Шупашкарти кафесенчен пӗринче ӗҫлекен хӗрарӑма ҫаратакана тытса чарма пулӑшнӑшӑн наградӑланӑ. Анастасия Газановӑна ШӖМӗн Шупашкарти Управленийӗнче тӑрӑшакан полици полковникӗ Сергей Павлов хаклӑ парнепе чысланӑ.
Пӑтӑрмахӗ ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче сиксе тухнӑ. Кафесенчен пӗринче ӳсӗр ҫамрӑксем хӑйсене тӳрккес тытнине кура вӗсене унта ӗҫлекен хӗрарӑм асӑрхаттарнӑ. Лешсем лӑпланас вырӑнне сӗтел ҫинчен ҫӗҫӗ ярса илнӗ те унпа сулкалашса витрина ҫинчи эрех кӗленчине ҫаклатса тухса кайнӑ. Кафере тӑрӑшакан хӗрарӑм ҫамрӑксен ҫулне пӳлме пӑхни кӑлӑхах пулнӑ. Вара вӑл полицие васкавлӑ чӗнмелли кнопкӑна пуснӑ. Йӗрке хуралҫисене вӑл хурах еплерех пулнине тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Ҫавна май каччӑна ҫийӗнчех тытса чарнӑ.
Сӑмах май каласан, йӗрке хуралҫисем вӑрӑ-хурахсене тытса чарма пулӑшакансен шучӗ юлашки вӑхӑтра ӳссе пынине палӑртаҫҫӗ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев РФ транспорт министрӗпе Максим Соколовпа тӗл пулнӑ. Вӗсем ҫул-йӗр ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ.
Михаил Васильевич палӑртнӑ тӑрӑх, Кӳкеҫ тата Лапсар поселокӗсен, Шупашкар тавра иртсе каякан М-7 ҫул проектне хатӗрленӗ. Ҫулӑн ҫӗнӗ варианчӗ Шупашкар районӗнчи ялсем тавра иртӗ.
Максим Соколов ведомство Чӑваш Енри ҫӗнӗ объект строительствине «Транспорт тытӑмӗн аталанӑвӗ» патшалӑх программине кӗртме хирӗҫ маррине пӗлтернӗ. Ведомство Шупашкарти аэропорта инвестици программине (самолетсем вӗҫмелли лаптӑка искуственнӑй майпа витесси) кӗртес ыйтӑва та сӳтсе явма хатӗр.
Кунсӑр пуҫне Чӑваш Ене 2018 ҫулта футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне хутшӑнакансем валли тренировка ирттермешкӗн суйланӑ, ҫавӑнпа «Атӑл» М-7 ҫула та лайӑхлатмалла.
Шупашкарти Мускав районӗн сучӗ астармӑш вӑйӑсен хуҫисен тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Суд сакки ҫине ултӑ ҫын ларнӑ.
Айӑпланнисенчен пӗри — Раҫҫей Федерацийӗн Геройӗ. Суд сакки ҫине лекнӗ ултӑ ҫынна «Астармӑш вӑйӑсем йӗркеленӗшӗн тата ирттернӗшӗн», «Сӗтев панӑшӑн» статьясемпе килӗшӳллӗн айӑпланӑ.
Ку ӗҫре Шупашкарти 4-мӗш полици уйрӑмӗн экс-пуҫлӑхӗ Игорь Иванов «палӑрнӑ». Ӑна сӗтев панӑшӑн айӑпланӑ.
Айӑпланнисенчен теприне, Евгений Борисова, 6 ҫул ҫурӑллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ӑсатнӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн 10 миллион тенкӗ штраф тӳлемелле. Ку кӑна мар. Вӑл Раҫҫей Геройӗ пулнӑ. Халӗ вӑл ку ятпа сывпулашнӑ ӗнтӗ. Хальлӗхе приговор вӑя кӗмен-ха.
Евгений Борисов Раҫҫей Геройӗн ятне 2000 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Ҫурҫӗр Кавказра паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн панӑ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Шупашкарта пӗр арҫын шашлӑк ҫисе вилнӗ. Какая пӗҫермесӗрех ҫӑвара хыпнӑ вӑл.
