Улатӑр районӗнчи Кивӗ Эйпеҫри ҫынсен Пӗтӗм тӗнчери театр кунне паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал та уява сиктермен.
Чи малтанах Кивӗ Эйпеҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.П.Казанцев саламланӑ. Вал «Ару» халӑх театрӗн ертӳҫине М.Г.Лебедевӑна малашне те пултарулӑхра пысӑк ҫитӗнӳсаем тума ӑнӑҫу суннӑ.
Уява халӑх театрӗн ветеранӗсене чӗннӗ: В.Н.Никишин, В.А.Андреев, Н.Д.Маруськина, Ф.А.Машугин. Кашниех хӑй вӑхӑтӗнче постановкӑсене хутшӑннӑ самантсене аса илсе каласа кӑтартнӑ. Ун чухне театра ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ В.Н.Никишин ертсе пынӑ. Халӗ Виталий Никитич тивӗҫлӗ канура пулсан та юратнӑ ӗҫӗпе кӑсӑкланать. Вӑл театр пурнӑҫӗпе интересленет, ун валли тата халӑх театрӗ ҫумӗнчи ачасемпе ҫамрӑксен «Султаш» театр ушкӑнӗ валли пьесӑсем ҫырать. Вӗсем ҫак пьесӑсемпе республика шайӗнчи конкурссене, фестивальсене хутшӑнса малти вырӑнсене тивӗҫеҫҫӗ.
Пӗтӗм тенчери театр кунӗнче ял ҫыннисем В.Н.Никишинӑн «Кӳршӗсем» пьесине курнӑ. Дарья рольне Екатерина Лебедева вылянӑ. Марья — Мария Лебедева, Петр — Петр Казанцев пулнӑ. Камит пурне те килӗшнӗ.
Красноармейскинчи халӑх театрӗ Трак енри халӑха спектакльсем кӑтартнӑ хыҫҫӑн кӳршӗ районсене тухма тытӑннӑ.
Канаш районӗнчи Малти Тукай ялӗ Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗ умӗн чӑн-чӑн парнене тивӗҫнӗ. Трак енри артистсем Николай Сидоровӑн «Шупашкарти савни» камитпе килнӗ. Постановка пурне те килӗшнӗ.
Трак енри халӑх театрӗн ертӳҫи тата режиссерӗ Клавдия Васильева Малти Тукай ялӗнче ҫуралса ӳснӗ-мӗн. Артистсене спектакль вӗҫленсен чунран тав тунӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнчи Патӑрьел салинчи культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем ачасене йӑла-йӗркепе паллаштарма тӑрӑшаҫҫӗ. Ачасен «Родничок» (чӑв. «Ҫӑлкуҫ») драма кружокӗ шӑпах ҫак енӗпе ҫанӑ тавӑрса ӗҫлет. Унан ертӳҫи — М.А.Викторова.
Ҫак кунсенче «Родничок» районта театр ушкӑнӗсем хушинче иртнӗ «Чӗнтӗрлӗ чаршава» хутшӑннӑ. Ачасем куракансене Татьяна Зюликовӑн «Стоит ли будить спящих красавиц?» пьесине (чӑв. «Ҫывӑракан пикесене вӑртма кирлех-ши?») кӑтартнӑ. Ҫывӑракан пикене — Аня Тимофеева, майра патшана — Диана Егорова, Шарлота фейӑна — Ксюша Тимофеева, Жанна фейӑна — Даша Гурьева, Ришар тиккине (принца) — Коля Николаев, Николя тиккине — Стас Николаев, Анри тиккине — Саша Ярхуткин вылянӑ.
Ачасем ҫак спектакле конкурсра ҫеҫ кӑтартман. Вӗсем ӑна тепӗр кунхине ял халӑхне, шкул ачисене кӑтартнӑ. Ҫамрӑк актерсен ӳсӗмӗ — 7–15 ҫулсем.
Тем тесен те, халӗ ялти клубсене халӑх ытлах пухӑнасшӑн мар. Ӗлӗк культура ҫурчӗсем кӗрлесе ҫеҫ тӑнӑ. Шел те, халӗ ун пек мар. Тӗнче тетелӗ аталанни, кашни килтех компьютер-телекурав пурри витӗм кӳретех ҫав.
Вӑрнар районӗнчи Юпшик Ялтӑра ялӗнчи халӑха культура ҫуртне илӗртме пӗлеҫҫӗ. Унта драма куржокӗ ӗҫлет. Нумаях пулмасть вӗсем премьерӑпа сцена ҫине тухнӑ. Ял ҫыннисем Георгий Ирхи сценарийӗпе хатӗрленӗ «Лар, аннеҫӗм, юнашар» спектакльпе киленнӗ. Спектакле Елена Владимирова (кӳрши), Марина Иванова (аслӑ хӗрӗ), Лина Никандрова (Олеся, аслӑ хӗрӗн ачи), Марина Макарова (вӑтам хӗрӗ), Татьяна Иванова (тӑван мар йӑмӑкӗ). Тӗп роле — анне сӑнарне — Земфира Африканова калӑпланӑ.
