Чӑваш Енре вӑтам шалу виҫи ӳссех пырать. Ку Чӑвашстат хатӗрленӗ статистикӑран курӑнать.
Чӑваш Енре юлашки 12 уйӑхри вӑтам шалу 36 пин те 235 тенкӗпе танлашнӑ. Ку енӗпе пирӗн регион Мӑкшӑ тата Мари республикисенчен иртсе кайнӑ. Пенза тата Чӗмпӗр облаҫӗсене хӑваласа ҫитмелли нумай та юлман.
Сӑмах май, пӗлтӗр республикӑра вӑтам шалу 35,599,9 тенкӗпе танлашнӑ. Ҫулталӑкра вӑл 11,4 процент ӳснӗ.
Чӑваш Енре хӑш ӗҫре тӑрӑшсан 40 пине яхӑн илме май пуррине пӗлтернӗ.
Автоусламра ӗҫлекенсем уйӑхсерен вӑтамран 52 пин те 100 тенкӗ илеҫҫӗ иккен. Шалу виҫипе ҫӳлтен иккӗмӗш йӗркере — аслӑ менеджментра тӑрӑшакансем. Шалу виҫипе виҫҫӗмӗш тата тӑваттӑмӗш вырӑнсенче — медицинӑпа фармацевт сферинче (47 пин те 500 тенкӗ) тата чӗртавар хатӗрлекен отрасльте (47 000 тенкӗ) тӑрӑшакансем.
Чи пӗчӗк ӗҫ укҫи ӗҫлесе илекенсем фитнес тата илем сферинче тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсен уйӑхри вӑтам тупӑшӗ 28 пин те 800 тенкӗ. Юристсем уйӑхсерен 33-шер пин тенкӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ.
Чӑваш Енри Патшалӑх ӗҫ инспекцийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Чӑваш бройлерӗ» акционерсен уҫӑ обществин 40 ӗҫчен умӗнчи шалу парӑмӗ 3 миллион тенкӗпе танлашать. Тата тепӗр миллион тенкӗ парӑм ӑна вӑхӑтра тӳлеменрен пухӑнса кайнӑ.
Паян Чӑваш Енре шалӑва вӑхӑтра тата туллин тӳлессипе ӗҫлекен комиссин ларӑвӗ иртнӗ.
«Чӑваш бройлерӗ» предприятин конкурс управляющийӗ Владислав Павлов парӑма татма укҫа пур тесе ӗнентернӗ. «50 миллион тенкӗ укҫа счетсем ҫинче пур», – тесе каланӑ вӑл.
Чӑваш Енре ӗҫ укҫипе ҫав-ҫавах парӑм пур-ха. Ӗнер ку ыйтӑва Ӗҫ укҫине вӑхӑтра тӳлессипе ӗҫлекен ведомствӑсем хушшинчи комиссин Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ.
Чӑваш Енӗн патшалӑх ӗҫ инспекцийӗн цифрисене ӗненсен, 24 организаци 36,3 миллион тенкӗлӗх парӑм пухса тултарнӑ.
Ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчипе танлаштарсан парӑм виҫи 29 процент, е 14,93 миллион тенкӗ, чакнӑ-ха. Раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗ тӗлне илсен ҫапах та 856 ҫын умӗнче шалу парӑмӗ пур.
Шалу парӑмӗллӗ организацисен хушшинче — 13 предприяти-панкрут, ӗҫлеме пӑрахнисем — 10 компани. .
Чӑваш Енре ӗҫлесе пурӑнакансем уйӑхсерен вӑтамран 35 пине яхӑн тенкӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ.
Ку цифрӑна курсан: «Ман вӑл укҫана илес тесен икӗ уйӑх тар тӑкмалла» е тата: «Ун чухлӗ укҫана икӗ уйӑхра та илейместӗп!» — тесе тарӑхакансем тупӑнасси иккӗлентермест пулин те статистикӑна хирӗҫ каяймӑпӑр. Маларах эпир асӑннӑ цифрӑна Чӑвашстат кӑҫалхи ҫу уйӑхне пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн пӗлтернӗ.
Ака уйӑхӗнчипе танлаштарсан ҫу уйӑхӗнче шалу виҫи 1,4 процент ӳснӗ, унчченхи ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртипе танлаштарсан тата та сумлӑрах — 9,1 процент хӑпарнӑ.
Кӑҫалхи кӑрлач-ҫу уйӑхсенче Чӑваш Ен ҫыннисем уйӑхсерен вӑтамран 33 038,8 тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.
Шалу вӑхӑтра тата туллин тӳленине сӑнаса-йӗркелесе тӑрас енӗпе ӗҫлекен ведомствӑсем хушшинчи республикӑри комисси паян Правительство ҫуртне черетлӗ ларӑва пуҫтарӑннӑ. Унта строительство отраслӗнче шалу вӑрттӑн (тепӗр майлӑ каласан, хыснана налук, тӗрлӗ фонда укҫа куҫармасӑр) тӳлессине пӗтерес ыйтӑва ҫирӗппӗн сӳтсе явнӑ. Ларӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев хӑй ертсе пынӑ.
