Ӗнер, раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, паллӑ чӑваш композиторӗн, Раҫҫей тата Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗн Юрий Кудаковӑн юбилей концерчӗ иртнӗ. Хитререн те хитре чӑваш юррисене юратакансем, композиторӑн пултарулӑхне хаклакансем Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменне пуҫтарӑннӑ.
Мероприятие Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ «Тӑван халӑха юратса юрӑсем эпӗ хыврӑм» проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май йӗркеленӗ. Ансамбль хорӗ концерта темиҫе уйӑх хатӗрленнӗ. Репетицисене Юрий Дмитриевич хӑй те пырса ҫӳренӗ.
Юрий Кудаков 1942 ҫулхи юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар ялӗнче ҫуралнӑ. Хусанти пединститутра музыкӑпа педагогика факультетӗнче вӗреннӗ. Кайран вӑл Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче ӗҫленӗ.
Питӗрти чӑваш хастарӗ Валериан Гаврилов асӑннӑ хулара пурӑнакан пултаруллӑ чӑваш хӗрӗ Пелагея Терентьева ҫинчен тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче каласа кӑтартнӑ.
Чӑвашсен ентешлӗхӗ хутшӑнакан Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи мероприятисене чӑваш ташши яланах илем кӳрет иккен. Кунта вырӑнти «Кевер» хореографи ансамблӗн тӳпи пысӑк-мӗн. Пултарулӑх ушкӑнне Пелагея Терентьева хореограф ертсе пырать.
Пелагея Шупашкарта ҫуралнӑ. 6 ҫултанпа вӑл хулари чи лайӑх ача-пӑча коллективӗсенчен пӗрне, «Рябинка» хореографи ансамбльне, ҫӳренӗ. Ушкӑн ертӳҫисем Елена Девяткинӑпа Михаил Девяткин пулнӑ.
Питӗре куҫса кайсан Пелагея чӑваш халӑх культурине аталантарассипе ҫине тӑма тытӑннӑ. Малтан вӑл «Кевер» хореографи ансамбльне ҫӳренӗ, кӑҫалхи ака уйӑхӗнченпе — ушкӑнӑн хореографӗ.
Ҫак эрнере Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче премьера кӑтартрӗҫ. Хальхи унчченхи спектакльсенчен уйрӑлса тӑчӗ. Ӳнер учрежденийӗн илемлӗх ертӳҫи — СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев концерт-спектакль хатӗрленӗ.
«Юрлар-и, ташлар-и фольклорпа джаз кӗввипе» ят панӑскере чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче кӑтартрӗҫ.
Шухӑшӗ, чӑн та, ырӑ. Вӑрӑма тӑсӑлса кайман спектакль-концерт пуян культурӑллӑ чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркипе, юрри-ташшипе ҫӑмӑллӑн паллаштарать, чӑвашсем ҫӗр пин юрӑллӑ, ҫӗр пин тӗрӗллӗ халӑх иккенне ҫирӗплетсе парать.
Ҫапах та пӗр самант аптӑратсах ячӗ. Улаха пуҫтарӑннӑ хӗрсемпе яшсен, салтак юрри юрлакансен хыҫӗнче каҫхи хула (нумай хваттерлӗ ҫуртсем) сӑнарланнӑ. Ҫавна малтанласа: «Джаз вӑхӑтӗнче те пӗр декораци пулать-тӗр», — тесе тӳрре кӑларма хӑтлантӑм. Ҫук иккен — кайран декораци ылмашрӗ.
Малтанхи пайра йӑмраллӑ, ҫырма-ҫатраллӑ чӑваш ялӗ сӑнлансан килӗшӳллӗрех курӑнассӑн туйӑнчӗ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн 99-мӗш пултарулӑх сезонне уҫӗҫ.
Концерт программинче Герман Лебедевӑн, Григорий Хирпӳн, Филипп Лукинӑн, Юрий Жуковӑн, Юрий Кудаковӑн тата музыка искусствин ытти талантлӑ ӑстисен произведенийӗсем пулӗҫ. Куракансене ансамблӗн ылтӑн фондӗнчи вокалпа хореографи композицийӗсем те савӑнтарӗҫ.
Чӳк уйӑхӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче куракансене икӗ премьера кӗтӗ. Вӗсене иккӗшне те СССР халӑх артисчӗ, театрӑн илемлӗх ертӳҫи Валерий Яковлев хатӗрленӗ.
Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче «Юрлар-и, ташлар-и фольклорпа джаз кӗввипе» спектакль-концерт кӑтартӗҫ, 22-мӗшӗнче — В. Панова пьеси тӑрӑх лартнӑ «Уйрӑлу каҫӗ» мюзикл.
