Электронлă вулавăш

Анчах Чĕкеç кун çинчен

Пĕлмелле мар нимĕн те,

Кӳртмелле мар евĕче

Хăй киличчен киле те.

— «Мансăр пуçне туй тусан —

Ĕмĕрлĕхе ман ылхан!» —

 

Тесе Урха арăмне

Татса панă сăмахне.

Унерпинĕн кунран кун

Улмашланать хĕрлĕ сăн,

Шухăшпала шурă юн

Тĕсне пăсать, иçмассăн.

Тантăшсемпе Чĕкеç хĕр

Улах ларать пит шĕкĕр.

Вĕсен шухăш халапра,

Е такмаклă юрăра…

 

Ĕнтĕ хĕл те иртрĕ, çурă та çитрĕ,

Çу уйăхĕ те килчĕ çуттăн ялкăшса,

Ешĕл курăк çĕре илем йăлт кӳртрĕ,

Тĕнче савăнăçпа тулчĕ янкăшса.

 

Уй-хирсем тăрăх сасăллă суха:

«Хĕррине те ну, ну!» илтĕнет пĕрмай.

Сившура çапах таврăнман Урха,

Ун çинчен сăмах вакланать нумай:

 

— «Урха Мускавра, Урха тĕрмере,

Хай харсăр пирки çирĕ хăй пуçне».

Çапла та, капла та, эх чĕмере

Пуплекене ирĕк, çыхман чĕлхине.

 

Пĕрре каçхине хуллен йăпшăнса

Килчĕ Сившува çĕтек-çатăк çын,

Урха кил-çуртне тӳрех пăрăнса

Кĕрсе кайрĕ вăл — çулçӳрен арçын.

 

Нумай пуплерĕ унпа Унерпи,

Канашларĕ тата ватă Силемпи,

Килекенĕ пулнă хайхи Мулентей,

Шăпăрпа çын ăсне пăсакан мучей.

 

Вăл илсе килнĕ аякри çултан

Урха кил-йышĕшĕн пит йывăр хыпар:

«Чаплă вырăс хули Мускав чăн тăшман —

Чăнах та Урхана кӳнĕ иккен шар.

 

Çӳллĕ шур пашнере вăл ларать тĕрмере,

Мĕншĕнне-мĕнне хăй те пĕртте пĕлмест,

Патирекпе эпĕ юлтăмăр ирĕкре

Утсене пăхма, пире никам та тивмест.

 

Анчах йĕрнипе, те тĕшмĕш йĕркипе

Хăрах куçа шур илчĕ тĕппипе.

Халĕ Урха вăрттăн хушса янипе

Киле эпĕ таврăнтăм утсăрах çуран,

 

Лаша вилчĕ çул çинче выçнипе,

Хам та, куратăр, аран-аран…

Эх, мур çиешшĕ, ку Мускав хули.

Ăçтан тупăнчĕ кайса кĕмелли?!

 

Сирĕн итем çипче пытарса хунине

Илсе пыма хушрĕ патша парнине,

Çиментее кĕслипе ямалла

Майра патша патĕнче выляса юрлама…»

 

Ĕнтĕ çумăр шывĕ мар, тумлам мар,

Унерпин куç шывне юхтарать ку хыпар.

Мĕн те мĕн пулатех, шанчăк пур ĕмĕтре,

Çиментее кĕслепе ярать Питĕре…

XIII. Туй

Улма пахчи — сад пахчи,

Ярăм çеçки — пан улми,

Шăрши-марши — тăхлачи

Тути-маси — куками!

 

Тăкăрлăкри сад пахчи

Çăтмах пекех илемре,

Анчах шалта хуралçи —

Хура упа ӳплере:

 

Упа Урхан хуралçи

Пит шанчăклă сыхлавра,

Халĕ Чĕкеç ун хуçи

Ирĕк илнĕ пахчара.

 

Ашшĕ çукки икĕ çул,

Амăшĕ йăлăхнă,

Аса илсен — пĕр куççӳл

Çуккипе те хăнăхнă.

 

Атте пĕтнĕ тенипе

Пурнăç курки тытас çук,

Апи савнă кăмăлне

Ĕмĕр хĕрĕн юлас çук.

 

Сад пахчине пăрчăкан

Салатсăрах çыпçăннă.

Шуртанти яш утаман

Чĕкеç çумне явăçнă.

 

Çирĕм çухрăм ут юртти

Еркинейшĕн ним те мар,

Упа садра хуралти

Уншăн пĕртте чăрмав мар.

 

Икĕ çура сар хĕре

Пăхăнтарчĕ тĕппипех:

Сарă çу пек чĕрере

Сăрса илчĕ ӳтпӳпех.

 

Хĕвел çутти ял пăхсан

Мĕнле чĕрчун савăнмĕ?

Маттур каччă çулăхсан

Мĕнле сар хĕр çаврăнмĕ?

 

Чĕкеç юнĕ — вĕри юн,

Вут-кăвар пек вăл юхать,

Çамрăк пуçпа телей кун

Еркинейпе ăмсăхать.

 

Атăл шывне пĕвекен

Ăçта пур-ши вăл хăват?

Çак мăшăра сӳрекен

Пулсан пулать хăямат!

 

Кунĕн-çĕрĕн амăшне

Чĕкеç туйшăн минкретет;

Касаматри ашшĕне

Пĕтнĕ, калле килмест, тет;

 

Кăçалхи çул памасан

Килтен тухса тарăп, тет;

Савни — çамрăк утаман,

Уйăрласси пулмĕ, тет…

 

Халран кайнă Унерпи

Пăтрантарать тăн-пуçа:

Икĕ тарçă, Силемпи —

Шет чупаççĕ юмăçа.

 

Анчах нимле юмăç та

Çук тĕппипе калакан:

«Пĕрре сывă Урха та»,

«Тепре пӳлет утаман».

 

Çавăнпа та Унерпи

Ăнран кайса аптăрать,

Пит çăмарти, çут çамки

Сăнран кайса тĕс ярать.

 

Çитменнине çине çи

Евчĕ ярать Еркиней,

Ялта сăмах хутаççи —

Вăхăт унтан йӳтеме!

 

Аптранипе Унерпи

Сăмах татрĕ çимĕкре

Хурăнташпа, пĕлĕшпе

Сухатӳри ĕçкĕре:

 

«Урха кайни икĕ çул,

Икĕ йывăр асап çул,

Нимĕн хыпар тĕсĕ çук, —

Паллах ĕнтĕ çыннăм çук.

 

Кăçал кĕр те килмесен

Юпа тăвап асăнса,

Килес çура тур пӳрсен

Кĕрӳ кӳртĕп туй туса…»

 

Çав вăхăтра Питĕрте

Пирĕн кĕслеç Çиментей

Майра патша умĕнче

Кĕсле калать хĕрĕнкей.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн