Паян тутарсем хӑйсен наци уявне — сабантуя — уявланӑ. Вӑл Шупашкарта республика шайӗнче пӗрремӗш хут иртнӗ. Пӗлтӗр суха праҫникне Комсомольски районӗнчи Урмаел ялӗнче ирттернӗ.
Уяв Лакрей вӑрманӗнче ирех пуҫланнӑ. Унта Чӑваш Енри тутарсен пултарулӑх ушкӑнӗсем кӑна мар хутшӑннӑ. Сабантуя «Мишар» ансамбльсӗр пуҫне Тутарстан артисчӗсем ҫитнӗ.
Уява килнисем наци вӑййисене хутшӑннӑ: вӗрен туртнӑ, михӗре чупнӑ… Сабантуйра Мускав, Раҫҫейӗн тӗп регионӗн муфтийӗ Альбир Крганов ыйтнипе алкоголь шӗвекӗсене сутма чарнӑ.
Кӑнтарлахи намаз тумашкӑн ятарла шатер хатӗрленӗ. Хӑшӗ-пӗри вара Лакрей вӑрманӗнчен инҫех мар вырнаҫнӑ мӑсальмансен храмне кӗлӗ тума кайнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнче Чӑваш Республикинчи тутарсен хӑйсен сумлӑ уявне — Сабантуя — паллӑ тӑваҫҫӗ.
Йӗркелӳҫисенчен пӗри Булат Купкенов пӗлтернӗ тӑрӑх, наци уявӗн проекчӗпе килӗшӳллӗн тӗрлӗ вӑйӑ, тӗрӗслев иртӗ.
Чи малтанах пултарулӑх ушкӑнӗсем тата спортсменсем утӗҫ. Ирхи 10 сехетре Сабантуй уҫӑлӗ. 11:30–15:00 сехетре Тутарстанри (Зеленодольск районӗ) тата Чӑваш Республикинчи ушкӑнсем концерт лартӗҫ. 12:00–15:00 сехетре тутар-пушкӑрт наци кӗрешӗвӗ иртӗ. 11:30–15:00 сехетре халӑх вӑййисем, михӗпе ҫапӑҫасси, армрестлинг, йывӑр йӑтасси, вӗрен туртасси, картлампа чупасси, михӗре чупасси, лаша утланса чупасси… пулӗ.
Уява пурне те хапӑл тусах кӗтеҫҫӗ. Унтах ал ӗҫӗсене, тутар наци апат-ҫимӗҫне сутӗҫ.
Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Ҫӗнтерӳ кунӗнче, тӗрлӗ мероприяти йӗркеленнӗ. Чӑваш Енре «Вилӗмсӗр полк» Пӗтӗм Раҫҫей акцийӗ иртнӗ. Вӑл республикӑра кӑҫалхипе иккӗмӗш хут пулнӑ. Пӗлтӗр унта 150 яхӑн ҫын хутшӑннӑ.
Кӑҫал йыш самаях хутшӑннӑ: акцие 300 яхӑн ҫын тухнӑ. «Вилӗмсӗр полк» Пӗтӗм Раҫҫей акцине ҫапӑҫу хирӗнчен таврӑнман салтаксене, Ҫӗнтерӗве ҫывхартма пулӑшнисене асӑнса ирттереҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче паттӑрла пуҫ хунӑ тата вӑрҫӑ хыҫҫӑн пурнӑҫран уйрӑлнӑ фронтовиксен тӑванӗсем салтаксен сӑнӳкерчӗкӗсене ҫыпӑҫтарнӑ транспарантсене йӑтса утнӑ. Колонна 18.00 сехетре Анне монуменчӗ патӗнчен ҫула тухнӑ. Унта пухӑннисем — аслисем те, кӗҫӗннисем те — «Катюша» юрра шӑрантарнӑ, унтан К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ патне утнӑ.
Акци Хӗрлӗ тӳремре пӗр минут шӑп тӑнипе вӗҫленнӗ.
Паян республикӑра Ҫӗнтерӳ кунне халалласа мероприятисем иртнӗ. Шупашкарта Хӗрлӗ тӳремре шӑп кӑнтӑрла Ӑслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 69 ҫул ҫитнине халалласа митинг пуҫланнӑ. ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев халӑха уяв ячӗпе саламланӑ май ветерансене сывлӑх, телей, хавхалану суннӑ.
Митинг хыҫҫӑн Хӗрлӗ тӳремре Шупашкар гарнизонӗн подразделенийӗсен полкӗсем тата ҫар техники парада тухнӑ. Ҫакна курма пин-пин ҫын пухӑннӑ: Шупашкарта пурӑнакансем те, хӑнасем те. Уяв стройӗнче 1 200 ытла ҫын утнӑ, 60 яхӑн ҫар техники пулнӑ. Парада хутшӑннисен йышӗнче — вӑй ведомствисен представителӗсем, Афганистан вӑрҫин ветеранӗсем. Кадет шкулӗн, ачасен полицейски академийӗн тата ҫарпа спорт клубӗсен вӗренекенӗсем те парада тухнӑ.
