Пушӑн 14-мӗшӗнче Ҫӗмӗрле районӗ 80 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Унта чылай ҫӗртен тӳре-шара килнӗ. Вӗсен йышӗнче Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков, ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов пулнӑ.
Мероприятие Ҫӗмӗрле район пуҫлӑхӗ Борис Леонтьев тата администраци пуҫлӑхӗ Лев Рафинов уҫнӑ. Унтан ҫӗмӗрлесене Владимир Иванов министр саламланӑ, ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн саламне илсе ҫитернӗ.
Унтан ҫынсене наградӑсем панӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинчи Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа ветерансене юбилейлӑ медальсемпе чысланӑ. Виктор Иконнов хастар ӗҫленӗшӗн РФ Ял хуҫалӑх министерствин тав хутне тивӗҫнӗ. Ведомствӑн хисеп хутне Надежда Концова, Сергей Батраков, тивӗҫнӗ.
Ҫӗмӗрлесене саламлама кӳршисем те килнӗ. Вӑрнар, Хӗрлӗ Чутай районӗсенчен килнисем чи ӑшӑ та ҫепӗҫ сӑмахсем каланӑ. Концертра ҫӗмӗрлесене чӑваш эстрада артисчӗсем юрӑсемпе савӑнтарнӑ.
Сӑнсем (147)
Муркаш районӗнчи Кӑпас ялӗнче пурӑнакан Зинаида Егоровнӑпа Василий Федотович Ягуновсем нумаях пулмасть 50 ҫул пӗрле пурӑннине уявланӑ. Маттур ҫемье ку. Ҫыннӑн хӑйӗн ӗмӗрӗнче пӗр йывӑҫ та пулин лартмалла теҫҫӗ. Ягуновсем ҫакна 100 хут тунӑ пулӗ. Халӗ Юнкӑналла тӑсӑлӑкан ҫул хӗрринчи йывӑҫ-тӗм иртен-ҫӳрен куҫне савӑнтарть.
Юбилярсене Муркаш район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев, ытти тӳре-шара саламланӑ. Мӑшӑр каллех ЗАГСра хут ҫине алӑ пуснӑ. Хальхинче — юбилярсен альбомне.
Зинаида Егоровна ҫамрӑк чухне ҫерем уҫнӑ ҫӗрте 2 ҫул тӑрӑшнӑ. Унтан киле таврӑнсан шкула тирпейлӳҫӗне вырнаҫнӑ. Унӑн юлташ хӗр те шкулта ӗҫленӗ. Пӗррехинче юлташӗ патне пиччӗшӗ килнӗ. Вӑл — Зинаида Егоровнӑн шӑпи, Василий Федотович пулнӑ.
Мӑшӑр вӑхӑт пур чухне ҫырма-ҫатрана, ҫул хӗррисене йывӑҫ-тӗм лартнӑ, вӗсене хӑйсемех пӑхса тӑнӑ. Акӑ ҫуркунне ҫитрӗ. Юр ирӗлсе пӗтсен, тавралӑх чӗрӗлме тытӑнсан Ягуновсем каллех хӑйсен юратнӑ ӗҫӗпе аппаланма тытӑнӗҫ. Кӑпас тӑрӑхӗнче ҫӗнӗ хунавсем ешӗрме пуҫлӗҫ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер 80 ҫулти красноармейскисене саламланӑ. Унта вӑл вӑл тӑрӑхри депутатсемпе ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе, районти хисеплӗ ҫынсемпе тӗл пулнӑ. Элтеперпе пӗрле Красноармейскине республикӑн финанс министрӗ Светлана Енилина, ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ Алексей Самаркин, ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем пырса ҫитнӗ.
Республикӑна ертсе пыракансем Чӑваш Енре пурнӑҫ лайӑхланса пыни пирки ӗнентернӗ май цифрӑсем илсе панӑ. Социаллӑ проектсем кӑҫал та пурнӑҫа кӗмелле-мӗн. Красноармейски районӗнчи ялсене, урамсене хӑтлӑх кӳме 36,5 миллион тенкӗ ытла укҫа уйӑрмалла. Республикӑн инвестици программипе вара вӑл тӑрӑхрисем валли 12,3 мимллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.
