Хĕвеллĕ çумăр
— Йăвашран йăваланса тухать, теççĕ, — шӳтлеме хăтланчĕ Микулай. — Йăваш кăтартăн эс...
Каччă сăмахĕ тӳрккесрех пулчĕ иккен. Хĕр сасартăк хĕрелсе кайрĕ те, пĕр шăл шурри уçмасăр, ура çине тăчĕ...
...Халь, акă, уй-хирпе пынă мăй, «Маяк» колхоз агрономĕ Николай Шангин виçĕмçул çак вырăнта мĕн пулса иртнине пĕр япала юлмиччен йăлтах аса илчĕ. Чăннипех йăваш, чăннипех сăпайлă хĕр пирки мĕншĕн çавнашкал тӳрккес сăмах персе ямалла пулнă-ха? Ан тив, Микулай ун,чухне урăх хĕре юратнă пултăр, ан тив, вăл Нинăна йăнăш çулпа каясран асăрхаттарма тăрăшнă пултăр, анчах кунта çын чĕрине кӳрентерме нимĕнле сăлтав та çук. Çынпа яланах çын пек пулмалла. «Тархасшăн, пĕр сыпкăм шыв...» Нина малтанхи вăхăтра, Микулай «Маяк» колхозран Шупашкара таврăнсанах, ун патне темиçе çыру та çырчĕ, хăйĕн сăнӳкерчĕкне те ярса пачĕ, института заочно вĕренме кĕресси пирки те ыйтса пĕлесшĕн пулчĕ. Анчах çырусем çырма юратман Микулай хĕре ответ пама вăхăт тупаймарĕ. Кайрантарах хăйĕн дипломлă ĕçĕпе аппаланчĕ. «Тăпра юхăннине чарасси» — «Борьба с эрозией почвы». Тата ун чухне вăл Шура Шугаевăшăн ытлашширех те хытă çунатчĕ çав. Çунчĕ-çунчĕ те, авă, пуçĕпех çунса кайрĕ. Халь уншăн Шура та çук, Нина та çук... Талккăшĕпех эрози...
Çапах та мĕн пулнă-ха Нинăна? Халлĕхе Микулай çакăн пирки никамран та ыйтса пĕлеймерĕ. Нина халь «Беларусь» тракторпа ĕçлемест. Ун хыççăн Лида та механизаторсен йышĕнчен уйрăлса кайнă. Лида — Нинăн чи çывăх хĕр-тусĕ. Чĕмсĕртерех хура хĕр. Шкулта та вĕсем иккĕшĕ пĕрле вĕреннĕ. Микулай питĕ лайăх астăвать: Нинăн «Беларусь» тракторĕ лафетлă жаткăна туртса пыратчĕ, жатка çинче вара — Лида...
— Эх, Микулай, Микулай!.. Эс акă агроном. Санăн тырпул пухса кĕртмелли ĕç планĕ тумалла. Анчах эсĕ ниçтан тытăнма та аптратăн. «Çынсенчен тытăнмалла!..» Директива пек, пат тӳрĕ сăмах. Мĕн тумалли сана пĕтĕмпех паллă.
Çапах та...
«Тархасшăн, пĕр сыпкăм шыв...» Ансăр ывăç тупанĕсене йĕкĕрлесе тытнă, çинçе, йăрăс пĕвĕпе малалла тайăлнă хĕр халь те куç умĕнче. «Тархасшăн, пĕр сыпкăм шыв...» Паян ирхине Микулай çав хĕре, — тĕрĕссипе, хăйне мар, унăн мĕлкине, — тӳлек тăкăрлăкра тĕл пулчĕ... Тулли çут витресенчен çĕре шăпăр-шăпăр шыв тăкăнать. Хулпуççи урлă авăнса выртнă кĕвенте сисĕнмеллех чĕтренет, шывĕ те çавăнпа сапăнать ĕнтĕ, куççуль пек шăпăртатать.
— Мĕн пулнă сана, Нина?
Нина чĕнмест. Пăрăнать те малалла утать. Пуçне уснă вăл, тĕлсĕр пăхакан куçĕсемпе çĕрелле тинкернĕ. Унăн хулпуççине шыв çĕклемĕ мар, темĕнле йывăр хурлăх пусарса тăрать тейĕн. Чул пек йывăр чун асапĕ...
Çав хурлăхшăн, çав асапшăн, тен, Николай Шангин та айăплă? Апла пулсан, тупсăмне хăвăртрах тупмалла!..
7
Хваттере Микулай кăнтăрла тĕлнелле таврăнчĕ. Кĕтерук кинеми килте çукчĕ. Хăй ăçта каяссине вăл паçăр, ирхине, нимех те каламарĕ, ытахальтен тенĕ пек çеç систерчĕ:
— Хам килте пулмасан, уççи ак çакăнта, — терĕ, Микулая пусма картлашки айне кăтартса.
Пăлтăр уççи кинеми кăтартнă тĕлтех тупăнчĕ. Анчах хăй ăçта-ха вăл? Нивушлĕ утмăлтан иртнĕскер те çаплах ĕçе çӳрет? Пулĕ те ара. Килте камăн пĕччен тунсăхласа ларас килтĕр? Тепĕр тесен, пĕчченни тăр-пĕчченех те мар-ха. Картишĕнчи ешĕл çерем çинче, авă, юр пек шурă чăхсем какаласа çӳреççĕ. Виç-тăваттă çеç пулин те, хăйне кура картиш илемĕ. Автанĕ те пур. Питĕ çивĕчскер. Хăй килйышĕн чысне хытă сыхлать. Тул çутăлнине, кăнтăрла çитнине яланах вăхăтра систерет.
Ĕне те усрать кинеми, вăл та ĕнтĕ тунсăхран чуна йăпатмалăх.
Микулай, пăлтăр алăкне уçса, пӳртелле кĕчĕ. Вăрçăччен лартнă пӳрт самаях кивелнĕ ĕнтĕ. Анчах тирпейлĕ тытнипе шалта питĕ хăтлăхлă туйăнать. Кĕл тăррипе сăтăрса çунă урайĕ çап-çутă. Алăк патĕнчен тĕпеле çити Кĕтерук кинеми хăй тĕртсе тунă вăрăм палас сарнă. Картиш енчи икĕ чӳречерен те палас çине хĕвел хăйĕн ылтăн урипе пуснă. Самантлăха Микулай юмахри асамлă пӳрт-çурта аса илет: «Çичĕ тинĕс леш енче... тӳлек Çавал хĕрринче... пурăннă, тет, пĕр тăлăх кинеми...»
Хăй шухăшне çакнашкал вылятса илнĕшĕн Микулай хăех именчĕ. Пӳртре такам пур пек туйăнчĕ ăна. Вăл пуçне çĕклерĕ те пĕр вырăнтах хытса тăчĕ: икĕ чӳрече хушшинчи стена çинчен Микулая икĕ салтак питĕ тимлĕн сăнаса тăраççĕ иккен. Ашшĕпе ывăлĕ. Иккĕшĕ те вĕсем пĕтĕм пĕвĕпе ӳкерĕннĕ. Шинельпе те мулаххайпа. Ĕмĕрлĕхе хурала тăнă тейĕн...
Паçăр, пăлтăр уççине ăçта хурассине кăтартнă чух, Кĕтерук кинеми Микулая апат пирки те каланăччĕ.
— Мана ан кĕт, — тенĕччĕ вăл, — темех мар та, сĕтел çинех хатĕрлесе лартăп. Эсĕ килти пек пул.
Апатне вăл шурă алшăллипе витнĕ. Микулай уçса пăхрĕ: пуçламан хăпарту, пилĕк-ултă çăмарта, пĕр пĕчĕк чашăк услам çу тăвар суланчи, çĕçĕпе чей кашăкĕ. Мăнтарăн кинеми, епле виçепе виçсе хаклайăн-ши санăн пархатарлă ырă кăмăлна? Сан чĕрӳ те тăван анне таравачĕпе вашавачĕ. Кун пек чух эсĕ ху ют çĕртине манатăн, саншăн кунта — тăван кил.
Чунĕ пăлханнă Микулай апата, мĕнле пулнă çаплипех, çĕнĕрен типтерлесе витсе хучĕ. Сĕтел хушшине пĕччен ларма хăяймарĕ вăл. Çук, çук, апат çимелĕх ĕçлеймен-ха! Колхоза килсе çитнĕренпе талăк иртрĕ. Анчах усăлли мĕн тунă? Услап урипе ун-кун сулланса çӳренĕ. Çавă çеç. Çук, капла юрамасть.
