Хӗрлӗ Чутайӗнче вӑрҫӑ ветеранне вӗлернине тӗпченине РФ Следстви комитечӗн председателӗ Александр Бастрыкин хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ.
Пӑтӑрмах Хӗрлӗ Чутайӗнче ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче пулса иртнӗ. 92 ҫулти хӗрарӑм (вӑл — вӑрҫӑ ветеранӗ тата тыл ӗҫченӗ) 70 ҫулти тӑванӗпе пурӑннӑ. Инкек пулса иртнӗ кун арҫын ӳсӗр пулнӑ. Ватӑ хӗрарӑма вӑл тапса ҫапса пӗтернӗ. Кинемей инкек вырӑнӗнчех вилсе кайнӑ.
Ӑна хӗнесе вӗлернӗ ырҫынна тытса чарнӑ, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
«Чӑваш Ен» издательствӑпа полиграфи комплексӗнче тӗлӗнмелле кӑларӑм пичетленсе тухнӑ. Вӑл — «Урӑх ӑру / Другое поколение / A different generation» ятлӑ кӗнеке. Кӗнеке авторӗ — чӑваш палиндромийӗн пионерӗ Марина Карягина.
«Марина Карягина хӑйӗн поэтла сисӗмӗпе тата ирӗклӗ кӑмӑлӗпе чӑвашпа вырӑс сӑмахне чи тарӑн, атомла шайӗнче пӑхӑнтарать. Вӑл вырӑсла вӑхӑтран малта пыракан палиндроми шедеврӗсем хайлать, чӑвашла вара палиндроми поэзийӗн вӗр ҫӗнӗ тӗнчине уҫать. Вӑл ҫырма пуҫличчен чӑваш литературинче палиндромин илемлӗ тӗслӗхӗсем пулман», — хакланӑ чӑваш поэчӗн пултарулӑхне вырӑс тата ют ҫӗршыв авангарчӗн тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, культурологи докторӗ, Германири Галле университечӗн преподавателӗ Сергей Бирюков.
Кӗнекере сӑвӑсене виҫӗ чӗлхепе: чӑвашла, вырӑсла тата акӑлчанла — пичетленӗ.
Республикӑра йӗркелӗхе тытса тӑрас енӗпе йӗркеленӗ координаци канашӗн ларӑвӗнче РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Александр Полтинин шкулсенчи лару-тӑрупа ҫыхӑннӑ хӑш-пӗр самант пирки асӑнса хӑварнӑ. Хуралҫӑра ватӑ ҫынсем ларнинчен тытӑнса ачасенчен ачасем укҫа тапӑнни таранах сӑмах хускатнӑ вӑл.
Республикӑри вӗренӳ учрежденийӗсенче тантӑшӗсенчен тӑрӑхланӑ тӗслӗхсем пур иккен. Ӑна «буллинг» теҫҫӗ. Ун пирки йӗрке хуралҫисене шанчӑк телефонӗсем ҫине шӑнкӑравласа систереҫҫӗ. Анчах ҫав фактсемпе психологсем ҫеҫ ӗҫлеҫҫӗ иккен.
Йӗрке хуралҫи палӑртса хӑварнӑ тӑрӑх, ҫамрӑксен субкультурисем, сӑмахран, АУЕ, хӑрушлӑх кӑларса тӑратаҫҫӗ. Асӑннӑ юхӑмӑн ӗҫне экстремистла тесе йышӑннӑ.
«Укҫана «зонӑна» хӗртме тесе пухаҫҫӗ. Яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫ криминаллӑ пурнӑҫ енне сулӑнни преступлени шучӗ ӳсесси патне илсе пырать», – тенӗ Александр Полтинин.
Ведомство ертӳҫи ҫамрӑксем хушшинче воспитани ӗҫӗпе ҫине тӑрса ӗҫлемеллине палӑртса хӑварнӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем Куславкка хулинчи 32 ҫулти ҫын тӗлӗшпе уголовлӑ ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ.
Пакунлисем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач уйӑхн 9-мӗшӗнче Куславккара ҫав этем 45 ҫулти арҫынпа урамра паллашнӑ. Ӑна эрех туянса пӗрле ӗҫме сӗннӗ. Усал шухӑшлӑ ҫыннӑн хваттерӗнче эрех ӗҫнӗ вӑхӑтра арҫынсем хушшинче харкашу пуҫланса кайнӑ. Тӗрмерен 9 кун каялла тухни (колонирен ӑна 2021 ҫулхи раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче кӑларнӑ) ҫӗнӗ пӗлӗшне тапса-ҫапса пӗтернӗ. Шар курни тепӗр кунне реанимацире вилнӗ.
Ҫывӑх вӑхӑтра Куславкка арҫынни черетлӗ хутчен суд тенкелӗ ҫине ларӗ. Унччен вӑл тӗрмере 13 ҫула яхӑн ларнӑ.
Мускав хулинче пурӑнакан 66 ҫулти арҫын 59 ҫулти шӑллӗне вӗлернӗ. Халӗ ӑна ҫирӗп режимлӑ колоние 10 ҫуллӑха ӑсатнӑ.
Пӑтӑрмах 2021 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче пулса иртнӗ.
Мускавран килнӗ арҫын шӑллӗн Шупашкарти ҫуртӗнче пулнӑ. Ӳсӗр хӑна тӑванӗпе хирӗҫсе кайсан ӑна 124 хутран кая мар ҫӗҫӗпе чиксе, 7 хутран кая мар тапса-ҫапса пӗтернӗ. Шар курни йывӑр сурансене пула вилсе кайнӑ.
