Сӗнтӗрвӑрри округӗнчи полицейскисем вӑрманта ҫухалса кайнӑ арҫынна киле ҫитме пулӑшнӑ.
Кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче Шупашкарти хӗрарӑм полицие шӑнкӑрааласа 36 ҫулти упӑшки лесник патне хӑнана кайма тухсан ҫухалса кайнине пӗлтӗрнӗ. Лешӗ кун пирки шӑнкӑравласа калама ӗлкӗрнӗ, кайран телефонӗ сӳнсе ларнӑ.
Полици капитанӗ Григорий Шестаков тата полици майорӗ Юрий Павлов вӑрмана ҫитнӗ те арҫынна, йӗрӗ тӑрӑх шырама пуҫланӑ. 10 ҫухрӑм утнӑ вӗсем. Юлашкинчен утарти сарай патне пырса тухнӑ. Ҫӳхерех тӑхӑннӑ арҫын унта пытаннӑ. Полицейскисем ӑна вӑрмантан тухма пулӑшнӑ.
Эрнекун Муркаш муниципаллӑ округӗнчи Ильинка вӑтам шкулӗнче Б.И. Гузовский ячӗллӗ ҫӗнелнӗ музей уҫӑлнӑ. Хӗрлӗ хӑйӑва Чӑваш Республикин ҫутҫанталӑк пурлӑхӗсемпе экологи министрӗн ҫумӗ Елена Дымза, Муркаш муниципаллӑ округӗн пуҫлӑхӗ Алексей Матросов тата шкул директорӗ Надежда Иванова каснӑ.
Хӑнасем валли пӗрремӗш экскурсие «Вӑрман тусӗсем» шкул лестничествинче вӗренекен ачасем ирттернӗ. Вӗсем музейри экспонатсем пирки каласа панӑ, вӑрман пирки хӑйсем мӗн пӗлнине уҫса панӑ.
Хӑнасем те пуш алӑпа килмен: «Сӑрҫум» заповедникӑн директор ҫумӗ йӑвасем илсе килнӗ, теприсем антресоль, виҫмелли вилка, ҫӳллӗше виҫмелли хатӗр, ытти япаласем парнеленӗ.
Хӑнтӑрсен шутне палӑртас тӗллевпе хӑнтӑрсен «ҫыравне» ҫулсерен ирттереҫҫӗ.
Юлашки ҫулсенче Чӑваш Енре хӑнтӑрсем нумайланнӑ. 2022-мӗш ҫулта 2024-шне асӑрхаса шута илнӗ пулсан, пӗлтӗр — 2180.
Хӑнтӑрсем ҫут ҫанталӑка ҫав тери пысӑк усӑ кӳреҫҫӗ. «Хӑнтӑрсем шыв тӑрӑх пӗрене юхтарса плотинасем туни, сӑмахран, кӳлӗсене типесрен сыхлать», — тесе пӗлтернӗ Телеграмри «Чӑваш Ен калаҫать» каналта.
Чӑваш Енре вӑрманта пӗрремӗш экологи сукмакӗ уҫӑлнӑ. «Вӑрман историне – ҫулҫӳрев» экомаршрут Вӑрнар лесничествинче вырнаҫнӑ.
Сукмак тӑршшӗ – 1,3 ҫухрӑм. Унта 7 чарӑну пур, вӗсенче ҫынсем чарӑнса юмансем, хырсем, юханшыв пирки нумай интереслине пӗлме пултараҫҫӗ.
Тавралӑх хитре. Унӑн илемӗпе киленме пулать. Ку кана мар, вӑрман историне, этимологине те пӗлме май пур.
Вӑрнар районӗнче пурӑнакан пӗр арҫын чӗрӗ юмана касса антарнӑ. Чӗрӗ йывӑҫа каснине асӑннӑ тӑрӑхри лесник асӑрханӑ. Вӑл йӗрке хуралҫисене евитленӗ. Тӑкак 1 миллиона яхӑн тенкӗпе танлашнӑ. Пӑтӑрмах тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 260-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Йывӑҫ каснӑ ҫынна та кӗҫех тытса чарнӑ. Вӑл Вӑрнарта пурӑнакан 37 ҫулти арҫын пулнӑ. Юманран вӑл хӗле валли вутӑ хатӗрлесшӗн пулнӑ иккен.
Килес ҫултан Чӑваш Енри вӑрманҫӑсен шалӑвӗ ӳсӗ.
«2025 ҫултан пуҫласа Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин хушнипе лесниксен ӗҫ укҫи ӳсӗ. Чӑваш Республикине тепӗр ҫул ҫак тӗллевсем валли ӗҫ укҫи фончӗн 24% ӳсӗмне пӑхса хӑварнӑ», — палӑртнӑ Вӑрман хуҫалӑхӗн федераци агентствин ертӳҫи Иван Советников Чӑваш Ен Элтеперӗпе Олег Николаевпа тӗл пулсан.
Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ каланӑ тӑрӑх, вӑрман хуҫалӑхӗнче ӗҫлекенсен вӑтам ӗҫ укҫи республикӑри вӑтам шалуран 2,1 хут пӗчӗкрех. Ӗҫ укҫине ӳстерсен кадрсен ыйтӑвӗ те лайӑхланӗ.
Улатӑр округӗнче регионсен хушшинчи «Чи лайӑх вӑрман касакан» конкурс иртнӗ. Унта хамӑр республикӑри, Тутарстанри, Мари Элти, Карели Республикинчи, Брянск облаҫӗнчи ӑстасем хушӑннӑ.
Вӗсем пилӗк тӗрӗслев витӗр тухнӑ: йывӑҫ каснӑ, сӑнчӑра улӑштарнӑ, туратсене иртнӗ тата ытти.
Пирӗн ентеш Артем Шашков профессионалсен йышӗнче иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Профессионал маррисен хушшинче 1-мӗш вырӑна - Йӗпреҫ лесничествинчи Владимир Борисов, 2-мӗш вырӑна - Улатӑр лесничествинчи Сергей Фадеев, 3-мӗш вырӑна Вӑрнар лесничествинчи Алексей Иванов йышӑннӑ.
Ӗнер 13 сехет те 53 минутра диспетчер службине Ҫӗмӗрле округӗнчи вӑрманта пушар тухни пирки пӗлтернӗ. Ҫулӑма хӑвӑртах сӳнтернӗ.
Пушара 14 сехет 35 минутра сӳнтерме пуҫланӑ. Ку ӗҫе 2 автоцистерна, сухапуҫлӑ 1 трактор, 5 ҫын хутшӑннӑ. Тепӗр сехетрен ҫулӑма сарӑлма чарнӑ. Пушара тӗппипех 19 сехетре сӳнтернӗ.
Халӗ вӑрман мӗншӗн ҫунма пуҫланине тӗпчеҫҫӗ.
Улатӑр тӑрӑхӗнчи прокуратура Чӑвашупрдор предприяти Улатӑртан Патӑрьеле каякан ҫул хӗррине йӗркеллӗ тытса тӑманнине тупса палӑртнӑ.
Аслӑ ҫул хӗррипе йывӑҫсемпе тӗмсем тӳнсе кайса ҫӗрсе выртнӑ, халь-халь персе анас пек усӑнса ларакансем те пулнӑ. Пластик савӑт-сапа, целлофан хутаҫ йӑваланса выртнӑ.
Кӑлтӑка пӗтерме ыйтса надзор органӗ Чӑвашупрдор ячӗпе асӑрхаттару хучӗ шӑрҫаланӑ.
Улатӑр муниципаллӑ округӗнче вӑрман ҫунма пуҫланӑ. Пӑтӑрмах сӑлтавӗ — аҫа ҫапни.
Инкеке ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, 15 сехетре асӑрханӑ. Ҫалавҫӑсем пушар вырӑнне вӑхӑтра пырса ҫитсе вут-ҫулӑма ытлашши сарӑлса кайма паман, васкавлӑн сӳнтернӗ.
Эйпеҫ вӑрман хуҫалӑхӗнчи вӑрманти йывӑҫа аҫа ҫапнине пула пушар 0,035 гектар ҫинче алхаснӑ. Вут-ҫулӑма ҫур сехетрен сӳнтернӗ, мӗнпур ӗҫе 17 сехет те 30 минутра вӗҫленӗ.
Ҫак ӗҫе Вӑрман хуралӗн 5 ӗҫченӗ тата вӑрман хуҫалӑхӗнче тӑрӑшакан 10 специалист хутшӑннӑ. Вӗсем техникӑпа, ҫав шутра, плуглӑ тракторпа, ӗҫленӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.10.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 754 - 756 мм, 5 - 7 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Башири Зариф, чӑваш пурнӑҫне сӑнласа панӑ, чӑваш литературине тӗпчекен тутар ҫыравҫи, сӑвӑҫи, публицисчӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |