Краснодар крайӗнче тӗнчери чи ҫӳллӗ чуччу уҫӑлнӑ. Ӑна «Skypark AJ Hackett Sochi» тӗлӗнтермӗшсен паркӗнче ӗҫлеттерсе янӑ. Ҫакӑнса тӑракан тӗнчери чи вӑрӑм «SkyBridge» кӗпер ҫинчен ярӑнакансем Адлер районӗнчи Ахштырь ялӗ патӗнчи 500 метр тӑршшӗ ту хушӑкӗ урлӑ темиҫе ҫеккунтра ярӑнса иртейӗҫ.
«SochiSwing» аттракционпа усӑ куракансем 170 метр ҫӳллӗшне ярӑнса хӑпарса каяйӗҫ. Ун йышши чуччусем тӗнчере татах пур-ха. Анчах ҫӳллӗшӗпе Сочи ҫывӑхӗнчине ҫитмеҫҫӗ. Ҫӗнӗ Зеландири Невис юханшыв ҫинчи чуччу унччен чи ҫӳлли шутланнӑ-ха, анчах вӑл «SochiSwing» аттаркционтан 50 метр лутрарах.
Тӗнчери чи ҫӳллӗ чуччуна кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче вырнаҫтарнӑ. Анчах унпа ярӑнтарма чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче кӑна тытӑнӗҫ. Аттракционпа харӑсах икӗ ҫын усӑ курайӗ.
«Skypark AJ Hackett Sochi» тӗлӗнтермӗшсен паркӗ кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче уҫӑлнӑ. Ҫӳллӗшӗнчи ун йышши парксем Раҫҫейре пулман. Асӑннӑ парк тӗнчери ҫавӑн йышши кану комплексӗсене тытса тӑракан «AJ Hackett» компани йышне кӗрет.
Килес ҫулхи ҫу уйӑхӗнче 3D-принтерпа пичетленнӗ пӗрремӗш ноутбук сутлӑха тухӗ. Кун пирки The Telegraph Британи хаҫачӗ пӗлтернӗ.
Халӗ кашни ҫын килти условире хӑйӗн компьютерне пичетлеме пултарать тесе ӗнентереҫҫӗ. Пӗрремӗш ноутбука пичетленӗ те иккен. Ӑна Pi-Top ят панӑ. Малтанхи саккассен пӗтӗмӗшле хакӗ 120 пин доллара ларнӑ.
340 доллара яхӑн тӑракан 3D-принтера туяннисем валли Pi-Top ятарлӑ комплект кӑларнӑ. Унта кӗрекен хатӗрӗн хуппин шаблонӗ 284 доллара яхӑн тӑрать иккен. Pi-Top текенскере ахаль ноутбукӑн мӗнпур функцийӗпе пуянлатнӑ-мӗн.
Ноутбука тем тӗслӗ те хатӗрлеме пулать иккен, корпус ҫине унӑн хуҫин ятне те вырнаҫтарма пулать.
Ҫӗнӗ йышши ноутбука шухӑшласа кӑларакансем вӑл ачасен компьютер ӑсталӑхне вӗрентме те меллӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ-мӗн, мӗншӗн ӑна вӗсем хӑйсем тӗллӗн пухма та, сӳтме те пултараҫҫӗ-ҫке.
Чӑваш Енре референц станцисен сетьне тӗрӗслеттермелле хута янӑ. Хальхи вӑхӑтра ITRF 2005 координатлӑ тӳрӗ кӗтеслӗ геоцентр тытӑмӗ ҫумне ҫыхӑнтарнӑ сеть тест режимӗпе ӗҫлет.
Вырӑнти координатӑпа проектӑн каярах тапхӑрӗнче ҫыхӑнтарма палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникаци министерстви авӑн уйӑхӗн ҫурринче Шупашкарти, Канашри, Ҫӗмӗрлери, Куславкари, Улатӑрти, Етӗрнери тата Патӑрьелти референц станцисене вырнаҫтарса пӗтернине аса илтерет. Вӗсем республикӑн мӗнпур территорине тӗп-тӗрӗс палӑртма май парать.