Артистсем хӑйсен пултарулӑхне май килнӗ таран кӑтартнӑ. Куракансем шывланнӑ куҫемпе сцена ҫинчи ӗҫ-пуҫа сӑнанӑ.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем Шупашкарти сцена ҫинче кӑна мар халӑха савӑнтараҫҫӗ. Нумаях пулмасть вӗсем Канаш районне ҫитсе килнӗ.
Ку Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ умӗн чӑн-чӑн парне пулнӑ. Артистсем Шелттем ял тӑрӑхӗнчи культура центрӗнчи сцена ҫине тухнӑ. Ку тӑрахра тава тивӗҫлӗ артистсем 19 ҫула яхӑн пулман, ҫавӑнпа халӑхшӑн Шупашкартан хӑнасем килни чӑн-чӑн савӑнӑҫа ҫарӑннӑ. Артистсем «Юратсан юрлас килет» спектакль кӑтартнӑ.
Спектакль вӗҫленсен куракансем ура ҫине тӑрса чылайччен алӑ ҫупнӑ, артистсене пысӑк тав сӑмахӗ каланӑ, пултарулӑхра ӑнӑҫусем суннӑ.
Сӑнсем (6)
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн сцени ҫинче 10 ҫул ӗнтӗ «Ирпе автан авӑтсан» спектакль пырать. Мария Ладо пьеси тӑрӑх калӑпланӑскере Раҫҫейри, Украинӑри тата ҫывӑх чикӗ леш енче те лартаҫҫӗ. Иртнӗ эрнерен пуҫласа ӑна чӑваш ҫамрӑкӗсен театрӗ вырӑсла, «Очень простая история» ятпа, лартма пуҫланӑ.
Спектакль пуҫламӑшне пӑхсан (вырӑслине епле лартнине калаймӑп, мӗншӗн тесен кайса курман) ача-пӑча спектакльне лекнӗнех туйӑнса каять. Ара, тӗрлӗ чӗрчун сиксе тухать те. Анчах темиҫе минутранах ку вӑл ансат хайлав маррине ӑнланса илетӗн. Унта пулса курнисем пӗри те тепри: «Мӗн вӗҫне ҫитичченех йӗрсе лартӑм», — тенине хама та темиҫе ҫынтан та илтме тӳр килчӗ. Пурне те ҫитсе курма сӗнес килет. Содержанине вара уҫса парас килмест. Пӗлсен пӑхма кӑсӑклӑ мар пек туйӑнать…
Иртнӗ канмалли кунсенче Шупашкарта Самаровсен «Седьмой лепесток» (чӑв. Ҫиччӗмӗш чечек ҫуначӗ) ырӑ кӑмӑллӑх театрне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Куракансем Катаевӑн «Цветик-семицветик» (чӑв. Ҫич тӗслӗ чечекӗм) юмахӗ тӑрӑх хатӗрленӗ спектакльпе киленнӗ.
— Ҫӗнӗ театр Шупашкарта Культура ҫулталӑкӗн пуҫламӑшӗнче уҫӑлни савӑнтарать, — тенӗ спектакль режиссерӗ, ӳнер ертӳҫи Игорь Милосердов. — Унсӑр пуҫне театр тӗллевӗ — ырӑ кӑмӑллӑх. Пухӑннӑ укҫапа чирлӗ ачасене сиплӗҫ. Чи пахи — укҫа-тенке фондсене мар, ҫынсене алла парӗҫ. Ҫак ӗҫе мана сӗнсен тӳрех паллӑ драматургӑн Евгений Шварцӑн каларӑшне аса илтӗм: «Ачасем валли спектакле аслисем валли пекех лартмалла, анчах тата лайӑхрах». Пирӗн театр ыттисенчен нимӗнпе те уйрӑлса тӑмасть, кунта Шупашкарти тӗрлӗ театрти профессионал актерсем выляҫҫӗ. Хальлӗхе пирӗн ятарлӑ ҫурт ҫук, анчах вӑл ҫитес вӑхӑтра пуласса шанатпӑр. Чи кирли — тӗллев тата ӗмӗтленни.
Ырӑ кӑмӑллӑх театрӗн йӗркелӳҫисем Александр тата Ольга Самаровсем каланӑ тӑрӑх, остеопетрозпа чирлекен Дима Григорьев нушине кура вӗсем ҫакнашкал театр пуҫарма шухӑшланӑ.
Иртнӗ эрнекун, кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче, тавлаштаракан «Сутӑн илнӗ чысӑн» спектаклӗн ятарлӑ куравӗ иртнӗ — кун пирки Тимӗр Акташ журналист пӗлтерет.
Уйрӑм, хупӑ мелпе иртнӗскерте, культура министерствин ӗҫченӗсем тата хайхи «критиксем» те пулнӑ иккен. Тимӗр Акташ сӑнласа панӑ тӑрӑх виҫӗ юлташ театр ӳнерӗнчен питӗ аякра пулни куҫ кӗрет. Пултарулӑх керменне мар, пӗр-пӗр хула клубне канма килнӗн туйӑнаҫҫӗ вӗсем.
