Нумаях пулмасть Шупашкарти 7-мӗш ача пахчинче стационарлӑ ача-пӑча планетарийӗ уҫӑлнӑ. Ку ачасемшӗн чӑн-чӑн савӑнӑҫ.
Ӑна хальхи йышши гаджетсемпе тивӗҫтернӗ. Ҫапла майпа шӑпӑрлансем виртуаллӑ экскурсие кайма пултараҫҫӗ. Ҫавӑн пекех планетари пӳлӗмӗнче «Космос» мини-музей пур, унта ачасемпе ашшӗ-амӑшӗ хатӗрленӗ экспонатсем упранаҫҫӗ.
Ача пахчинче йӗркеленӗ планетари пӗчӗкскерсене ӑслӑлӑх тӗпчевӗсемпе кӑсӑклантарма пулӑшать. Ҫапла пӗлтерет Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ.
Шупашкарта иртен-ҫӳрен арҫын ача балкон чӳречинчен пӑхса тӑнине асӑрханӑ та сехӗрленсе ӳкнӗ. Ара, вӑл тухса ӳкме пултарать-ҫке-ха. Ҫынсем часрах ҫӑлав службине шӑнкӑравланӑ.
Ку пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Роза Люксембург урамӗнче пулнӑ. Пӗчӗк арҫын ача балкон чӳречинчен пӑхса тӑнӑ.
Ҫӑлавҫӑсем шӑнкӑрав йышӑнсанах ҫула тухнӑ. Арҫын ача килте пӗчченех юлнӑ-мӗн, амӑшӗ вӑхӑтлӑха таҫта тухнӑ. Ҫалавҫӑсем вӑл киличчен ачана калаҫтарса тӑнӑ. Юрать, йӑлтах ӑнӑҫлӑ вӗҫленнӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 8 ҫулти ачана ашшӗсӗр юлнӑшӑн пенси пама пӑрахнӑ. Прокуратура пулӑшнипе ҫеҫ парӑма тавӑрма май килнӗ. Тӳлеве вара малалла тӑсаҫҫӗ.
Ҫакӑ паллӑ: 2018 ҫулта суд ачан ашшӗ ҫухалнине палӑртнӑ. Ҫавна май ӑна пенси тӳлемелле тунӑ. Анчах 2019 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче Пенси фончӗ пенсие куҫарса пама пӑрахнӑ. Ведомствӑна ачан ашшӗ ӗҫлени пирки хыпар ҫитнӗ-мӗн. Пенси фончӗ тӳлеве пӑрахӑҫлама ыйтса суда тавӑҫ тӑратнӑ. Анчах суд ӑна тивӗҫтермен.
Анчах кун хыҫҫӑн та пенси куҫарман. Кун хыҫҫӑн прокуратура Пенси фондне суда панӑ. Суд ӑна тивӗҫтернӗ. Халӗ ачашӑн пенчи куҫать, унчченхи парӑма та – 116 пин тенке – куҫарса панӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 26 ҫулти хӗрарӑм хӑйӗн ачисене хӗненӗ, вӑл вӗсене юратман. Ҫапла шутлать следстви.
Следстви версийӗ тӑрӑх, пӗлтӗр утӑ уйӑхӗнчен тытӑнса кӑҫлахи кӑрлачӑн 2-мӗшӗччен вӑл вӗсене пӗрре мар хӗненӗ. Вӗсем общежитире пурӑннӑ. Ачисем 5-ре тата 4 ҫулта. Хӗрарӑм вӗсене юратман-мӗн.
Амӑшӗ ачисене зарядникпе, кавир шаккамалли тимӗр япалапа ҫапнӑ. Кун пирки кирлӗ органсене ачасен асламӑшӗ /е кукамӑшӗ/ пӗлтернӗ. Халӗ ачасем реабилитаци центрӗнче, вӗсемпе специалистсем ӗҫлеҫҫӗ. Хӗрарӑма вара амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе малалла тишкереҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗн краеведени тата наци литературин пайӗнче «Ҫамрӑк таврапӗлӳҫӗ» клубӑн занятийӗ иртӗ. Унӑн теми – «Мир по представлениям древних чуваш» (чӑв. Авалхи чӑвашсен тӗнчене епле ӑнланни).
Чӑваш халӑхӗн мифӗсене тӗпчеме революцичченех пуҫланӑ, паян та унпа кӑсӑкланаҫҫӗ. Мифсене Раҫҫей, нимӗҫ, венгр тата финн ӑсчӑхӗсем тӗпченӗ. Сӑмахран, Ама йывӑҫ тата Ама ту мӗне пӗлтерет? Мӗншӗн пӗлӗт ҫӗртен уйрӑлса кайнӑ? Ҫӗре чӑвашсем тӑваткал е сакӑр кӗтеслӗ тесе шухӑшланӑ. «Ҫамрӑк таврапӗлӳҫӗ» клуба пынӑ ачасем ҫак тата ытти япала ҫинчен пӗлӗҫ.