Сăмах май каласах хăварăпăр. Институтран вĕренсе тухсанах, ара, эпир пурте хастар, питĕ нумай пĕлетпĕр. Тĕрĕссипе, çут тĕнчере эпир пĕлменни нимĕн те çук. Хайхи тӳрех вĕриленме тытăнатпăр. Эпир пыриччен пур çĕрте те çитменлĕхсем кăна. Пирĕн йăлтах пуçхĕрлĕ çавăрмалла. Çак чăрсăр кăмăл, тен, Николай Шангин кăкăрĕнче те ыттисенни пекех вĕресе тăнă пуль. Анчах куншăн ăна ытлашши ятламăпăр. Тепĕр тесен, кунта усалли нимех те çук. Çамрăкла камăн юн вĕремест!.. Тата хальхи ачасен çуралнă чухнех чунĕсем çунатлă, теççĕ.
Микулай пăлтăра тухрĕ те кравать айĕнчен хăйĕн рюкзакне кăларчĕ. Чăн тĕпĕнче, ытти кĕнекесем хушшинче, клеенка хуплашкаллă хулăн тетрадь хыпашласа тупрĕ. Ăна кунта тухса килес умĕн çеç туяннăччĕ. Паянтан дневник çырма тытăнмалла. Ялти кунсем... Куллен мĕн ĕç тунине, мĕн шухăшланине, мĕн ĕмĕтленнине йăлтах çавăнта çырса пымалла. Унсăрăн сапаланса кайма пулать, хăвна ху тĕрĕслеме те çук. Юлташ, кун каçиччен эс мĕн ĕç тунă, мĕн туса ĕлкĕреймен? Мĕншĕн? Хăвна ху пĕр хĕрхенмесĕр питле, кăлтăк-сăлтăка пĕр пытармасăр тăрă шыв çине кăлар! Пĕр ĕçе те ырана ан хăвар. Ку вăл — кахалсен йăли. Йывăрлăхран ан хăра, нимĕнле инкекре те пуçна ан ус. Йӳççине тутанмасăр, пылакне туяймăн.
Анчах чим, ĕнерпе паянхи кун çинчен дневнике мĕн çырмалла-ха? Куçа курăнмалли, чун канмалли нимĕн те туман. Микулай çак колхоза килнĕренпе урлă выртакан пĕр улăм пĕрчи те тăрăхла çаврăнса выртман. Малашнехи кунсем те çаплипех черетленсе кайсан вара епле? Ирхине килтен тухатăн, кунĕ-кунĕпе уй-хир тăрăх сулланатăн. Бригадăран бригадăна çитетĕн, пĕр çын патне пыратăн, теприн патне... Кăтартусем паратăн. Пĕр кун иртет, эрне иртет, уйăх, çулталăк, икĕ çул, виçĕ çул... Çапла ху сисмесĕрех кулленхи вак-тĕвек ĕçсен ушкăнĕ айне пулатăн. Лакса ларатăн...
Çынсем халлĕхе сана çын вырăнне хурсах хисеплеç-çĕ. Эсĕ — специалист, нумай вĕреннĕ çын. Колхоз сана ĕç укçи тӳлет. Кĕркунне çитсен, сан патна машинăпа тырă леçеççĕ, çĕрулми, купăста, ыраш улăмĕ, арпа... Хуçалăхра пурте кирлĕ. Сан ĕнтĕ хăвна кура пĕчĕкçĕ хуçалăх пур. Эсĕ пӳрт лартнă, майĕпен карта-хура çавăрма тытăнатăн. Арăму сана çулсерен пĕрер ача парнелет. Ача-пăчана сĕт кирлĕ. Эсĕ ĕне туянатан, кĕçех картишĕнче сыснасем нăрăхлатма, чăхсем кăтиклеме пуçлаççĕ. «Пурте кирлĕ!» — хăвна ху йăпататăн эсĕ. Хайхи сисмесĕрех кил хуçи пулса тăратăн. Тĕрĕсех, кунта саккуна хирĕççи нимĕн те çук.