Референц станцийӗсен кӑтартӑвӗсем кадастр инженерӗсемпе геодезистсене уйрӑмах кирлӗ. Кун валли оборудование ҫакӑн пек йӗркелеме сӗнеҫҫӗ:
IP-адрес: 195.2.214.115
Порт: 2101
Протокол: NTRIP
Хыпарсене ямалли – NMEA GGA.
Формат – RTCM3.
Ӗҫе кӗртмелли точкӑсем:
ALL_ RTCM3
Nearest_ RTCM3
ALAT_RTCM3
BATR_ RTCM3
CHEB_ RTCM3
KANA_ RTCM3
KOZL_ RTCM3
SHUM_ RTCM3
YADR_ RTCM3
Тытӑма тӗрӗслемелли тапхӑр валли учет ҫыравӗ хатӗрленӗ, вӑл 10 пӗр пек кӗрекене харӑс усӑ курма ирӗк парать. Килес ҫулхи нарӑсӑн 1-мӗшӗччен унпа кирек кам та усӑ кураять.
Усӑ куракан ячӗ: TestChR.
Кӑҫал авӑн уйӑхӗн васкавлӑ медпулӑшу паркне ҫӗнетнӗччӗ. Ун чухне 39 урапа Шупашкара, Ҫӗнӗ Шупашкара лекнӗччӗ. Вӗсене хыснари укҫапа туянмаҫҫӗ.
Нумаях пулмасть ЧР Элтеперӗ ҫӗнӗ урапасен уҫҫине тыттарнӑ. Вӗсем Ҫӗрпӳ, Красноармейски, Канаш, Тӑвай районӗсенче, Канаш хулинче ӗҫлӗҫ. ЧР Сывлӑх министрӗ Алла Самойлова каланӑ тӑрӑх, вӗсем лайӑхах ӗҫлеҫҫӗ. Республикӑри васкавлӑ медпулӑшу станцийӗн тӗп тухтӑрӗ Алексей Федоров автомобильсем сахал ҫӗмӗрӗлнине, вырӑна 20 минутра ҫитнине палӑртнӑ. «Пӑкӑсем» пулнӑ чухне ҫеҫ кӑшт кая юлаҫҫӗ-мӗн.
Ҫӗнӗ урапасем хӑтлӑ, ӑшӑ. Вӗсене кондиционерсемпе тата сигнал тытӑмӗпе тивӗҫтернӗ. Алла Самойлова каланӑ тӑрӑх, васкавлӑ медпулӑшӑвӑн ҫӗнӗ автомобилӗсене Ҫӗмӗрлене тата Улатӑра яма палӑртнӑ.
«Вербариус» элетронлӑ сехет чӑвашла «калаҫма» тытӑннӑ. Палӑртмалла: ҫакнашкал сехет Артемий Лебедевӑн дизайн студийӗ шухӑшласа кӑларнӑ.
«Вербариус» — «вӑхӑта ҫын пек ҫыракан тӗнчери пирвайхи сехет». Электронлӑ табло ҫинче хисепсем мар, сӑмахсем тухаҫҫӗ. Ӑна шухӑшласа кӑларакансен шухӑшӗпе, ку пӗр-пӗр чӗлхене вӗренекен ҫынсене хисепсене ӑса хывма май парать.
«Ирӗклӗ сӑмах» вулаканӗ каланӑ тӑрӑх, «Вербариуса» чӑвашла вӗрентес шухӑш обществӑн та пулнӑ. Вӑл тӑтӑшах Шупашкарта пулнӑ май общество транспортӗнче чӑвашла такӑнса калаҫнине асӑрханӑ. Общество транспорчӗн чарӑнӑвӗнче электронлӑ таблосем информацие вырӑсла кӑна пӗлтереҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах икӗчӗлхелӗхе аталантарма нимӗн те чармасть-ҫке-ха.
