Нумаях пулмасть Кӳкеҫре пурӑнакан хӗрарӑм васкавлӑ медпулӑшӑва шӑнкӑравланӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, 67 ҫулти аппӑшӗ кафере апатланнӑ хыҫҫӑн, аш ҫисен, кӑвакарма, сывлӑш ҫитменнипе аптӑрама пуҫланӑ.
Васкавлӑ медпулӑшу бригади вырӑна 5 минутран ҫитнӗ. Ҫав вӑхӑталла ватӑ хӗрарӑм урайӗнче тӑнсӑр выртнӑ. Тухтӑрсем ҫӑварне, пырне пӑхсан нимӗн те тупайман. Вӗсем Геймлих мелӗпе усӑ курса пациенткӑн сывлав ҫулӗ ҫинче кӗрсе ларнӑ какай татӑкне кӑларнӑ. Ҫапла пулӑшнӑ хӗрарӑма Елена Ивановӑпа Елена Юркина фельдшерсем.
Ака уйӑхӗнче Хулари 1-мӗш клиника тухтӑрӗсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем тата ҫавнашкал ҫӑмӑллӑха тивӗҫнӗ ҫынсем патне киле ҫитсе вӗсен сывлӑхне тӗрӗслӗҫ, диспансеризаци ирттерӗҫ. Шурӑ халатлисем сывлӑхне кура килтен тухса ҫӳрейменнисем патне ҫитӗҫ.
Вырӑна тухса ҫӳрекен тухтӑрсен йышӗнче тӗрлӗ специалист пулӗ: терапевт, офтальмолог, невролог, хирург... Специалистсем юн анализне илӗҫ, ЭКГ тӑвӗҫ, куҫри юн пусӑмне тӗрӗслӗҫ.
Тухтӑрсем ҫар ӗҫӗсен ветеранӗсем патне те ҫитӗҫ.
77 ҫулти Светлана Васильева кӑрлач уйӑхӗн варринче картишре юр тасатма шутланӑ. Анчах ӑнсӑртран чӗри тӗлӗнче ыратнине туйнӑ. Кӳрши ӑна хӑйӗн машинипе Шупашкара леҫнӗ, мӗншӗн тесен васкавлӑ медпулӑшӑва юр нумай ҫунине пула унта ҫитме йывӑр пулнӑ.
Кардиодиспансерта ӑна часрах операци сӗтелӗ ҫине вырттарнӑ. Чӗрине стент лартнӑ, анчах кайран миокард ҫурӑлса кайнӑ та хӗрарӑмӑн сывлӑхӗ пушшех те начарланнӑ.
Тухтӑрсем Мускаври специалистсемпе канашланӑ. Ҫулӗсем пур та, хӗрарӑма федераци центрне илсе кайяман. Ҫапла тухтӑрсем йывӑр операцие хӑйсемех тума йышӑннӑ. Бригадӑна Вадим Бабокин ертсе пынӑ. Операци 5 сехете тӑсӑлнӑ. Телее, ватӑ хӗрарӑм ӑна лайӑхах чӑтса ирттернӗ, унӑн халӗ реабилитаци тапхӑрӗ пырать.
Шупшкарти тухтӑрсем авари хыҫҫӑн йывӑр суранланнӑ ватӑ хӗрарӑмӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварнӑ. Унӑн пуҫӗ суранланнӑ, аяк пӗрчисем хуҫӑлнӑ, кӑкӑрӗ тӗлӗнче аманнӑ. Васкавлӑ медпулӑшу пульницинче вӑл пӗр уйӑха яхӑн комӑра выртнӑ. Тухтӑрсем унӑн пурнӑҫӗшӗн кашни кун кӗрешнӗ.
Хӗрарӑм реанимацире икӗ уйӑх выртнӑ. Вӑл кӑрлач вӗҫӗнче тӑна кӗме пуҫланӑ. Тухтӑрсем пулӑшнипе вӑл пурнӑҫа таврӑннӑ.
Ҫак кунсенче хӗрарӑма санавиаципе кӳршӗ региона илсе ҫитернӗ. Унӑн ҫемйи унта пурӑнать.
Республикӑн онкологи диспансерӗнче сайра тӗл пулакан пысӑк шыҫҫа касса кӑларнӑ.
Хӗрарӑм пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗн вӗҫӗнче хырӑмӗ кӗтмен ҫӗртен ӳссе кайнине сиснӗ, хӑйне начар туйма тытӑннӑ. Анчах тухтӑр патне кайман. Ҫапла вӑл ҫур ҫул чӑтса пурӑннӑ. Хырӑмӗ калама ҫук пысӑкланса кайсан, сывлама йывӑрланса ҫитсен, вар хытса ларнипе аптӑракан пулсан ҫеҫ больницӑна кайнӑ.
Хӗрарӑмӑн 40 сантиметр пысӑкӑш шыҫӑ пулнӑ. Вӑл ытти органсене те кансӗрленӗ.
Ҫав шыҫӑ тератома пулнӑ. Ун варринче ҫу, ҫӳҫ тата шӑл пулнӑ. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, вӑл шыҫӑ ун пысӑкӑш ӳссе кайни сайра пулать. Ҫавӑнпа вӗсем ҫынсене тухтӑр патне вӑхӑтра кайма, медосмотр тата диспансеризаци тухма сӗнеҫҫӗ.
Федерацин Шупашкарта вырнаҫнӑ травматологи, ортопеди тата эндопротезровани центрӗ 15 ҫул тултарнӑ. Ҫав ятпа коллектива Чӑваш Енри тӗп федераци инспекторӗ Григорий Сергеев саламланӑ. Паллӑ кунпа вӑл Раҫҫей Президенчӗн Атӑлҫи федераци округӗн тулли пайталлӑ элчи Игорь Комаров ячӗпе ырӑ суннӑ.
«Паян центр республикӑра ҫеҫ мар, Раҫҫейре сумлӑ учрежденисенчен пӗри пулнинче сирӗн тӳпе пысӑк. Кунта пысӑк шайри профессионалсем ӗҫлеҫҫӗ. Центрта хальхи вӑхӑтри медицина оборудованийӗ пурри тӗнче шайӗнчи тӗпчевсем ирттерме, ҫынсене ҫӗнӗ йышши мелсемпе сиплеме май парать», – тесе палӑртса хӑварнӑ Григорий Сергеев.
Шупашкар хулинчи 1-мӗш клиника пульницинче йышӑнупа диагностика уйрӑмне юсаса пӗтернӗ. Сывлӑх сиплев учрежденийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫынсемшӗн пӗлтерӗшлӗ уйрӑм халӗ самана ыйтнине тивӗҫтерет.
Чирлисене васкавлӑ пулӑшу кӳме «врач пациент патне» ҫӗнӗ меле ӗҫлеттерсе янӑ. Ун пеккипе усӑ курнин тухӑҫлӑхне тӗп медицина центрӗсенче ҫирӗплетсе панӑ ӗнтӗ.
Йышӑну уйрӑмӗ талӑкӗпех ӗҫлет. Кунсерен унта 250-300 ҫынна илсе пыраҫҫӗ. Вӗсем — терапи, хирурги, травматологи енӗпе чирлисем. Йышӑну уйрӑмӗнче тӗплӗн тӗрӗслеҫҫӗ, унтан вӑл е ку ҫынна ӑҫта вырттарассине палӑртаҫҫӗ.
Андрей Власов тӗп врач пӗлтернӗ тӑрӑх, чире кура пациентсем валли «хӗрлӗ», «сарӑ», «симӗс» коридорсем пӑхса хӑварнӑ. Чирлисене васкавлӑ тата планпа пынине шута илсе ҫеҫ мар, чир профилӗпе те — терапи тата хирурги — уйӑраҫҫӗ.
Йышӑну уйрӑмӗнче администратор должноҫне ҫирӗплетнӗ. Шӑпах вӑл пациентсене ӑҫта ямаллине йӗркелесе тӑрать те.
Республикӑра 70 ҫулти арҫын юр тасатма тухнӑ та хӑйне япӑх туйма пуҫланӑ. Аран сывлаканскер киле аран кӗнӗ, пӳртре икӗ кун выртнӑ, арӑмне тухтӑрсене чӗнме ирӗк паман.
Арҫын шӳтлеме те тӑрӑшнӑ, лавккана та тухнӑ, анчах каялла чиперех таврӑнайман – сывлӑш ҫитми пулнӑ. Тухтӑрсен аллине лексен ӑна диагноз лартнӑ: ӳпке артерийӗнче тромб пур. Ӑна пула арҫынна сывлӑш ҫитмен.
Операцире тухтӑрсем 10 сантиметр ытла тӑршшӗ тромб кӑларнӑ.
Чӑваш Енре хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсен шалӑвӗ кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен 8,5 процент ӳсӗ. Ку вӑл медицинӑра, педагогикӑра, социаллӑ тата ытти ҫавӑн йышши сферӑра ӗҫлекен 70,5 пин ҫынна пырса тивӗ.
Йышӑнӑва республикӑн Правительстви ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, ҫирӗплетнӗ.
Индексаци валли укҫана республика бюджетӗнче пӑхса хӑванӑ. Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен те ҫывӑх вӑхӑтра ҫавӑн пек ятарлӑ йышӑнусем тумалла.
Республикӑн кардиологи диспансерӗнче Чӑваш Ен ҫыннисем ҫеҫ мар, урӑх регионсемпе ют ҫӗршыв ҫыннисем те сипленеҫҫӗ.
Больницӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ учрежденире ҫулсерен 8 пин ытла ҫын сипленет, 40 пин ытла пациента тӗрлӗ консультаципе пулӑшаҫҫӗ.
Кардиодиспансера хальхи вӑхӑтри диагностика тата сиплев оборудованийӗпе пуянлатнӑ. 2023 ҫулта унти специалистсем урӑх регионсенчи 200 ытла ҫынна пулӑшнӑ. Вӗсен йышӗнче Мари Элти 4 ҫын, Тутарстанран — 18, Чулхула облаҫӗнчен — 24, Чӗмпӗр облаҫӗнчен — 11, Мускавпа Мускав облаҫӗнчен — 38. Камчаткӑпа Крым, Чукоткӑпа Ямал тӑрӑхӗнчен те кунта килнӗ.
Унсӑр пуҫне ют ҫӗршыри 200 ытла ҫынна пулӑшнӑ: вӗсенчен 150-шне — амбулатори мелӗпе, 50 ытларах ҫынна — стационарта.
-0.7 °C