Йӗпреҫ районӗнчи культура учрежденийӗсенчен пӗрне ертсе пыракан ҫынна нумаях пулмасть суд тенкелӗ ҫине лартнӑ.
2013 ҫулхи раштавӑн 31-мӗшӗнче вӑл хӑй ӗҫлекен учреждение район администрацийӗнче самай пысӑк пукан йышӑнакан тӳре-шаран иккӗмӗш сыпӑкри тӑванне илнӗ. «Хӗрарӑм культура учрежденийӗнче тӑрӑшмассине пӗлсе тӑрсах», — уҫӑмлатрӗҫ Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче. Тӳре-шара тӑванне муниципалитет предприятийӗн пуҫлӑхӗ хӑйне тӗкӗ паракан пултӑр тесе ӗҫе илнӗҫи тунӑ-мӗн. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ пӗлтерет.
2014 ҫулхи кӑрлачран пуҫласа пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗчченех тӳре-шара тӑванӗ хыснаран укҫа илсе пурӑннӑ. Ҫулталӑк ҫурӑра унӑн кӗсйине 83 пин тенкӗ ытларах кӗнӗ.
Ӗҫлемен ҫыннах укҫа тӳлесе пурӑннӑшӑн пуҫлӑха 30 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Суд йышӑнӑвӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.
Чӑваш Республики РФ Строительство министерстви ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗ. 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ведомство Раҫҫейри субъектсене кӑҫал «Ҫамрӑк ҫемьесене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтересси» хушма программӑна хутшӑнмашкӑн суйланӑ.
Конкурсра Чӑваш Ен ҫӗнтерме пултарнӑ. Ҫапла республикӑри ҫамрӑк ҫемьесене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермешкӗн федераци хыснинчен 135 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
Сӑмах май, ку программӑна «Ҫурт-йӗр» тӗллевлӗ программӑпа килӗшӳллӗн пурнӑҫлаҫҫӗ. Унӑн тӗп тӗллевӗ — федераци хыснинчен Раҫҫейри субъектсене субсиди уйӑрмашкӑн палӑртасси.
Раҫҫей тата Чӑваш Республикин халӑх артистки Нина Яковлева республика хыснинчен тӑтӑш тӳлекен пособи илсе тӑма тивӗҫнӗ. Кун пирки калакан Хушӑва Михаил Игнатьев Элтепер алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
Тӑтӑш илмелли пособие К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисткине культурӑна аталантарассине самай тӳпе хывнӑшӑн пама йышӑннӑ.
«Сценӑна Нина Яковлевӑсӑр йышӑнма та йывӑр», — тесе ҫырнӑ та халӑх артистки драма театрӗ хӑйӗн сайтӗнче, ку вӑл чӑн та ҫапла. Ку вӑл — сӑмах илемӗшӗн калани мар. Нина Яковлева пеккисене ҫӑлтӑр тесе пӗр иккӗленмесӗрех калама пулать. Пӗчӗк сӑнар-и унӑн е пысӑк-и — сцена ҫине вӑл тухса кӗниех кураканӑн асӗнче тӑрса юлать. Сӑмах май каласан, Нина Яковлева мӑшӑрӗ Валерий Яковлев та ӗмӗрне Чӑваш патшалӑх академи драма театрне халалланӑ — унта вӑл ӳнер ертӳҫи.
Браун университетӗнче тӗпчев ирттернӗ, пуяннисемпе чухӑннисем укҫана мӗнле тӑкакланине тишкернӗ. Хайхи университет ӑсчахӗсем ҫак ӗҫе 5 ҫул ытла тунӑ тесе пӗлтереҫҫӗ. Вӗсене пӗр ыйту кӑсӑклантарнӑ: пуяннисемпе чухӑннисем хӑйсен укҫине мӗнле тӑкаклаҫҫӗ? Тӗпчевре 150 пин ҫын ытла хутшӑннӑ. Тӳрех каласа хӑварас пулать, кунти сӗнӳсем Раҫҫейри халӑха пырса тивмесӗр те пултараҫҫӗ, тӗпчевӗ тем тесен те АПШ-ра иртнӗ-ҫке. Ҫынсем укҫана тӑкаклас йӑлана мӗнле туса пынине тӗпченӗ май ҫакнашкал уйрӑмлӑхсем асӑрханӑ:
Пуяннисен ытларах пайӗ (67%) хушма тупӑш илес тесе темӗнле те тӑрӑшаҫҫӗ. Чухӑннисене пӑхас пулсан, ку тӗлӗшпе 6% ҫеҫ уйрӑлса тӑрать. Тӗпчевҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх — укҫаллӑ пулас тесен хӑвӑн вӑхӑта ахаль ирттермелле мар, укҫа ӗҫлесе илме майсем тупмалла. Нумай ӗҫлен — сан алӑра укҫи те ытларах пулать.