Ку хутӗнче те улшӑнусем пулни пирки пӗлтерет Тимӗр Акташ — сӑмахран, гитара ҫине ҫырнисене илсе пенӗ. Енчен те малтан ун ҫинче «Афганистан», «СССР» ҫырнисем пулнӑччӗ пулсан, хальхинче ун ҫинче нимӗн те ҫырман иккен. Спектакльте те Афганистан пирки пӗлтерме пӑрахнӑ — ӗҫ-пуҫ ӑҫта пулса иртнине малашне палӑртмӗҫ.
Ку спектакле халӑх лайӑх йышӑннӑ пулин те ҫитес вӑхӑтра ӑна хӑварассине е репертуартан кӑларса илессине ҫывӑх вӑхӑтра татса парӗҫех ӗнтӗ. Эпир сире пӗлтерӗпӗр. Сӑмах май, спектаклӗн малтанхи вариантне «Сӑвар ТВ» ӳкерсе илнӗ, ҫапла май истори валли вӑл сыхланса юлнӑ теме пулать.
Ҫӗршыв хӳтӗлевҫин кунӗнче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ пӗлтӗр пуҫласа ҫӗнӗ акци йӗркелерӗ. Ун чухне вӑл «Театра — аттепе» текен мероприяти йӗркеленӗччӗ. Пӗлтӗр ӑна куракансем кӑмӑлтан йышӑннине кура, ун чух театра 600 ытла куракан пынӑ, кӑҫал та ирттерӗҫ.
Хальхинче ҫамрӑк куракансемпе вӗсен ашшӗсене (аслашшӗсемпе кукашшӗсем пырсан та хаваспах кӗртӗҫ) «Ылтӑн чӑх чӗппи» вырӑсла юмах курма чӗнеҫҫӗ. Ачисене театра ертсе пынӑ арҫынсене тӳлевсӗрех кӗртӗҫ. Билета шӑпӑрлансем валли кӑна туянма тивӗ. Спектакль нарӑс уйӑхӗн 23-мӗшӗнче кӑнтӑрлахи 12 сехетре пуҫланӗ. Спекталкь умӗн ачасем валли конкурссемпе вӑйӑсем тата хатӗрлӗҫ. Тата, паллах, парнесем!
Ку юмаха Владимир Орлов ача-пӑча поэчӗ тата драматург пьеси тӑрӑх лартнӑ. Вӑл ҫӗр ҫинчи чи хавас, чи ӑслӑ, чи вӑйлӑ ашшӗ пирки каласа кӑтартать. Ҫакӑн пек шухӑшлать юмахри чӑх чӗппи хӑйӗн ашшӗ, Кашкӑр, пирки.
Спектакль Пӗтӗм Раҫҫейри фестивальсене темиҫе хутчен те хутшӑнса тивӗҫлипе палӑрнӑ. Мускавра иртнӗ «Юмах тӗнчи» фестивале хутшӑнса вӑл дипломпа таврӑннӑ. Юмахри сӑнарсенчен пӗрне калӑпланӑ Чӑваш республикин тава тивӗҫлӗ артистки Ольга Почалкина вара «Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗ» ята тивӗҫнӗ.
Иртнӗ эрнере, кӑрлачӑн 15-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫинче «Сутӑн илнӗ чыс» драмӑн ҫӗнетнӗ вариантне кӑтартнӑ — кун пирки Тимӗр Акташ журналист пӗлтерет.
Чи малтанах Анатолий Хмытӑн «Сутӑн илнӗ чыса» пӗлтӗр, юпан 17-мӗшӗнче, кӑтартнӑччӗ. Спектакле ун чухне чӑваш халӑх артисчӗ Иван Иванов лартнӑччӗ. Хальхинче кам режиссёр пулнине Тимӗр Акташ пӗлтермерӗ. Пьесӑра Афган вӑрҫин вӑхӑтне ҫутатса панӑ.
Ку спектакль унччен виҫӗ хутччен халӑх тулли пухӑннипе иртнӗ пулин те ӑна критиклекенсем те тупӑннӑ иккен. Афган вӑрҫине хутшӑннисене, сӑмахран, ордена тивӗҫсӗррине пани килӗшмен. Тимӗр Акташ хыпарланӑ тӑрӑх куракансене Николай Сергеев артист вылякан Манко сӑнар кӑмӑла кайман имӗш (Тимӗр Акташ сӑлтавне пӗлтермест). Тепӗр самант — пьесӑра наркотик темине ҫутатни. Спектакль курма ача-пӑчана та илсе килеҫҫӗ те ку вӑл вӗсене япӑххине вӗрентме пултарӗ тесе сӑмахланӑ. Ҫавах та кунта каласа хӑварас пулать — спектакль ку пулӑма лайӑх енчен ҫутатмасть. Ҫак критикӑсене пулах ӗнтӗ тӑваттӑмӗш хут лартасси пирки пӗлтернӗ пулин те спектакле кӑтартман, ӑна ҫӗнетес тӗлӗшпе ӗҫе пуҫӑннӑ.
+18.3 °C