Чӑваш Енре Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне хатӗрленеҫҫӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтереҫҫӗ.
Нумаях пулмасть ЧР вӗренӳ министрӗ Иван Исаев канашлу ирттернӗ. Унта ППЭ ыйтӑвне пӑхса тухнӑ. Канашлура пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал 9-мӗш класран вӗренсе тухакан 11,4 пин ҫамрӑк пӗтӗмлетӳ аттестацийӗ витӗр тухӗ. 11-мӗш класран вара 5,2 пин яш-хӗр вӗренсе тухать. Вӗсен ППЭ тытма тивӗ.
Кӑҫал студентсене нимеҫӗ (волонтер) пулма сӗнеҫҫӗ. Вӗсем ППЭре общество сӑнавҫисем пулӗҫ. Пулас волонтерсене норматив докуменчӗсем, сӑнавҫӑсен прависемпе тивӗҫӗсем пирки каласа кӑтартӗҫ. Вӗсем зачет парсан ҫеҫ аккредитаци илӗҫ.
Шупашкарта студенткӑна занятирех тытса чарнӑ. Унччен вӑл Борис Немцева асӑнса ирттернӗ протест акцине хутшӑннӑ пулнӑ.
Студентка кӗпер ҫине «Пурне те вӗлерсе пӗтерейместӗр, пурне те лартса пӗтерейместӗр» плакат ҫакнӑ.
Борис Немцева вӗлернӗ куна асӑнса Шупашкарта акци иртнӗ. Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче ҫамрӑксен ушкӑнӗ кӗпер ҫине плакат ҫакнӑ. Ун чухне вӗсем пиротехникӑпа те усӑ курнӑ — ҫапла водительсене тимлӗхсӗр ирттерсе ярасшӑн пулман. Анчах ку акцие йӗрке хуралҫисем асӑрхамасӑр иртмен.
Нарӑсӑн 27-мӗшӗнче И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУна полици килнӗ те студенткӑна тытса кайнӑ. Хальлӗхе Натся ҫыхӑнӑва тухман. Вӑл Шупашкарти 1-мӗш полици участокӗнче пулмалла.
Студентсен кунӗнче ҫулсерен регионсен хушшинче «Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи Татьяна» конкурс ирттереҫҫӗ. Кӑҫал вӑл Саранскри Н.П.Огарев ячӗллӗ патшалӑх университетӗнче иртнӗ.
Конкурса Киров, Пенза облаҫӗсенчи, Тутар, Мари, Мӑкшӑ, Удмурт, Чӑваш республикисенчи Татьянӑсем хутшӑннӑ. Палӑртма кӑмӑллӑ: И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн медицина факультетӗнче вӗренекен Татьяна Семенова «Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи Татьяна» ята ҫӗнсе илнӗ. Вӑл 6 конкурсра та палӑрнӑ.
Эппин, ҫитес ҫул Татьянӑсен конкурсӗ И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра иртӗ.
Ҫак кунсенче Шупашкарти И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче журналистика кафедринче «Хыпар» хаҫатӑн 111 ҫулхине халалласа «ҫавра сӗтел» ирттернӗ.
Преподавательсемпе тата студентсемпе «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗн — тӗп редакторӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Дмитрий Моисеев тӗл пулнӑ. Дмитрий Андреевич ку аслӑ шкула 2009 ҫулта вӗренсе пӗтернӗ. Ҫамрӑксене вӑл издательство ҫурчӗн кун-ҫулӗпе паллаштарнӑ, паянхи унӑн аталанӑвӗ ҫинче чарӑнса тӑнӑ. Пӗлменнисене пӗлтерер: «Хыпар» ИҪ «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», «Чӑваш хӗрарамӗ», «Хресчен сасси» хаҫатсене, «Капкӑн», «Тетте», «Самант» журналсене кӑларса тӑрать.
Тӗл пулӑва хутшӑннӑ журналистика кафедрин ертӳҫи А.П. Данилов тата Л.А. Васильева, О.Р. Студенцов, Г.В. Хораськина преподавательсем те тухса калаҫнӑ.
