Раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче «Хыпар» Издательство ҫуртӗнче тухса тӑракан «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» 90 ҫулхи юбилейне паллӑ турӗ. Хӑнасемпе тӳре-шара Пуканесен театрне пухӑнчӗҫ.
«Ҫамрӑксен хаҫачӗн» ӗҫченӗсене тарта вулаканӗсене саламламашкӑн чылай сумлӑ хӑна килчӗ. ЧР Информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министерствин информаципе аналитика пайӗн пуҫлӑхӗ Евгения Кудряшова хаҫат редакторне ведомствӑн Хисеп грамотипе чысларӗ. Елена Лукина коррректора тата Алина Изман корреспондента вара министрӑн Тав хутне парса хавхалантарчӗ. Ирина Алексеева корреспондент Шупашкар хула депутачӗсен пухӑвӗн Тав хутне тивӗҫрӗ. «Хыпар» Издательство ҫурчӗн директорӗн-тӗп редакторӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Михаил Арланов Ирина Кошкина корреспондента Издательство ҫурчӗн Тав хучӗпе чысларӗ.
Историе илес тӗк, «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» 1925 ҫулхи раштавӑн 12-мӗшӗнче «Ҫамрӑк хресчен» ятпа тухма тытӑннӑ. Ун чухне унӑн тиражӗ 1500 экземпляр пулнӑ. Пӗрремӗш редакторӗ — Мӗтри Исаев (Авраль). Унтан хаҫат тӗрлӗ ятпа тухса тӑнӑ: «Ҫамрӑк колхозник», «Ҫамрӑк большевик», «Ҫамрӑк коммунист», «Молодой коммунист».
«Хыпар» хаҫат пирки пӗр вӑхӑтра шӑв-шав лӑпланнӑччӗ. Ӑна чылай ҫул редактор пулса ертсе пынӑ Алексей Леонтьев вырӑнне Валери Туркай влаҫа ларнӑ хыҫҫӑн Чӑваш халӑх сайтӗнче те, «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмра та тем тӗрлӗ шухӑш та палӑртакан тупӑннӑччӗ. Нумаях пулмасть Валери Туркай Чӑваш Енӗн информаци политикин министрне Александр Иванова халалласа сӑвӑ ҫырни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Сӑвӑра Валери Туркай республика шайӗнчи ҫав пуҫлӑха йӗпленӗччӗ. Каярах пирӗн сайт Валери Туркайпа контракт тӑсманни, тӗп редактор тивӗҫне Михаил Арланов пурнӑҫлани пирки хыпарларӗ.
Халӗ «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмра Валери Туркайпа контракт тӑсманнине сӳтсе яваҫҫӗ, республика шайӗнчи чӑвашла хаҫата ертсе пыма кама шанасси пирки пуҫ ватаҫҫӗ. Алексей Леонтьев хыҫҫӑн Валери Туркай килсенхиллех хӗрсе кайман-ха тавлашу. Ҫапах та тӑрӑхласа-йӗплесе ҫыракансем те самай.
«Максимов Геннадий пӗрремӗш номерлӗ кандидат! Коллектив Максимова кӑна йышӑнать, ҫакна Иванов министрпа унӑн ҫумӗ Стройкова ӑнланма тивӗҫ», – тесе ҫырать пӗри.
«Хыпар» Издательство ҫуртӗнче каллех улшӑнусем. Паян, юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, ку таранччен директор-тӗп редактор тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ Валерий Владимирович Туркай юлашки кун ӗҫленӗ. Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ЧР информаци политикипе массӑлла коммуникацисен министрӗ Александр Иванов алӑ пусса уведомлени янӑ. Унта пӗлтернӗ тӑрӑх, Валерий Туркая контракт тӑсса паман.
Паян «Хыпар» Издательство ҫуртне министр ҫумӗ килнӗ. Коллектива пухса директор-тӗп редактор тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан ҫынпа паллаштарнӑ. Вӑл хыпарҫӑсемшӗн ҫӗнӗ ҫын мар ӗнтӗ. Ку тивӗҫе хальлӗхе Михаил Михайлович Арланов пурнӑҫлӗ. Унччен вӑл коммерци директорӗ пулнӑ.
Пухура «Хыпар» Издательство ҫурчӗн ертӳҫине суйламашкӑн конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Ӑна ирттерсе, ҫӗнӗ хуҫана палӑртса уйӑх ҫурӑ та иртӗ. Ҫапла хальлӗхе «Хыпар» Издательство ҫуртне Михаил Арланов ертсе пырӗ.
«Хыпар» хаҫат редакторӗ Валери Туркай Чӑваш Енӗн информаци политикин министрне Александр Иванова халалласа сӑвӑ ҫырнӑ. Анчах вӑл йӗркесем – мухтав юрри мар.
Сӑмахӗ мӗн ҫинчен пынине пӗлес тесен сӑвӑри темиҫе йӗркене илсе кӑтартар:
«Иванов министӑр мӗн кӑна курман-тӑр!..
Вӑл карьера тунӑ хура тар тӑкса.
