Паян 14 сехетре ЧР Наци влулавӑшӗнче Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫутта тухнин вӑраха тӑсӑлнӑ ҫутти» (вырӑсла – «Долгий свет просвещения) курав уҫӑлать. Паян – Славян ҫырулӑхӗн тата культурин кунӗ. Курав паянхи кун уҫӑлни – ахальтен мар. Иван Яковлева ывӑлӗ манаҫлӑ ҫуттакӑларуҫӑпа, гуманистпа танлаштарнӑ. «И.Я.Яковлев чӑваш халӑхӗшӗн тӗттӗм вӑхӑтра шӑпа пӳрни пулнӑ», - тенӗ вӑл.
Курава «Чӑваш халӑхне панӑ Халал» концепци тавра йӗркеленӗ. Ун урлӑ Иван Яковлевӑн педагогика ӗҫне, чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнине кӑтартса панӑ. Унта документсемпе те паллашма май пур. Ҫав шутра – Раҫҫей патшалӑх вулавӑшӗнчи «Халалӑн» чӑвашла тата вырӑсла алҫырӑвӗпе те. Чылай экспонат – ЧР Наци вулавӑшӗн фондӗнчен. Ҫав шутра Иван Яковлев чӑвашла куҫарнӑ «Чӑн тӗн кӗнеки – Начальное учение православной христианской веры» кӗнеке те, 1911 ҫулта чӑвашла тухнӑ «Ҫӗнӗ халалӑн» тулли изданийӗ те, 1872-1919 ҫулсенче тухнӑ чӑвашла букварьсем те пур.
Шупашкарта ретротехника куравӗ иртӗ. Хула администарцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Атӑлҫи тӑрӑхӗнче ун пек калӑпӑшлӑ та пысӑк курав унччен пулман.
Пӗтӗм Раҫҫейри «Машины времени» (чӑв. Вӑхӑт машинисем) II курав «Амазони» этнокомплексра ҫӗртме уйӑхӗн 10-12-мӗшӗсенче иртӗ. Ҫав вӑхӑтра унта 200 ытла единица ретротехника вырӑн тупӗ: XX ӗмӗрти автомобильсем, мотоциклсемпе мопедсем.
Куракансем валли чӗрӗ рок-музыка янӑрӗ, Колумбинчи каскадёрсен шоувӗпе киленме май килӗ.
Ретроавтомобиль пуррисене https://parkamazonia.ru/mashinyvremeny сайтра заявка пама сӗнеҫҫӗ. Ку ӗҫе ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗччен туса ӗлкӗрмелле.
Парк территорине кӗнӗшӗн тата курава хутшӑннӑшӑн укҫа тӳлемелле мар.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче «Победители. Орест Филиппов» (чӑв. Ҫӗнтерӳҫӗсем. Орест Филиппов) курав уҫӑлнӑ. Ӑна художник ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ Виктор Бритвин Орест Ивановича ӑшӑпа аса илсе каласа кӑтартнӑ. Вӑл ӑна художник, учитель тата ӗҫтеш евӗр пӗлнӗ.
«Директорта ӗҫлеме ҫирӗплӗх ҫитмест тесе ун пирки каланине астӑватӑп. Ӗҫри тавлашусенче вӑл час-часах парӑнатчӗ. Ман шухӑшпа, вӑл вӑрҫӑ, вилӗм, юлташсене ҫухатни мӗнне пӗлнӗ, чӗрӗ юлса Ҫӗнтерӗве кӗтсе илнӗ. Ҫавӑн пеккисемпе танлаштарсан ытти уншӑн вак-тӗвекӗн туйӑннӑ пулинех», — тенӗ Виктор Бритвин.
Етӗрне муниципаллӑ округӗн тӗп вулавӑшӗнче Вӗрентекенпе ӑс паракан ҫулталӑкне халалласа литературӑпа ҫыхӑннӑ педагогсем ҫинчен курав уҫнӑ. Унта Етӗрне тӑрӑхӗнчи паллӑ вӗрентекенсем пирки каласа панӑ.
Куравра, тӗслӗхрен Артемьев Геннадий Фёдорович кун-ҫулӗпе паллашма пулать, вӑл «Жизнь Ивана Кукши» (чӑв. Иван Кукша пурнӑҫӗ) трилоги авторӗ. Геннадий Фёдорович ачасене истори, логикӑпа психологи тата ытти предметсене ӑса хывма пулӑшать. Кунтах вулакансем Наталия Мазюковӑн пултарулӑхӗпе те паллашма пултараҫҫӗ. Вӑл мӗнпурӗ 17 кӗнеке авторӗ, сӑвӑллӑ тата прозӑллӑ хайлавсем ҫырать. Наталия Витальевна шкулта вырӑс чӗлхипе литературӑна вӗрентет.
Пултаруллӑ педагогсем Етӗрне тӑрӑхӗнче чӑн та чылай: Белов Валерий Софронович, Скребков Виталий Николаевич, Александров Николай Иванович тата ыттисем. Вӗсен йышӗнче уйрӑммӑн Михаил Леонтьевич Леонтьева палӑртма пулать. Ачасене вӑл химипе биологи вӗрентнӗ, каярахпа таврапӗлӳпе кӑсӑкланса кайнӑ. Вӑл Етӗрне районӗнчи Хурамал, Наснар, Яракасси, Тукасси, Турхла, Уйкас, Ҫуткасси ялсем пирки кӗнекесем кӑларнӑ.