Шупашкарти апатлану тата коммерци технологийӗн техникумӗн студенчӗсем Францири Прованс регионӗнче стажировкӑра пулнӑ. Иккӗшӗ – студент, тӑваттӑшӗ техникумран вӗренсе тухнӑ ӗнтӗ.
Пирӗн ҫамрӑксем ҫав ҫӗршывра Мишлен ҫӑлтӑрне панӑ ресторансенче стажировка тухнӑ. Вӗсем пурте тенӗ пекех поварта ӗҫленӗ. Сӑмах май, Мишел ҫӑлтӑрӗ – заведени пахалӑхӗ, унта паха апат пӗҫӗреҫҫӗ, килен-каяна лайӑх пӑхаҫҫӗ.
Чӑваш ҫамрӑкӗсем унта каймашкӑн малтанах хатӗрленме тытӑннӑ. Вӗсем французла вӗреннӗ. Ресторанра стажировка тухсан вӗсене сертификат панӑ. Яш-хӗр паха опыт та пухнӑ.
Техникум кунашкал стажировкӑсене пӗрре мар йӗркеленӗ. Унччен студентсем Венгрире тата Турцире пулнӑ.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи студентсен раштаври стипендие ҫитес ҫулччен кӗтме тивӗ. Стипенди вырӑнне вӗсене ҫак уйӑхра 300-шер тенкӗ укҫа пама шантарнӑ. Ку хыпара Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе кун каялла пӗлтернӗччӗ.
Студентсен ыйтӑвне РФ Патшалӑх Думине Чӑваш Енрен суйланнӑ Алена Аршинова та пӗлет иккен. Укҫа йывӑрлӑхӗ пирки ӑна аслӑ шкулӑн ректорӗ Владимир Иванов ҫитернӗ. Парламентари вара ыйтупа Раҫҫейӗн Вӗренӳ министерствине тухнӑ. Ырӑ хыпара Алена Аршинова Александр Белов журналиста темиҫе кун каялла пӗлтернӗ.
Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи интервьюра парламентари студентсене стипендие ҫулталӑк вӗҫлениччен куҫарса парассине каланӑ. Алена Аршинова каланӑ тӑрӑх, укҫа дефицичӗ социаллӑ стипендиатсен йышӗ ӳснипе ҫыхӑннӑ.
Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче «Путешествие в мир турецкого языка» (чӑв. Турккӑ чӗлхи тӗнчинчи ҫулҫӳрев) интерактивлӑ заняти иртнӗ. Унта Шупашкарти медицина колледжӗнче пӗрремӗш курсра вӗренекен ҫамрӑксене йыхравланӑ. Вӗсене чӑваш чӗлхи вӗрентекен Надежда Малышева илсе пынӑ.
Турккӑ чӗлхипе паллаштаракан занятире музей экскурсовочӗ Дарья Мочалова турккӑ чӗлхипе тӗнчере 75 миллион ҫын калаҫнине пӗлтернӗ. Тепӗр майлӑ каласан, вӑл ҫӗр ҫинче чи вӑйлӑ аталаннӑ 15 чӗлхе шутне кӗрет. Студентсене турккӑсен культурипе, ҫутҫанталӑкӗпе, наци тумтирӗпе, апат-ҫимӗҫӗпе паллаштарнӑ. Ҫав чӗлхепе сывлӑх сунма, паллашма кирлӗ ансат сӑмахсене те ҫамрӑксене вӗрентнӗ. Турккӑ чӗлхине ӑша хывас шухӑшлисене Литература музейӗ кӑмӑлтан кӗтет.
Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче «Путешествие в мир турецкого языка» (чӑв. Турккӑ чӗлхи тӗнчинчи ҫулҫӳрев) интерактивлӑ заняти иртнӗ. Унта Шупашкарти медицина колледжӗнче пӗрремӗш курсра вӗренекен ҫамрӑксене йыхравланӑ. Вӗсене чӑваш чӗлхи вӗрентекен Надежда Малышева илсе пынӑ.
