Выла шывĕ хĕрринче
Выла шывĕ хĕрринче,
Çӳллĕ çеç тăвайккинче
Ват йăмраллă ял ларать,
Аякранах курăнать.
Ĕç пырать ялан ăнса
Маттур чăваш ялĕнче,
Сар хĕвелпе тан тăрса
Ĕçленĕрен мĕн каçчен.
Самăр выльăх улăхра
Ырă курать çăвĕпе.
Ача-пăча урамра
Кĕшĕлтетет кунĕпе.
Чăваш ялĕ — пĕр тĕнче!
Пурнăç вĕрет авалтан,
Хастар чăваш чунĕнче
Çутă ĕмĕт пулнăран.
* * *
Çутă уйăх тӳпере
Выла хумне кĕмĕллет.
Ял хĕрринчи пĕр пӳртре
Ача сасси илтĕнет.
Павăлпала Матĕрне
Çемье çавăрнă савса,
Икĕ ывăлпа хĕрне
Пурнăç панă юратса.
Нинук хĕрĕ сăпкара,
Пĕчĕк çеç-ха, уйăхра.
Икĕ ывăл-шăпăрлан
Çитрĕç лăпланса аран.
Акă хучĕ Матĕрне
Сарлака кутник çине
Ачашласа, чуп туса
Çывăрма ачисене.
Асли ывăннă. Паллах,
Кайрĕ çывăрса часах.
Çывăрмасть çаплах Ваçук,
Темшĕн унăн ыйхă çук.
Ваçук ыйтрĕ ашшĕнчен,
Чăр-чăр пăхса куçĕнчен:
- Халап пар-ха каласа,
Тин эп кайăп çывăрса.
Павăл ăшшăн йăл кулса
Ларчĕ патнерех шуса.
Пуçран шăлчĕ ывăлне,
Кĕç пуçларĕ сăмахне:
— Савнă Элĕк çĕрĕнче,
Аслă вăрман хӳттинче
Таса çăлкуç çуралать,
Сивĕ, тăрă шыв тапать.
Юхать шывĕ малалла,
Кукăр-макăр варалла.
Кайăк юррине тăнлать,
Шăнкрав пек шăнкăртатать.
Вăй илет вăл çулсерен
Çумăртан, юр ирĕлсен.
Хумĕ сикет çӳлерех,
Шавĕ каять инçерех.
Уйрăмах çурхи çула
Вăл тухать ула-ула.
Çакăнтан, ачам, тăнла,
Пулнă ячĕ ун — Выла.
Çуркунне Выла улать,
Çу çитсессĕн — лăпланать,
Шăкăр-макăр ачана
Сулхăнĕпе астарать.
Итле, ачам, малалла,
Сăмах пулĕ ак çапла.
Аçу мĕн каланине
Питĕ лайăх эс тăнла.
Çутă хумсем айĕнче,
Тарăн авăр тĕпĕнче
Ватă Шыври пурăнать,
Хăш чух куçа курăнать.
Аслаçу калатчĕ сан,
Шыврине тарăхтарсан,
Ялан çакна пĕлмелле,
Хуйхă- инкек кĕтмелле.
Шыври хытă ахăрать,
Ишнĕ чух шыва туртать.
Çиллине шăнăçтарма
Кĕпер-каçă аркатать.
Çапах, ачам, ан хăра!
Ырă вăй та пур унра.
Ырă хăват пулнăран,
Пурнăç вĕрет таврара.
Йывăç-курăкĕ ӳсет,
Выльăх-чĕрлĕх те ĕрчет.
Пушă килтĕн-им паян
Пиччӳпеле пулăран?
Çывăр, ним те ан шутла.
Хăвăн ырă пулмалла:
Ырă пулни — пулăшать,
Ырă хăвна таврăнать.
Выла юхать малалла,
Сан вара çывăрмалла.
Унăн шăнкăр сассипе
Ирпе ирех тăмалла.
* * *
Вăл вĕçлерĕ халапне,
Пăхрĕ ывăлĕ çине.
Ыйха путнă-мĕн Ваçук.
Ашшĕн вара ыйхă çук.
Темĕн кăшлать чĕрене
Сиссе ырă маррине.
Кивĕ пиншак пĕркенсе
Утрĕ вăл Выла хĕрне.
Çапла ларчĕ темĕнччен
Асилсе иртнисене,
Ирхи шуçăм киличчен
Вăл итлерĕ хум шавне.
Ах, çапах та ахаль мар
Пăлханать иккен чĕре.
Ирпе çитрĕ вут-хыпар:
Вăрçă тухнă тĕнчере…
* * *
Ак ăсатрĕç Павăла
Юнлă çапăçу хирне.
— Таврăнсамччĕ каялла, —
Шăппăн йĕрет Матĕрне.
— Аркатсамччĕ хăвăртрах
Эсĕ урнă ешкере.
Ан хăвар пире хăрах
Çакă çутă тĕнчере!
Атте-анне пилĕпе
Иккĕн чĕртрĕмĕр вучах.
Çĕнтерӳ хыпарĕпе
Таврăнсамччĕ хăвăртрах !
Çупăрларĕ мăшăрне
Павăл кăкăрĕ çумне,
Ак, çĕклерĕ харăсах
Икĕ пĕчĕк ывăлне.
Ачашларĕ пăлханса
Уйăхри ачаш хĕрне.
Утрĕ чунне хытарса,
Кайрĕ вăрçă авăрне.
…Çулăмпа çунать тĕнче,
Вилĕм çавипе çулать.
Павăл Днепр патĕнче
Пĕр хыпарсăр çухалать…
* * *
Тарăн авăр тĕпĕнче,
Хăйĕн хăтлă йăвинче,
Ватă Шыври пурăнать,
Мăнуксемпе савăнать.
Ĕлĕк пулнă вăл усал,
Тапса тăнă ун вăй-хал.
Халь хумханнă шыва май
Шыври курăк пек сухал.
Ун маттур ывăлĕсем
Халь хумхатнă Вылана,
Пĕчĕк шухă мăнуксем
Килнĕ-кайнă хăнана.
Чи юратнă мăнукне,
Çав, Шыванкка ятлине,
Шыври савнă чĕререн,
Хăйне асилтернĕрен.
Витĕр кăвак тĕслĕскер,
Янкăр сенкер куçлăскер,
Пĕр самант та лăпланса
Светлана Никитина (2011-11-28 11:31:54):
Хайлавăр питĕ килĕшрĕ.Çăмăллăн вуланать.Ăнăçусем Сире!
Галина Зотова (2011-11-30 23:01:24):
Любовь Аркадьевна чăн-чăн поэт. Талантлă поэтесса. Маттур!
Галина Зотова (2011-12-03 19:45:25):
Любовь Аркадьевнăна конкурсра çĕнтернĕ ятпа чунтан саламлатăп, çĕнĕрен те çĕнĕ хайлавсем çырма сывлăх сунатăп!
Людмила Андреева (2011-12-05 11:56:14):
Маттур, Любовь Аркадьевна! сире конкурсра вырăн йышăннă ятпа чунтан-чĕререн саламлатăп.Хамăр ентешсем ăмăртура çĕнтерсен хам çĕнтернĕ пекех савăнатăп. Малалла та çавăн пек çĕнтерӳçĕсен йышĕнче пулмалла пултăр!