Ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Альберт Канаш ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитет. Ку куна халалласа Чӑваш наци музейӗнче «Павка сӑнарне умран нихҫан ямарӑм!» ятлӑ куҫса ҫӳрекен фотокурав уҫӑлчӗ.
Куравра эсир Альберт Канашӑн ӳкерчӗкӗсене, тӗрлӗ хутсене курма пултаратӑр. Кунтах унӑн кӗнекисем, тӗрлӗ япалисем вырнаҫнӑ. Куравра пӗрремӗш хут А. Канаш савнӑ хӗрӗн сӑнӳкерчӗкне курма пулать — С.А. Александрова сӑнӗ сӑвӑҫа самай сӑвӑ ҫырма хистенӗ.
Альберт Георгиевич Канаш (чӑн хушамачӗ Кожанов) 1928 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районне кӗрекен Октябрьскинче ҫуралнӑ. 1968 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. 1962 ҫултанпа СССР ҪП членӗ шутланать. Йывӑр чире пула вырӑн ҫинчен тӑма пултарайман, ҫапах та парӑнман — сӑвӑсемпе поэмӑсем ҫырнӑ.
1960 ҫулта унӑн «Сӑвӑсем» ятлӑ кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Каярах тата тепӗр икӗ сӑвӑсен пуххи тухнӑ: «Иккӗмӗш утӑм» (1965), «Шӑпчӑксем, сире итлесе» (1978). Савӑҫӑн вырӑсла тухнӑ кӗнеке те пур — 1972 ҫулта «На наковальне сердца» ятлӑ кӗнеке пичетленсе тухнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 28-мӗшӗнче районти «Ҫын тата ҫут ҫанталӑк» халӑх музейӗнче «Тӗнчери лӗпӗшсем тата нӑрӑсем» курав ӗҫлеме пуҫларӗ. Ҫак кун тӗлӗнмелле хурт-кӑпшанкӑсен тӗнчипе район пуҫлӑхӗ А.И.Криков тата райадминистраци ӗҫӗсен управляющийӗ А.В.Башкиров паллашрӗҫ, куравпа кӑмӑллӑ юлчӗҫ.
Районти «Ҫын тата ҫут ҫанталӑк» музейра курмалли, ӑша хывмалли чылай. Кунта районти халӑх историйӗн тӗрлӗ тапхӑрӗнчи пурнӑҫӗпе, йӑли-йӗркипе, чаплӑ ывӑл-хӗрӗсен пултарулӑхӗ ҫинчен калакан информаципе паллашма пулать. Музейра вӗрентӳпе культура мероприятийӗсем те иртеҫҫӗ. Реконструкци ӗҫӗсем хыҫҫӑн музейӑн пӗлтерӗшӗ ӳссе пырать. Унта вырӑн тупнӑ экспонатсем республикӑра, ҫавӑн пекех вырӑнта пурӑнакансене те чӑннипех кӑсӑклантараҫҫӗ. Акӑ, Чӑваш Енри лӗпӗшсем пухакан паллӑ энтомолог Виссарион Петрович Лосманов хӑйӗн ӗҫӗсене районти музее тӑратнӑ. Куравра пурӗ 4 пине яхӑн тӗлӗнтермӗш лӗпӗшсемпе нӑрӑсем. Вӗсене Раҫҫейӗн, республикӑн тӗрлӗ кӗтесӗсенче пухнӑ, тропик ҫӗршывӗсенчи хурт-кӑпшанкӑсен тӗсӗсем те чылай.
Лӗпӗш-нӑрӑсен пуххине курсан ҫутҫанталӑкӑн чӑн-чӑн илемлӗхне, тӗлӗнтермӗшне туятӑн.
