Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнчи лавккасенчен пӗринчен кофе тата вӑлча вӑрланӑ. Кукӑр алӑллине палӑртма видеокамера ӳкерсе илни пулӑшнӑ.
Паллӑ мар ҫын 14 банка вӑлча тата икӗ банка кофе йӑтса тухса кайнӑ. Вӑрӑ ӗҫӗпе вӑл раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗпе 13-мӗшӗсенче аппаланнӑ. Пурӗ 10 пин тенкӗ ытлалӑх ҫаратнӑ вӑл.
Лавккари пурлӑха куҫ хывни — унччен те судпа айӑпланнӑ 30 ҫулти этем. Арҫынна тепӗр лавккара тавар вӑрлама хӑтланнӑ чуннех тытса чарнӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл ытти ҫӗрте те ҫавӑн пек пуҫтахланманнине тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкар районӗнче качака сӗтне хатӗрлекен цех уҫӑлнӑ. «Деревенский дворик» (чӑв. «Ялти картиш») ял хуҫалӑх кооперативӗ мӗнле ӗҫленипе ЧР Элтеперӗ Олег Николаев паллашнӑ.
Предприятие ҫӗнетме республика хыснинчен укҫа уйӑрнӑ. Проект 78 миллион тенке кайса ларнӑ. Хакӑн 60 процентне патшалӑх саплаштарнӑ. Предприяти ертӳҫи Анатолий Константинов пӗлтернӗ тӑрӑх, цехра качака сӗтне те, ӗне сӗтне те хатӗрлеме пулать. Ӑна кантӑк кӗленчесене тултарма палӑртнӑ. Кооператив пайташне 27 фермер кӗнӗ. Хуҫалӑх аш-пӑш та хатӗрлет, ҫурмафабрикатсем те тӑвать.
Олег Николаев 2021 ҫулта ял хуҫалӑх продукцине хатӗрлес енӗпе ӗҫлекен кооперативсем хушма пулӑшӑва тивӗҫнине пӗлтернӗ. Хыснара ку тӗллевпе 120 миллион тенкӗ пӑхса хунӑ.
Сӗнтӗрвӑрри хулинче пурӑнакан 48 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене хӑйӗн банкри счечӗ ҫинчи пур пек укҫине ҫеҫ мар, кредит учрежденийӗнчен кивҫен илсе те куҫарса панӑ.
Хӗрарӑм патне малтан банкӑн хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗ текен этем шӑнкӑравланӑ. Вӑл банкри счетсем тата вкладсем ҫинчен такамсем укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ, мӗнпур счет тата вклад, миҫе тенкӗ тенкӗ пуррине пӗлтерме ыйтнӑ. Кайран хӗрарӑм патне ШӖМ офицерӗ тесе темле арҫын шӑнкӑравланӑ. Хӗрарӑма вӑл 350 пин тенкӗ кредит илме сӗннӗ. Ку вӑл ултавҫӑсене палӑртма кирлӗ-мӗн. Арҫын хушнипе хӗрарӑм ҫав укҫана тата хӑйӗн счечӗ ҫинчи 170 пин тенке «хӑрушсӑр» счет ҫине куҫарнӑ.
Ултавҫӑсем кунпах лӑпланман. Счет ҫинче пур тепӗр 140 пине те куҫарттарнӑ, банкран 360 пин тенкӗ кредит илме ӳкӗте кӗртнӗ.
Сӗмсӗрскерсем хӗрарӑм валли такси чӗнсе панӑ. Машинӑн хӗрарӑма банка илсе каймалла, унта укҫа илсе куҫармалла пулнӑ. 75 пин тенке куҫарса ӗлкӗрнӗ-ха, анчах таксист хушша-хуппа кӗнӗ.
Хӗрарӑм пӗтӗмпе 734 пин те 500 тенкӗсӗр юлнӑ.
Чӑваш Енре коммуналлӑ пулӑшушӑн тӳлемелли хаксем ҫитес ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ӳсӗҫ. Ҫакӑн пирки республикӑри тӳре-шара ӗнерхи брифингра пӗлтернӗ.
Ҫутӑшӑн ҫитес ҫулхи хула ҫыннисем хальхинчен 12 пус ытларах тӳлеме тытӑнӗҫ, хак 3 тенкӗ те 60 пуса ҫитӗ, ялтисемшӗн тата ҫутӑ плитисемпе усӑ куракансемшӗн хак 8 пус ӳссе 2 тенкӗ те 52 пуспа танлашӗ.
Ҫутҫанталӑк газӗ пӗр куб метршӑн 6 тенкӗ те 6 пуса ларӗ.
Йӑлари хытӑ каяша турттарнишӗн хула ҫыннисем хальхинчен 2 тенкӗ те 13 пус нумайрах тӳлеме тытӑнӗҫ, ҫак тӑкак виҫи 64 тенкӗ те 89 пуса ҫитӗ; ялта 51 тенкӗ те 71 пус пулӗ е 1 тенкӗ те 69 пус хакланӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 54 ҫулти арҫын юрҫӳрен туянас тесе укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсем унран 300 пин тенкӗ сӑптӑрса илнӗ.