Кирлӗ чух — пуҫ тайнӑ, кирлӗ чух — йӑл кулнӑ,
Кирлӗ чух — вӑл сутнӑ ӑшшӑн йӑл кулса».
Е тата ҫакӑн пек куплет пур унта:
«Иванов министӑр хӑй те пит тунмасть-тӑр —
Сахал мар вӑл хуҫнӑ ҫыннӑн кунҫулне.
Шеллеме пӗлмен вӑл, каҫарма пӗлмен вӑл.
Халь те аркатать вӑл ҫын ӑраскалне».
Республика хыснинчен укҫа илсе тӑракан хаҫат редакторне калем илсе ҫакӑн пек содержаниллӗ сӑвӑ ҫырма, ӑна Информаци политикин министерствинче тӗп редакторсемпе иртекен канашлура тыттарма мӗн хистенине министрпа редактор хӑйсем кӑна пӗлеҫҫӗ-тӗр.
Патриархне республикӑна ертсе пыракансемех кӗтсе илӗҫ. Анчах ҫак ӗҫре пулӑшакансем кирлӗ пулаҫҫӗ.
Мускав тата пӗтӗм Руҫ Патриархӗ Кирилл пирӗн республикӑна ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче килӗ.
Чӑваш Митрополийӗн сайтӗнче палӑртнӑ тӑрӑх «Хыпар» хаҫат «хӑй ирӗкӗпе тӑрӑшакансен ретне 16–25 ҫулсенчи ҫамрӑксем тӑма пултарнине» палӑртать.
Нимеҫӗсем (волонтерсем) ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче иртекен тӗлпулура тата тӗп хулари Ҫветтуй Татиана соборӗнчи каҫхи кӗлле хутшӑнӗҫ. Тепӗр кунхине Ҫӗнӗ Шупашкарти Ҫветтуй Владимир кнеҫ ячӗпе хисепленекен чиркӳре иртекен каҫхи кӗлӗре ӗҫлӗҫ. Унсӑр пуҫне Кирилл Патриарх Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсемпе тӗл пулӗ, нихӑҫан сӳнмен ҫулӑм умне чечек хурӗ. Нимеҫӗсем унпа пӗрле ҫӳрӗҫ. Кӑмӑлпа пулӑшас текенсен кун пирки ҫак уйӑхӑн 20-мӗшӗччен пӗлтермелле.
2014 ҫулхи кӑтартусене шута илсе ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев ҫамрӑксен патшалӑх премийӗ пирки хушӑва алӑ пуснӑ. Камсем ӑна тивӗҫнӗ-ха?
Ӑслӑлӑх, техника тата производство тытӑмӗнче «ЧЕТРА — промышленноҫ ураписем» АУО менеджерне Александр Вячеславович Егорова панӑ.
Вӗренӳ, воспитани, ҫамрӑксен политикин тытӑмӗнче Шупашкарти механикӑпа технологи техникумӗн преподавательне Андрей Витальевич Андрейчука пама йышӑннӑ.
Литература, культура тата ӳнер тытӑмӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн ертсе пыракан мастерне, балет артистне Анастасия Станиславовна Абрамовӑна панӑ.
Журналистика тытӑмӗнче «Хыпар» Издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» редакторне Дмитрий Андреевич Моисеева пама йышӑннӑ.
Сывлӑх сыхлавӗн тытӑмӗнче Травматологи, ортопеди тата эндопротезировани федераци центрӗн методист тухтӑрне Алёна Владиславовна Орловӑна пама йышӑннӑ.
Тавралӑха сыхлас тытӑмра премие «Карӑш» экологипе биологи центрӗн педагогӗ Евгений Аркадьевич Синичкин тивӗҫнӗ.
Вӑй-хал культурин тытӑмӗнче Олимп резервӗсен ачасемпе ҫамрӑксен 2-мӗш ятарлӑ спорт шкулӗн тренер преподавательне Никита Валерьевич Васильева панӑ.
Шупашкар хулинчи Андрей Растворцев ҫыравҫӑ Мускаври «Камертон» сеть журналӗ ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗ.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине халалланӑ конкурса тӗрлӗ ҫӗршыври 200 ытла ҫын хутшӑннӑ иккен. Шупашкар ҫыравҫи хӑйӗн «Встреча» калавне ярса панӑ. Ку хайлава, сӑмах май, «Хыпар» издательство ҫурчӗ кӑларса тӑракан «Лик» журналта маларах пичетленӗ.
Конкурсра пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ Андрей Растворцева укҫан премипе хавхалантарнӑ.
Ҫыравҫӑпа кӗскен паллаштарас тӑк, унӑн «Хранители очага» ачасем валли ҫырнӑ кӗнеки республикӑра ҫулсерен ирттерекен «Ҫулталӑкри чи нумай вулакан кӗнеке» конкурса та хутшӑннӑ. Ҫыравҫӑ ачасемпе вулавӑшсем йӗркелекен тӗлпулусене тухса ҫӳрет, вӗсене вӑл хӑйӗн пултарулӑхӗпе паллаштарать.