36-ри арҫын мӗнле вилнине халӗ следовательсем тӗпчеҫҫӗ. Ку Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнчи вӑрманта пулнӑ. Ку ӗҫ тӗлӗшпе следстви умӗнхи тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.
Ҫав кун кӑнтӑрла компани шашлӑк пӗҫерме кайнӑ. Унта ҫак арҫын та пулнӑ. Хайхискер шашлӑк пиҫессе кӗтсе илмесӗрех чӗрӗ какая ҫӑвара чикнӗ те сывлӑшӗ пӳлӗнме тытӑннӑ. Ӳсӗр пулнӑ вӑл. Юлташӗсем васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ, анчах лешӗ тухтӑрсем киличчен вилнӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын какай сывлӑш ҫулне пӳлнипе вилнӗ. Тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн йышӑну тӑвӗҫ.
Ака уйахӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш чӗлхи кунӗнче, Шупашкарти пӗр кинотеатрта чӑваш халӑх историне ҫутатакан кинофильм премьери пулнӑ.
«История Великого Народа» фильма «Три пингвина» кинотеатрта катартнӑ. Вӑл чӑваш халӑхӗн историйӗ пирки: пирӗн эрӑчченхи 3-мӗш ӗмӗртен пуҫласа 13-мӗш ӗмӗрччен.
Премьерӑра ӳкерӗве хутшӑннӑ ҫынсене чысланӑ. Чыслава чӑваш наци культурин паллӑ ӗҫченӗсем те хутшӑннӑ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче «Пӗтӗм чӑвашсен диктанчӗ» акци иртнӗ. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут йӗркеленнӗ.
Кӑҫал диктанта Александр Артемьевӑн «Ҫӑкӑр хакӗ» хайлавӗн сыпӑкӗ тӑрӑх ҫыртарнӑ. Шупашкарта тӑватӑ вырӑнта диктант ҫырнӑ. Акцие шкул ачисем, журналистсем, вӗрентекенсем, студентсем, артистсем, вулавӑш ӗҫченӗсем, чиновниксем тата ыттисем хутшӑннӑ.
Шупашкарта диктанта 335 ҫын ҫырнӑ, Ҫӗнӗ Шупашкарта – 355 ҫын. Районсем те хастарлӑхӗпе палӑрнӑ. Патӑрьел районӗнче 592 ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ, Комсомольски районӗнче 426-ӑн алла ручка тытнӑ, Шупашкар районӗнче 695 ҫын диктант ҫырнӑ.
Акцие ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал акцие 6 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Пӗлтӗр — 4 305, 2014 ҫулта — 3 700, 2013 ҫулта — 2 300 ҫын диктант ҫырнӑ.
Аса илтерер: акцие «Хыпар» хаҫат, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ, ЧР Вӗренӳ институчӗ, Чӑваш наци телекуравӗ, Чӑваш наци радиовӗ йӗркелет.
Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗн председательне паян патшалӑх наградипе чысланӑ. Ордена ӑна паян тыттарман-ха, анчах парасси ҫинчен калакан хушӑвне кӑларнӑ.
Республика Элтеперӗн паянхи 40-мӗш номерлӗ Хушӑвӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, Николай Порфирьев судьяна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа наградӑлӗҫ.
Николай Петрович — чӑваш. Кӑҫалхи ҫул уншӑн юбилейлӑ. Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче 1951 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫуралнӑскер ҫитес уйӑхра 65 ҫул тултарать.
Чӑваш Енӗн Аслӑ судне вӑл 2005 ҫултанпа ертсе пырать. 1986 ҫултанпа унта председатель ҫумӗнче тӑрӑшнӑ. Судья ӗҫне 1979-мӗшӗнче Шупашкарти Мускав районӗн тӳринчен тытӑннӑ. Кайран ӑна асӑннӑ район сучӗн ертӳҫине лартнӑ.
«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» ятпа ирттернӗ видесӑвӑсен конкурсра мала тухнисене палӑртнӑ. Кун пирки «Шкулта» интернет-журнал пӗлтерет. Хаклавҫӑсен йышӗ пӗчӗк мар пулнӑ — пурӗ 13 ҫын. Вӗсен ӗҫне пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн мала ҫак ачасем тухнӑ:
«Пукан ҫинче» номинацире (кунта чи кӗҫӗннисем пулчӗҫ) Вӑрмар районӗнчи Чулкаҫри тӗп шкул ҫумӗнчи ача пахчине ҫӳрекен Софья Моисеева тухнӑ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене Татьяна Патшинӑпа Мария Лотова йышӑннӑ. Ҫавӑн пекех палӑрнӑ: Арина Емельянова, Ева Сорокина тата Макар Иванов.
«Пукане» номинацире 4 ҫул ҫурӑран аслӑрах шкул ҫулне ҫитмен хӗрачасем тупӑшрӗҫ. Чи маттурри Комсомольски районӗнчи 2-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Мария Николаева пулчӗ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене Ульяна Шашковӑпа Анна Михайлова йышӑнчӗҫ. Анна — Пушкӑрт Республикинчен. Ҫавӑн пекех палӑрчӗҫ: Ульяна Альгеева, Юлия Маркова, Марина Алексеева.
«Шӗвӗркке» номинаци «Пукане» пеккиех, анчах арҫын ачасем валли. Кунта мала Шупашкарти 112-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Даниил Афанасьев тухрӗ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене Владимир Яковлевпа Сергей Лукианов йышӑнчӗҫ.
Шупашкарти 29-мӗш вӑтам шкулта туалета ашшӗ-амӑш укҫипе юсанӑ. Материалне туянма та, ӗҫне пурнӑҫлама та вӗренӳ учрежденийӗ 1-мӗш «м», 2-мӗш «а», 3-мӗш «п» классенче вӗренекенсен ашшӗ-амӑшӗн куҫӗнчен пӑхнӑ.
Прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ вӑхӑтра ашшӗ-амӑшӗпе те калаҫнӑ, анчах вӗсем укҫана хӑйсенчен ирӗксӗртен пухнине йышӑнман.
Апла-и, капла-и, саккунпа килӗшӳллӗн вара шкула муниципалитетӑн тытса тӑмалла. Енчен те ыркӑмӑллӑх укҫи тесе кӗмӗл пухас-тӑвас пулсан ӑна вӗренӳ учрежденийӗн счечӗ ҫине куҫармалла, ашшӗ-амӑшӗпе ыркӑмӑллӑх укҫи пухни пирки килӗшӳ ҫырмалла.
Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче прокуратура ачасене шкула йышӑннӑ чух документсене ашшӗ-амӑшӗнчен кӑна мар, асламӑшӗ-кукамӑшӗнчен йышӑннине те тупса палӑртнӑ. Кӑлтӑксем пирки шкул директорне представлени ҫырса панӑ. Унта ҫитменлӗхе пӗтерме, айӑплине явап тыттарма хушнӑ.
Аслӑ Ҫӗнтерӳ ҫывхарнӑ май республикӑри район-хулана илемлетме тытӑнӗҫ. Шупашкарта ҫак уяв тӗлне икӗ тачанка вырнаҫтарасшӑн.
Пулемет тачанкисене «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче тата Чапаев скверӗнче лартасшӑн. Арт-объектсемпе хулана илем кӳресшӗн.
Ахӑртнех, Граждан вӑрҫи вӑхӑтӗнчи тачанкӑсемпе кашнинех ҫывӑхрах паллашас килӗ. Ҫӗнӗ арт-объектсем Чапаев музейӗнчи пекех пулӗҫ. Вӑрҫӑра унпа «Максим» пулемета куҫарса ҫӳренӗ.
Тачанкӑна 2-3 лаша кӳлнӗ. Унпа лаша ҫарӗнче ытларах усӑ курнӑ. Тачанкӑсем патӗнче хула ҫыннисем сӑн ӳкерӗнме пултарӗҫ.
+0.3 °C