Уяв колоннисем хыҫҫӑн ҫар техники — «Катюша», Т-34 танк, ЗИСсем тата Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинчи ытти техника — кайнӑ. Авиаци тата парашютистсем уява тата илем кӳнӗ. Шупашкар гарнизонӗн подразделенийӗсен полкӗсем тата ҫар техники парада тухнӑ хыҫҫӑн Хӗрлӗ тӳремре вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи тӗпеле уҫӑлнӑ. Унта ветерансем ҫулсерен тӗл пулаҫҫӗ. Менюра салтак пӑтти, улма-ҫырла, пахча ҫимӗҫ, какай тата фронтри «100 грамм» пулнӑ.
Ӗнер Шупашкарта пурӑнакан Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене машинӑна лартса хула кӑтартса ҫӳренӗ.
Акцие «Автомоболистсен ассоциацийӗ» общество организацийӗ йӗркеленӗ. Хула тӑрӑх ватӑсене икӗ сехет хушши ярӑнтарса ҫӳренӗ. Хисеплӗ ватӑсене Шупашкарти чи илемлӗ вырӑнсене илсе ҫитернӗ.Ҫулҫӳрев Ҫӗнтерӳ лапамӗнчен пуҫӑннӑ. Унта ветерансемпе автомобилистсем чечек хунӑ та малалла хускалнӑ. Ҫула экскурсовода та лартса тухнӑ, вӑл хула историйӗпе паллаштарса ҫӳренӗ.
Хула курса ҫӳреме пур ветеран те килӗшмен иккен. Теприсем сывлӑх хавшаккине пула тухайман. Машинӑна ларса ярӑнас кӑмӑллисем саккӑрӑн тупӑннӑ.
Сӑнсем (18)
Чӑваш Енре пурӑнакан кашни ҫыннӑн Тӑван Ҫӗршувӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранне хӑйӗн ячӗпе тав сӑмахӗ калама май пур. «Раҫҫей почти» «Ентешсем тав туни» ятпа Пӗтӗм Раҫҫей акцине ирттерет. Кун пирки Муркаш район администрацийӗ пӗлтерет.
Тӑван Ҫӗршувӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсен — вӑл шутра фронтовиксен те, тыл ӗҫченӗсен те йышӗ ҫул иртнӗҫемӗн сахалрах та сахалрах. Хальхи вӑхӑтра республикӑра кун пек 20 509 ветеран пурӑнать.
Пирӗн тивӗҫ — кун пек ҫынсене савӑнӑҫ саманчӗ парнелесси, тав сӑмахӗ ҫырса открытка ярса парасси. Сӑмахӗсем ансат: «Хисеплӗ ветеран! Ҫӗнтерӳшӗн Пысӑк тав Сире! Эпир Сирӗн паттӑрлӑха асра тытапӑр, Сирӗнпе мухтанатпӑр!» Хыҫҫӑн открыткӑна почта ещӗкне яма ан манӑр. Эсир ветеранӑн ятне те, ӑҫта пурӑннине те пӗлместӗр пулӗ. Анчах шанма пултаратӑр: «Раҫҫей почти» сирӗн салам сӑмахӗсене ветеран патне ҫитерӗ.
Ветерана эсир ҫавӑн пекех почта ҫыхӑнӑвӗн операторӗ, почтальон урлӑ та саламлама пултаратӑр, открыткӑпа пӗрле парне те туянса пама май пур. Почтальонсем сирӗн открыткӑсемпе парнесене Раҫҫей Президенчӗн саламӗпе пӗрле ветерана ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗччен ҫитерсе парӗҫ.
Халӑхӑмӑрӑн мӑнаҫланмалли уява — Ҫӗнтерӳ кунне — тӗрлӗ ҫӗрте хатӗрленеҫҫӗ. Культура тата вӗренӳ учрежденийӗсем уйрӑмах хастар.
Етӗрнери 1-мӗш гимназире вӗренекенсем, ав, ветерансем валли открытка хатӗрленӗ. Асӑннӑ учрежденири 5-мӗш «а» класра вӗренекенсем хӑйсен аллипе ӑсталанӑ открыткӑсене ветерансем тата тыл ӗҫченӗсем патне ҫитересшӗн. Ӑна вӗсем ҫу уйӑхӗн 9-мӗшне палӑртса хунӑ.
Чӑваш Енри ветерансем валли Ҫӗнтерӳ кунӗ ячӗпе уяв апат-ҫимӗҫӗ хатӗрленӗ. Вӗсене кашни ветеран килне вырӑнти социаллӑ хӳтӗлев органӗ урлӑ ҫитерӗҫ.