Лотерей билетне чухӑнсенчен 77% туянать, пуяннисенчен вара — 6% ҫеҫ. Чухӑнсен ҫитменлӗхӗ — вӗсем темле майпа харӑс пуйса кайма ӗмӗтленеҫҫӗ. Чӑн та, хӑшӗ-пӗрин ҫулталӑк хушшинче лотерей билечӗ туяннӑ укҫана пухас пулсан сахал мар пуҫтарӑнӗччӗ пуль.
Чӑваш Енре нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплӗ юсама ватӑсенчен суд урлӑ шыраса илме тытӑнни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, шавлӑ суд ӗҫӗ Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан 83 ҫулти Евгения Ерофеева тӗлӗшпе пуҫланнӑччӗ. Тӗплӗ юсавшӑн кинемей иртнӗ ҫул укҫа тӳлемен. Ҫакна кура ватта «Капиталлӑ юсав фончӗ» коммерцилле мар республика организацийӗ суда панӑ. 83 ҫулти кинемее судра «Ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисен пӗрлешӗвӗ» общество организацийӗн ертӳҫи Тамара Манаева хӳтӗлеме хӑтланнӑ. 83 ҫулти карчӑкран капюсавшӑн укҫа шыраса илессипе ҫыхӑннӑ черетлӗ суд ларӑвӗ ҫак уйӑхӑн 18-мӗшӗнче иртнӗ. Халӗ ку ӗҫпе Шупашкарти Ленин районӗнчи мировой суд пӑнчӑ лартнӑ — карчӑкран укҫа шыраса илмелле тунӑ.
Чӑваш Енӗн пӗрремӗш Элтеперӗ пулнӑ Николай Федоров республикӑри юбилейсене ирттерме федераци хыснинчен 580 миллион тенкӗ ыйтса илнӗ. Ку укҫана уявсенче савӑнма янисӗр пуҫне Чӑваш патшалӑх филармони ҫуртне юсама та кайӗ.
РФ Федераци Канашӗнче ертӳҫӗн пӗрремӗш ҫумӗнче тӑрӑшакан Николай Федоров тӑван тӑрӑхне, тепӗр майлӑ каласан, Чӑваш Ене, манмасть темелле-тӗр. Мускавран Чӑваша 580 миллион тенкӗ уйӑрассине шӑп та лӑп вӑл ҫине тӑнипе уйӑрнӑ тесе ӑнланма пулать «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмри хыпара вуласан.
Укҫа ыйтса Николай Федоров РФ Правительствин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Дмитрий Козак, финанс министрӗ Антон Силуанов тата экономика аталанӑвӗн министрӗ Алексей Улюкаев патне ҫитнӗ. Вӗсенчен вӑл Шупашкар 550 ҫул тултарнине, Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине уявлама укҫа уйӑрма ыйтнӑ. Ку тӗллевпе мускавсем 429,9 миллион тенкӗ субсиди пама килӗшнӗ. «Кӗмӗле» 2018 ҫултан пуҫласа ҫулсерен 143,3 миллионшар тенкӗ уйӑрса пырӗҫ.
Чӑваш патшалӑх филармонине юсаса ҫӗнетме 2017–2018 ҫулсенче 150 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
Ҫапла пӗтӗмлетме май парать «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмри черетлӗ статья. Цифрӑсене вӑл республикӑн Тӗп суйлав комиссийӗ пӗлтерни ҫине таянса хыпарлать.
Вӑл е ку партин иртнӗ ҫулхи тӑваттӑмӗш кварталти укҫа-тенкӗ тӑрӑмне тишкернӗ те, Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн регионти организацийӗн расчет счечӗ ҫинче 16 миллион та 660 пин пулнине асӑрханӑ. Влаҫ партийӗ тесе хаклакан «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» коммунистсемпе танлаштарсан ытла та мӗскӗнӗн курӑнать. Ара, унӑн счечӗ ҫинче 3 миллион та 813 пин тенкӗ кӑна пулнӑ-ха та.
Коммунистсен партин укҫа ҫавӑн чухлӗ ӑҫтан пулнине рескомӑн пӗрремӗш секретарӗ Валентин Шурчанов уҫӑмлатнӑ. Парти валли уйрӑм кантур туянма Мускавран 16 миллион тенкӗ куҫарса панӑ иккен. Унпа вӗсем Шупашкарти Мир проспектӗнчи 82а ҫуртӑн пӗрремӗш хутне туяннӑ. Юсанӑ хыҫҫӑн реском кӑна мар, партин Шупашкар хула комитечӗ те, Шупашкар районӗнчи комитечӗ те, комсомол та вырӑн тупӗ.
Иртнӗ ҫул Чӑваш Енӗн тӗп капиталне тӗрлӗ ҫӑлкуҫран 54,6 миллиард тенкӗ укҫа хывнӑ. Виҫӗмҫулхипе танлаштарсан ҫапах та ку хисеп пӗчӗкрех — унчченхинчен 7,2 процент чакнӑ.
