Шупашкарта ҫӗнӗ проект старт илет. Малашне, ака уйӑхӗнчен пуҫласа, ашшӗ-амӑшӗ, вӗрентекенсем, чиновниксем тӗнче тетелӗнче канашлама пултарӗҫ.
Ҫапла ашшӗ-амӑшӗн канашлӑвне онлайн-режимра тума май пулӗ. Проекта нумаййӑн хутшӑнма пултарӗҫ. Унта Шупашкарти мӗнпур шкул хутшӑнӗҫ. Онлайн-канашлӑва компьютерпа ноутбук урлӑ кӑна мар, смартфонран та хутшӑнма пулать. Канашлӑва ҫыртарса пыма палӑртаҫҫӗ. Эппин, ӑна кирек хӑш вӑхӑтра та пӑхма май пулӗ.
Ҫавра сӗтелре онлайн-пухура хаш темӑсене хускатмалли пирки калаҫнӑ. Ку ыйтусем профорентаципе, воспитанипе, вӗренӳпе ҫыхӑннӑ. Унтах шкулти хӑш-пӗр юридици ыйтӑвӗсене сӳтсе явӗҫ. Унта психологсене, юристсене, полици ӗҫченӗсене, хулари предприяти ертӳҫисене чӗнӗҫ.
Онлайн-канашлӑва хутшӑнас тесен Шупашкар хула администрацийӗн официаллӑ сайтӗнче регистрациленмелле. Пӗрремӗш канашлу ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пулӗ.
Ҫынсем культура палӑкӗсене сыхлама, хаклама пӗлменни нумайӑшне тарӑхтарать. Мӗн ҫӗнни, лайаххи пур — аркатмалла, ҫӗмӗрмелле, сӑнсӑрлатмалла. Нумай пулмасть Иван Яковлев проспектӗнчи ҫӗр айӗн каҫмали вырӑна та такамсем ӳкерсе пӗтерни пирки хыпраланӑччӗ.
Ҫак кунсенче Шупашкарта каллех вандалсен ӗҫӗ ҫынсен кӑмӑлне пусарнӑ. Хальхинче вӗсем Ефремов купса бульварӗнче алхаснӑ. Ку пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулнӑ.
Ҫав кун ирхине «Ирӗклӗ сӑмах» вулаканӗ Ефремов купса бульварӗнчи чула такамсем сӑрӑпа илемсӗрлетнине курнӑ.
Ӑна туристсем питӗ юратаҫҫӗ, унта сӑн та ӳкерӗнеҫҫӗ. «Хӗвел, Юрату, Ырӑлӑх тата Телей чулӗ — Таганаит» ятлӑ ҫав чул. Шупашкара ӑна Чӑваш Енӗн пӗрремӗш президенчӗ Николай Федоров парнеленӗ.
Пӗлтӗр ҫулла Шупашкарти Кривов урамӗнче пысӑк ӗҫ тунӑ тесен те йӑнӑш мар. Унта шӑтӑк-путӑклӑ ҫула ҫӗнетнӗ, ҫӗнӗ асфальт сарнӑ.
Анчах ҫуркунне юр ирӗлме тытӑнсан… ҫӗнӗ асфальт та шӑтӑк-путӑкланма тытӑннӑ. Ҫав вырӑнта «А» класлӑ асфальтьбетонлӑ ҫул сармалла пулнӑ. Анчах мэри хирӗҫленӗ — ку ҫула пула шӑв-шав нумай, ку ҫынсене кансӗрлет имӗш.
Кривов урамӗнчи ҫул чи япӑххисенчен пӗри пулнӑ. Юсав хыҫҫӑн вӑл лайӑхланасса шаннӑ ҫынсем. ZaRulem автопортал халӗ унта мӗн пулса иртнине тӗрӗслеме шутланӑ.
Куҫ умне шӑтӑк-путӑклӑ ҫул тухса тӑнӑ. Автопортал ЖКХран ҫакна ӑнлантарма ыйтнӑ. Кунти юсава питех паллӑ мар «Стройдоркомплекс» компани тунӑ-мӗн.