Республикӑра ветерансене профилактика, сиплев, реабилитаци тӗлӗшӗпе пулӑшу параҫҫӗ. Ҫулсерен поликлиникӑра тата килте ветерансене тӗплӗн тӗрӗслеҫҫӗ. Вӑрҫӑ инваличӗсем, ветерансем, тӑлӑх арӑмсем мӗнле условисенче пурӑннине тӗрӗслеҫҫӗ. Уйрӑмах пӗччен пурӑнакан ветерансене пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Чӑваш Енри районсемпе хуласенчи 101 ветерана сывлӑха ҫирӗплетмелли «Вега» центра (Шупашкар районӗнчи Вӑрманкас ялӗ) илсе кайӗҫ. Кӑҫал республика валли 100 миллион тенкӗ уйӑрнӑ, ҫак укҫапа 95 ветерана пурӑнмалли ҫурт-йӗрпе тивӗҫтерӗҫ. ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кун хыҫҫӑн черетре 145 ветеран юлӗ. Ҫак ыйтӑва Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 70 ҫул ҫитнӗ тӗле тӗппипех уҫӑмлатма палӑртнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремри уява 500 ытла ветеран хутшӑнӗ. Кашнинпе ҫумӑн социаллӑ ӗҫчен пулӗ, васкавлӑ медпулӑшу машинисем тухӗҫ.
ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ Чӑваш Енре вӑрҫӑ инвадличӗсем, ветерансем пӗтӗмпе 2 пин ытла ҫын юлнӑ.
Паян, Ҫуркуннепе Ӗҫлев уявӗнче, Шупашкарта ӗҫ коллективӗсем утма тухнӑ. Кӑҫал унта 20 пин ытла ҫын хутшӑннӑ.
Уяв колонни яланхи пекех хӑйӗн ҫулне Чапаев скверӗнчен тытӑннӑ, тӗп урампа утса Хӗрлӗ лапама ҫитнӗ. Общество пӗрлешӗвӗсем, политика партийӗсем, предприятисемпе организацисен коллективӗсем, профсоюз представителӗсем, студентсем… — уявра чылайӑн пулнӑ. Чылайӑшӗ ҫемйипех килнӗ. Ачасем тӗрлӗ тӗслӗ хӑмпӑсем, ялавсем йӑтса ашшӗ-амӑшӗпе юнашар утнӑ. Оркестр, халӑх коллективӗсем пурин кӑмӑлне те ҫӗкленӗ.
Колонна ҫулӗ ҫинче интерактивлӑ 8 лапам йӗркеленӗ. Кӑҫал уявра ҫӗнӗлӗх пулнӑ: чи пултаруллӑ колоннӑсен конкурсне йӗркеленӗ. Жюри членӗсем — тӗрлӗ социаллӑ ушкӑнри тата ӳсӗмри ҫынсем. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫу уйӑхӗн 5–6-мӗшӗнче чыслӗҫ.
Хӗрлӗ лапамра пурне те ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев уявпа саламланӑ. Халӑх юррисен ансамблӗсем, хор коллективӗсем, рок-ушкӑнсем тата ыттисем концерт кӑтартнӑ.
«Ирӗклӗ сӑмах» пӗлтернӗ тӑрӑх ӗнер, Чӑваш патшалӑх символӗсен кунне уявланӑ май «Ирӗклӗх» пӗрлӗх республикӑн тӗп хулин урамӗсенче чӑваш ялавӗсене салатса ҫӳренӗ.
Ҫынсем ку акцине кӑмӑллӑнах хутшӑннӑ. Ҫав-ҫавах ялава алла илме килӗшмен пӗр хӗрарӑм та тупӑннӑ. Вӑл хирӗҫленӗ: «Украинӑри лару-тӑру 1980-мӗш ҫулсенче ҫакӑн пек пӗчӗк акцисенчен пуҫланнӑ та», — тенӗ.
«Ирӗклӗх» йӗркелӳҫисем хӑйсен ӗҫӗнче чӑваш халӑхӗнче наци туйӑмне аталантарас тата ҫирӗплетес; чӑваш чӗлхине, культурине, историне тата политикине ҫутатас; чӑваш халӑхӗн прависене хӳтӗлес; тӗрӗк тата финн-угр халӑхӗсемпе туслӑха ҫирӗплетес; чӑваш халӑхне пулӑшма пултаракан Раҫҫейри тата чикӗ леш енчи ытти халӑх пӗрлӗхӗсемпе ҫыхӑну йӗркелес тӗллевсем лартаҫҫӗ. Юстици министерстви вӗсен пӗрлӗхне официаллӑ майпа регистрацилеме килӗшмен.
«Ирӗклӗх» хальхи вӑхӑтра тата тепӗр акци ирттерет — лавккасемпе организацисенче «Кунта чӑвашла та калаҫатпӑр» ҫыпӑҫкӑч валеҫет. Ӑна акан 25-мӗшӗнче, Чӑваш чӗлхи кунӗнче пуҫланӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.12.2024 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 756 - 758 мм, -4 - -6 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Мускав район сучӗ ЧАП пӗтермелли йышӑну тунӑ. | ||
Пулӑм хуш... |