Ҫав ҫын хальхи технологипе чӑваш чӗлхине пӗрлештерес тӗллевпе «Вербариуса» ҫӗнетме шухӑшланӑ. Вӑл Лебедев студин сайтне кӗнӗ те йӑлтах инструкципе килӗшӳллӗн тунӑ.
«Вербариуса» 2007 ҫулта кӑларнӑ. Халӗ вӑл производствӑра ҫук. Анчах лавкка сентрисем ҫине тухма та пултарӗ-и, тен. Студин ӗҫченӗсем каланӑ тӑрӑх, «Вербариуса» каллех сутма тытӑнсан чӑваш чӗлхине студи сайчӗн пайне кӗртӗҫ.
Ӗнер Йӗпреҫри Патшалӑх ветеринари службин районти станцине ятарлӑ автомобиль пырса ҫитнӗ. Ятарлӑ техника дезинфекци валли иккен.
Автомобиле илнишӗн вырӑнтисем хавасланни куҫкӗрет — ҫак пулӑма вӗсем пӗлтерӗшлӗ евӗр хыпарлаҫҫӗ. Автомашинӑна «Чӑваш Республикинче ветеринарие аталантарасси ҫинчен» ҫумпрограммӑпа килӗшӳллӗн уйӑрнӑ укҫапа туянма май килнӗ иккен.
Ветстанцин пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлаканӗ Эдурал Алыков каланӑ тӑрӑх, профилактика тата эпизоотилле ӗҫ-хӗле хирӗҫ пурнӑҫланӑ чух дезинфекципе дезинсекци те тума тивет. Ӗҫ калӑпӑшӗ пӗчӗк маррине кура ҫӗнӗ машина самай ҫӑмӑллӑх кӳмелле.
Авӑнӑн 26-мӗшӗнче Шупашкарта ӑсталанӑ тракторсен «Кулибин XXI» курав конкурс иртнӗ. Мероприятие трактор историйӗн ҫумӗнче йӗркеленӗ, машиностроительсен кунне халалланӑ.
Куравра ҫӗнӗлӗхсемпе, ял хуҫалӑхӗшӗн усӑллӑ модельсемпе паллашма май пулнӑ. Унта хатшӑнакансен йышӗ ҫулсерен хушӑнать. Хӑшӗ-пӗри опытлӑ изобретатель те пулнӑ ӗнтӗ.
Курава Шупашкарти механикӑпа технологи техникумӗн студенчӗсем те хутшӑннӑ. Вӗсем Николай Ермаков вӗрентекенпе пӗрле «Багги» хӑвалакан автомобиль ӑсталанӑ. Унӑн двигателӗ — Жигулирен, вӑл бензинпа ӗҫлет.
Конкурса пӗтӗм тӗнчери James Dyson Awards 2014 конкурсӑн финалисчӗ Алексей Смиронов та килнӗ. Кашниех вӑл ӑсталанӑ хатӗрпе паллашма пултарнӑ. Куравра ытларах ҫынсем хӑйсем ӑсталанӑ тракторсем пулнӑ. Изобретательсем тӗрлӗ хуларан килнӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене эрне вӗҫӗнче палӑртӗҫ. Вӗсен укҫапа тата Дипломпа хавхалантарӗҫ. Чи лайӑххисене трактор историйӗн музейне вырнаҫтарӗҫ.
Паянтан пуҫласа Европа пӗрлешӗвӗнче 1600 ваттран хӑватлӑрах тусанҫӑтӑшсене (пылесоссене) лавккасенче сутма, туса кӑларма тата ытти патшалӑхсенчен кӳрсе килме чарнӑ. Саккун кӑларакансен шухӑшӗпе ку 2020 ҫул тӗлне 19 тераватт-сехет перекетлеме май парӗ. Ку виҫе 4 электростанци хӑвачӗпе танлашать имӗш.