Ыран, ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ литература музейӗнче «И.Я. Яковлев. Ҫын тата вӑхӑт» ятлӑ курав уҫӑлӗ. Курава чӑваш халӑхне ҫутта кӑларакан 160 ҫул тултарнӑ ятпа хатӗрленӗ. Курава хатӗрлемешкӗн Чӑваш наци музейӗнчи япаласене усӑ курнӑ — И.Я. Яковлевпа ҫыхӑннӑ экспонатсен шучӗ унта 700 яхӑн.
Курав 14 сехетре уҫӑлӗ. Кайса курас кӑмӑллисене пурне те унта чӗнетпӗр!
Тунтикун, пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Гуманитари институчӗн вулав залӗнче «Аннене анне тееҫҫӗ» кино куравӗ иртрӗ. Ӳнер тӗпчевҫисем, литература тиркевҫисем, журналистсемпе ҫыравҫӑсем, артистсем хутшӑнчӗҫ. Фильма пысӑк экран ҫинче кӑтартрӗҫ.
Курав хыҫҫӑн кинона сӳтсе яврӗҫ. Алексей Трофимов ӑсчах фильмра театр, телесериалсен витӗмӗ сисӗннине палӑртрӗ. Малашне натурализмран (сӑмахран кино пуҫламӑшӗнче «юрату» сценине пурнӑҫри пек кӑтартнӑ), фольклоризмран хӑтӑлма сӗнчӗ. Михаил Кондратьев музыковед фильмра усӑ курнӑ музыка чӑвашла марришӗн ӳпкелерӗ. Атнер Хусанкай кинора калаҫу нумаййи, малашне ытларах ҫутҫанталӑк пулӑмӗсене кӗртмелли пирки каларӗ. Фильмӑн режиссёрӗ ҫак сӗнӳсем питӗ вырӑнлӑ пулнине палӑртрӗ.
Виталий Родионов кино чӗлхи чӑн чӑвашла пулса тухнине пӗлтерчӗ. «Хӑш пӗр вырӑнсенче куҫҫулӗ кӑларма пултарчӗ ку кино» — терӗ вӑл. Альбина Любимова та ҫак шухӑшах ҫирӗплетрӗ. «Фильмри ӗҫсем пирӗн ялта пулса иртнӗ пекех туйӑнать» — терӗ сӑвӑҫ.
Тунтикун, пушӑн 17-мӗшӗнче, Шупашкарти Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Аннене анне тееҫҫӗ» кинофильмӑн куравӗ иртӗ. Курав хыҫҫӑн ӑна сӳтсе явӗҫ. Курава ӳнер тӗпчевҫисем, режиссёрсем, актёрсем, литература критикӗсем хутшӑнӗҫ, ыйтусем ҫине хуравлӗҫ.
Мероприяти тӳлевсӗр. Чӑваш киноне кӑмӑллакансене пурне те пырса паллашма сӗнетпӗр. Курав 16 сехетре пуҫланать.
Институт адресӗ: Шупашкар хули, Москав проспекчӗ, 29 ҫурт, I корпус (ҫурта ЧПУн экномфакӗ хыҫӗнче тупма пулать)
Кӗлӗмкассинчи вӑтам шкула пырса кӗрсенех, куҫ умне тӗрлӗ ӳкерчӗксем тухса тӑраҫҫӗ. Ӳкерчӗксен куравне 8 класра вӗренекен Татьяна Белова йӗркеленӗ.
Таня тӑваттӑмӗш ҫул ӗнтӗ хӑйӗн ӑсталӑхне Йӗпреҫри ӳнер шкулӗнче аталантарать. Графика, натюрморт, тӗрлӗ тӗслӗ композици - тӗрлӗ жанрпа ӑсталанӑ ӗҫсем куракансене чӑннипех те илӗртеҫҫӗ. Унӑн ӳкерчӗкӗсене ачасем кӑна мар, вӗрентекенсем те пысӑк хак пачӗҫ.
Хыпар ҫӑлкуҫӗ: Ҫӗнтерӳшӗн, 2008, 10-11 №
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти чӑваш филармони ҫуртӗнче ("Кӗмӗл ӗмӗр" галерейинче) "Атӑл чӳречисем" ятлӑ курав уҫӑлчӗ. Курава 2005 ҫулта Эстонирен Чӑваша экспедицине килнӗ, чӑвашсен пурнӑҫне тӗпченӗ материалӗ тӑрӑх йӗркеленӗ. Экспедици хыҫҫӑн ҫак курава чи малтан 2005 ҫулта Эстонири ӳнер академийӗн галерейинче кӑтартнӑ. Иккӗмӗш курава Эстонири наци вулавӑшӗнче вырнаҫтарнӑ, виҫҫӗмӗш хутӗнче ӑна 2006 ҫулхи юпа уйӑхӗнче Эстонири наци музейӗнче ирттернӗ. Куравсене йӗркелекенсенчен пӗри - 2005 ҫулхи экспедицине хутшӑннӑ Мадис Туудер магистр. Чӑвашра ку курав пӗрремеш хут уҫӑлчӗ, ӑна кунта Эстонири чӑваш культура обществин председателӗ Ираида Захарова илсе килчӗ. Курава хатӗрлеме Чӑваш наци вулавӑшӗпе Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ хутшӑннӑ. Курава уҫма Мадис Туудер та килсе ҫитрӗ.
Ку курав икӗ уйӑх хушши ӗҫлӗ - курас килсен кайса пӑхма пултаратӑр.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче 2007-мӗш ҫулхи ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче 16 сехетре Георгий Геннадьевич Фомиряков (Кенин) ӳнерҫӗн «Юрату ҫыру ҫуратать» ятпа курав уҫӑлать. «Хура ещӗк» хупӑ аукцион пулать. Пурне те йыхравлатпӑр.
Ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче институтра ҫавӑн пекех «Ӳнерти наци эстетики» ятлӑ пресс-конференципе ҫавра сӗтел иртӗ.
Шупашкарти «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗ Самарӑри «Агни» издательство ҫурчӗпе Пӗтӗм тӗнче шайӗнчи «Ӑс-хакӑл культурин центрӗ» обществӑллӑ организаци, РФ-ри Ирланди посольстви сире пурне те Шупашкарта Ирланди культурин Кунӗ уҫӑлни ҫинчен пӗлтереҫҫӗ. Ирланди кунне уҫнине курмашкӑн сире ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче «Асамат кӗперӗ» ККЦ-на 14 сехете чӗнетпӗр!
Мероприятийӗн тӗп вырӑнӗнче «Ирланди Раҫҫей ҫыннисен куҫӗпе» ятлӑ сӑнӳкерчӗксен куравӗ пулӗ. Унта хӑйсен ӗҫӗсене 82 фотограф кӑтартӗ.
Унта эсир Ирландине мӗншӗн изумрудлӑ утрав тени, Ньюгрэндж чул ӗмӗрӗн уйрӑмлӑхӗсем ҫинчен, авалхи кармансен вӑртӑнлӑхӗсем ҫинчен, Европӑри чи чаплӑ яппун сачӗсем ҫинчен тата ытти япала ҫинчен пӗлме пултаратӑр! Куравра ирланди кӗвви шӑранӗ.
«Асамат кӗперӗ» ККЦ-ӗн адресӗ: Шупашкар хули, Элмен урамӗ, 4а ҫурт
Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ валли халалласа пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче пуканесен куравӗ уҫӑлнӑ. Кунта Татьяна Шарковӑпа Галина Изратовӑн ӗҫӗсене курма пулать. Татьяна Шаркова хӑйӗн пуканисене пластикпа тӑмран хатӗрленӗ, Галина Изратова вара — фольгана тӗпе хурса пластикпа тӑма хутӑштарса. Вӑл каланӑ тӑрӑх тӑмпа ӗҫлеме ҫӑмӑл, анчах та пуканесем ытла йывӑр пулаҫҫӗ.
КУравта ҫавӑн пекех йывӑҫран хатӗрленисем те ҫыхса тунисем те пур.
+8.3 °C