Чӑваш наци конгресӗ «Чӑваш тӗнчи» хаҫатӑн кӑҫалхи пӗрремӗш номерне кун ҫути кӑтартни пирки ЧНКн пресс-служби хавасланса пӗлтерет. Ӑна кӑларма республикӑн Информаци полтикин тата массӑлла коммуникацисен министерстви панӑ гранта ҫӗнсе илни пулӑшнӑ иккен.
Пӗлтӗр хаҫата 16 страницӑпа кӑларса тӑнӑ улсан, кӑҫал 24 страницӑпа кун ҫути кӑтартнӑ.
Чӑвашла-вырӑсла пичетленекен статьясем ЧНК ӗҫӗ-хӗлӗпе, ытти регионти чӑвашсем епле пурӑннипе, тӑван культурӑпа ӳнер ӗҫӗнчи ҫӗнӗлӗхсемпе, пултаруллӑ йӑхташсемпе паллаштарма шантараҫҫӗ.
Хаҫата кӑларма «Хыпар» хаҫат корреспонденчӗсем пулӑшаҫҫӗ иккен.
Хаҫат тусӗсене, ытти регионта пурӑнакансене уйрӑмах, кӑсӑклӑ хыпарсем пӗлтерсе тӑма ыйтаҫҫӗ.
«Чӑваш тӗнчи» хаҫат уйӑхра nӗppe тухса тӑрӗ.
Ӗнер Муркаш районӗнче паллӑ историк, этнограф, тӗпчевҫӗ, «Хыпар» хаҫат никӗслевҫи Николай Никольский ҫуралнӑранпа 137 ҫул ҫитнине уявланӑ.
Чӑваш наци конгресӗн пресс-службин ертӳҫи Зоя Яковлева, сӑмах май, Николай Никольскийӗн ятне халӑх асӗнче упрас енӗпе ЧНК Президенчӗн ҫyмӗ Алексей Леонтьев сахал мар вӑй хунине палӑртать. А. Леонтьев Никольский ҫырса хӑварнӑ ӑслӑлӑх ӗҫӗсене кӗнекелесе кӑларнӑ, унӑн эткерлӗхне ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратма чылай тӑрӑшнӑ. «Халӗ паллӑ ӑсчах ҫуралнса ӳснӗ тӑрӑха, вӑл ҫуралнӑ Купӑрля ялне пырса кӗмe те питӗ кӑмӑллӑ. Ял варринчи кӳлӗ, Никольский ячӗллӗ парк, вӑл пурӑннӑ ҫурт тӗлӗсем хитре те илӗртӳллӗ», — палӑртать Зоя Яковлева.
Уява ирттерме Шупашкартан Муркаш тӑрӑхне ЧНК Президенчӗн ҫyмӗ Алексей Леонтьев, «Хыпар» хаҫат ӗҫченӗсем, Чӑваш халӑх ӳнерпе ӑслӑлӑх aкaдeмuкӗceм, тӗп хулари Никольский ячӗллӗ педколледжра вӗрентекенсемпе вӗренекенсем пырса ҫитнӗ. Вӗсене Никольскийӗн ентешӗсем ҫывӑх тӑванӗсене кӗтсе илнӗ пек йышӑннӑ. Вырӑнти тӳре-шара та хӑнасене хапӑл пулнӑ.
Чӗмпӗрти «Губернаторский» Культура керменӗнче «Еткер» телекӑларӑмӑн 25-ҫулхи уяв каҫӗ иртрӗ.
1989 ҫулта Чӗмпӗр КПСС Обкомӗн пӗрремӗш секретарӗ Ю.Ф. Горячевӑн наци политкипе облаҫра тӑватӑ наци телевиденийӗ тата наци хаҫачӗсем тухма тытӑннӑ: чӑвашла, тутарла, нимӗҫле тата мӑкшӑлла. Хальхи вӑхӑтра чӑвашла «Еткер» тата тутарла «Чишме» кӑларӑмсем тухаҫҫӗ.
«Еткерӗн» малтанхи тӑватӑ кӑларӑмне Чӗмпӗр облаҫӗнчи «Атӑл» телерадиокомпанийӗн журналисчӗ Римма Шепелькова вырӑсла ертсе пынӑ. Чӑвашла пӗрремӗш кӑларӑмӗ вара 1989 ҫулхи юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче тухнӑ. Ҫав вӑхӑтран тытӑнса паянхи кунччен ӑна Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Олег Николаевич Мустаев аслӑ редактор йӗркелесе ертсе пырать. Уяв каҫне пуҫтарӑннӑ тулли зал умӗнче пӗрремӗш сӑмах на пулчӗ.
— Эпӗ Чӗмпӗр ҫӗрӗ ҫинче уҫӑлнӑ чӑваш кӑларӑмне ертсе пыма килнӗ улттӑмӗш журналист. Мана Чӗмпӗре Чӑваш патшалӑх университетӗнче историпе филологи факультетӗнче пиллӗкмӗш курсра вӗреннӗ вӑхӑтра ячӗҫ. Унччен килнӗ чӑваш журналисчӗсене кунти ӗҫ условийӗсем тивӗҫтермен. Малти пулма, ҫӗнӗрен ӗҫе йӗркелесе яма никама та ҫӑмӑл мар.
+12.5 °C