Анчах эсĕ агроном çке-ха! Малта пыракан çын. Санăн чи малтан килти çинчен мар, колхоз çинчен, халăх çинчен шухăшламалла. Халăх ырлăх-пурлăхне çултан-çул ӳстерсе пыма тăрăшмалла. Иван Андреевич калашле, халăха çăкăр çитермелле. Ырлăх-пурлăх çăлкуçĕсен «вăрттăнĕ» сан аллунта. Эс лайăх пĕлетĕн: колхозăн пулсан — колхозникăн та пулать. Халлĕхе çынсем нумайăшсем хăйсен кил вырăнĕсем çумне куçа курăнми вĕренпе кăкарса лартнă пек туяççĕ. Пулать вăл çавнашкал: пĕр-пĕр инке ĕне пăрушне çерем çине вĕренпе кăкарса хăварать те хăй ун çинчен йăлтах манать. Пăрушĕ вара, юпа тавра çаврăна-çаврăна, ура айĕнчи çереме йĕтем пекех тăвать, вĕренĕпе тăлланса-чăлханса пĕтет. Çапах юпаран пĕр шит те аяккалла пăрăнаймасть. «Кил хуçи» те час-часах вĕренти пăру пурнăçĕпе пурăнать — пĕрехмай «харпăрлăх юпи» тавра çаврăнать.
Çапла, сыхланмасан, эсĕ те сисмесĕрех çавнашкал «кил хуçи» пулса тăратăн, «хамăнлăх» лачакине кĕçех мăй таран лакса ларатăн, хăвăн студент чухнехи ĕмĕтусене манатăн. Ăçта-ха вăл сан идеал тени? Мĕнре?
Тĕрĕс, агроном икĕ урипех çĕр çинче тăма тивĕç. Унăн пĕтĕм стихия тени — çĕр, тăпра. Тĕнчери мĕнпур материалистсем хушшинче вăл — чи çирĕп материалист. Унăн чĕрни айĕнчен хура тăпра тасалма пĕлмест. Хăй ĕçне кура, вăл час-часах тислĕк çăрать, роза шăрши кĕмен тĕрлĕ имçама анализ тăвать. Çапах та вăл чунĕпе романтик, поэт пулма тивĕç. Тислĕк ăшĕнче чавалан, анчах тислĕк ăманĕ ан пул. Тăпрана анализ ту, анчах чуну тăпра муклашки пек хытса ан лартăр. Ӳсентăран пурнăçĕ вăл хăй — тĕлĕнмелле поэзи, çунатлă романтика.
Эпир кулленхи пурнăçа асăрхамастпăр. Хăнăхатпăр.
Чăн та, пирĕн куç умĕнчех асамлă япала пулса иртет; нӳрлĕ тăпра ăшне вăрлăх пăрахатăн, вăл сăмсаланать — тымар ярать, калча кăларать. Калчи ӳсет, çĕр сĕткенĕпе тулать, хĕвел ăшшипе пиçет, малашнехи кунçул валли, çапла вара, çĕнĕ вăрлăх хатĕр пулать.
Суха кассине çĕрулми пăрахатăн — керкуннеччен çĕнĕ çĕрулми çитĕнет, малтанхинчен нумай йышлăрах.
Вăрман улмуççи хунавĕ çумне тутлă йышши улмуççи папакне сыпатăн — çĕнĕ йывăç хунавланса ӳсет.
Ӳсентăран — чĕрĕ япала. Вăл мĕн ыйтнине лайăх пĕлмелле, мĕн кирлине вăхăтра памалла ăна. Мĕн кирлĕ-ха ӳсентăрана? Пĕр шутласан, нумаях та мар. Çĕр сĕткенĕ, хĕвел ăшшипе çути, сывлăш...
Нумай та мар... Анчах этеме кусемсĕр пуçне чĕре ăшши кирлĕ. «Тархасшăн, пĕр сыпкăм шыв!..»
Дневникăн пĕрремĕш страницине Николай Шангин çак шухăшсене çырса хучĕ. Чăн та, вĕсем ытлашши çĕкленӳллĕ пулчĕç, вырăн-вырăн риторика майлăрах илтĕнсе кайрĕç. Анчах Микулай дневникне çын валли мар, хăй валли çырать. Кунта камăн мĕн ĕç пур?..
Чăн çӳле вăл: «196... çул, майăн 17-мĕшĕ» тесе палăртрĕ. «Чи хăрушши — кулленхи вак-тĕвексен юшкăнне кĕрсе ларни», — ку сăмахсене вара — яланах асра тытма! — аялтан икĕ хутчен туртрĕ.