Ведомствӑсем хушшинчи комисси ларӑвне ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 552 организацие чӗнсе илсе итленӗ. Хайхисем шалу пӗчӗк тӳленипе «палӑрнӑ». Апла пулсан, вӗсем е чӑннипех те сахал тӳлеҫҫӗ, е шалӑвӑн пӗр пайне вӑрттӑн тыттараҫҫӗ. Ларӑва чӗнсе илнӗ хыҫҫӑн Чӑваш Республикин бюджетне уйрӑм ҫынсен тупӑшӗнчен 3,2 миллион тенкӗ хушма укҫа кӗнӗ, страхлакан взноссем – 7,2 миллион тенкӗ.
Хӑш-пӗр районпа хулара ведомствӑсем хушшинчи комиссисем ӗҫе тивӗҫлӗ шайра пурнӑҫласа пыманни сисӗнет. Начар енчен Хӗрлӗ Чутай, Етӗрне, Красноармейски, Куславкка, Ҫӗмӗрле, Сӗнтӗрвӑрри районӗсене тата Ҫӗмӗрлепе Ҫӗнӗ Шупашкар хулисене асӑнса хӑварнӑ.
Раҫҫейӗн «HeadHunter» онлайн-платформи ҫӗршывӑн федерацин Атӑлҫи округӗнчи предприяти-организацисенче епле шалу сӗннине тишкернӗ. Пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗнчипе танлаштарсан пирӗн республика кӑҫал пӗр позици ҫӳлерех йышӑннӑ.
«HeadHunter» палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Енри ӗҫ сӗнекенсем уйӑхсерен вӑтамран 38 914 тенкӗ (2019 ҫулта 39 068 тенкӗ пулнӑ) тӳлеме хатӗр. Пӗлтӗрхинчен ку вӑл 567 тенкӗ нумайрах.
Шалӑва лайӑх тӳлекен регионсен шутӗнче — Пушкӑртстан, Тутарстан, Ӗрӗнпур облаҫӗ, Удмурт Республики. Пермь тӑрӑхӗнче те япӑх мар. Мари Элта, Сарту, Киров тата Пенза облаҫӗсенче пирӗн патринчен сахалрах шалу сӗнеҫҫӗ.
«HeadHunter» онлайн-рекрутинг платформипе 350 пин ытла компани усӑ курать, унта 50 млн ытла резюме вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев хӑйӗн пӗр уйӑхри ӗҫ укҫинчен ҫуррине «Ачалӑхшӑн, ачалӑх ячӗпе» фонда уйӑрма йышӑннӑ. Кун пирки Олег Алексеевич паян ЧР Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура пӗлтернӗ.
«Фонд нуши валли уйӑхри ӗҫ укҫин 50 процентне уйӑрма заявлени ҫыртӑм», – тенӗ регион ертӳҫи.
Раҫҫейри ача-пӑча фончӗн регионти уйрӑмӗн ертӳҫи Юрий Кислов паянхи кун тӗлне республикӑра 3 миллион тенкӗ укҫа пухнине каланӑ. Марафон вӑхӑтне вӑл ҫурла уйӑхен 1-мӗшӗччен тӑсма сӗннӗ. Марафон нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пуҫланнӑ.
Чӑваш Енре шалу вӑхӑта тӳлемен предприятисем ҫав-ҫавах пур-ха. Республикӑн Ӗҫ инспекцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 5-мӗшӗ тӗлне республикӑри 23 организацире 1 пин те 279 ҫын умӗнче ӗҫ укҫи парӑмӗ 45,45 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Кӑсалхи кӑлач пуҫламӑшӗнчипе танлаштарсан парӑм виҫи 5,78 миллион тенкӗ чакнӑ-ха.
Шалу вӑхӑтра илеймен пирки республикӑн Ӗҫ инспекцийӗнчен ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне 234 ҫын пулӑшу ыйтма ҫитнӗ.
Ӗс укҫин парӑмне ведомствӑсем хушшинчи республикӑри ларура тишкернӗ. Унта «АЗНХ» конкурс управляющийӗ, «СУОР» ДСК тата ытти хӑш-пӗр предприяти пуҫлӑхӗ парӑма татас енӗпе мӗн туса ирттерни пирки тухса калаҫнӑ.
Чӑваш Енӗн Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви ӗҫсӗррисен йышне эрнесерен пӗтӗмлетет. Паянхи кун тӗлне илсен, ӗҫсӗрлӗх центрӗсенче шута илнисен йышӗ 11 пин те 529 ҫынпа танлашнӑ. Ку вӑл ӗҫлекенсен пӗтӗмӗшле йышӗн 1,9 проценчӗ тенине пӗлтерет.
Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра ӗҫсӗррисене тӳлекен пособин чи пысӑк виҫи 12 пин те 130 тенкӗпе танлашать, чи пӗчӗкки – 1500 тенкӗ. Кама миҫе тенкӗ тӳлесси ҫыннӑн шалӑвӗнчен килет. Малтанхи виҫӗ уйӑхра шалӑвӑн 75 поценчӗ чухлӗ (анчах чи пысӑк пособи виҫинчен ытла мар) тӳлесе тӑраҫҫӗ, тепӗр икӗ уйӑх – 60 процент (анчах 5 пинрен ытла мар).
Ӗҫсӗрлӗх пособине пирӗн ҫӗршывра 2020 ҫулхи пуш уйӑхӗнче, кӑшӑлвирус алхасма пуҫланнӑ вӑхӑтра, 8 пинрен 12 пин те 130 тенке ҫити ӳстернӗччӗ. Малтанласа вӑхӑтлӑх мера терӗҫ те, анчах кайран та вӑл виҫене чакамарӗҫ.
+3.3 °C