Укҫа хывакансем тупӑнсан, вӗсенчен ытларахӑшӗ строительствӑна, ҫурт-йӗре сарма, юсаса ҫӗнетме тата техника енчен пуянлатма уйӑраҫҫӗ. Ҫак тӗллевпе кӗмӗл хывнин усси ытларах тесе шухӑшлакансем 41,1 процент тупӑннӑ. Пурӑнмалли мар ҫурт-йӗр тата сооруженисем туянакансем те пур. Ун пеккисем — 30 процент. Тӗп капитала укҫа хывакансене илсен, чӗрӗк пайӗ (тӗрӗсрех, 25,9 проценчӗ) машина, оборудовани, транспорт, хуҫалӑхра тата производствӑра кирлӗ япала илме укҫа хывнӑ.
Иртнӗ ҫулӑн пӗрремӗш ҫур ҫулӗнче, сӑмах май, экономикӑна укҫа хывасси виҫӗмҫулхи ҫур ҫултинчен ӳснӗ.
Чӑваш Енре «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» ыркӑмӑллӑх марафонӗ старт илнӗ. Марафон ку таранччен ачасем валли 25 миллион тенкӗ пухма пултарнӑ.
Акци кӑҫалхипе 20-мӗш хут иртет. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти сусӑр ачасен шкулӗнче старт илнӗ. Пӗлтер фондран ун валли 165 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Укҫапа кулинари мастерскойне уҫнӑ. Шкултан вӗренсе тухакансенчен чылайӑшӗ техникума, колледжа вӗренме кӗрет.
Марафон ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, старт илнӗ. Анчах фонда унччен маларах укҫа килме тытӑннӑ. Кӑрлач уйӑхӗнче фонда Елчӗк ҫыннисем пуянлатнӑ.
Фонд ҫулталӑкӗпех ӗҫлет. Чӑваш Ен — нимелле укҫа пухакан пӗртен пӗр регион. Ытти регионсем спонсорсене шыраҫҫӗ.
2014 ҫулта марафонра 9 миллион ҫурӑ пухнӑ. 2015 ҫулта вара кӑшт сахалрах. Ҫапах кӑҫал икӗ ҫул каяллахи рекорда ҫитесшӗн. Ӑна утмашкӑн республикӑри кашни ҫыннӑн 7 тенкӗ фонда хывмалла. Укҫа-тенкӗ чирлӗ ачасене сиплеме кайӗ, унтанах юсанмалли шкулсене, ача пахчисене уйӑрӗҫ.
Чӑваш халӑх сайтне ытларах аталантарас тӗлӗшпе спонсорсене шыратпӑр. Спонсорсем куҫарнӑ кашни 200 тенкӗшӗн пӗрер магнитик парнелетпӗр. Вӗсене эсир курма ӗлкӗртӗр те ӗнтӗ (халӑх тетелӗсенче вырнаҫтарса).
Укҫа мӗн утма кайӗ? Пӗрремӗшӗнчен хыпарҫӑсене тӳлеме. Ятарлӑ тытса ӗҫлекеннисем пирӗн 2-3 ҫын. Ҫавӑн пекех ҫывӑх вӑхӑтра вырӑсла пайри хыпарсене те тӑтӑшах пӗлтерсе тӑма пуҫласшӑн. Ҫак ӗҫ валли пире уйӑхне 10 пинрен сахалрах мар кирлӗ. Иккӗмӗшӗнчен — сервер валли. Уйӑхсерен эпир сервершӑн 5000 тӳлетпӗр. Хальхи вӑхӑтра, унӑн хӑвачӗ ҫителӗксӗррине пула, тепӗр сервер вырнаҫтарасшӑн. Уншӑн уйӑхне 700 тенкӗ кӑна тӳлемелле пулӗ тесе шутлатпӑр-ха. Виҫҫӗмӗшӗнчен: эпир хутшӑнакан тӗрлӗ конкурссем валли укҫа кайӗ (парнесемшӗн). Тӑваттӑмӑшӗнчен: кӗнекесем сканерлас ӗҫе эпир вӗҫлемен-ха. Электронлӑлатас ӗҫе эпир сахал мар турӑмӑр пулсан та (тӗслӗхрен, «Ӗмӗр сакки сарлака» романӑн 6 кӗнекине те кӗртрӗмӗр) электронлӑ вулавӑша кӗртмелли кӗнекесен йышӗ пурах-ха.
Хальхи вӑхӑтра эпир уйӑхсерен 15 пин тенкӗ пӗтеретпӗр. Эсир пулӑшсан сайта тата та лайӑхрах аталантарма май пулӗ. Хыпарсемпе статьясем ҫырма, тӗрлӗ функционала пурнӑҫа кӗртме ҫав-ҫавах ҫынсем кирлӗ-кирлех.
+10.3 °C