Пӳрте Кĕтерук кинеми кăштăртатса кĕрсен, Микулай çырма чарăнчĕ, хăйĕнчен хăй именсе, дневникне йăпăр-япăрах хупса хучĕ.
— Апат çирĕн-и, ачам? — ыйтрĕ кинеми, тĕпелелле иртсе, хайхи сĕтел çинчи апат çаплипех витĕнсе тăнине асăрхарĕ те Микулай еннелле ӳпкевлĕ куçпа çаврăнса пăхрĕ. — Ирхине те лайăххăн çимерĕн. Тем пĕçермеллеччĕ ĕнтĕ?! Хула çыннисене пĕлеймĕн...
— Мĕскер эс, кинеми! — хыпăнса ӳкрĕ Микулай. — Хула çынни мар эпĕ, ял çынниех.
— Эппин, мĕн çиес килет? Кала, — тилмĕрсе ыйтрĕ кинеми. — Хатĕрлеме нимех те çук та.
Шеремет, хăй çавăнтах чунне кăларса парĕччĕ!..
Кинеми сĕтел умĕнче тăрать, Микулай мĕн каласса кĕтет. Кăмăлĕ пăшăрханнă пулин те, сăн-сăпачĕ унăн яланхи пекех çутă. Ахаль мар-тăр... Унăн куçĕсем пĕрехмай канăçсăр ялкăшса тăраççĕ. Пичĕ те кинемин хăйне евĕр пĕркеленнĕ: пĕтĕмпе мар, икĕ куç хӳри тĕлĕнче те куç харшисем хушшинче ытларах. Пĕрĕнчĕкĕсем вара хĕвел пайăркисене аса илтереççĕ, чăннипе вĕсем — куç хĕлхемĕсем. Пĕрисем, икĕ куç хӳри тĕлĕнчисем, тăнлав патнелле çинçелсе саланаççĕ, теприсем икĕ куç харши хушшипе çамки çинелле пайăркаланса хăпараççĕ. Çавăнпах-и, тен, кинемин сăнĕ-пичĕ нихçан та тĕксĕмленмест.
— Ача-пăчана ту-утлă апат кирлĕ те-ха ăна, — шӳтлеме хăтланать кинеми.
— Çапла ара, — кула-кулах килĕшет Микулай. — Эпĕ киле таврăнсан, анне кашнинчех ыйтать: «Ывăлăм, мĕн пĕçерес?» — «Чи тутлă апат!» — тетĕп эпĕ. «Мĕн-ши вăл?» — пĕлменçи пулать анне. «Чăмăрла çĕрулмипе уй-ран!» — тетĕп эпĕ. Çуркунне вара — серте яшки. Юрма ярса...
Кинеми пĕр сасă кăлармасăр кулать.
— Тунсăхласан, çавă ара, — тет вăл. — Апла, улма çакса ярам-ха. Уйранне те шăпах паян уçламалла. Пит лайăх кĕвелсе ларнă. Аш уйран техĕмлĕрех.
— Ан чăрмансам, кинеми! Эпĕ ахаль çеç.
— Ахаль çеç... Ахальрен ахах тăваймăн, апатсăр малах утаймăн.
Кĕтерук кинеми тĕпел кукринче тăрмашнă хушăра Микулай хăйне канăç паман шухăш пирки ыйтса пăхмасăр тӳсеймерĕ.
— Эсĕ, кинеми, Нина Ювашевăна пĕлетĕн-и çав? — терĕ вăл.
— Ара, ял çыннине епле пĕлместĕн пулать, — тĕлĕнчĕ кинеми. — Хамăр хушăра ăна Йăваш Макçăм Нинукĕ тесе чĕнеттĕмĕр. Сăпайлă хĕрччĕ...
Микулай сасартăк çӳçеннĕ пек пулчĕ. Нина çинчен кинеми тахçан пурăннă çын çинчен калаçнă евĕр калаçать: «Чĕнеттĕмĕр... хĕрччĕ...» Анчах Микулай кинемин сăмахне пӳлмерĕ.
