Ӗнер республикӑра пӗрлехи информаци кунӗ иртнӗ. Районсенче киберхӑрушсӑрлӑх тата банк карттисемпе улталани пирки калаҫнӑ.
Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, пӗлтӗр Раҫҫейри кашни тӑваттӑмӗш преступлени ИТ-технологисем пулӑшнипе пурнӑҫланнӑ. 2022 ҫулта ҫӗршывра ҫынсене 91 миллиард тенкӗлӗх улталанӑ.
Кӑҫалхи статистика мӗнлерех? Чӑваш Енре кӑҫал 8 уйӑхра 2935 киберпреступлени пулнӑ. Пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 28% ытларах. Кӑҫал республика ҫыннисене ултавҫӑсем 567,5 миллион тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ. Пӗлтӗр 331,1 миллион тенкӗ пулнӑ.
Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, ытларах 35-44 ҫулсенчи ҫынсем шар курнӑ. 45-54 ҫулсенчи ҫынсем те самаях ултав серепине лекнӗ.
Канаш районӗнче пурӑнакан 58 ҫулти арҫын «Газпрома» укҫа хывса пуйма ӗмӗтленнӗ. Анчах тупӑш мар, тӑкак курнӑ вӑл.
Ун патне мессенджерта ҫыру килнӗ: «Газпрома» укҫа хывса тупӑш тума пулать иккен. «Брокер Артур» ӑнлантарнӑ тӑрӑх, малтан пӗчӗк укҫа кӑна хывмалла имӗш. Анчах кайран Чӑваш Ен арҫыннине банка кайса кредит илме, «Газпрома» 9 миллион ытла тенкӗ хывма ӳкӗте кӗртнӗ. Анчах вӑл ҫак укҫана каялла кӑларайман.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Раҫҫей банкӗн Атӑл-Вятка наци банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнче экскурси ирттерӗҫ. Ӑна кредит учрежденийӗнчи Уҫӑ алӑксен кунӗнче йӗркелӗҫ.
Уйрӑмра ҫав кун «Время и деньги» (чӑв. Вӑхӑт тата укҫа-тенкӗ) фотокурав ӗҫлӗ. Укҫа аталанӑвӗпе паллаштаракан экскурси те пулӗ. Интерактивлӑ занятисем те кӑсӑклӑ иртессе шантараҫҫӗ. Банк кассирӗн ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашма май килӗ, кивӗ укҫана епле тӗп туни ҫинчен те каласа кӑтартӗҫ. Хӑнасене банкнотӑсене уйӑрма вӗрентӗҫ, тӳлев инструменчӗсемпе тӗрӗс усӑ курма, ултавҫӑсенчен сыхланма вӗрентӗҫ.
Экскурсие хутшӑнас тесен Раҫҫей банкӗн сайчӗ урлӑ ҫырӑнмалла. Банк ҫуртне кӗрекенсен ҫумра паспорт пулмалла.
Банкри Уҫӑ алӑксен кунӗ Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 25-мӗш ҫуртра иртӗ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем уйӑхсерен вӑтамран 47,3 пин тенкӗ укҫа ӗҫлесе илеҫҫӗ. Пӗлтӗрхи кӑрлач-ҫурла уйӑхӗсенчипе танлаштарсан шалу виҫи 19,3 процент ӳснӗ.
Унсӑр пуҫне пирӗн республикӑра ӗҫсӗр ҫынсен шучӗ сахалланнӑ. Республикӑри предприяти-организацисенче кадрсем ытларах кирлӗ. Ку цифра 25 процент пысӑкланнӑ.
Чӑваш Ен модульлӗ хӑна ҫурчӗсем тӑвассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫавна валли федераци хыснинчен пирӗн республикӑна тата 130 миллиона яхӑн тенкӗ килӗ. Маларах Чӑваш Ене 178,5 миллион тенкӗ килсе ҫитнӗ.
Модульлӗ отельсем тума ҫӗршыври 58 региона 2023-2024 ҫулсенче 10 миллиард тенкӗ укҫа уйӑрса парӗҫ. Ҫав шутран 130 миллионӗ пирӗн республикӑна лекӗ: 46,4 миллионне кӑҫалах парӗҫ, 83,4 миллионне — килес ҫул.
