Район историне тӗпченӗ май, пирӗн тӑрӑхри халӑха вулама-ҫырма вӗрентнӗ тӗн ҫыннисене те манса хӑварас килмест. Вӗсенчен пӗри пӗри — Алексей Иванович Баратынский (1824-1895).
Алексей Иванович малтан Пӑрӑнтӑкри удельнӑй училищин заведующийӗ пулнӑ, Хусанти тӗн семинарине пӗтернӗ. 1848 ҫулта ӑна Анат Чаткас чиркӗвне священник пулма ҫирӗплетеҫҫӗ. Чаткасра вӑл 1862 ҫулчченех тӑрӑшнӑ. Сӑмах май, Баратынскийсен кӗҫӗн ывӑлӗ Петр Алексеевич каярахпа Хусан университетӗнчен вӗренсе тухать. Паллӑ врач хирург, медицина наукисен докторӗ пулса тӑрать.
Алексей Иванович Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗн директорне И.Я.Яковлева ҫывӑх пӗлнӗ. Пӑрӑнтӑкри удельнӑй училищӗре ӗҫленӗ чухне вӑл ҫамрӑк Яковлева турӑ саккунне вӗрентнӗ. Ҫак туслӑх малалла ҫирӗпленсех пынӑ.
И.Я.Яковлев 1895 ҫулта Синодӑн обер-прокурорӗ К.П.Победоносцев патне чи ырӑ сӑмахсемпе аса илнӗ: «1856 ҫултанпа эпӗ Алексей Ивановичпа чи ҫывӑх хутшӑнусенче пулнӑ, вӑл манӑн пурнӑҫра ҫав тери пысӑк вырӑн йышӑнчӗ...»
Малалла Иван Яковлевич хӑй тӑлӑх пулнине, ырӑ ҫынсем ӑна 1856 ҫулта А.
Шкулти апатланӑва шкул ачисем хӑйсемех тӗрӗслеме пултарӗҫ. Авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнчен пуҫласа юпа уйӑхен 31-мӗшӗччен Чӑваш Енри пӗлӳ ҫурчӗсенчи апатланмӑшсенче «Шкулти ревизорро» ятлӑ акци иртет.
Унта 7-11-мӗш классенче вӗренекенсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Мӗн тумалла-ха? Шкулти апатланмӑш мӗнле ӗҫлени пирки видеоролик ӳкермелле. Кайран ӑна «Контактра» халӑх тетелне вырнаҫтармалла, #ШкольнаястоловаяЧувашия хэштег лартмалла. Кун хыҫҫӑн йышӑну тумалла: ревизорро ҫак апатланмӑша кайма сӗнет е ҫук?
Видеороликсене ҫак электронлӑ почтӑна йышӑнаҫҫӗ: chrio33@rchuv.ru. Конкурса чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.
Ижевскри шкулсенчен пӗринче пулса иртнӗ пӑтӑрмах хыҫҫӑн (унта пӗри пӑшалпа пырса кӗрсе темиҫе ачапа вӗрентекене персе пӑрахнӑччӗ тата амантнӑччӗ) пирӗн республикӑри шкулсенче те хурал ӗҫне вӑйлатма сӗннӗ.
Шупашкарти шкулсенче ӗнертен, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, уйрӑм ҫыннӑн хурал организацийӗсен хуралҫисем ӗҫлеме тытӑннӑ. Вӗсем ятарлӑ пӗлӳ илнӗ, инкеклӗ лару-тӑрура хӑйсене епле тытмаллине пӗлеҫҫӗ.
Сӑмах май каласан, Шупашкарти шкулсенче видеосӑнав камерисем тата йӗрке хуралҫисене васкавлӑн чӗнсе илмелли кнопкӑсем вырнаҫтарнӑ.
Шупашкарти «Садовый» микрорайонти хута каякан шкула туса пӗтермешкӗн тепӗр 188 миллион тенкӗ кирлӗ. Чӑваш Енри тӳре-шара РФ ҫутӗҫ министрӗн ҫумӗпе тӗл пулнӑ. Ун чухне РФ Правительствин резерв фондӗнчен хушма укҫа уйӑрма йышӑннӑ. Ку юлашки вӑхӑтра строительство материалӗсем хакланнипе ҫыхӑннӑ. Проектра палӑртнӑ тӑрӑх, малтан шкул тума 1,2 миллиард тенкӗ ытла уйӑрнӑ.
Ку шкула патшалӑх программипе килӗшӳллӗн хута яраҫҫӗ.
Микрорайонти шкула 2022 ҫул вӗҫленнӗ тӗле туса пӗтерме палӑртнӑ.
Паян, авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн культурӑпа наукин паллӑ ӗҫченӗ Михал Тинехпи ҫуралнӑранпа 145 ҫул ҫитнӗ.
Вӑл 1877 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Етӗрне уесӗнчи (халӗ Вӑрнар районӗ) Мӑн Элмен ялӗнче ҫуралнӑ. Чӗмпӗрти чӑваш учителӗсен шкулӗнчен вӗренсе тухсан Чӗмпӗрти тӗн семинарийӗнче тата Хусанти тӗн академийӗнче ӗҫленӗ. Унтан вӑл тӗрлӗ ҫӗрти шкулта ачасене вӗрентнӗ, ҫав шутра — Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче те.
1921 ҫулта Шупашкарта Тӑлмачсен комиссийӗнче тӑрӑшма тытӑннӑ, педагогика техникумӗнче, рабфакра, издательствӑра, Тӗп чӑваш музейӗнче, Республикӑри ӑслӑлӑх библиотекинче тимленӗ.
