Мускавра Чӑваш чӗлхи кунӗсене ирттернӗ. Ӑна Иван Яковлев ҫуралнӑранпа — 167 ҫул, Константин Иванов ҫуралнӑранпа — 125 ҫул, Илпек Микулайӗ кун ҫути курнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Мускаври чӑвашсем Ваганьковӑри масара пухӑннӑ. Унта — Иван Яковлевӑн вилтӑпри. Митинга Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков уҫнӑ.
Митинга хутшӑннисем Иван Яковлевӑн юнашар пытарнӑ тӑванӗсен ятне ҫырнӑ стела тума шутланӑ. Мероприяти вӗҫленсен Патриархӑн вилтӑпри ҫине чечексем хунӑ.
Унтан пурте Мускаври национальноҫсен ҫуртне кайнӑ. Унта чӑваш композиторӗсене халалланӑ каҫ иртнӗ. Куракансем ЧР халӑх артисчӗ Валерий Иванов, ЧР тава тивӗҫлӗ артистки Елена Соловьева, Мускаври «Атӑл» чӑваш халӑх хорӗ шӑрантарнӑ юрӑсене киленсе итленӗ.
Уяв каҫӗнче социологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Ким Шилин «Живой университет Г.Н.Волкова» кӗнекепе паллаштарнӑ.
Сӑнсем (39)
Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери кун умӗн Чӑваш кӗнеке издательствинче чи пӗчӗккисем валли кӗнекесем тухнӑ.
Чӑвашла кун ҫути курнӑ «Савӑк вӑхӑт» кӗнекене Николай Ытарай сӑввисем тӑрӑх хывнӑ юрӑсем кӗне. Кӗвве Илья Степанов композитор хывнӑ. Савӑк юрӑсем кӑмӑла хӑпартаҫҫӗ, вӗсемпе уявсенче те усӑ курма пулать. Тӗрӗссипе, кӗнеке аслисемшӗн те, ачасемшӗн те интереслӗ. Ӑна И.Е.Калентьева ӳкерсе илемлетнӗ.
Раиса Воробьеван «Чарусӑр ҫӗрҫисем» кӗнеке вырӑсла та, чӑвашла та кун ҫути курнӑ. Унта вулакансем сӑвӑсенчи сӑнарсемпе, арҫын ачасемпе тата хӗрачасемпе паллашаҫҫӗ. Кӗнекене А.В.Семенова ӳнерҫӗ илемлетнӗ.
Ачасем валли хатӗрленӗ икӗ кӗнеке те 1000 экземплярпа тухнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Тӗкӗрҫ ращи» культурӑпа кану центрӗнче мини-зоокӗтес уҫӑлнӑ. Унта ятарлӑ вольерсем лартнӑ, тӑватӑ пакша илсе килнӗ.
Зоокӗтес паян, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, уҫӑлнӑ. Ӑна уҫнӑ ҫӗре хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков тата ытти тӳре-шара хутшӑннӑ.
Ку — ҫӗнӗ шупашкарсемшӗн пысӑк савӑнӑҫ. Вольерсене хӑш чӗрчуна вырнаҫтарассине нумай шутланӑ. Кайран пакша яма шут тытнӑ. Ку — Ҫӗнӗ Шупашкар палли. Малашне унта чӗрчунсем хутшӑнасса пӗлтерет тӳре-шара.
Уява килнӗ ачасем питӗ савӑннӑ. Хӑшӗ-пӗри пакшана вӑрттӑн та ачашлама пултарнӑ. Анчах малашне вӗсене тыттарма, ачашлаттарма чарӗҫ. Ку — чӗрчунсен тата ҫынсен хӑрушсӑрлӑхӗшӗн. Хӗлле вольерсене хӑтлӑлатӗҫ, ӑшӑрах тӑвӗҫ.
Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Мурманск облаҫӗнчи таврапӗлӳ музейӗнче К.Ивановӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхне халалланӑ конференци ирттернӗ. Ӑна «Чӑваш ен» чӑваш культурипе обществи йӗркеленӗ. Унта Североморск, Мончегорск тӑрӑхӗнче пурӑнакан чӑвашсем те ҫитнӗ.
Мероприятие «Чӑваш ен» чӑваш культурипе обществин председателӗ уҫнӑ. Вӑл общество организацийӗ мӗнле ӗҫленине каласа кӑтартнӑ, хастаррисене — Александрпа Ирина Федоровсене, Петрпа Ольга Клементьевсене, Роза Мокшинана, Дина Агеевана, Сергей Осипова — хисеп грамотисемпе чысланӑ.
Роза Мокшина Константин Ивановӑн пурнӑҫӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Унӑн пурнӑҫӗ кӗске пулнӑ пулсан та сехечӗ-сехечӗпе калаҫма пулать. Дина Агеева унӑн вилӗмсӗр «Нарспи» поэми пирки калаҫнӑ.
Конференци вӗҫленсен пурте халӑх юррине шӑрантарма, такмак калама, ташлама пухӑннӑ. Ҫапла Мурманск чӑвашӗсем пӗр-пӗринпе паллашнӑ кӑна мар, малашнехи плансене те сӳтсе явнӑ.
Ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗччен Шӑмӑршӑ районӗнче «Ҫемье ӑшши» пултарулӑх конкурсӗ пырать. Унта тӑлӑхсене хӑйсен хӳттине илекен ҫемьесем хутшӑнаҫҫӗ.
Конкурса ҫемьесен авторитетне хӑпартас, ырӑ ҫынсен тӗслӗхне кӑтартас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Пултарулӑх конкурсне 4–17 ҫулсенчи ачасене опекӑна илнисем е хӑйсен тӑван ывӑлӗ-хӗрӗ пек документ хатӗрлесе йышӑннисем хутшӑнаяҫҫӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене номинацисемпе палӑртӗҫ: «Ҫемьен визит карттӑчки», «Ылтӑн алӑ», «Килти Эрмитаж». Паян жюри пӗтӗмлетӳ тӑвӗ. Чи лайӑх ӗҫсене республика шайӗнче иртекен конкурса ярса парӗҫ. Мӗнпур ӗҫе вара Ачасене хӳтӗлемелли кун ячӗпе ирттерекен куравра курма май пулӗ.
Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун ҫывхарнӑ май ялсенче те тӗрлӗ мероприятисем иртеҫҫӗ. Ҫак уява паллӑ тума 1949 ҫулта йышӑннӑ. Пӗрремӗш хут ӑна 1950 ҫулта паллӑ тунӑ.
Елчӗк районӗнчи Лаш Таяпара пурӑнакансем те ӑна ҫак кунсенче пӗчӗк ачасемпе паллӑ тунӑ. Ача пахчи, шкул, ял вулавӑшӗ клубра «Ачасем ырӑ кулӑпа ҫиҫеҫҫӗ» уяв йӗркеленӗ.
Мероприяти ялти клуб умӗнче иртнӗ. Унта пысӑк концерт иртнӗ, кашниех юрӑ шӑрантарма пултарнӑ. Шапӑрансем чӑвашсен илемлӗ тумне тӑхӑннӑ. Ачасене Алиса тилӗ тата Базилио кушак ӑҫи савӑнтарнӑ. Вӗсем пӗчӗкскерсемпе вылянӑ, тупмалли юмахсем панӑ, вӑйӑ картине тӑнӑ, сӑвӑннӑ…
Уявра ачасен куҫӗсем телейпе ҫиҫнӗ. Уяв вӗҫленсен Лаш Таяпари чиркӳ настоятелӗ Силуан иероманах ачасене кучченеҫсемпе хӑналанӑ.
Сӑнсем (17)
Ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Пенза облаҫӗнчи Неверкино ялӗнче пӗтӗм тӗнчери чӑваш культурин III фестивалӗ иртнӗ. Ӑна вырӑнти чӑваш наци культурин автономийӗ йӗркеленӗ.
Фестивале наци йӑли-йӗркине сыхласа хӑварас, чӑвашсем пурӑнакан регионсемпе ытларах туслашас тӗллевпе ирттернӗ. Унта Патӑрьел районӗнчи Ҫӗньял ялӗнчи «Илем» фольклор ансамблӗ те хутшӑннӑ.
Пенза облаҫӗнче Неверкино районӗнче чӑвашсем нумаййӑн пурӑнаҫҫӗ. Пӗтӗмпе Пенза облаҫӗнче 7 пин яхӑн чӑваш тӗпленнӗ. Вӗсенчен 5 пинӗшӗ вара Неверкино тӑрӑхӗнче пурӑнать. Районти 10 ялта чӑвашсем кун кунлаҫҫӗ.
«Илем» фольклор ансамблӗ юрланине халӑх ӑшшӑн йышӑннӑ. Вӗсем чӑваш халӑх юррисене шӑрантарнӑ. Фестивале Самар, Саратов, Чӗмпӗр, тӑрӑхӗсенчен те килнӗ.
Малтанах Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ салтаксене асӑнса лартнӑ палӑк умне чечексем хунӑ.