Пиччӗшӗ шӑллӗн виллине путвала пенӗ.
Психиатри экспертизи палӑртнӑ тӑрӑх, усалланнӑ арҫын пуҫӗ йӗркеллех ӗҫлет. 66 ҫулти арҫыннӑн ҫитес 10 ҫула ҫирӗп режимлӑ колонире ирттерме тивӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем тӗрмере ларакан ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. 34 ҫулти арҫын айӑплава юсанмалли колонире ирттернӗ вӑхӑтра учреждени ӗҫӗн йӗркине пӑсма тӑнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. 34 ҫулти арҫын тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 321-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Лапсарта вырнаҫнӑ тӗрмере (официаллӑ хутсенче ӑна юсанмалли колони теҫҫӗ-ха. Лапсарти 1-мӗш номерлӗ шутланать) ларакан кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче уҫӑлма тухнӑ чух хӑйӗнпе йӗрке хуралҫи пынишӗн тарӑхса кайнӑ. Пакунлине вӑл кӑкӑрӗ тӗлӗнчен алӑпа икӗ хутчен тӗксе ларнӑ, лешӗ сулӑнса кайса стенпа ҫумне пырса ҫапӑннӑ.
Паян паллӑ тюрколог, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи, филологи наукисен кандидачӗ Лия Левитская (23.11.1931-02.10.2009) ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ.
Вӑл Мускавра ҫуралнӑ. Унти М.В. Ломоносов ячӗллӗ Мускаври патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ, каярах СССР Наукӑсен академийӗн Чӗлхе пӗлӗвӗн институчӗн аспирантуринче ӑс пухнӑ. 1953-1955 ҫулсенче «Туркменская правда» хаҫат редакцийӗнче, 1956-1958 ҫулсенче Мускаври патшалӑх университетӗнче ӑслӑлӑх вулавӑшӗнчи востоковедени пайӗнче ӗҫленӗ. 1958-1989 ҫулсенче Наукӑсен академийӗн Чӗлхе пӗлӗвӗн институтӗнче тӑрӑшнӑ.
Вӑл — «Историческая морфология чувашского языка» монографи авторӗ.
Ҫӗмӗрле районӗнчи Мӑн Улхаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Тӳре-шарана РФ Пуҫиле кодексӗн 286-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе (вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗн пуҫлӑхӗ ӗҫ тивӗҫне ӳстерсе усӑ курни) тата 292-мӗш статьян 2-мӗш пайӗпе (ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курни) явап тытарнӑ. Сӑмах май каласан, ҫав ҫын халӗ текех пуҫлӑх мар ӗнтӗ.
Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ 2019 ҫулхи чӳк-раштав уйӑхӗсенче халӑхпа пуху ирттермесӗрех пуху пулнӑҫи туса протокол ҫырнӑ. Вырӑнти ял тӑрӑхӗнчи Депутатсен пухӑвӗн йышӑнӑвне те вӑл суйса шӑрҫаланӑ. Ҫав хут тӑрӑх «Сычуань-Чӑваш Ен Агропромышленность суту-илӳ компанийӗ» предприятие ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче силос курганӗсем тума ирӗк панӑ.
Ял тӑрӑхӗн экс-пуҫлӑхне 3 ҫул та 3 уйӑхлӑха тӗрмене хупса хумасӑр айӑплама йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн 1,5 ҫул хушши пуҫлӑх тилхепине тытаймӗ.
Телевизорпа кӑтартнӑ хыҫҫӑн тӗпчевҫӗсем тӗрӗслев пуҫарнӑ.
Аса илтерер: Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Мужское / Женское» телекӑларӑмра ӗнер Чӑваш Енри ҫемьене кӑтартрӗҫ.
Йӗпреҫри Наталья Чикушинӑн 21 ҫулти ывӑлӗ Роман Камышан ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӗсем кукамӑшӗпе иккӗшӗ хӗрарӑма амӑшӗн прависӗр хӑварасшӑн. Хӗрарӑм ӗҫке ернӗ, унӑн кӗҫӗн хӗрӗ кукамӑшӗ патӗнче ӳсет.
Телекӑларӑм эфира тухнӑ хыҫҫӑн РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем Йӗпреҫ район администрацийӗн ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен комисси тата опекӑпа попечительство органӗ тӗлӗшпе тӗрӗслев пуҫарнӑ. Асӑннӑ органсенче тӑрӑшакансем хӑйсен тивӗҫне епле пурнӑҫланине хак парӗҫ. Ӗҫе тивӗҫлипе пурнӑҫламанни ҫиеле тухсан вырӑнти специалистсене РФ Пуҫиле кодексӗн 293-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарӗҫ.
Куславкка районӗнчи Шӑнчас ялӗнче кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшнче ашшӗпе ывӑлӗ хушшинче пысӑк пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. Харкашу вилӗмпе вӗҫленнӗ.
22 ҫулти каччӑ ашшӗне пуҫӗнчен, кӗлеткинчен 32 хутран кая мар тапса-ҫапса пӗтернӗ. Вӑйпитти хытах хӗненӗ хыҫҫӑн арҫын самай шар курнӑ. Йывӑр суранланнӑскер тепӗр кунхине вилсе кайнӑ.
Кайран каччӑна тытса чарнӑ, вӑхӑтлӑха хупса хунӑ. Вӑл хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Тӗрлӗ экспертиза та каччӑ айӑплине ҫирӗплетсе панӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енрен тӗпчевҫисем пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ, суда ярса панӑ.
+10.3 °C