Чӑваш этногенезӗпе чӑваш халӑхӗн этнос историне тӗпчессипе ӗҫленӗ.
1937 ҫулта ӑна репрессиленӗ, 1956 ҫулта таса ятне тавӑрнӑ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче Раҫҫейре пӗтӗм шкул «Чи пӗлтерӗшли ҫинчен калаҫатпӑр» анлӑ проектпа ӗҫлеме пуҫларӗ. Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗренӳ эрни класс сехечӗпе пуҫланать, унта вара ачасене кӑсӑклантаракан ыйтусене сӳтсе яваҫҫӗ. Тӗп темӑсем шутӗнче — патриотизм, гражданлӑх, истори тӗрӗслӗхӗ, кӑмӑл-сипет, экологи тата ыт.те.
Ҫак мероприятисене чӑвашла ирттерме Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ заняти сценарийӗсене куҫарса хатӗрлессине хыпарланӑ.
1-2 классенче ирттермелли «Вӗҫме ӗмӗтленетӗп» класс сехечӗн сценарийӗ хатӗр те ӗнтӗ. Ҫав сценарире вӗренекенсене К.Э. Циолковский ӑславҫӑн тата ученӑйӑн пурнӑҫӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе, Совет тата Раҫҫей ученӑйӗсемпе ӑсчахӗсен тата космонавчӗсен паллаштарас тӗллев лартнӑ.
«Шкул-2025» проектпа килӗшӳллӗн 3 шкул хута ямалла: Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта тата Кӳкеҫ поселокӗнче. Кӳкеҫри пӗлӳ ҫуртне ҫитес ҫул тума тытӑнӗҫ. Унта 825 ача валли вырӑн пулӗ.
Шкул проектне питӗ хӑвӑрт хатӗрленӗ. Вӑл пӗлтӗрех патшалӑх экспертизи витӗр тухнӑ. Шкула ҫитес ҫул тума тытӑнса 2024 ҫул вӗҫӗччен хӑпартса пӗтерме палӑртнӑ.
Шкула хута яма Чӑваш Ен – 622,2 миллион тенкӗ, «ПроШкола» тулли мар общество 624,6 миллион тенкӗ хывӗ.
Шупашкарти икӗ вӑтам шкулта тата пӗр гимназире директорсем кирлӗ. Конкурс иртесси пирки Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ пӗлтернӗ.
Директорсӑр юлнӑ вӗренӳ учрежденийӗсен йышӗнче — 18-мӗш тата 39-мӗш шкулсем, 4-мӗш гимнази. Пуҫлӑх тилхепине тытас кӑмӑллисен заявленийӗсене авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗччен йышӑнӗҫ, ҫӗнтерӳҫӗне юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче палӑртӗҫ.
Директор пулас ӗмӗтлӗ кандидатсен «Патшалӑх тата муниципалитет управленийӗ», «Менеджмент», «Персонала ертсе пырасси» енсемпе аслӑ пӗлӳллӗ пулмалла, педагог пулса 5 ҫултан кая мар ӗҫлени кирлӗ. Конкурсра ҫӗнтернӗ кандидатсемпе ӗҫ килӗшӗвне 5 ҫуллӑха тӑвӗҫ.
Чӑваш наци музейӗ Чӑваш тӗррин шкулне 2021 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ӗҫлеттерсе янӑччӗ. Культура учрежденийӗ ырӑ йӑлана кӑҫал та манӑҫа кӑларасшӑн мар. Ҫӗнӗ курс кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче уҫӑлӗ та 2023 ҫулхи ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен пырӗ.
Тӗрлеме вӗренес ӗмӗтлисемпе занятисене чӑваш халӑх ӳнерӗпе чӑваш тумӗн чӑн-чӑн ӑстисем ирттерӗҫ. Вӗсен йышӗнче — Геннадий Иванов-Орков искусствовед, Чӑваш Енӗн культурӑпа ӳнер институчӗн халӑх ӳнер пултарулӑхӗн кафедрин заведующийӗ Раиса Васильева, Николай Балтаев тата Любовь Вазюкова ӑстасем, «Кӗмӗл Чӑваш Ен» проект ертӳҫи Светлана Константинова, тӗрӗ художникӗ Татьяна Петрова, Людмила Шуркина художник-модельер, Шупашкарти ӳнер училищин преподавателӗ Ольга Голованева, «Паха тӗрӗ» фабрикӑн тата «Облик» вӗренӳ центрӗн специалисчӗсем, Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсем.
Курса 12 ҫын ҫырӑнайӗ. Вӗренӳ хакӗ — 8 пин тенкӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — 8-996-851-25-95.
Тӗнче тетлӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи «Кугеси | Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ|Общество канашӗ) пабликра Шупашкар районӗнчи вӗренӳ заведенийӗсенчи лару-тӑру пирки паян икӗ пост вырнаҫтарнӑ. Пӗри пирки эпир маларах хыпарларӑмӑр-ха. Унта сӑмах Апашри шкул пирки пыратчӗ. Тепринче Кӳкеҫри 1-мӗш вӑтам шкул пирки каланӑ.
Пост авторне ӗненсен, шкул столовӑйӗ ыран ӗҫлемӗ, ҫавӑнпа уроксем 30 минута ҫеҫ тӑсӑлӗҫ тесе хыпарланӑ-мӗн.
Столовӑй ӗҫлеменнин сӑлтавӗ вара поварсем ҫуккипе ҫыхӑннӑ-мӗн. Шкул автобусӗсем те йӗркелллӗ ӗҫлемеҫҫӗ-мӗн. Виҫӗ автобусран пӗри ҫеҫ ҫӳрет.
+19.3 °C