Ҫак уйӑхри премьерӑра, «Мӑнаккасем» трагикомедире, пулса курманнисен те театра васкамалла. Ку спектакле чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче тепӗр хутчен кӑтартӗҫ.
Донецк тата Луганск тӑрӑхӗнчи артистсем пирӗн ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнче кӑҫалхи пуш уйӑхӗнченпе гастрольпе ҫӳреҫҫӗ.
Ака уйӑхӗнче пирӗн тӑрӑхра «Донбасс» академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ пулнӑччӗ: асӑннӑ уйӑхӑн 16-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта, 17-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче концерт кӑтартнӑччӗ.
Авӑн уйӑхӗн 17-21-мӗшӗсенче Пукане театрӗсен пӗтӗм тӗнчери III фестивалӗ иртнӗ май Донецкри академи пукане театрӗ 2 спектакль лартнӑччӗ.
Чӳк уйӑхӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн сцени ҫине Донецкри А.Б. Соловьяненко ячӗллӗ оперӑпа балет театрӗ тухӗ. Ҫитес уйӑхӗн 8-мӗшӗнче «Тысяча и одна ночь» балет кӑтартӗҫ, 9-мӗшӗнче – «Малыш и Карлсон» тата «Пер Гюнт» балетсем.
Асӑннӑ тетара чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Донецкри М.М. Бровун ячӗллӗ патшалӑх академи музыкӑпа драма театрӗ «Юнона и Авось» рок-оперӑпа килӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнче Донецкри ҫамрӑксен театрӗ чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче «Левша» спектакль кӑтартӗ, 23-мӗшӗнче — «Человек из Подольска».
Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ черетлӗ сезона чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче уҫӗ.
«Чечеклен тата юрла, манӑн Чӑваш Ен» программӑна Герман Лебедевӑн, Григорий Хирпӳн, Филипп Лукинӑн, Юрий Жуковӑн, Юрий Кудаковӑн тата ытти пултаруллӑ ӑстан хайлавӗсене кӗртӗҫ. Куракансене ансамблӗн ылтӑн фондӗнчи вокалпа хореографи композицийӗсемпе те, ҫӗнӗ постановкӑсемпе те савӑнтарма палӑртаҫҫӗ.
Премьерӑна Кирилл Кассович илемлӗх ертӳҫи, ансамблӗн тӗп балетмейстерӗ, Раҫҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Анатолий Музыкантов хатӗрлеҫҫӗ. Сцена ҫине ансамблӗн мӗнпур цехӗн ӑстисем (пурӗ 50 артист) тухӗ.
Ыран, юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, ансамбль хор, оркестр тата балет ҫӗнӗ пултарулӑх сезонне епле хатӗрленнине массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче ӗҫлекенсене уҫӑ репетици вӑхӑтӗнче кӑтартса парасшӑн.
Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче «Созвездие земляков» (чӑв. Ентешсен ҫӑлтӑр ушкӑнӗ) пӗтӗм тӗнчери III фестиваль иртӗ. Вӑл юпа уйӑхӗн 25-27-мӗшӗсенче пулӗ.
Фестивале савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма Чӑваш Енрен тухнӑ ӑстасем тата Чӗмпӗрти артистсен патшалӑхӑн «Держава» вӗрсе каламалли инструментсен оркестрӗ хутшӑнӗ.
Ҫак тата ытти ҫӗнӗ хыпара Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллин коллективӗн ҫӗнӗ сезонти ӗҫ-хӗлне палӑртма ирттернӗ пухӑвӗнче пӗлтернӗ.
Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 55-мӗш концерт сезонне уҫӗ. Культура мероприятийӗ Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче иртӗ.
Куракансене ҫав кун «Симфо — фолк — музыка на все времена» (чӑв. Симфо — фолк — пур саманари музыка) программӑна чӗнеҫҫӗ.
Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ музыка проекчӗ симфони музыкине тата чӑваш халӑх юррине, чӑваш фольклорне тата халӑх пултарулӑхне пӗрлештерӗ. Симфони музыки ҫӗнӗлле, этно стильпе, янӑрӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хулин ҫуралнӑ кунӗнче ҫӗршыври паллӑ хӑш юрӑҫ килессине пӗлтернӗ. Вӑл – Паскаль. Ытларах ӑна «Шелковое сердце» юрӑпа пӗлеҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар 62 ҫул тултарнине ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ тӑвӗҫ. Паскаль концерчӗ 18 сехет ҫурӑран пуҫласа 21 сехетчен пулӗ. Хула администрацийӗ куншӑн 366 пин тенкӗ тӳлӗ.
Сӑмах май, Паскаль Чӑваш Енре унччен те пулнӑ. Ун чухне те, 2013 ҫулта, вӑл Ҫӗнӗ Шупашкар хулин ҫуралнӑ кунӗнче юрланӑ.
-3.7 °C