Еврокомисси пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак вӑхӑтччен сутакан тусанҫӑтӑшсен вӑтам хӑвачӗ 1800 Вт-па танлашнӑ. Уйрӑмах юлашки кунсенче суту-илӳ хӗрӳ пынӑ — 1600 ваттран хӑватлӑраххисем ытти кунсемпе танлаштарсан 50% ытларах сутӑннӑ. 2000 ваттлисене вара пушшех те туянса пӗтернӗ.
Тепӗр 3 ҫултан саккун тата та вӑйлӑланӗ — 2017 ҫулхи авӑнӑн пӗрремӗшӗнчен пуҫласа 900 ваттран хӑватлисене сутма юрамӗ. Ҫак саккуна ҫыракансен шухӑшӗпе тусан пуҫтарасси аппарат хӑвачӗпе пӗрре те ҫыхӑнман имӗш. Тусанҫӑтӑшсене хӗстереҫҫӗ пулсан кофемашинӑсене ирӗк парасшӑн — вӗсен хӑватне унччен чарни электроэнергие ытлашшиех перекетлемест иккен.
Патӑрьел районӗнче севок сухана пухса кӗртесси хӗрӳ пырать. Республикӑри кӑнтӑр районӗсенче ҫу иккӗмӗш ҫул типӗ иртсен ҫынсем севок лартмалли лаптӑка пысӑклатса пыраҫҫӗ.
Акӑ Алексей Перепелкин 5 ҫул севок лартса ӳстерет. Чи малтан 20 сотка ҫине акнӑ пулсан, халӗ — 18 гектар. Фермер кирлӗ техникӑна туяннӑ ӗнтӗ. Унӑн лаптӑкӗнче 100 ҫын ӗҫлет. Пурте — кӳршӗ ялсенчен.
Ӗҫе ҫӑмӑллатмашкӑн Валерий Малюков севока тасатакан «параппан» шухӑшласа кӑларнӑ. Вӑл трактор пулӑшнипе ӗҫлет. Техника пулӑшнипе пысӑк тухӑҫлӑ ҫимӗҫ туса илеҫҫӗ.
Севока витрене пуҫтараҫҫӗ те параппана яраҫҫӗ. Унччен ҫак ӗҫе йӑлтах алӑпа тунӑ. Унтан ятарлӑ аппарат сухана сортсем ҫине уйӑрать. Ҫумӑр сахал ҫунӑран севокӑн пӗр пайне шӑварма тивнӗ. Ҫитес ҫул шӑвармалли лаптӑка пысӑклатасшӑн.
Шупашкар районӗнчи 15 пысӑк ял хуҫалӑх кооперативӗнчен саккӑрӑшӗнче типӗтмелли юсавлӑ комплекссем ҫитмеҫҫӗ. Шупашкар район администрацийӗн ял хуҫалӑх Куйбышев ячӗллӗ колхоз, «Прогресс» акционерсен обществи, «Туруновский» ял хуҫалӑх кооперативӗ, «Туруновская» агрофирма, «Средняя Волга» (чӑв. Вӑта Атӑл) агрофирма, И.Г. Кадыков ячӗллӗ кооператив, «Юрма» агрохолдинг пуҫтарса илнӗ тырра урӑх хуҫалӑхра типӗтеҫҫӗ. Кун пек, паллах, тӑкакӗ те нумай.
Сӑмах май каласан, ӗнерхи кун тӗлне Шупашкар районӗнчи 2637 гектар пухса илнӗ, ку вӑл планпа пӑхнин 89 проценчӗ пулать. Тухӑҫ гектартан 23 центнер тухать.
Вырмапа пӗрлех кӗрхисене акма ҫӗр хатӗрлеҫҫӗ. Пӗтӗмпе 3455 гектар акма палӑртаҫҫӗ.
+6.3 °C