Турккӑ чӗлхипе паллаштаракан занятире музей экскурсовочӗ Дарья Мочалова турккӑ чӗлхипе тӗнчере 75 миллион ҫын калаҫнине пӗлтернӗ. Тепӗр майлӑ каласан, вӑл ҫӗр ҫинче чи вӑйлӑ аталаннӑ 15 чӗлхе шутне кӗрет. Студентсене турккӑсен культурипе, ҫутҫанталӑкӗпе, наци тумтирӗпе, апат-ҫимӗҫӗпе паллаштарнӑ. Ҫав чӗлхепе сывлӑх сунма, паллашма кирлӗ ансат сӑмахсене те ҫамрӑксене вӗрентнӗ. Турккӑ чӗлхине ӑша хывас шухӑшлисене Литература музейӗ кӑмӑлтан кӗтет.
Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче китай чӗлхипе пуҫласа олимпиада ирттернӗ. Халиччен ун пекки республикӑра пулман.
Аслӑ шкулта ӑнлантарнӑ тӑрӑх, олимпиадӑна ирттернин унта китай чӗлхин курсӗ ӗҫленипе ҫыхӑннӑ. Ӑна йӗркеленӗренпе ку чӗлхене 200 ытла ҫамрӑк ӑша хывнӑ.
Сӑмах май, шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла, 2015 ҫулхи раштавӑн 23-мӗшенче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУпа Гуйчжоу провинцийӗнчи педагогика университечӗ килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен килӗшӳ алӑ пуснӑ. Китай чӗлхине пирӗн патри аслӑ шкулта асӑннӑ университетӑн пайтаҫи Ма Ися вӗрентет.
Олимпиадӑна хутшӑннисем хайсем калаҫма тата ҫырма пӗлнине тӗрӗсленӗ. Китай каллиографийӗпе (ҫырма пӗлни) тата китайла сӑмахсене тӗрӗс калама пултарнине те хакланӑ. Ҫӗнтерӳҫи — Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей экскурсовочӗ А. Данилова. Лайӑххипе ҫавӑн пекех ют чӗлхесен факультечӗн студентки А. Алюнова, ЧПУ студенчӗ А. Ефремов, Шупашкарти 5-мӗш гимназире вӗренекен М. Капитонова, Л. Панюхина усламҫӑ палӑрнӑ.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче вӗренекен студентсен раштаври стипендие ҫитес ҫулччен кӗтме тивӗ. Стипенди вырӑнне вӗсене ҫак уйӑхра 300-шер тенкӗ укҫа пама шантарнӑ.
Хавасланмалли ҫукрах хыпара студентсене аслӑ шкул ертӳҫисем раштавӑн 19-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Хӑҫантарах тӳлессине вӗсем уҫӑмлатайман енне: «Хамӑр та пӗлместпӗр. Тен, кӑрлач уйӑхӗнче, тен, нарӑсра», — тесе аптӑранӑ имӗш.
Стипендие вӑхӑтра тулейменни укҫана пӗтерсе тӑкнипе ҫыхӑннӑ пулать. Укҫасӑр ларакан ҫамрӑксем прокуратурӑна тата Вӗренӳ министерствине ҫӑхав ҫырма шут тытнӑ.
Раштавӑн 21-мӗшӗнче студентсемпе ЧППУра республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев тӗл пулнӑ. Курнӑҫӑва хутшӑннӑ Андрей Иванов журналист ҫырнӑ тӑрӑх, стипенди пирки унта никам та ыйту ҫӗклемен.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (21.09.2025 03:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 10 - 12 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Гурий Вантер, чӑваш фольклорне пухаканни, тӗпчевҫӗ, сӑвӑҫ ҫуралнӑ. | ||
| Моис Иван Григорьевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ванеркке Николай Иванович, чӑваш чӗлхе тӗпчевҫи вилнӗ. | ||
| Бахмисов Алексей Иванович, график, прикладник ҫуралнӑ. | ||
| Карпилов Юрий Соломонович, биологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Микиш Павӑлӗ, чӑваш журналисчӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |