Питӗрте унти чӑвашсен автономине чи лайӑх ӗҫлекен общество организацийӗсенчен пӗри тесе палӑртса хӑварнӑ.
Питӗрти чӑвашсен наципе культура автономийӗн председателӗ Валериан Гаврилов тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Питӗрти Национальноҫсен ҫурчӗ Раҫҫейри халӑхсен культура эткерлӗхӗн ҫулталӑкне епле ирттернине пӗтӗмлетме пухӑннӑ.
Ҫавӑнта чӑвашсен автономийӗн ӗҫне пысӑка хурса хакланӑ май уйрӑм чӑваш хастарӗсене тав туса тӗрлӗ шайри Хисеп хучӗсемпе тата Тав хучӗсемпе хавхалантарнӑ.
Питӗрти чӑваш хастарӗ Валериан Гаврилов асӑннӑ хулара пурӑнакан пултаруллӑ чӑваш хӗрӗ Пелагея Терентьева ҫинчен тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче каласа кӑтартнӑ.
Чӑвашсен ентешлӗхӗ хутшӑнакан Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи мероприятисене чӑваш ташши яланах илем кӳрет иккен. Кунта вырӑнти «Кевер» хореографи ансамблӗн тӳпи пысӑк-мӗн. Пултарулӑх ушкӑнне Пелагея Терентьева хореограф ертсе пырать.
Пелагея Шупашкарта ҫуралнӑ. 6 ҫултанпа вӑл хулари чи лайӑх ача-пӑча коллективӗсенчен пӗрне, «Рябинка» хореографи ансамбльне, ҫӳренӗ. Ушкӑн ертӳҫисем Елена Девяткинӑпа Михаил Девяткин пулнӑ.
Питӗре куҫса кайсан Пелагея чӑваш халӑх культурине аталантарассипе ҫине тӑма тытӑннӑ. Малтан вӑл «Кевер» хореографи ансамбльне ҫӳренӗ, кӑҫалхи ака уйӑхӗнченпе — ушкӑнӑн хореографӗ.
Ямал-Ненецк автономи округӗнче пӑртан скульптура тӑвакансем тупӑшнӑ. Унта "Ытама кӗреймен Ямал" конкурс-фестиваль иртнӗ.
Фестивальте Питӗрти, Курганти, Свердловск облаҫӗнчи, Шупашкарти ӑстасем тупӑшнӑ. Палӑртма кӑмӑллӑ: пирӗн ентеш Андрей Молоков ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ. Вӑл пӑртан "Ҫамрӑк пулӑҫ" композици хатӗрленӗ.
Сӑмах май, Андрей Молоков кунашкал конкурса пӗрре мар хутшӑннӑ. Икӗ ҫул каялла вӑл Мускав облаҫӗнче иртнӗ пӑр скульптурӑсен "Ҫӗр планета ҫинчи юмахсем" фестивальте призер пулнӑ. Ун чухне Андрей "Щелкунчик" композици хатӗрленӗ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Арслан Вагапов хореографӑн 85 ҫулхи юбилейне халалланӑ каҫ иртӗ. «Вечер, посвященный 85-летию А.С. Вагапова. В мире танца» (чӑв. А.С. Вагаповӑн 85 ҫулхине халалланӑ каҫ. Ташӑ тӗнчинче) ят панӑ ӑна.
Арслан Степанович балетмейстер тата педагог 1937 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Узбекистанри Фергана хулинче ҫуралнӑ. Ачалӑх ҫулӗсем унӑн Урал тӑрӑхӗнче иртнӗ. 1966 ҫулта Питӗрте балетмейстера вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Тутарстанра, Коми Республикинче тата ытти ҫӗрте ӗҫленӗ. Англи тата Польша ҫӗршывӗсенче вырӑс ташшин ӑсталӑхне вӗрентнӗ.
1973–1975 ҫулсенче вӑл Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн балетмейстерӗнче тӑрӑшнӑ. Вӑл халӗ те лара-тӑра пӗлмест, артистсемпе ӗҫлет.
Кӑҫал ака уйӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти вӗрентекен ҫула май каякан машинӑра вырӑн йышӑнса хурас тенӗ. Анчах вӑл ултавҫӑсен серепине ҫакланнӑ.
Хӑйӗнпе водитель тесе паллаштарнӑ ҫын ссылка ярса панӑ, хӗрарӑма ун ҫине пусма ӳкӗте кӗртнӗ. Вӗрентекен ӑна итлесе хӑйӗн банк карттин реквизичӗсене те ҫырнӑ. Ҫапла унӑн счечӗ ҫинчен 6 пин тенкӗ ҫухалнӑ.
Ҫав ҫынна тытса чарнӑ. Вӑл - Мурманск облаҫӗнче ҫуралнӑ, халӗ Питӗр ҫывӑхӗнчи хулара пурӑнакан 25 ҫулти арҫын. Вӑл урӑх ҫынсем ҫине регистрациленӗ электронлӑ енчӗксемпе усӑ курнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗ уҫӑлнӑ. Куравра Мускав, Питӗр, Смоленск, Ижевск хулисенчи тата Чӑваш Енри 19 пултарулӑх пӗрлешӗвӗн 23 ӳнерҫин ӗҫӗпе паллашма пулать.
Шупашкарти ӳнер училищинче вӗренекенсем, акӑ, «Аслӑ юман» коллекци хатӗрленӗ. «Кӗпесемпе, капӑрлӑх-эрешӗсене те хӑйсемех ҫӗленӗ. Чӑвашсен наци тумне, юмах-халапри ӗҫ-пуҫа ҫӗнӗлле кӑтартма тӑрӑшнӑ. Пӗр енчен, йӑла-йӗрке те упранса юлать, тепринчен, ҫӗнӗлӗхсем те пурнӑҫа кӗреҫҫӗ», — пӗлтернӗ чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗпе паллашнӑ «Чӑваш Ен» нацителекуравӗн журналисчӗсем.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Питӗр хулинчи чӑвашсем Улаха пуҫтарӑннӑ. Мероприяти Калинин районӗнчи 7-мӗш вулавӑшра иртнӗ.
Питӗрти чӑваш хастарӗсем наци культурин фестивальне 13-мӗш хут ӗнтӗ пухӑнаҫҫӗ.
Ӗнер вӗсем Алиса Шарпаева ӑста хатӗрленӗ чӑваш эрешӗсемпе тумӗсене кӑтартнӑ. Иван Миронов ертсе пынипе хатӗрленӗ «Улах» музыкӑпа театр постановки те куракансене килӗшнӗ. «Парне» фольклор ансамблӗ, «Иван тата Алиса» пултарулӑх дуэчӗ, юрӑсен авторӗ тата композитор Надежда Кириллова та Улаха хӑйсен пултарулӑхӗпе илемлетнӗ-пуянлатнӑ.
Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи музей ӗҫченӗсем Шупашкарта пуҫтарӑнӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗнче йӑлана кӗнӗ йӗркепе «XXI Петров вулавӗсем» Пӗтӗм ҫӗршыври ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ. Унта 13 хулари 17 музей ӗҫченӗсем килсе ҫитмелле.
Ҫав шутра — Раҫҫейӗн этнографи музейӗнчен (Санкт-Петербург) тата К. А. Тимирязев ячӗллӗ Патшалӑх биологи музейӗнчен (Мускав). Унсӑр пуҫне кӳршӗллӗ республикӑсенчен: Саранскран, Чикмерен, Йошкар-Оларан. Федерацин Атӑлҫи регионӗсене илсен, Елабуга, Самар, Тольятти, Сызрань, Ӗпхӳ хулисенчен. Аякри Тӗментен те ҫитӗҫ.
Иртнӗ эрнере Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Алевтина Николаева 75 ҫул тултарнӑ.
Вӑл 1947 ҫулхи юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кивӗ Ахпӳрт ялӗнче ҫуралнӑ. Ленинградри А.Н. Островский ячӗллӗ патшалӑхӑн театр, музыка тата кинематографи институтӗнчи чӑваш студийӗнчен 1972 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Унтан ӑна К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн труппине ӗҫе илнӗ. Театрта пултаруллӑ артистка 2010 ҫулччен ӗҫленӗ.
Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Академические исследования этнической самобытности чувашского народа» кӗнекене хӑтланӑ. Унӑн авторӗ — паллӑ этнолог, религиовед, истори наукисен докторӗ Антон Салмин.
Хӑтлава монографи авторӗ, Раҫҫейӗн наукӑсен академийӗн Аслӑ Петӗр ячӗпе хисепленсе тӑракан Антропологипе этнографи музейӗн (Кунсткамерӑн) аслӑ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Антон Салмин олнайн-мелпе хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне Питӗрти чӑвашсен наципе культура автономийӗн хастарӗсем тата автономи ертӳҫи, экономика наукисен кандидачӗ Валериан Гаврилов та кӗнекене инҫет ҫыхӑну мелӗпе хӑтланӑ.
Антон Салмина ӑслӑлӑх тӗнчинче аван пӗлеҫҫӗ. Вӑл чӑвашсен тата чӑвашсен кӳршисемпе ҫыхӑннӑ халӑхсен этнологийӗпе тата историйӗпе ҫыхӑннӑ 270 ӑслӑлӑх ӗҫӗн авторӗ, ҫав шутра — 20 монографин.
+10.4 °C