Республикӑра "Архиври каҫ" акци иртнӗ. Ҫынсем Патшалӑх истори архивне пухӑнса вӑл мӗнле ӗҫленипе паллашнӑ.
Мероприятие архив служби йӗркеленнӗренпе - 100 ҫул, Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Куравра Иван Яковлевӑн биографийӗпе паллашма май пулнӑ. Граждан вӑрҫин паттӑрӗ ҫурални пирки метрика ҫыравӗ те пулнӑ. "Вӗрентекен - ачалӑхӑн чи шанчӑклӑ спутникӗ" экспозицире вара вӗренӳн 18-мӗш ӗмӗртен пуҫласа паянхи кунчченхи аталанӑвне архив докуменчӗсем, педагогсен сӑнӳкерчӗкӗсем урлӑ кӑтартнӑ. Ачасемпе ҫамрӑксемшӗн ретро пуканесем, кӗнекесем, сӗтелҫи вӑййисем интереслӗ пулнӑ.
Патӑрьелти ӳнер шкулӗнче Анатолий Кокель художник ӗҫӗсен куравӗ уҫӑлнӑ. Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, «тахҫанах тӗп хулара тӗпленнине пӑхмасӑр, унӑн картинисем хӑй ӳснӗ Шурутпа Турхан тӑрӑхне илсе ҫитереҫҫӗ. Тӑван тавралӑхпа ҫывӑх пулнине вӑл пир урлӑ кӑтартса пама тӑрӑшать. Пӗве хӗрринчи хур-кӑвакал, ҫарансемпе вӑрмансем ҫулталӑкӑн тӗрлӗ тапхӑрӗнче — пурте асамлӑ ачалӑх аса илӗвне путараҫҫӗ».
Ӳнерҫӗ мӗн пӗчӗкрен пейзажсем ӳкерме юратнӑ та ҫав туртӑма манӑҫа кӑларман.
РФ Патшалӑх Думинче ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче «Человек, определивший время» ятлӑ курав уҫӑлнӑ. Ӑна чӑваш патриархӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин сайтӗнче хыпрланӑ тӑрӑх, экспозицире Иван Яковлевӑн ҫемье альбомӗнчи сӑнӳкерчӗксем, алҫырусем, ӗҫсен копийӗсем вырӑн тупнӑ. Иван Яковлевӑн вӗренекенӗсемпе унӑн пархатарлӑ ӗҫне тӑсакансене уйрӑм ярӑм халалланӑ.
Иван Яковлева халланӑ курава уҫма РФ Патшалӑх Думин Председателӗн пӗрремӗш ҫумӗ А.Д. Жуков, Председателӗн ҫумӗ Б.А. Чернышов, парламент фракцийӗсен ертӳҫисем С.М. Миронов тата Г.А. Зюганов тата ыттисем хутшӑннӑ.
Шупашкартаи Арбатра «Вӑхӑтран маларах иртнӗ ҫын» курав уҫӑлнӑ. Вӑл Ехрем купса бульварӗнче вырнаҫнӑ. Курава чӑвашсен Ҫуттакӑларуҫи Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Эуспозицире – 36 информаци стенчӗ. Унта Иван Яковлевичӑн пурнӑҫне кӑтартакан сӑнӳкерчӗксене курма пулать. Ҫавӑн пекех куравра унӑн ӗҫӗсем пур. Хӑш-пӗр стенда унӑн вӗренекенӗсене халалланӑ.
Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалласа чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Ҫавна май логотип палӑртас тӗллевпе конкурс ирттернӗ. Ӑна пӗтӗмлетнӗ.
Финала тӑватӑ ӗҫ тухнӑ. Конкурс комиссийӗ Владислав Кондратьевӑн ӗҫне пысӑк хак панӑ. Вӑл «Влад и КО» ертӳҫи.
Аса илтерер: РФ Патшалӑх Думинче те Иван Яковлева халалласа курав иртет. Канмалли кунсенче Шупашкарти Арбатра «Вӑхӑтран иртсе кайнӑ ҫын» курав уҫӑлнӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта «Ҫуркунне варкӑшӗ» курав уҫӑлнӑ. Унта хулари кинемейсем вӗт шӑрҫаран ӑсталанӑ шӑрҫасем, мӑй ҫыххисем, сулӑсемпе брошьсем вырӑн тупнӑ.
«Ытарйми илем!» – хавхаланса та тӗлӗнсе палӑртнӑ кураври илемпе паллашнӑ май 73 ҫулти Людмила Тимошкина.
Шӑрҫаран ҫавӑн пек илем ӑсталама ватӑсем социаллӑ центрта вӗренеҫҫӗ.
Маларах асӑнса хӑварнӑ Людмила Николаевна хӑй те ылтӑн алӑллӑ. Унччен вӑл ҫыхнӑ та, вӗт шӑрҫапа та аппаланнӑ. Юлашки вӑхӑтра, хӑй калашле, ҫын хатӗрленӗ илемпе киленме кӑмӑллать. Анчах ҫакӑ тивӗҫлӗ канури хӗрарӑм кахалланнӑран мар — Людмила Николаевна кӗнеке вулама юратать.
+8.3 °C