Хальлӗхе тӗрӗслев пулман-ха. Анчах ҫитменлӗхсене тупса палӑртсан ҫул-йӗр ӗҫченӗсене шӑтӑксене саплама ыйтӗҫ. Унтан, ҫулсем типсен, хӑш-пӗр вырӑна улӑштарма та пултарӗҫ.
Украинӑри регионсене пулӑшас ыйтупа ӗҫлекен ӗҫ ушкӑнӗ эрнекун черетлӗ хутчен канашлӑва пухӑннӑ. Унта Украинӑри регионсене тата унтан ирӗксӗртен тухса тарнисене епле пулӑшмаллине сӳтсе явнӑ.
Канашлӑва республикӑн премьер-министрӗ Иван Моторин ертсе пынӑ. Ӗҫ ушкӑнӗн ларӑвне ҫавӑн пекех вице-премьер, вӑлах сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министрӗ те, Алла Самойлова хутшӑннӑ. Пысӑк шайри тӳре-шараран тата Федерацин миграци службин республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ Виталий Черничкин унта пулнӑ.
Украинӑран ирӗксӗртен тухса килнисем хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра 1357 ҫын иккен. Вӗсенчен 814-шӗ — вӑйпитисем, 170-шӗ — ӗҫлеме пултарайманнисем, шкул ҫулне ҫитмен ачасем — 167-ӗн, шкул ҫулӗнчисем — 206-ӑн. Хальтерех куҫса килнисене илсен, пӗр ушкӑн пушӑн 2-мӗшӗнче пирӗн тӑрӑха ҫитнӗ. Халӗ хайхисем кирлӗ хутсене хатӗрлеҫҫӗ иккен, яваплисем вара вӗсене пурӑнма май туса парассипе пуҫ ватаҫҫӗ. Шупашкарти ӗҫлӗх центрӗ, тӗслӗхрен, ӗҫе вырнаҫма 140 ваканси сӗннӗ. Пӗтӗмпе вара республикӑра Украина ҫыннисем валли 872 ӗҫ вырӑнӗ пур. Вӗсенчен 121 вакансине общежитире пурӑнмалли вырӑнпа пӗрлех сӗнеҫҫӗ.
Лев Степанович Лобов Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанаш шкулӗнче пуҫламӑш класс ачисене пӗлỹ панӑ. Мӑшӑрӗ Антонина Егоровна ҫав шкултах ҫамрӑк ӑрӑва историпе географи предмечӗсене вӗрентнӗ. Вӗсем тӑватӑ ача ҫуратса пурнӑҫ ҫулӗ ҫине кӑларнӑ. Виҫҫӗшӗ вӑтам шкул пӗтернӗ хыҫҫӑн аслӑ пӗлỹ илсе дипломлӑ специалистсем пулса тӑнӑ.
Манӑн паянхи сӑмахӑм Лобовсен иккӗмӗш ачи, Лев ывӑлӗ ҫинчен. Вӑл 1955 ҫулхи пушӑн 30-мӗшӗнче Штанашра ҫуралнӑ. Шкулта тӑрӑшса вӗреннӗ, дневникӗнче «4» тата «5» паллӑсем кӑна пулнӑ. Халӑх ӗҫне хастар хутшӑннипе палӑрса тӑнӑ. Спорт ӑмӑртӑвӗсенче лайӑх кӑтартусем тунӑ. 1971 ҫулта Лев Чӑваш патшалӑх университетӗнчи медицина факультетне вӗренме кӗнӗ. Аслӑ пӗлỹ илсе дипломлӑ специалист пулса тӑма ҫӑмӑлах мар-мӗн ял каччине. Тӑрӑшнӑ, ỹркенмен — кирек епле ӗҫе те вӑхӑтра, пахалӑхлӑ пурнӑҫланӑ. Наука енне те туртӑнма пуҫланӑ. Университетӑн юлашки курсӗнче вӗреннӗ вӑхӑтрах темиҫе ӑслӑлӑх ӗҫӗ хатӗрленӗ. Кайрантарах Лев Лобов ҫав материалсемпе усӑ курса тата ҫӗнӗ тӗпчевсем ирттерсе диссертаци хỹтӗленӗ, медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ пулса тӑнӑ.
Кӑҫал Раҫҫейре Литература ҫулталӑкӗ пулнӑ май Шупашкарта пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче хӑйне евӗр акци иртет. Вӑл «Литературӑна — «пиллӗклӗх» ятлӑ.
Акципе килӗшӳллӗн депутатсем, тӳре-шарасем, бизнес-обществӑн элчисем, общество организацийӗсем, журналистсем, блогерсем, аслӑ класра вӗренекенсемпе вӗсен ашшӗ-амӑшӗсем, литература предмечӗпе Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменне тытӗҫ. Унта, чӑннипе, кӑмӑл пуррисем хутшӑнма пултараҫҫӗ.
Акцие хутшӑнакансем ППЭ мӗнле тытмаллине хӑйсем туйса курӗҫ, хӑйсен пӗлӗвӗсене тӗрӗслӗҫ.
Акци Шупашкарти 48-мӗш шкулта иртӗ. Вӑл ҫак адреспа вырнаҫнӑ: Павлов мичман урамӗ, 50/1 ҫурт. Хутшӑнма кӑмӑл тунисен 45-57-58 номерпе шӑнкӑравласа заявка памалла.
Чӑваш Енри суйлав тӗп комиссийӗн 2015 ҫулхи суйлавсенче икчӗлхелӗхе пӑхӑнмалла. Кун тӗлӗшпе «Ирӗклӗх» общество ҫыру янӑ.
Суйлав тӗп комиссийӗн председателӗн Александр Цветковӑн ячӗпе янӑ ҫырура «Ирӗклӗх» хастарӗсем ЧР Конституцийӗпе тата «Чӗлхесем пирки» саккунпа килӗшӳллӗн Чӑваш Енре вырӑс тата чӑваш чӗлхи пӗр танах пулнине палӑртнӑ.
Ҫав вӑхӑтрах «Чӗлхесем ҫинчен» саккунра «суйлав бюллетенӗсем Чӑваш Енре вырӑсла пичетленеҫҫӗ» тесе палӑртнӑ. Анчах суйлав комиссийӗ йышӑнӑвӗпе вӗсене чӑвашла та, кирлӗ пулсан ытти чӗлхепе те пичетлеме май пур.
Ҫавна май «Ирӗклӗх» суйлав тӗп комиссине бюллетеньсене вырӑсла та, чӑвашла та пичетлеме ыйтать. Май пулсан бюллетеньсене тутарла тата ирҫелле хатӗрлеме сӗнеҫҫӗ.
Аса илтерер: авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Элтеперне тата Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗсене суйлама палӑртнӑ.
Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнче Магницкий урамӗнчи 20-мӗш ҫурт патӗнче — чӑн-чӑн ҫӳп-ҫап купи. Ӑхаль ӑпӑр-тапӑр йӑваланмасть унта. Чӳрече умӗнче «фанфурик» кӗленчисем сапаланса выртаҫҫӗ.
Кун пирки «Про Город» хаҫата Дмитрий Смирнов пӗлтернӗ. Ахӑртнех, ҫуртра пурӑнакансем кӗленчене пушатнӑ хыҫҫӑн ҫӳп-ҫап витрине ывӑтман — чӳречерен кӑна пенӗ.
Дмитрий Смирнов ҫав общежитие тӑванӗсем патне пӗрремӗш хут килнӗ-мӗн. Тӗлӗннипе йӑванса кайманни кӑна. Ара, кун пеккине нихӑҫан та курман-ҫке вӑл.
Димӑна халӑх ӗҫке ярӑнни пӑшӑрхантарать. Кун ҫине вара никам та ҫаврӑнса пӑхмасть имӗш. Ҫуртпа юнашарах аптека. Вӑл пуять, халӑх ӗҫсе пӗтет.
«Фанфурик» сутма чармаҫҫӗ вӗт. Пӗлтӗр ака уйӑхӗнче кӑна темиҫе аптека ӑна сутмасси пирки меморандум алӑ пуснӑ. Аптекӑра спирт сутнине хам та пӗрре мар асӑрханӑ. Вӑрттӑн хӑтланаҫҫӗ ҫакна, никам курмалла мар.
Ҫав аптекӑн заведующийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем 100 грамлӑ спирт настойкине 10 ҫул сутмаҫҫӗ. Сентре ҫинче 25 грамли кӑна пур-мӗн. Вӗсене вара ытлах туянмаҫҫӗ. Вӑл «фанфурика» Кӑнтӑр пасарӗнче туянаҫҫӗ тесе шутлать.
Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсем ҫак уйӑхӑн 15-мӗшӗнче професси уявне палӑртӗҫ. «Чӑваш Республикин ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх комплексӗн предприятийӗсен ассоциацийӗ» коммерцилле мар юлташлӑх вырсарникуна кӗтсе тӑрас темен, отрасльти маттур ӗҫченӗсене паянах хисеп паллипе чысланӑ. «Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра тӳрӗ чунпа ӗҫленӗшӗн» хисеп паллине асӑннӑ ассоциаци хӑй ҫирӗплетнӗ.
Чыслава коммерцилле мар ҫав юлташлӑхӑн сӑнав канашӗн ертӳҫи Валентин Афанасьев, ассоциацин ӗҫ тӑвакан ертӳҫи Валерий Алексеев, Шупашкар хулин ҫурт-йӗр фондне тытса тӑракан управленин (вӑл муниципалитетӑн хысна предприятийӗ шутланать) пуҫлӑхӗ Валерий Григорьев хутшӑннӑ.
Хисепе республикӑри ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхри 111 ӗҫчен тивӗҫнӗ. Хиспе паллипе отрасльте 15 ҫул ытла тӑрӑшакансене палӑртнӑ. Вӗсен хушшинче сантехник та, ҫивитти витекен те, электрик та, рабочи те, газоэлектросварщик та, бухгалтер та пур.
Сӑнсем (21)
Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт йӑтӑнма тытӑнсан пӗр хушӑ шавларӗҫ те халӗ кӑшт лӑпланчӗҫ. Ара, унти ҫынсене урӑх ҫӗре пурӑнма куҫарчӗҫ, ҫурта ишсе антарса ҫӗннине хӑпартма йышӑнчӗҫ.
Кунашкал лару-тӑру кӗтмен ҫӗртен сиксе тухнӑран унти ҫынсен хӑварт кӑна пӳлӗмсенчен тухса кайма тивнӗ. Ара, ҫурт ишӗлме пуҫласса никам та кӗтмен вӗт. Ҫынсен япали-мӗнӗ йалтах унта юлнӑ. Пӗр хушӑ вӗсен пурлӑхне бомжсем «тапӑнни» пирки те пӗлтернӗччӗ-ха. Ара, хуҫасӑр япала кама ан илӗрттӗр? Юрать, ҫурт тавра хурал тӑратрӗҫ.
Халӗ Ленин район администрацийӗн сайчӗ кун пек хыпар пӗлтерет: Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра пурӑннисене хаклӑ япалисене илсе тухма ирӗк панӑ. Чӳречесемпе алӑксене те кӑларса илме юрать-мӗн.
Ҫак ӗҫе пушӑн 14, 15, 21, 22-мӗшӗсенче 9–17 сехетсенче тума пулать. Анчах япаласене кашни хӑй тӗллӗн, пулӑшусӑр, илсе тухать. «Алӑксемпе чӳречесене кӑларса илсен ахаль те ҫирӗп мар ҫурт малалла йӑтӑнмӗ-ши?» — пӑшӑрханаҫҫӗ «Ҫыхӑнура» канашлури ҫынсем.
-0.7 °C