— Ашшĕсĕр ӳсрĕ, çурма тăлăх, — терĕ малалла кинеми. — Ашшĕ, пирĕннисем пек, вăрçăра пĕтрĕ. — Вăл икĕ чӳрече хушшинчи икĕ салтак сăнӳкерчĕкĕ çине пăхса илчĕ. — Нинан хальхи тăван мар ашшĕне Шарпаш Çтаппанĕ тесе чĕнеççĕ, — хушса хучĕ кинеми. — Чипер çынах. Нина хăйĕн тăван ашшĕне куçĕпе те курман.
Ырă кăмăллă Кĕтерук Кинеми никам çинчен те усал калас çук-ха. Микулайăн Нина пирки ытларах пĕлес килет. Анчах кинеми темшĕн питĕ асăрханса сăмахлать. Унăн чĕлхи-çăварне уçма темĕнле уйрăмрах мел тупмалла-ши?
— Ку Шарпаш Çтаппанĕ чипер çынах апла? — майĕпен шутарать Микулай. — Анчах тепĕр чух чиперрин те чĕмере пулакан. Тен…
— Ай-уй, çук, çук! — типшĕм аллипе сăпса хăваланă пекех хăлаçланать кинеми. — Теприн тăван ашшĕ те ăна çитеймест. Кусен килĕнче нихçан та шăв-шав илтĕнмен. Питĕ тату пурăнатчĕç.
— Çапах та мĕн пулнă-ха Нинăна?
— Мĕн пулать хĕрупраçа? Качча тухаççĕ те арăм пулаççĕ. — Кинеми шăпланчĕ, сарăмсăр ассăн сывласа илчĕ. Микулай та текех пăвăртса тĕпчеме хăяймарĕ.
«Качча тухаççĕ те арăм пулаççĕ...» Ку çапла-ха. Микулай хăйсен тăван ялĕнчи хăшпĕр тантăш хĕрсене лайăх пĕлет. Виçем-тăватăм çул кăна качча кайнăскерсем халĕ паллама çук улшăннă: пусăрăннă, япăхнă, юхăннă, хăшĕ-пĕри вăхăтсăрах ватăлнă. Мĕншĕн? Тĕпчеме тытăнсан, ватăрах çынсенчен çапла çеç илте-тĕн: «Качча кайиччен пĕр хуйхă, качча кайсан çĕр хуйхă; хĕр чухнехи ырлăха хĕрĕх йытăпа шырасан та тупаймăн». Йăли çавнашкал, авалтан килекен йăла имĕш.
Çĕнĕ кин хулпуççийĕ çине харăсах тем тĕрлĕ йывăрлăх та тиенет: килти пĕтĕм ĕçĕ-пуçĕ, выльăх-чĕрлĕхĕ, пахчи-качки. Ир-ирех тăрса ĕне су, апат пĕçерсе хатĕрле, ыттисемпе пĕрлех колхоз ĕçне васка. Кĕçех ачи-пăчи ĕрчеме пуçлать. Умлă-хыçлă ывăл та хĕр. Ача ӳснĕ чух пĕр ури шывра, тепри вутра, теççĕ. Инкекĕ-синкекĕ, чирĕ-чĕрĕ пĕрлех капланса килет. Хайхи «çĕнĕ кин» сасартăк халтан каять. Тепри пилĕк-ултă çултанах карчăк пулса ларать, çăмăллăх шыраса, хайхи турра ĕненме тытăнать.
Нивушлĕ Нинăна та çав шăпа килсе тивнĕ? Çук, çук, пулма пултараймасть. Нина — хастар хĕр. Комсомолка. Тем тери хаваслă такмаксем каласа ташлатчĕ вăл вăйă картинче!
Чунĕ тăвăннипе ним шухăшлама аптăраса, Микулай каллех ыйтать:
— Кама качча тухнă вара вăл?
— Хамăр ялсенех, — кинеми уйран çӳпçинчен çу пуçтарма тытăнать — Нина ĕнтĕ — каснă çăкăр чĕлли, — тет вăл салхуллăн. — Сана, ывăлăм, мĕне кирлĕ ун çинчен ыйтса пĕлме?.. Каснă çăкăр чĕллине калле сыпăнтараймăн. Сан Шупашкарта хăвăн куç хывни пур-тăр-ха?!.
Шухăшсем
Пĕтĕм пурнăç çак сăвăра теме пулать...
Питĕ килĕшрĕ...
What if your website chuvash...
Did you know that your website ch...
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...