Красноармейски районӗнче пурӑнакансем Михаил Игнатьев республикӑра ертсе пыракан ҫул-йӗрпе кӑмӑллӑ пулнине палӑртнӑ май ӑна хӑйӗн кандидатурине Элтепер пулма тӑратма ыйтса каланӑ иккен. Ун пек ыйтакансем ытти районта та пулнӑ-мӗн. Ҫакӑн пирки ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби хыпарлать.
Пушӑн 6-мӗшӗнче «Ял пурнӑҫӗ» Краснорамейски район хаҫачӗн пӗрремӗш номерӗ тухнӑранпа 80 ҫул ҫитнине уявланӑ. «Колхозник» ятпа тухнӑ пӗрремӗш номер Ҫӗрпӳри типографире 1200 экземплярпа пичетленнӗ. 1938 ҫулхи ҫӗртмен 25-мӗшӗнчен пуҫласа 1962 ҫулччен вӑл «Коммунизм ҫулӗпе» ятпа тухса тӑнӑ. 1966 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче «Ял пурнӑҫӗ» ятпа тухнӑ.
Хаҫат 80 ҫул хушши район пурнӑҫне тӗрлӗ енчен ҫутатма тӑрӑшать. Вӑрҫӑ ҫулӗсем, ял хуҫалӑхӗ йӗркеленни, перестройка… Йӑлтах хаҫат страницисенче ҫутатнӑ.
Район хаҫатӗнче журналистра ӗҫленӗ чылай ҫын каярах паллӑ ҫыравҫӑ, поэт пулса тӑнӑ е республика хаҫачӗсенче ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӗсен йышӗнче — В.Харитонов, Г.Трофимов (Юмарт), Ю.Сементер, И.Степанов, Н.Дмитриев (Карай), Л.Семенов, Ф.Андреев.
Халӗ район хаҫӑчӗ чӑвашла эрнере икӗ хут тухса тӑрать. Шел те, юлашки вӑхӑтра унта вырӑсла статьясем те курӑнкалама пуҫларӗҫ. Министрсем панӑ интервьюсене чӑвашла куҫармасӑрах пичетлени пӗрре мар куҫ тӗлне пулчӗ. Тем тесен те, чӑваш хаҫачӗн йӑлтах чӑвашла тухса тӑмалла.
Хаҫата тӳре-шара саламлама килнӗ.
Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Чӑваш АССР халӑх артисчӗ, РСФСР искусство тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, К. Станиславский ячӗллӗ РСФСР Патшалӑх премийӗн лауреачӗ Леонид Родионов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Кун пирки паян Чӑваш Енӗн Культура министерстви пӗлтерет.
Леонид Никонорович Куйбышев облаҫӗнчи (хальхи Самар облаҫӗ) Сергиев районӗнчи Кив Якаль ялӗнче ҫуралнӑ. 1936 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх театр училищине вӗренсе пӗтернӗ, тепӗр тӑватӑ ҫултан — А.В. Луначарский ячӗллӗ Театр искусствин патшалӑх инситутне.
«Театрта ӗҫленӗ вӑхӑтра хӑйне пысӑк квалификациллӗ режисер, пултаруллӑ йӗркелӳҫӗ, педагог пек кӑтартнӑ», — тесе ҫырать Культура министерстви Родионов пирки.
Профессилле чӑваш режиссерӗсенчен пӗри пулнӑскер классика хайлавӗсене чӑваш театрӗнче вӑл, чӑн та, самай лартнӑ. Сӑмахран, В. Шекспирӑн «Отеллине», Н. Гоголӗн «Ревизорне», А. Островскин «Айӑпсӑр айӑплисене», «Вӑрманне», М. Горькин «Мещансемне», «Старикне», Л. Толстойӑн «Тӗттӗмлӗх тытӑмӗнчене» тата ыттине куракан патне ҫитернӗ.
Хӑй те Родионов пьесӑсем ҫырнӑ. 10 пьесӑран чи малтанхине, «Колхоз хӗрӗсем» ятлине, Алексей Афанасьевпа шӑрҫаланӑ.
Паян, пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш академи драма театрӗнче вылякан Василиса Петрова 55 ҫул тултарать. Юбилей ячӗпе ӑна ӗҫтешӗсем ыран «Шанель пике» спектакль умӗн саламлӗҫ.
Василиса Петрова Етӗрне районӗнчи Ванькушкӑнь ялӗнче ҫуралнӑ. 1983 ҫулта Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищине вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн Чӑваш патшалӑх академи драма театрне ӗҫлеме килнӗ. Унтанпа Василиса Петрова чылай сӑнара калӑпланӑ. Ҫав шутра Н. Терентьевӑн «Пушар лашинче» — Ливадине, А. Заридзен «Вунсарккӑрта чухӗнче» — Маринӑна, Ф. Достоевский «Юрату мар ку — чирӗнче» — Аделаидӑна тата ытти асра юлмалли самай роле те вӑл ӗнентерӳллӗ вылянӑ. Ыранхи «Шанель пикере» 55-ри артистка Нина Андреевна пулса сцена ҫине тухӗ.
Василиса Петрован хӑйне евӗрлӗхӗ шутне унӑн хаваслӑхне, шӳтлес ӑсталӑхне, чеченлӗхне кӗртеҫҫӗ. Вӑл психологи тӗлӗшӗнчен кӑткӑс сӑнарсене те, кулӑшлисене те пӗр пек ӗнентерӳллӗ вылять. Вӑл эпизодла сӑнарпа та асра юлма пултарни те ку енпе театрсем хушшинчи конкурса ҫӗнтерни те ҫавнах ҫирӗплетет.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи ветерансен канашӗ ӗнер, нарӑсӑн 27-мӗшӗнче, Етӗрне районӗнчен илнӗ Астӑвӑм альбомне тултарса Муркаш район элчисене парса ячӗ.
«Эстафета памяти поколений» (чӑв. Ӑрусен астӑвӑмӗн эстафети) эстафетӑра республикӑри пур ветеран организацийӗ те хутшӑнать. Кашни район альбомра хӑйӗн геройӗсем ҫинчен хушса ҫырать. 2015 ҫулта кунти материалсене пухса Астӑвӑм кӗнеки пичетлесе кӑларма шутлаҫҫӗ.
Республикӑри ветерансен канашӗн председателӗ Анатолия Пукки, конкурс ертӳҫи Анатолий Филиппов, конкурс комисси пайташӗ Галина Персидская, Муркаш районӗпе Шупашкар район элчисем тӗлпулура хастар пулчӗҫ. Районти ветерансен ертӳҫи Галина Тимакова пухӑннисене общество ертсе пынипе туса ирттернӗ ӗҫсемпе паллаштарчӗ. Анатолий Пукки эстафета тӗллевӗсем пирки каласа кӑтартрӗ, Енкӗлт ялӗнчи Сергей Баринов ертсе пыракан ветерансен организацине республикӑра ҫӗнтерӗве халалласа ирттернӗ смотр-конкурс лауреатне чысларӗ.
Районта вырӑс чӗлхипе «Мое село (моя деревня) в годы Великой Отечественной войны» (чӑв. Ман ял Тӑван Ҫӗршыв Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче) сочиненисен конкурсӗ ирттернӗ, унта пурӗ 29 ӗҫ тӑратнӑ, саккӑрӑшӗ ҫӗнтерӳҫӗ ята тивӗҫнӗ.
Ҫӗмӗрле районӗнчи Якуртушкӑнь ялӗнче пурӑнакан Дмитрий Герасимовичпа Зинаида Яковлевна Даниловсем пӗрле пурӑнса хыҫа 60 ҫул хӑварнӑ. Ҫак тапхӑра вӗсем шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса, пӗр-пӗрне хисеплесе ирттернӗ.
Даниловсем кевер туя ҫемйипе уявланӑ. Дмитрий Герасимович чылай ҫул Ҫӗмӗрлери автобазӑра водительте, хими савутӗнче ӗҫленӗ. Зинаида Яковлевна автоҫул тунӑ ҫӗрте тӑрӑшнӑ. Даниловсем пурӑна-киле Якуртушкӑнь ялне куҫса килнӗ. Кун хыҫҫӑн Дмитрий Герасимович «Большевик» колхозра ӗҫленӗ, Зинаида Яковлевна – шкулта.
Вӗсем иккӗшӗ те ӗҫ ветеранӗн ятне тивӗҫнӗ. Мӑшӑр ывӑлӗпе хӗрне тивӗҫлӗ воспитани панӑран хӑйсене телейлӗ туяҫҫӗ. Вӗсем халӗ 5 мӑнукпа, вӗсен 4 ачипе киленеҫҫӗ.
Даниловсем — ҫамрӑксемшӗн тӗслӗх. Вӗсене кура ӳсекен ӑрун вӗренмелли пурах.
Нарӑс уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫӗнтерӗве — утӑрья!» акци старт илнӗ. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинчи Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнине халалланӑ.
Акципе килӗшӳллӗн «1945» номер ҫине шӑнкӑравласа вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи кӗвӗсенчен пӗрине карас телефонӗн шӑнкӑравӗ ҫине лартма пулать: «Темная ночь», «Прощание славянки», «Катюша», «Синий платочек». Шӑнкӑрав тӳлевсӗр.
Ҫак номерпех шӑнкӑравласа «Этот День Победы» сериала итлеме, 70 ҫул каялла фронтра мӗн пулса иртнине пӗлме май пур. Ҫавӑн пекех «Ҫӗнтерӗве — утӑрья!» акци эмблемине тӗнче тетелӗнчен уҫламашкӑн каҫӑ илме пулать.
Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫӗнтерӗве — утӑрья!» акци пулӑшнипе Ҫӗнтерӳ историйӗпе тӗплӗнрех паллашма май пур. Ку акци пӗрремӗш хут 2010 ҫулта иртнӗ. Унта 20,9 миллион ҫын хутшӑннӑ.
Акци пирки may9.ru сайтра тӗплӗнрех пӗлме пулать. Унта «МТС», «Билайн», «Мегафон», «Теле 2» ҫыхӑну операторӗсем хутшӑнаҫҫӗ.
Пӗлтӗр, шӑп та лӑп нарӑсӑн 24-мӗшӗнче Шупашкарта ҫӗнӗ пӗрлӗх йӗркеленнӗ — Чӑваш Республикинчи кинематографистсен пӗрлешӗвӗ. Хальхи вӑхӑтра унта тӗнче тетелӗнчи «Suvar TV» каналӑн ертӳҫи Ултиар Цыпленков, «Iltimer Studio» ертӳҫи Алексей Ефремов, «КоЮр» киновидео пӗрлӗхӗн ертӳҫисенчен пӗри Юрий Сергеев режиссёр тата Константин Ефремов композер (спецэффектсемпе ӗҫлекен ӑста), «Аксар» студи ертӳҫи тата директорӗ Алексей Иванов-Сӗрмек, «Орион» видеостуди директорӗ Вячеслав Оринов тата ыттисем кӗреҫҫӗ. Пурӗ 9 ҫын. Нумай пулмасть пӗрлӗх йышне «Чӑвашфильм» пӗрремӗш наци киностудийӗ» директорӗ Юрий Спиридонов тата Николай Сахаров режиссёр кӗнӗ.
Киноӳкерӳҫӗсен планӗсем кӑҫал пӗчӗк мар. Тӗслӗхрен ҫулталӑкӗпех кинокуравсем пулӗҫ. Унта пӗрлӗх пайташӗсем вырӑнти режиссёрсем тата пултарулӑх ушкӑнӗсем хатӗрленӗ фильмсене пӗрле тишкереҫҫӗ, сӳтсе яваҫҫӗ. Ҫитменлӗхсене палӑртаҫҫӗ, вӗсене мӗнле юсамаллине кӑтартаҫҫӗ.
Тепӗр кӑҫалхи пысӑк проект — Пӗтӗм чӑвашсен пӗрремӗш «Асам» кинофестивалӗ. Маларах ӑна пуш уйӑхӗнче ирттерме палӑртнӑччӗ, анчах та вӑхӑт хӗсӗккине пула нумай пулмасть иртнӗ кинематографистсен пӗрлешӗвӗн пухӑвӗнче кинофестивале чӳк уйӑхне куҫарма йышӑннӑ.
+24.3 °C