сиенленнӗ.
Чирлесен Ирина Афонинӑн вӑхӑтсӑр ҫураттарма тивнӗ. Ачи чиперех ҫуралнӑ. Анчах амӑшӗн чирӗ аталансах пынӑ, ӳпки пӗтӗмпех сиенленнӗ. Вӑл вакцинациленменшӗн ӳкӗннӗ. Хӗрарӑм реанимацирех выртнӑ. Пульницӑра вӑл 2 уйӑха яхӑн ирттернӗ.
Афонинсем – нумай ачаллӑ ҫемье. Вӗсен 3 ача ӳсет. Амӑшне пульницӑран кӑларнӑшӑн упӑшки, ывӑлӗпе хӗрӗ питӗ савӑннӑ. Ку вӗсемшӗн иккӗмӗш ҫуралнӑ кун пекех пулнӑ.
Яшсемпе хӗрсенчен хӑшӗсем ҫемье ҫавӑриччен ура ҫине ҫирӗп тӑма ӗмӗтленеҫҫӗ. Малтан вӗренсе пӗтермелле, ӗҫе вырнаҫмалла, хваттерлӗ-ҫуртлӑ пулмалла, кайран ҫеҫ ҫӗрӗ тӑхӑнма юрать тесе шухӑшлакансемпе пӗрлех ҫамрӑклах мӑшӑрланакансем те пур.
Чӑваш Енре кӑҫалхи кӑлач уйӑхнчен пуҫласа юпа уйӑхӗн вӗҫӗччен 4 976 мӑшӑр ҫемье ҫавӑрнӑ. Пӗлтӗрхи асӑннӑ тапхӑртинчен ку цифра 24 процент пысӑкрах.
Пӗрлешекенсен вӑтам ҫулне илсен, арҫынсем — 24-30 ҫулта, хӗрарӑмсем — 25-30 ҫулта.
Мӑшӑрланакансем Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар тата Канаш хулинсенче йышлӑрах пулнӑ. Яллӑ районсенчен малтисен шутӗнче Шупашкар, Ҫӗрпӳ, Патӑрьел тата Сӗнтӗрвӑрри районӗсем.
Юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнчи ҫӗрле Патӑрьел районӗнчи Алманчӑ ялӗнче пушар тухнине, ҫавна пула йывӑҫ ҫурт ҫӗрпе танлашнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: пушарта тӑватӑ ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Леш тӗнчене 55 ҫулти кил хуҫи, унӑн виҫӗ пӗлӗшӗ – 47-ри арҫынпа унӑн 40-ри арӑмӗ, ҫак ялтах пурӑннӑ 49 ҫулти хӗрарӑм — ӑсаннӑ.
Инкек хыҫҫӑн Патӑрьел районӗнчи тӳре-шара ларӑва пухӑннӑ. Унта республикӑри ГКЧС председателӗн ҫумӗ Сергей Павлов тата пушарпа кӗрешекен сулжбӑн пуҫлӑхӗ Герман Михайлов хутшӑннӑ.
Ларура нумай ачаллӑ, пӗччен ватӑсем пурӑнакан тата эрех-сӑрапа иртӗхекен ҫемьесене ҫитсе тимлӗх пирки асӑрхаттармаллине сӳтсе явнӑ. Туса ирттерни пирки ятарлӑ комиссие хыпарламалла.
Никита Тӗнче ҫемйи машинӑпа ҫула тухассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Икӗ пӗчӗк ачаллӑ ҫемье ҫак кунсенче ҫула хускалнӑ. Кун пирки Никитӑн Ютубри «Путешествия Тенче» (чӑв. Тӗнче ҫулҫӳревӗсем) страницинчи видео тӑрӑх пӗлтӗмӗр.
Ҫемье хӑйсемпе пӗрле велосипедсене илнӗ, кирлӗ тӗрлӗ хатӗр-хӗтӗре. Кушаккине те пӑрахса хӑварман. Вӗсем ҫулҫӳревҫӗсен чатӑрне те илнӗ.
Юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Ютуба вырнаҫтарнӑ видеора ҫемье вӑрманта ҫӗр каҫнине пӗлтернӗ.
Тӗнчесем хальлӗхе Пенсильвани штатӗнчех-ха. Никита каланӑ тӑрӑх, ҫемье океан енне ҫул тытать. Унта вӗсем вӑрах тытӑнса тӑрасшӑн. Анчах хӑш океан иккенне каламан. Сылтӑм еннелле ҫул тытсан Лӑпкӑ океан патне ҫитсе тухайӑн, сулахаялла кайсан — Атлантика океанӗ патне.
«Эпӗ кӗтмен ҫӗртен ӗҫсӗр тӑрса юлтӑм. Ку вӑл кӗтменлӗх пулчӗ. Юсав ӗҫӗпе аппаланакан предприятире водительте ӗҫленӗччӗ. Начар ӗҫлемен. Ӗҫрен мӗншӗн хӑтарнине тавҫӑратӑп-ха. Тепӗр тесен темех мар. Мана вӑл сфера килӗшместчӗ. Эпӗ — ҫулҫӳревҫӗ вӗт, ирӗке юратакан ҫын. Эпир Настьӑпа, ҫемьепе, палӑртнине маларах пурнӑҫлама тивӗ. Автоҫулҫӳреве хӗл енне тухса каясшӑнччӗ. Халӗ маларах тухма тивӗ, пире Питтсбургра нимӗн те тытса тӑмасть. Ку хула килӗшместчӗ», — ҫапларах пӗлтернӗ икӗ ача ашшӗ Ютубри хӑйӗн каналӗнче.
Ҫак йӗркесен авторӗ Никитӑн пурнӑҫӗпе кӑсӑкланса тӑнӑ май вӑл маларах машина туяннине пӗлет-ха. Халӗ ҫемье АПШри Пенсильвани штатӗнчи Питтсбург хулинчен «Тойотӑпа» ҫула тухма хатӗрленет. Унччен туяннӑ пурлӑха май килнӗ таран сутса ярӗҫ, сутайманнине ҫынсене парнелӗҫ е тухса перӗҫ. Ҫапла вара ҫемьен пурнӑҫӗнче черетлӗ ҫӗнӗ тапхӑр пуҫланӗ.
-7.7 °C