Шупашкарта тӗн организацине тӗп тунӑ. Кун пирки regnum.ru порталта пӗлтернӗ.

Тӗп тунӑ организаци «Надежда» ятлӑ. Ӑна 2013 ҫулта регистрациленӗ. Кӑҫал вара Раҫҫей Федерацийӗн Юстици министерствин Чӑваш Енри управленийӗ ӑна пӗтерме ыйтса суда тавӑҫ тӑратнӑ. Мӗншӗн? Тӗн организацийӗн пӗр учредителӗ экстремизмпа тата терроризмпа ҫыхӑннӑ текен хыпар пур.

Организацин учредителӗсем – 10 ҫын. Тӗн организацийӗн элчи тавӑҫа хирӗҫ пулман. Суд та тавӑҫа тивӗҫтернӗ. Ҫапла майпа тӗн организацине пӗтерме йышӑннӑ.

НТВ телеканалпа пыракан «Поедем, поедим!» (чӑв. Каяр, ҫиер!) кӑларӑма Шупашкарта ӳкересшӗн. Кулинари кӑларӑмӗн ӳкерӗвӗ пуш уйӑхӗн 11-14-мӗшӗсенче иртӗ.

Аслӑ Британи ҫынни, вӑлах кӑларӑм ертӳҫи тата филолог Джон Уоррен куракансене чӑваш халӑхӗн культурипе, йӑли-йӗркипе паллаштарасшӑн. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, кӑларӑмра наци апат-ҫимӗҫне хатӗрлеҫҫӗ.

Ӳкерӳ ушкӑнӗ кулинари «ҫапӑҫӑвӗ» ирттерме, хӗллехи велосипедпа ярӑнма, хулари музейсене, арҫынсен мӑнастирне, «Амазони» этнокомплекса, «Ясна» этноэкологи ялне ҫитме палӑртнӑ.

Сӑмах май, ҫак кунсенче Джон Уоррен Йошкар-Олара пулнӑ.

Пуш уйӑхӗн 1-3-мӗшӗсенче Шупашкарта «Ҫӗрулми – 2018» курав ӗҫлессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Софья Савнеш автор Раҫҫейри 25 регионти 90-а яхӑн компани хутшӑнассине систернӗччӗ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ тунтикунхи планеркӑра ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ – ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов каланӑ тӑрӑх, курава Раҫҫейри 23 регионтан килнӗ. Мероприятире ҫӗрулмин 100 ытла сорчӗпе паллаштарнӑ. Кунсӑр пуҫне ҫӗрулми туса илмелли техникӑн куравӗ иртнӗ.

Ҫав мероприятире предприятисемпе организацисем халӑха 60 тонна ҫӗрулми сутнӑ.

Сергей Артамонов пулӑшнӑшӑн Шупашкар хула администрацине тав тунӑ. Унтисем ватӑсене ҫӗрулмине киле тӳлевсӗр ҫитерсе парассине йӗркеленӗ-мӗн. Ҫак ӗҫе 12 автомашинӑна явӑҫтарнӑ, тиеме тата пушатма 24 ҫынна чӗннӗ.

Шупашкар хулинче ҫул-йӗр хӗресленнӗ вырӑнта машинӑсем вӑрах тӑрасран светофорсен ӗҫне лайӑхлатсах пыраҫҫӗ. Хальхинче Ленин проспекчӗпе Гагарин урамӗ хӗресленнӗ тӗлтин ӗҫне ылмаштарнӑ.

Гагарин урамӗнчен Ленин проспекчӗн сулахай енне пӑрӑнакансем валли светофорӑн хушма секцийӗсене вырнаҫтарнӑ. Вӗсем 7-10 ҫеккунт ӗҫлеҫҫӗ. Мӗн чухлӗ пуласси талӑкӑн вӑхӑтӗнчен килет.

Светофор ӗҫне улшӑну кӗртни ҫул хӗресленнӗ вырӑнта инкек пуласран асӑрханма меллине ӗнентереҫҫӗ.

Гагарин урамне Петров урамӗнчен пуҫласа Ленин проспекчӗ таран сарлакалатни машинӑсем иртсе ҫӳрессине 20 процент хӑвӑртлатнӑ иккен.

Маларах Шупашкарти ытти хӑш-пӗр ҫул хӗресленнӗ ҫӗрти светофорсен ӗҫне те улӑштарнӑччӗ.

Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнчи «Южный» культура ҫуртӗнче Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалласа тата Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ ҫывхарнӑ май «Маленькая Фея» (чӑв. Пӗчӗкҫӗ Фея) конкурс иртнӗ. Унта хулари Калинин районӗнчи ача пахчисене ҫӳрекенсем хутшӑннӑ. Ӑмӑртӑва ирттерме Шупашкар хулинчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗсем Олег Кортуновпа Владислав Григорьев пулӑшнӑ.

Шупашкар хулин Пӗр пӗтӗмӗшле клуб системин информаципе аналитика ӗҫӗн методисчӗ Екатерина Осипова ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурсӑн тӗллевӗ — ачасен пултарулӑхне аталантарма пулӑшасси, вӗсене сцена ҫинче тытма вӗрентесси.

Фейӑсен конкурсне 5—7 ҫулсенчи 8 хӗрача хутшӑннӑ. Иван Яковлева асра тытнине палӑртса пӗчӗкскерсен «Эп тӑван чӗлхене юрататӑп! номинацире те ӑмӑртма тивнӗ. Вӗсем чӑвашла сӑвӑсем вуланӑ.

Шупашкарти 30-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Алла Александрова пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ, 131-мӗш ача пахчинчи Софья Александрова — иккӗмӗш, 140-мӗш ача пахчинчи Жанна Булаткина — виҫҫӗмӗш.

Шупашкарти ҫӗнӗ микрорайонсенче 10 ача пахчи хӑпартасшӑн. Вӗсене туса лартма хула тӳри-шари «Пурӑнмалли кӗтес» тата 2 уйӑхрисенчен пуҫласа 3 ҫула ҫитичченхи пепкесем ача пахчисенче хушма вырӑнсем тӑвассипе ҫыхӑннӑ программӑсене хутшӑнса Мускавран укҫа илесшӗн. Кун пирки паян, пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ патӗнче иртнӗ канашлура каланӑ.

«Пурӑнмалли кӗтес» программӑпа килӗшӳллӗн «Ҫӗнӗ хула» тата «Соляной» микрорайонсенче икӗ ача пахчи хӑпартӗҫ, вӗсене 380 ача ҫӳреме пултарӗ.

Иккӗмӗш программӑпа килӗшӳллӗн 8 ача пахчи туса лартасшӑн. «Университет» микрорайонти 250 вырӑнлӑх ача сачӗ валли проектпа смета документацине экспертизӑна панӑ. «Савӑклӑ» микрорайонти тата Сосновка поселокӗнчи ача сачӗсен проекчӗсем тӗрӗслевсем витӗр тухнӑ ӗнтӗ. Вӗсене 390 ача ҫӳрӗ. «Ҫӗнӗ хула», «Сад», «Кӑкшӑм» тата «Хӗвеллӗ» микрорайонсенчи ача сачӗсен проекчӗсене экспертиза валли хатӗрлеҫҫӗ.

Кӑҫалхи ҫулла Шупашкар хулинче футбол мечӗкӗ тата футболҫӑ евӗр чечек кӳлеписем нумай пулӗҫ. Ҫулла республикӑн тӗп хулине епле капӑрлатма шухӑшланипе «Зеленстрой» предприяти пуҫлӑхӗ Олег Скворцов хула администрацийӗнче паян иртнӗ планеркӑра паллаштарнӑ.

Олег Скворцов каланӑ тӑрӑх, Шупашкара чечекпе илемлетнӗ чух пирӗн ҫӗршывра кӑҫал Футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне тӗпе хурӗҫ. Аса илтерер, ӑмӑртусем ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен пымалла.

Футболҫӑ, ӑмӑртӑвӑн талисманӗ Забивака кашкӑр евӗр топиар-кӳлепесем вырнаҫтарӗҫ. Хӗрлӗ лапама, Юханшыв портне, ҫул ҫаврӑмӗсене, спорт учрежленийӗсен умӗсене те чемпионат сӗмне кӗртӗҫ.

«Хула пурӑнакансен ӑмӑрту пынине туймалла», – тенӗ хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков.

Шупашкарта пилӗк ача сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑ. Телее, пурте чӗрех. Ку инкек кӗҫӗр Павлов мичман урамӗнчи пӗр хваттерте пулнӑ.

Ҫӗрле 2 сехетре йӗрке хуралне 16, 13, 14, 12 тата 9 ҫулсенчи ачасем наркӑмӑшланни пирки пӗлтернӗ. Вӗсем пӗр пӳлӗмре ҫывӑрма выртнӑ. Тепӗр пӳлӗмре пулнӑ ашшӗ-амӑшӗ каланӑ тӑрӑх, хваттерте газ шӑрши туйӑнман. Килте газ колонки пулнӑ. Тӗрӗслев кӑтартнӑ тӑрӑх, шӑпах ҫавӑнтан шӑршӑ тухнӑ та.

Ачасене пульницӑна илсе кайнӑ, медпулӑшу панӑ. Халӗ вӗсен пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар.

Халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ. Кун хыҫҫӑн управляющи компанипе газ служби ӗҫченӗсен айӑпӗ пурри-ҫукки пирки калама май пулӗ. Газ колонкине юлашки хутчен нарӑс уйӑхӗнче тӗрӗсленӗ-мӗн.

Шупашкарти 18 ҫуртра ҫитес вӑхӑтрах лифтсене улӑштарӗҫ. Ҫак ӗҫе Чӑваш Енӗн капиталлӑ юсав фончӗ перекетлесе пухнӑ укҫа-тенкӗпе пурнӑҫлӗҫ. Асӑннӑ фонд хӑйӗн сайтӗнче телейлисен списокне пичетленӗ. Ҫапла майпа 81 лифт вырнаҫтарӗҫ, вӗсемпе ҫав ҫуртсенче пурӑнакан 8549 ҫын усӑ курӗ.

Хайхи списока Пролетари урамӗнчи 14-мӗш ҫурт (4 лифт), Красин урамӗнчи 4-мӗш ҫурт (1 лифт), З. Яковлева урамӗнчи 44-мӗш ҫурт (2 лифт), 139-мӗш Стрелок Дивизийӗн урамӗнчи 10-мӗш ҫурт (2 лифт), Чапаев урамӗнчи 4-мӗш ҫурт (6 лифт), 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх проспектӗнчи 19/37-мӗш ҫурт (8 лифт), Социализм урамӗнчи 10-мӗш ҫурт (2 лифт), Ленинла Комсомол урамӗнчи 38-мӗш ҫурт (5 лифт), ҫак урамри 40/1-мӗш ҫурт (2 лифт), Трактор Тӑвакансен проспектӗнчи 33-мӗш ҫурт (3 лифт), Пролетари урамӗнчи 16-мӗш ҫурт (2 лифт), Элмен урамӗнчи 18-мӗш ҫурт (4 лифт), Шумилов урамӗнчи 35-мӗш (3 лифт), Павлов мичман урамӗнчи 34-мӗш ҫурт (8 лифт), Ленинла Комсомол урамӗнчи 48-мӗш ҫурт (7 лифт), 139-мӗш Стрелок Дивизийӗн урамӗнчи 8-мӗш ҫурт (11 лифт), Шумилов урамӗнчи 31-мӗш ҫурт (4 лифт), М. Горький урамӗнчи 39-мӗш ҫурт (7 лифт) кӗнӗ.

Тӗмерти курав

«Хӗнпе хӗрсе туптаннӑ сассӑм». Куславкка районӗнчи Тӗмер ял вулавӑшӗнче ҫак ятпа курав ӗҫлет. Ӑна Митта Ваҫлейӗ поэт ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалласа уҫнӑ.

Митта Ваҫлейӗ 1908 ҫулхи пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫ ялӗнче ҫуралнӑ. Ялти шкула пӗтерсе Чӗмпӗрти чӑваш шкулне вӗренме кӗнӗ, унта вӗреннӗ чухне литературӑпа хавхаланнӑ. Хутарти колхоз ҫамрӑкӗсен шкулӗн директорӗ, Патӑрьел район хаҫачӗн яваплӑ секретарӗ пулнӑ. Каярахпа Шупашкарта хаҫат-журналта, радиора, кӗнеке издательствинче ӗҫленӗ. 1937 ҫулта айӑпсӑр айӑпланӑ. 1954 ҫулта таса ятне тавӑрнӑ.

Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 26-мӗш ҫурт ҫинче Митта Ваҫлейне асӑнса уҫнӑ хӑма умне пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче чӑваш ҫыравҫисен пӗр ушкӑнӗ чӗрӗ чечексемпе пуҫ тайнине Аҫтахар Плотников пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, 80 ҫул каялла ҫав кун аслӑ сӑвӑҫӑмӑра «буржуалла национализмшӑн» сӑлтавсӑр айӑпласа тытса хупнӑ.