Ҫак арҫын тӗнче тетелӗнче юрҫӳрен шыранӑ. Унӑн куҫӗ умне пӗр пӗлтерӳ тӗл пулнӑ: юрҫӳрен питӗ йӳнӗ тӑрать. Хайхискер сутуҫӑпа телефонпа калаҫнӑ. Лешсем илсе ҫитерсе пама шантарнӑ та ку укҫа – 300 пин тенкӗ — куҫарса панӑ. Транспорт компанийӗпе ярса парасси пирки хут килнӗ. Анчах вӗсем суя пулнӑ, сутуҫӑ телефонне те сӳнтерсе лартнӑ.
Раштавӑн 15-мӗшӗнче арҫын полицие пырса каласа кӑтартнӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Паян РФ Президенчӗ Владимир Путин пресс-конференци ирттернӗ. Вӑл 5 сехетех тӑсӑлнӑ. Юлашкинчен Владимир Владимирович ҫӗршыври ҫемьесене Ҫӗнӗ ҫул умӗн парне тӑвассине пӗлтернӗ.
Президент каланӑ тарӑх, 7 ҫул тултарман ачасемшӗн Ҫӗнӗ ҫулччен 5 пин тенкӗ куҫарса парӗҫ. Ӑна унчченхи пекех, 10 пин тенкӗ панӑ пек, куҫарса парӗҫ.
«Эпир калаҫса татӑлтӑмӑр, эпир – ҫӗршыв, патшалӑх – пирӗн ачасене парне тӑвӑпӑр. Пысӑках мар. Ҫапах 7 ҫул тултарман ачасемшӗн 5 пин тенкӗ парӑпӑр», - тенӗ Владимир Путин пресс-конференцире.
Шупашкарта пурӑнакан 38 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсен аллине лекнӗ. Лешсем анлӑ сарӑлнӑ меслетпе усӑ курнӑ: шӑнкӑравланӑ, хӑйсемпе банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ.
Хайхискерсем юптарма тытӑннӑ: унӑн укҫине ултавҫӑсем хапсӑнаҫҫӗ-мӗн, вӗсене тытмашкӑн пулӑшма ыйтнӑ. Хӗрарӑм вӗсене итлесе 1 миллион та 300 пин тенкӗ кредит илсе ултавҫӑсене куҫарса панӑ. Хӗрарӑм 73 тӗрлӗ операци ирттерсе укҫана куҫарнӑ.
Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Чӑваш Ен федераци хыснинчен паракан ҫӑмӑллӑхлӑ кредита илнӗ. Пирӗн республикӑна 1 миллиард та 400 миллион тенке яхӑн лекнӗ. Унӑн процент ставки — 0,1 процент. Парӑмпа 2021 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗччен татӑлмалла.
Республикӑн Финанс министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хысна кредичӗ коммерци займӗсене пӗчӗклетме, патшалӑх парӑмне татма май парӗ. Халӑх умӗнчи социаллӑ яваплӑха туллин пурнӑҫлама та пулӑшӗ.
Раҫҫей субъекчӗсене федераци бюджечӗ шучӗпе пулӑшма ҫӗршыв Президенчӗ хушнипе кӑҫалхи раштав уйӑхӗн 8-мӗшӗнче саккун йышӑннӑ.
Пасар пӗрле те телей уйрӑм тенӗ. Лотерея билечӗ те ҫавӑн пекех. Кама нимӗн те тухмасть, кама ӑнать.
Йӗпреҫ районӗнче пурӑнакан хӗрарӑм почта уйрӑмӗнче виҫӗ билет туяннӑ. Виҫҫӗшӗ те телейлӗ лекнӗ. Вӗсенчен пӗринпе хӗрарӑма хула тулашӗнчи пӳрт тивӗҫнӗ е аллӑн 500 пин тенкӗ илейӗ.
Хӑшӗсем асӑрханӑ тӑрӑх, телейлисем — ӑнсӑртран туяннисем. Ӳкӗте кӗртнипе е ӑҫта каймасть вак укҫа тенипе илнисем.
Сӑмах май каласан, кӑҫал Раҫҫей почтин Чӑваш Енри уйрӑмӗсенче 570 пине яхӑн лотерея билечӗ сутнӑ. Ку вӑл унчченхи ҫулхинчен 10 процент нумайрах. Вӗсемпе ҫынсем 29 миллион тенкӗ ытла выляса илнӗ.
Пирӗн ҫӗршывра тухтӑрсене яла илӗртес тӗллевпе «Земство тухтӑрӗ» программӑна 2012 ҫулта йышӑнчӗҫ. Ҫавӑнтанпа республикӑра 518 врач ӗҫе вырнаҫнӑ. 2020 ҫулта ялсенче 47 врач ӗҫе пуҫӑннӑ.
«Земство фельдшерӗ» 2018 ҫулта вӑя кӗчӗ. 2020 ҫулта вӑл програмӑпа 78 фельдшер ӗҫлеме тытӑннӑ.
Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, аякри ялсене ӗҫе вырнаҫнӑ земство тухтӑрӗсемпе земство фельдшерӗсене пӗр хутчен паракан виҫеве пирӗн тӑрӑхра пысӑклатса тӳлеҫҫӗ: врачсене — 1,5 млн. тенкӗ, фельдшерсене — 0,75 млн. тенкӗ.
Земство тухтӑрӗсем Канаш, Шупашкар тата Патӑрьел районӗсене ытларах кайнӑ.
-1.7 °C