Пенза чӑвашӗсем пирӗн ентешсемпе сывпуллашасшӑн та пулман. Уявра чӑваш композиторӗсен юррисем нумай янӑранӑ. Концерта «Илем» ушкӑн вӗҫленӗ. Чӑваш ташши вара урамра чылайччен лӑпланман.
Сӑнсем (56)
Чӑваш Енре Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун умӗн тата ҫӗршывӑн чрезвычайлӑ ведомстви 25 ҫул тултарнӑ май «Эпӗ ҫӑлавҫӑ пулатӑп!» сӑнӳкерчӗксен конкурсне пуҫарнӑ. Ӑна ҫулӑмпа кӗрешекен, кашни кун хӑйсен пурнӑҫне хӑрушлӑха кӗртсе ӳкерекен ҫынсем пирки каласа кӑтартмашкӑн йӗркеленӗ.
Унта хутшӑнас тесен РФ МЧСӗн ӗҫченӗсемпе ӳкерӗннӗ ачан сӑнӳкерчӗкне ярса памалла. Е пушар урапин умӗнче, ятарлӑ техника рулӗ умӗнче, пушарнӑйсен тумӗпе ярса памалла.
Конкурса номинацисемпе пӗтӗмлетӗҫ: «Ҫулӑмпа кӗрешекен пек пулса кур», «Ҫамрӑк пушарнӑйӗн куллине кӑтарт», «Ятарлӑ урапа рулӗ умӗнче». Сӑнӳкерчӗке хӑҫан тунине, вӑл мӗн ятлине ҫырма манмалла мар. Сӑнӳкерчӗкӗн пахалӑхӗ лайӑх пулмалла.
«Эпӗ ҫӑлавҫӑ пулӑп!» ятлӑ ӗҫсене infa209@yandex.ru электронлӑ почтӑпа утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Номинацисенче ҫӗнтернисене парнесемпе хавхалантарӗҫ. Чи лайӑх ӗҫсемпе Ҫӑлавҫӑсен кунӗ умӗн Шупашкарта куравсем йӗркелӗҫ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта шӑпӑрлансем ирхине хускану тӑвӗҫ. «Сывӑ ачасем — телейлӗ ашшӗ-амӑшӗ» ятпа иртӗ вӑл.
Мероприяти Хӗрлӗ тӳремре ирхи 10 сехетре пуҫланӑ. Шупашкар хула администрацийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, унта 10 пин ытла ҫын хутшӑнмалла. Вӗсен йышӗнче ача пахчине ҫӳрекенсем, педагогсем, ашшӗ-амӑшӗсем пулмалла.
Уява республикӑри фитнес-аэробика федерацийӗн председателӗ Оксана Вербина ертсе пырӗ.
Ачасем флешмоба хатӗрленме тытӑннӑ ӗнтӗ. Шупашкарти ача пахчисенче репетицисем пуҫланнӑ. Вӗсем валли хусканусене маларах хатӗрленӗ.
Аса илтермешкӗн: ачасен хусканӑвӗ пӗрремӗш хут пӗлтӗр иртнӗ. Унта 15 пин ҫын хутшӑннӑ. Кунашкал мероприятие ирттермешкӗн аслисен хусканӑвӗ хавхалантарнӑ. Ун чухне вӑл Гиннесс рекорчӗсен Раҫҫейри тата Европӑри кӗнекисене кӗнӗччӗ.
Нумаях пулмасть Ҫӗрпӳ районӗнчи Славашра ял уявне паллӑ тунӑ. Ирхине ҫумар пӗрӗхнӗ пулсан та славашсен кӑмӑлӗ пӑсӑлман. Ара, пурте пӗрле пухӑнсан мӗншӗн кӑмала хуҫас?
Малтанах славашсене Йӗкӗрвар ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владислав Семенов саламланӑ, ырлах-сывлӑх суннӑ. Ҫавӑн пекех ял халӑхне вырӑнти Хӗрарӑмсен канашӗн председателӗ Людмила Федорова, клуб методисчӗ Татьяна Михайлова ырӑ суннӑ.
Юлия Георгиевӑн алӗҫӗсене хакланӑ, ӑна сувенирпа чысланӑ. Унӑн хунямӑшӗ вара уяв валли тутлӑ апат пӗҫернӗ.
Культура ӗҫченӗсем хӑнасемпе ентешӗсене концертпа савӑнтарнӑ: юрӑ шӑрантарнӑ, ташланӑ, спектакль сценкисем лартнӑ. Унтан уяв сӗтел хушшинче тӑсӑлнӑ. Унта кашниех ял ҫыннисем пӗҫернӗ апата тутанма пултарнӑ.
Сӑнсем (10)
+9.3 °C