Мускавра Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ хӗрарӑм виҫӗ ачине хӗл варринче вӑрмана илсе кайса хывӑнтарни пирки пӗлтернӗччӗ. Ачасем ун хыҫҫӑн пульницӑна лекнӗ. Вӗсен сывлӑхӗ халӗ хӑрушлӑхра мар. Амӑшне те пульницӑна вырнаҫтарнӑ, вӑл психика тӗлӗшӗнчен сыввипе сывӑ маррине тӗрӗслӗҫ.
Ачасем кӗҫех Чӑваш Ене килмелле. Вӗсене хӗрарӑмӑн тӑванӗ опекӑна илнӗ. Шӑпӑрлансем ача ҫуртне ан лекчӗр тесе документсене хӑвӑрт хатӗрленӗ.
Малтанах аслин тата вӑтам ачан сывлӑхӗ хӑрушлӑхра пулнӑ. Вӑтамми искусственнӑй аппаратпа сывланӑ. Телее, халӗ йӗркеллех.
Куславкка районӗнчи прокуратура ашшӗ-амӑшне хӳтӗлесе район администрацине ҫырупа тухнӑ тата суда тавӑҫ хатӗрленӗ.Надзор органӗ ачисене апатлантарма тӑкаканнӑшӑн 100 ытла ҫынна бюджетран саплаштарма ыйтать.
Прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче шкулсенчи нормативлӑ актсенче чылай кӑлтӑк тупса палӑртнӑ. Тӗрӗсрех каласан, хутсене йӗркеллӗ хатӗрлеменни палӑрнӑ. Ҫӑмӑллӑхлӑ майпа ачасен хӑш категорине тивӗҫтерессине уҫӑмлатман. Апатшӑн Куславкка район администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнчен компенсаци куҫарса парас йӗркене кирлӗ пек йӗркелемен.
Сахал тупӑшлӑ, нумай ачаллӑ ҫемьесенчи, сусӑр ачасене ӳстерекенсене компенсаци пама пӑхса хӑварнӑ-ха, анчах ҫав енӗпе парӑм 100 ытла ҫемье умӗнче 200 пин тенкӗрен иртнӗ. Парӑма прокуратура суд урлӑ шыраса илесшӗн.
Шупашкарта пӗр арҫын 9 ҫулти хӗрача ҫумне ҫулӑхнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: пӑтӑрмах пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пулса иртнӗ. Палламан этем 9-мӗш пилӗк ҫуллӑх урамӗнчи ҫуртри лифтра хӗрача ҫумне ҫулӑхнӑ.
Пӑтӑрмах хыҫҫӑн 12 сехетрен арҫынна хӑйӗн килӗ умӗнче тытса чарнӑ. Вӑл 46 ҫулта. Судпа унччен темиҫе хут та айӑпланнӑ. Юлашки хутчен ирӗке вӑл 2019 ҫулхи юпа уйӑхӗнче тухнӑ.
Халӗ ун тӗлӗшпе черетлӗ хутчен суд пулнӑ. Арҫынна ҫирӗп режимлӑ колоние 13 ҫуллӑха ӑсатма йышӑннӑ, ун хыҫҫӑн та вӑл тепӗр ҫулталӑк хушши ирӗклӗн унта-кунта ҫӳреймӗ, мӗншӗн тесен суд ун ирӗкне чакарма йышӑннӑ.
Шупашкарти Калинин районӗн администрацийӗн ЗАГС пайӗ нарӑс уйӑхне пӗтӗмлетнӗ. Ашшӗ-амӑшӗ ачисене ытларах мӗнле ят панӑ-ха?
Ку районта нарӑс уйӑхӗнче 188 ача ҫуралнӑ. Вӗсенчен тӑваттӑшӗ – йӗкӗреш /икӗ мӑшӑр йӗкӗреш ҫуралнӑ/. Икӗ ача килте кун ҫути курнӑ.
Нарӑс уйӑхӗнче Калинин районӗнче Султан ятлӑ арҫын ача кун ҫути курнӑ. Сайра тӗл пулакан ятсем татах пур: Серафим, Стефан, Юрий, Азалия, Виталина, Марьяна, Снежана, Лиана. Кирилл, Александр, Марк, Роман, Андрей, Даниил, Виктория, Александра, Валерия, Анна, Екатерина, Ева – тӑтӑшах тӗл пулакан ятсем.
Ӗнер, нарӑсӑн 27-мӗшӗнче, Шупашкарти Мускав кӗперӗ ҫинче темиҫе машина ҫапӑннӑ. Аварире ачасем те шар курнӑ. Юрать-ха, вилекенсем пулман.
Кӑнтӑрла «Мазда» водителӗ дистанцие пӑхӑнман, ҫавна май вӑл харӑсах темиҫе машинӑпа ҫапӑннӑ. Вӗсенчен пӗри – «Лада Гранта». Унӑн салонӗнче икӗ ача пулнӑ. Аварире водитель тата ачасем аманнӑ.
Авари саманчӗ видеокамера ҫине лекнӗ. Шӑпах «Мазда» водительне пула тухнӑ та ҫак авари. Ҫакна курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, вӑл питӗ пысӑк хӑвӑртлӑхпа пынӑ, ҫул ҫинчен тухса кайса отбойнике ҫапӑннӑ, унтан – «Лада Грантӑпа».
+15.3 °C