ЧР Министрсен Кабинечӗ кӑҫалхи виҫҫӗмӗш кварталта пурӑнмалли укҫа виҫи мӗн чухлӗ пулнине палӑртнӑ. Иккӗмӗш кварталпа танлаштарсан, ку виҫе 58 тенкӗ чакнӑ.
Хальхинче пурӑнмалли виҫе 8376 тенкӗпе танлашнӑ. Ӗҫлекен ҫыншӑн вӑл — 8888 тенкӗ (34 тенкӗ сахалрах), тивӗҫлӗ канӑва тухнисемшӗн — 6847 тенкӗ (26 тенкӗ сахалрах), ачасемшӗн — 8409 тенкӗ (187 тенкӗ чакнӑ).
Пурӑнмалли укҫа виҫине потребитель хакне тата апат-ҫимӗҫ, ытти япала потребитель хакне, уйӑхсерен тӳлемелли укҫа виҫине тӗпе хурса хатӗрлеҫҫӗ.
Шупашкар хула пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан ҫынна ӗҫ укҫисӗр ӗҫлеттерме йышӑннине унччен сайтра пӗлтернӗччӗ. Нумаях пулмасть сасӑлав ирттернӗ. Хула мэрне чӑнах та ӗҫ укҫи тӳлемелле мар-и? Ҫак ыйтӑва хуравланӑ ҫынсем.
Чылайӑшӗ депутатсен шухӑшне ырланӑ. Ыйтӑма пӗтӗмпе 2287 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсенчен 1175-шӗ мэра укҫасӑр ӗҫлеттермеллине каланӑ. Тепӗр 681-шӗ шалу тӳлемеллине каланӑ. 359 ҫын вара татӑклӑ хурав пама тӑхтанӑ. Хӑйсен сӗнӗвӗпе 72 ҫын паллаштарнӑ.
Мэра ӗҫ укҫи тӳлемесӗр депутатсем хысна укҫине перекетлесшӗн. Ҫапах хӑш-пӗр депутат мэра укҫа тӳлемеллине каланӑ. Тӗслӗхрен, Константин Степанов ҫапла каланӑ: «8 сехет ӗҫленӗ хыҫҫӑн тепӗр учреждение килетӗр те ҫурҫӗрччен ӗҫлетӗр. Ӗҫе пахалӑхлӑ тӑвӗ-и ҫав ҫын? Паллах ҫук».
Шупашкарти 53 ҫулти хӗрарӑмӑн тӗнче тетелӗнчи юратӑвӗ 400 пине ларнӑ. Халӑх сетӗнче ҫавскер хӑйне «Америкӑн Сиринчи сӑнавҫи» тесе паллаштарнӑ ҫынпа унӑн юрату пуҫланса кайнӑ.
Электрон пуштӑпа ҫыру ҫӳретнӑ вӑхӑтра арҫын АПШ ҫынни пулнине, унӑн 16 ҫулти хӗрӗ Англинче пурӑннине ӗнентернӗ. «Ҫар ҫынни» служба вӗҫленсен хӗрарӑмпа пӗрлешес шухӑшлине каланӑ. Пӗр уйӑх ҫыру ҫӳретнӗ хыҫҫӑн арҫын отставкӑна каяс, Раҫҫее пурӑнма куҫас шут тытнине пӗлтернӗ. Анчах малтан Англинчи банкра счет уҫмалла. Ку енпе пулӑшма Шупашкар хӗрарӑмне ыйтнӑ. Хӗрарӑм 97 пин тенкӗ кредит илсе тата хӑйӗн 10 пин тенкине хушса счет уҫнӑ. Унтан хайхи арҫын счет ҫине 2 700 000 доллар хунине, вӑл укҫапа хӗрарӑм хӑйне кирлӗ пек усӑ курма пултарнине пӗлтернӗ. Анчах Сиринчен Мускава килме билет туянса пама ыйтнӑ. Хӗрарӑм тата кредит илнӗ, пӗрле ӗҫлекенӗнчен 50 пин тенкӗ кивҫен ыйтнӑ. Укҫана счет ҫине куҫарнӑ.
Хӑйне шӑнман пӑрпа лартса янине ӑнланнӑ, 400 пинсӗр юлнӑ хыҫҫӑн хӗрарӑм йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Ҫурт-йӗре тытса тӑнишӗн тата коммуналлӑ пулӑшушӑн хаксем ҫулсеренех ӳснине хӑнӑхса ҫитрӗмӗр темелле. Ҫитес ҫул пирӗн республикӑра хак 3,9 процент хӑпарма пултарать. Раҫҫей Правительстви ҫӗршыв шайӗнчи документа ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Регионсен тарифа федералсем ҫав документра палӑртнӑ индексран пысӑкрах ҫирӗплетме ирӗк ҫук.
Тариф килес ҫул пуринчен ытла Мускавра хӑпармалла. Унта пурӑнакансен хваттер укҫине хальхинчен 7 процент ытларах тӳлеме тивӗ. Питӗрте, Якутск тата Камчатка тӑрӑхӗсенче 6 процент хаклӑрах пулӗ, Кемӗр облаҫӗнчисен кӗсйи хальхинчен 5,9; Пушкӑртстанрисен 5,8 процент ытларах ҫӳхелӗ. Ҫурҫӗр Осети—Аланире пурӑнакансем тариф енчен чи телейлисем: унта 2,5 процент кӑна хӑпарӗ. Алтай крайӗнче те аптӑрамаллах мар — хваттер укҫи 3,2 процент ҫеҫ ӳсет. Дагестанпа Кабардин-Балкар Республикинче пурӑнакансен хальхинчен 3,3 процент нумайрах тӑкакланма тивӗ.
Паян Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн черетлӗ виҫҫӗмӗш сессийӗн пӗрремӗш тапхӑрӗ ӗҫленӗ. Унта республика прокурорӗн ҫумӗ Александр Григорьев чӑваш парламентӗнчи укҫа тӳлекен должноҫсене камсене валеҫнине тишкернине пӗлтернӗ. Ӑна надзор органӗ «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра ҫырнӑ хыҫҫӑн хакланӑ-мӗн.
ЧР Патшалӑх Канашӗнче укҫа илсе тӑракан должноҫсене оппозици партийӗсем шутланакансен пайташӗсем лекмен иккен. Профессилле майпа ӗҫлекенсен пуканӗ «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗсене кӑна лекни, сӑмахран, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партире тӑракан Игорь Молякова малтанах, хысна проектне сӳтсе явнӑ чухнех, тӗлӗнтернӗ.
Чӑн та, парламентӑн спикерне, унӑн ҫумӗсене, комитетсен ертӳҫисене ЧР Патшлаӑх Канашӗнчи «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» фракци пайташӗсене кӑна суйланӑ. Ҫав вӑхӑтрах федераци тата регионти саккунсем вӑл вырӑнсенчен виҫҫӗшӗнчен кая парламентри ытти парти пайташӗсем йышӑнмаллине каланӑ. «Урӑхла туни хальхи вӑхӑтри саккуна пӑсни пулать», — ӑнлантарнӑ депутатсене республика прокурорӗн ҫумӗ. Унсӑр пуҫне ку вӑл парламента суйланнӑ ытти парти депутачӗсен правине хӗсни пӗлтерет, уҫӑмлатнӑ пакунлӑ ҫын.
Нумаях пулмасть Шупашкар хула администрацийӗнче транспорт карттисем ҫинчен тата билета урӑх мелпе туянмалли пирки калаҫнӑ.
ЧР Министрсен Кабинечӗ ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, 2017 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа общество транспортӗнче билетшӑн тӳлемелли ятарлӑ терминалсем пулӗҫ. Кунсӑр пуҫне пӗрремӗш кварталта банк карттипе тӳлеме май пулӗ: VISA, MasterCard, MasterCard PayPass/Visa payWave.
Тепӗр ҫӗнӗлӗх вӑя кӗрӗ: ҫынсем транспорт картти ҫине тӗнче тетелӗнче укҫа хума пултарӗҫ.
Шупашкар хула депутачӗсен пухӑвӗн ларӑвӗнче «Ҫеҫпӗл» кинотеатр пулнӑ ҫурт шӑпине сӳтсе явнӑ. Депутатсем ӑна Ҫамрӑксен театрне парас тесе пӗр саслӑн пулнӑ.
Кинотеатр 2014 ҫултанпа ӗҫлемест. Республика влаҫӗ ӑна ахаль лартасшӑн пулман, ҫавӑнпа аукциона тӑратнӑ. Анчах никам та ӑна илмен. Ун хыҫҫӑн ЧР Минстрсен Кабинечӗ ӑна хула балансӗ ҫине куҫарнӑ.
Малтанах мэри савӑнса кайнӑ темелле. Чиновниксем ҫак шухӑш патне ҫитнӗ: вӑл ҫамрӑксем валли хальхи пултарулӑх центрӗ пулӗ. Ӑна юсама, ҫӗнетме, ҫӗнӗ хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме палӑртнӑ.
Анчах ӑна тытса тӑмашкӑн хула хыснинче укҫа тупӑнман. Юсама кӑна 70 миллион тенкӗ кирлӗ. Хатӗр-хӗтӗр туянма вара – 50 миллион тенкӗ. Ҫавна май ҫурта республика шучӗ ҫине тавӑрма шухӑшланӑ. Малашне унта Ҫамрӑксен театрӗ пулӗ.
«СОУР» тулли мар яваплӑ обществӑн тӗп директорӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫланӑ. Следстви шухӑшӗпе, Владимир Ермолаев 2014 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен пуҫласа пӗлтӗрхи раштавччен ҫынсен тупӑшӗн налукне куҫарса паман. Пӗтӗмпе — 139 миллион тенкӗ.
Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫлӑх налука вӑхӑтра тӳлемен. Куншӑн 200–500 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме, 5 ҫул ӗҫлеттерме (кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр должноҫе 3 ҫул йышӑнма юрамӗ) е ирӗкрен 6 ҫуллӑха хӑтарма пултараҫҫӗ.
Пӗчӗк Лиза Петрова йывӑр чирӗпе 10 уйӑх ытла кӗрешет. Вӑл чылай сипленнӗ, темиҫе операци тӳссе ирттернӗ. Анчах лару-тӑру лайӑх еннех улшӑнман-ха.
Лизӑн урине татас мар тесе тухтӑрсем операци тунӑ. Анчах нумаях пулмасть вӗсем хӑраххине татма тивесси пирки каланӑ. Метастаза ӳпкине те ҫитнӗ.
Халӗ Лиза Тутарстанри пульницӑра выртать. Хӗрача ыратнипе питӗ вӑйлӑ аптӑрать, ӑна яланах эмел параҫҫӗ. Умӗнхи операци ӑнӑҫлах иртмен – уринче усал шыҫӑ юлнӑ. Ҫавӑнпа амӑшӗ ирӗк парсан ҫитес эрнере урине тама палӑртаҫҫӗ. Анчах ҫывӑх ҫыннисем парӑнасшӑн мар – Мускава ҫитесшӗн.
Ҫемьере Лизӑсӑр пуҫне тепӗр 5 ача. Хаклӑ эмел туянмашкӑн вӗсен укҫа ҫук. Халӗ Лизӑна пулӑшу кирлӗ.
Тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хӗрарӑм ывӑлне сыватма шухӑшланӑ. Ҫавна май вӑл экстрансенссене ӗненсе вӗсене ҫур миллион ытла тенкӗ кӑларса тыттарнӑ.
69 ҫулти хӗрарӑм Шупашкарта пурӑнать. Пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнчен пуҫласа раштавччен вӑл «сиплевҫӗсен» банк счечӗ ҫине укҫа куҫарса тӑнӑ.
Экстрансенссем пулӑшма пултарни пирки ватӑ хӗрарӑм пӗр телеканалтан пӗлнӗ. Хӑшӗнчен? Астумасть.
Хӗрарӑмӑн ывӑлӗ йывӑр чирлет. Ҫавна май вӑл, путакан ҫын улӑм пӗрчинчен тытӑннӑ евӗр, экстрасенссенчен пулӑшу ыйтнӑ. Анчах ывӑлӗ ниепле те сывалман. Ун чухне ҫеҫ вӑл ку ултав пулнине ӑнланнӑ та полицие пӗлтернӗ.
+6.3 °C