Эпир маларах асӑнса хӑварнӑ 178,5 миллион тенкӗпе Канаш районӗнче «Малинка 7/12» комплекс хута яма палӑртнӑ. Унта йывӑҫ ҫинче пӗчӗк пӳртсем тӑвасшӑн.
Шупашкар администрацийӗнче ӗҫлекен ҫын, ертӳҫӗ, ултавҫӑсен серепине лексе пухса пынӑ 1,4 миллион тенкине куҫарса панӑ. Ҫак кунсенче вӑл полицирен пулӑшу ыйтнӑ.
Ун патне мессенджерта пӗлӗшӗ ҫырнӑ. Чӑннипе вара вӑл ултавҫӑ пулнӑ, пӗлӗшӗн аккаунтне «ҫӗмӗрнӗ». Хайхискер кӗҫех ун патне йӗрке хуралҫи шӑнкӑравласса пӗлтернӗ, вӑл мӗн каланине тума ыйтнӑ. Чӑнах та, кӑштахран хӑйӗнпе йӗрке хуралҫи тесе паллаштарнӑ арҫын шӑнкӑравланӑ. Ҫапла ертӳҫӗре ӗҫлекен хӗрарӑм 1,4 миллион тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Шупашкар районӗнчи Энтимӗркассинче Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннисене асра тытса мемориал вырнаҫтарнӑ.
Ӗҫе пурнӑҫлама электрон аукцион витӗр «Стройцентр» организацие суйласа илнӗ. Мемориала уҫма пурӗ 2 миллион та 171,4 пин тенкӗ тӑкакланӑ. Ҫав суммӑран 1,3 миллионне республика хыснинчен уйӑрнӑ, вырӑнти хыснаран – 755,5 пин тенкӗ, бюджет мар ҫӑлкуҫран – 113,1 пин тенкӗ.
Шупашкарти ҫынсен мессенджерӗсене аферистсем «ҫӗмӗрнӗ» тӗслӗх нумайланнӑ. Кун пирки йӗрке хуралӗ пӗлтерет.
«Манӑн пӗлӗшшӗн сасӑла» текен каҫӑ килет те ҫын унта пусать. Кун хыҫҫӑ вӑл хӑйӗн мессенджерне кӗреймест, унпа аферист хуҫаланма тытӑнать.
67 ҫулти хӗрарӑм та ун патне пӗлӗшӗ ҫырать тесе шутланӑ. Лешӗ 50 пин тенкӗ кивҫен пама ыйтнӑ. Хӗрарӑм ним япӑххи пирки те шутламан, пӗлӗшне пулӑшма тесе 50 пин куҫарса панӑ. Чӑннипе вара ҫав ҫын ултавҫӑ пулнӑ. Вӑл пӗлӗшӗн мессенджерӗпе хуҫаланнӑ. Пӗлӗшӗ вара кӑшт маларах ача ӳкерчӗкӗшӗн сасӑлама ыйтса янӑ каҫӑ ҫине пуснӑ-мӗн.
Ыран, авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Чӑваш Енре Сывлӑхпа спорт кунӗ иртӗ. Тепӗр майлӑ каласан республикӑри тата муниципаитетри спорт сооруженийӗсене тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Республикӑн Спорт министерствинче билетсемпе вырӑнсене малтанах йышӑнса хума сӗнеҫҫӗ. .
Республикӑра пурӑнакансем бассейнсемпе, спорт лапамӗсемпе, тренажерсемпе тата фитнес-залсемпе, катоксемпе тӳлевсӗр усӑ курайӗҫ.
Чӑваш Енре нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр лаптӑкӗ вырӑнне 250 пин тенкӗ пама тытӑнасшӑн. Анчах вӑл пурне те лекмест – сахал тупӑшлисене кӑна. Хальлӗхе ку – саккун проекчӗ. Ӑна ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем пӑхса тухмалла.
Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне ку категорие кӗрекен 858 ҫемье ҫав пулӑшӑва илме пултарнӑ. Ҫӗр лаптӑкне илме черете тӑнӑ нумай ачаллӑ ҫемьесен йышӗ вара /утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне/ - 20798 ҫемье. 9943 ҫемье ҫӗр лаптӑкне илӗ. Вӗсенчен 494-шӗ унта ҫурт лартма шутланӑ.
-1.7 °C